Φρίντριχ Σίλερ

Ο Φρήντριχ Σίλλερ (Γερμανικά: Friedrich Schiller, Μάρμπαχ, 10 Νοεμβρίου 1759 – Βαϊμάρη, 9 Μαΐου 1805) ήταν Γερμανός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός, φιλόσοφος, δοκιμιογράφος, πεζογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, εκδότης λογοτεχνικών περιοδικών, μεταφραστής, στρατιωτικός γιατρός και καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Ιένας. Είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της γερμανικής λογοτεχνίας.

Φρήντριχ Σίλερ
Όνομα	Φρήντριχ Σίλερ
Γέννηση	10 Νοεμβρίου 1759 Μάρμπαχ, Δουκάτο της Βυρτεμβέργης
Θάνατος	9 Μαΐου 1805 (45 ετών) Βαϊμάρη, Δουκάτο Σαξονίας-Βαϊμάρης
Επάγγελμα/ ιδιότητες	ποιητής, φιλόσοφος, ιστορικός, βιβλιοθηκονόμος, ιατρός συγγραφέας, θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, διδάσκων πανεπιστημίου, μεταφραστής, δημοσιογράφος, συγγραφέας, ιατρός, στρατιωτικός ιατρός και aesthetician
Γλώσσα	γερμανικά
Εθνικότητα	Γερμανός
Αξιοσημείωτα έργα	Οι ληστές, Η συνωμοσία του Φιέσκο στη Γένοβα, Έρωτας και ραδιουργία, Ντον Κάρλος, Μαρία Στιούαρτ, Γουλιέλμος Τέλλος (Σίλερ) κ.ά.
Υπογραφή
Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα
δεδομένα ()

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Γιόχαν Κρίστοφ Φρίντριχ (φον) Σίλλερ γεννήθηκε στην πόλη Μάρμπαχ της Βάδης-Βυρτεμβέργης το 1759 και ήταν γιος αξιωματικού της Βυρτεμβέργης. Άρχισε να σπουδάζει νομικά το 1773, τρία χρόνια αργότερα μεταγράφηκε στην ιατρική και έλαβε το πτυχίο το 1780. Το ίδιο έτος ολοκλήρωσε το πρώτο θεατρικό έργο του, Οι ληστές, εμβληματικό του λογοτεχνικού ρεύματος Θύελλα και ορμή. Το 1782, πλέον στρατιωτικός γιατρός, διέφυγε από τη Στουτγκάρδη στη Θουριγγία, επειδή τιμωρήθηκε από τον δούκα Κάρολο Ευγένιο με φυλάκιση και απαγόρευση συγγραφής λόγω μη εξουσιοδοτημένης απομάκρυνσης από την υπηρεσία. Κατέληξε στο Μάνχαϊμ όπου εργάστηκε ως θεατρικός συγγραφέας στο Εθνικό Θέατρο, το 1784 παρουσίασε τα έργα Η συνωμοσία του Φιέσκο στη Γένοβα και Ραδιουργία και έρως. Όταν η σύμβασή του έληξε το 1785, βρέθηκε σε οικονομική ένδεια και ταξίδεψε στη Λειψία όπου φιλοξενήθηκε από φίλους. Το 1787, ολοκλήρωσε τον Δον Κάρλος. Η πρώτη συγγραφική περίοδος περιλαμβάνει επίσης νουβέλες, όπως Ανεπανόρθωτα ατιμασμένος και ποιήματα, μεταξύ των οποίων η Ωδή στη χαρά, που μελοποιήθηκε από τον Μπετόβεν.

Από το 1787, ο Σίλερ δημοσίευσε μια σειρά ιστορικών, αισθητικών και φιλοσοφικών έργων. Το 1789 έγινε καθηγητής Ιστορίας στην Ιένα. Η φιλία και συνεργασία του με τον Γκαίτε οδήγησε στη διαμόρφωση ενός νέου λογοτεχνικού ρεύματος, του κλασικισμού της Βαϊμάρης, κατά τη διάρκεια του οποίου έγραψε μια νέα σειρά θεατρικών έργων στα κλασικά πρότυπα: την τριλογία Βάλλενσταϊν και τις τραγωδίες Μαρία Στούαρτ, Η Παρθένος της Ορλεάνης, Η νύφη της Μεσσήνης και Γουλιέλμος Τέλλος. Έγραψε επίσης μπαλάντες (Το γάντι) και επιγράμματα. Με τον πρόωρο θάνατό του το 1805, το τελευταίο έργο του Δημήτριος, με θέμα από τη ρωσική ιστορία, έμεινε ημιτελές. Το 1802, ο Σίλερ έλαβε τίτλο ευγένειας.

Νεανικά χρόνια

Πορτρέτο του του Φρίντριχ Σίλερ, Γκέρχαρντ φον Κούγκελγκεν, 1808

Ο Φρίντριχ Σίλερ γεννήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 1759 στην πόλη Μάρμπαχ της Βυρτεμβέργης, 20 χιλιόμετρα βόρεια της Στουτγκάρδης. Ο πατέρας του ήταν αξιωματικός στην υπηρεσία του δούκα της Βυρτεμβέργης, η μητέρα του Ελίζαμπεθ, καταγόταν από οικογένεια επαρχιακού πανδοχέα. Είχε πέντε αδερφές. Ο νεαρός Σίλερ ανατράφηκε σε μια πολύ θρησκευόμενη προτεσταντική ατμόσφαιρα και πέρασε μεγάλο μέρος των νεανικών του χρόνων μελετώντας τη Βίβλο, κάτι που αργότερα επηρέασε τη συγγραφή του. Η παιδική ηλικία και η νεότητα πέρασαν σε περιορισμένα οικονομικά.

Η προτομή του Σίλερ στην Ιένα

Όταν γεννήθηκε, ο πατέρας του έλειπε στον Επταετή Πόλεμο. Όταν τελείωσε ο πόλεμος το 1763, ο πατέρας έγινε αξιωματικός στρατολόγησης με έδρα το Σβέμπις Γκμυντ. Η οικογένεια μετακόμισε μαζί του αλλά λόγω του υψηλού ενοικίου εγκαταστάθηκαν στην κοντινή πόλη Λορς, όπου το αγόρι παρακολούθησε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Επειδή οι γονείς του τον προόριζαν για ιερέα, ο πάστορας του χωριού Μόζερ του δίδαξε λατινικά και ελληνικά. Ο ειλικρινής και καλοσυνάτος πάστορας στη συνέχεια απεικονίστηκε στο πρώτο δράμα του, Οι ληστές. Το 1766, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στη νέα θέση του πατέρα στο Λούντβιχσμπουρκ, όπου παρακολούθησε το γυμνάσιο, μεταξύ άλλων μελέτησε τους Λατίνους κλασικούς - Οβίδιο, Βιργίλιο και Οράτιο και πέρασε τις εξετάσεις με άριστα. Ο δούκας Κάρολος Ευγένιος της Βυρτεμβέργης πρόσεξε τον νεαρό Σίλερ και με εντολή του - ενάντια στις επιθυμίες των γονιών του - το 1773 εισήχθη στην επίλεκτη στρατιωτική ακαδημία στη Στουτγκάρδη, όπου αρχικά σπούδασε νομικά και το 1776 μεταγράφηκε στην Ιατρική Σχολή.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου γοητεύτηκε από τα έργα συγγραφέων της εποχής του Συναισθηματισμού και του ρεύματος Θύελλα και Ορμή, ιδιαίτερα των Φρίντριχ Κλόπστοκ και Φρίντριχ Μαξιμίλιαν Κλίνγκερ.

Φοιτητικά χρόνια - Στρατιωτικός γιατρός

Ο Σίλερ σε φυγή με τον φίλο του Αντρέας Στράιχερ, 1850

Ενώ βρισκόταν στην ακαδημία, μελέτησε έργα των Πλούταρχου, Σαίξπηρ, Ρουσσώ και Γκαίτε και συζητούσε για τους κλασικούς με τους συμμαθητές του. Στην ακαδημία, έγραψε το πρώτο του έργο, το εμβληματικό Οι ληστές (1780), το οποίο εμπνεύστηκε από την τραγωδία του Λάιζεβιτς Ιούλιος του Τάραντα (1774), αγαπημένο του νεαρού Σίλερ. Η κριτική στην κοινωνική διαφθορά και τα δημοκρατικά ιδανικά πυροδότησαν θυελλώδεις επευφημίες ιδιαίτερα στο νεανικό κοινό και ο Σίλερ έγινε εν μιά νυκτί γνωστός. Αργότερα, έγινε επίτιμο μέλος της Γαλλικής Δημοκρατίας λόγω αυτού του έργου.

Το 1780 διορίστηκε στρατιωτικός γιατρός στη Στουτγκάρδη, αλλά ήταν δυσαρεστημένος λόγω του χαμηλού μισθού και της έλλειψης ευκαιριών ανέλιξης. Επιπλέον, ο δούκας είχε απορρίψει το αίτημά του να βελτιώσει τις αποδοχές του με εξωτερικό ιατρείο, όπως άλλοι στρατιωτικοί γιατροί της Βυρτεμβέργης. Επίσης, του απαγόρευσε να φορά πολιτικά ρούχα, παρόλο που ο πατέρας του είχε ήδη παραγγείλει ένα ακριβό πολιτικό κοστούμι για τον γιο του. Για να παρακολουθήσει την πρώτη παράσταση του έργου του Οι ληστές το 1782 στο Μάνχαιμ, έφυγε από το σύνταγμά του χωρίς άδεια. Ως αποτέλεσμα, συνελήφθη, καταδικάστηκε σε 14 ημέρες φυλάκιση για μη εξουσιοδοτημένη απομάκρυνση από την υπηρεσία και ο Κάρολος Ευγένιος του απαγόρευσε να δημοσιεύσει άλλα λογοτεχνικά έργα.

Χρόνια αβεβαιότητας (1782-1789)

Το σπίτι του Σίλερ στη Δρέσδη- Λόσβιτς όπου έζησε από τις 13 Σεπτεμβρίου 1785 έως το καλοκαίρι του 1787

Παίρνοντας μεγάλο προσωπικό ρίσκο, το 1782 εγκατέλειψε την καριέρα του στρατιωτικού γιατρού και έφυγε κρυφά από τη Στουτγκάρδη με τον φίλο του μουσικό Αντρέας Στράιχερ, ο οποίος περιέγραψε αργότερα τα γεγονότα στο βιβλίο του Η απόδραση του Σίλερ από τη Στουτγάρδη και η διαμονή στο Μάνχαϊμ από το 1782 έως το 1785. Κατευθύνθηκε στο Μάνχαϊμ, όπου παρουσίασε στον θεατρικό διευθυντή Ντάλμπεργκ το νέο του έργο Η Συνωμοσία του Φιέσκο στη Γένοβα. Ο Ντάλμπεργκ, που φοβόταν μήπως προκαλέσει διπλωματικό επεισόδιο προσλαμβάνοντας έναν λιποτάκτη, τον κράτησε σε αναμονή.

Ο Σίλερ, πορτρέτο του 1786

Εν τω μεταξύ κυκλοφόρησαν φήμες ότι ο Κάρολος Ευγένιος προσπαθούσε να τον εκδώσει και ο ποιητής, έζησε με το ψευδώνυμο δρ. Ρίτερ στο Μπάουερμπαχ στη Θουριγγία σε κατοικία της Ενριέτας φον Βολτσόγκεν, μητέρας συμφοιτητή του. Εδώ ολοκλήρωσε το Έρωτας και ραδιουργία. Τον Ιανουάριο του 1783, η φον Βολτσόγκεν έφτασε στο Μπάουερμπαχ με τη 16χρονη κόρη της Σάρλοτ, στην οποία ο Σίλερ πρότεινε γάμο, αλλά η μητέρα αρνήθηκε, μια πικρή εμπειρία που καταγράφηκε στο έργο του στην απεικόνιση των κοινωνικών διαφορών. Το 1783 ανέλαβε τελικά τη θέση θεατρικού συγγραφέα στο Μάνχαϊμ, όπου δημιούργησε μια παθιασμένη σχέση με τη Σαρλότε φον Καλμπ, στο επίκεντρο αριστοκρατικών και λογοτεχνικών κύκλων, γοητευτική και άστατη. Ταυτόχρονα, ενδιαφέρονταν για τη 17χρονη κόρη ενός βιβλιοπώλη της αυλής, τη Μαργαρίτα Σβάν, αλλά ο πατέρας της αρνήθηκε να δει την κόρη του παντρεμένη με έναν επίδοξο ποιητή χωρίς χρήματα και επιρροή στην κοινωνία. Το 1785, όταν το συμβόλαιό του στο Εθνικό Θέατρο του Μανχάιμ δεν ανανεώθηκε, ο Σίλερ βρέθηκε σε δεινή οικονομική κατάσταση και συναισθηματική κατάρρευση και κατέφυγε στη Λειψία στον φίλο του δικηγόρο Κρίστιαν Γκότφριντ Κέρνερ, ο οποίος τον βοήθησε να ξεπεράσει τις οικονομικές του δυσκολίες και του παραχώρησε κατοικία στο Λόσβιτς κοντά στη Δρέσδη όπου έμεινε δύο χρόνια. Εκεί έγραψε και αφιέρωσε στον Κέρνερ και τη σύζυγό του την Ωδή στη Χαρά (1785) και ολοκλήρωσε το Δον Κάρλος.

Τον Ιούλιο 1787, ο Σίλερ ταξίδεψε στη Βαϊμάρη όπου γνώρισε τους μεγάλους συγγραφείς της εποχής Κρίστοφ Μάρτιν Βίλαντ και Γιόχαν Γκότφριντ Χέρντερ και τον φιλόσοφο Καρλ Λέονχαρντ Ράινχολντ, ο οποίος τον μύησε στη φιλοσοφία του Καντ. Αυτή την εποχή γνώρισε την αριστοκρατικής καταγωγής Σαρλότε φον Λένγκεφελντ και την αδελφή της συγγραφέα Καρολίνα. Στον κήπο της οικογένειας φον Λένγκεφελντ στο Ρούντολσταντ, τον Σεπτέμβριο 1788 συναντήθηκαν για πρώτη φορά ο Σίλερ και ο Γκαίτε, ο οποίος μόλις είχε επιστρέψει από το ταξίδι του στην Ιταλία. Αυτή η συνάντηση αρχικά ήταν μάλλον απογοητευτική και για τους δύο: ο Γκαίτε θεώρησε τον Σίλερ υπερβολικά παθιασμένο και μια ενοχλητική υπενθύμιση των ημερών του Βέρθερου και της δικής του συμμετοχής το κίνημα Θύελλα και ορμή από το οποίο είχε αποστασιοποιηθεί, και ο Σίλερ είδε την κλασική ποιητική προσέγγιση του Γκαίτε σε πλήρη αντίθεση με τη δική του.

Οικονομική αποκατάσταση - Γάμος

Σαρλότε φον Λένγκεφελντ (1766-1826)

Η δημοσίευση του πρώτου τόμου της Ιστορίας της απόσπασης των Ηνωμένων Κάτω Χωρών από την ισπανική κυριαρχία το καλοκαίρι το 1788 έφερε στον Σίλερ τη φήμη εξαίρετου ιστορικού ερευνητή και το 1789, ο Γκαίτε τον συνέστησε για την έδρα της ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Ιένας. Η είδηση ​​ότι ο διάσημος συγγραφέας επρόκειτο να αρχίσει να διδάσκει στην Ιένα προκάλεσε πραγματική θύελλα ενθουσιασμού και όλη η πόλη ήταν σε αναταραχή. Οι οικονομικές συνθήκες του βελτιώθηκαν και από τον Φεβρουάριο του 1790 ελάμβανε ετήσιο μισθό 200 τάλερ από τον δούκα της Βαϊμάρης. Την ίδια χρονιά ο Σίλερ παντρεύτηκε τη Σαρλότε φον Λάνγκεφελντ με την οποία απέκτησαν δύο γιους και δύο κόρες ζώντας σε οικογενειακή ευτυχία.

Αλλά στις αρχές του 1792, αρρώστησε βαριά από υπερκόπωση γιατί εργαζόταν ακατάπαυστα. Πιθανότατα ήταν άρρωστος από βαριά πνευμονία, από την οποία δεν ανάρρωσε ποτέ πλήρως. Η φήμη του θανάτου του εξαπλώθηκε και όταν διαψεύσθηκε, δύο Δανοί - ο δούκας Φρειδερίκος Χριστιανός Β΄και ο υπουργός του Ερνστ φον Σίμελμαν - του πρόσφεραν ετήσιο επίδομα 1.000 τάλερ για τρία χρόνια για να αναρρώσει - που τον απελευθέρωσε προσωρινά από την εργασία και αφιέρωσε τον χρόνο του σε φιλοσοφικές και αισθητικές μελέτες.

Το 1792, ο Σίλερ ονομάσθηκε επίτιμος πολίτης της Πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας για το έργο του Ληστές μαζί με τους Φρίντριχ Κλόπστοκ, Γιόχαν Χάινριχ Κάμπε, Γιόχαν Χάινριχ Πεσταλότσι, Τζορτζ Ουάσιγκτον και Ταντέους Κοστσιούσκο. Ο λόγος ήταν περισσότερο η φήμη του ως επαναστάτη παρά το συγκεκριμένο έργο. Ωστόσο, αν και ο Σίλερ αρχικά ήταν ένθερμος υπερασπιστής των ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης, οι μαζικές εκτελέσεις της εποχής της Τρομοκρατίας και ο πόλεμος με τη Γαλλία τον απομάκρυναν.

Σχεδόν όλη τη δεκαετία του 1790 ο συγγραφέας μελέτησε διεξοδικά ιστορία, φιλοσοφία και αισθητική και εξέδιδε έργα με αντίστοιχο περιεχόμενο. Από το 1796 έως το 1800 εξέδιδε τα πολιτιστικά, λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά περιοδικά Οι Ώρες και Αλμανάκ των Μουσών, στα οποία δημοσίευαν μεταξύ άλλων, οι Χέρντερ, Φίχτε, Άουγκουστ Βίλχελμ Σλέγκελ, Γιόχαν Χάινριχ Βος, Φρήντριχ Χαίλντερλιν, Λούντβιχ Τηκ, Βίλχελμ φον Χούμπολτ και ο αδελφός του, ο φυσικός επιστήμονας Αλεξάντερ φον Χούμπολτ.

Τα χρόνια της Βαϊμάρης από το 1794 - 1805

Μνημείο Γκαίτε-Σίλερ (1857), Βαϊμάρη

Ο Σίλερ, ο οποίος ζούσε στην κοντινή Ιένα από το 1789, ζήτησε από τον Γκαίτε τον Ιούνιο του 1794 να συμμετάσχει στη συντακτική επιτροπή του περιοδικού Οι Ώρες που σχεδίαζε, ο Γκαίτε συμφώνησε και άρχισαν να αλληλογραφούν - ήταν η αρχή μιας από τις πιο δημιουργικές ποιητικές γνωριμίες όλων των εποχών.

Ο Σίλερ έφυγε από την Ιένα και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Βαϊμάρη το 1799. Ο Γκαίτε τον έπεισε να επιστρέψει στη συγγραφή θεατρικών έργων. Το 1799 ολοκλήρωσε το πρώτο του κλασικό ιστορικό δράμα, την τριλογία Βαλενστάιν. Ακολουθούν τα επόμενα έργα της κλασικής περιόδου: Μαρία Στιούαρτ και Η Παρθένος της Ορλεάνης (και τα δύο 1801), Η νύφη της Μεσσήνης (1803) και Γουλιέλμος Τέλλος (1804), αλλά και εκτενές λυρικό έργο. Το έτος 1797 είναι γνωστό ως «έτος μπαλάντας» επειδή πολλές από τις μπαλάντες του Γκαίτε και του Σίλερ γράφτηκαν εκείνη τη χρονιά. Μαζί με τον Γκαίτε ίδρυσαν το Θέατρο της Βαϊμάρης, το οποίο έγινε το κορυφαίο θέατρο στη Γερμανία και συνέβαλε στη θεατρική αναγέννηση. Η 11χρονη συγγραφική περίοδος που προέκυψε από την προσωπική φιλία και συνεργασία των δύο συγγραφέων είναι ο πυρήνας του κλασικισμού της Βαϊμάρης.

Το 1802, ο Σίλερ έλαβε τίτλο ευγένειας από τον δούκα της Σαξωνίας-Βαϊμάρης, προσθέτοντας στο όνομά του το «φον».  Έζησε στη Βαϊμάρη μέχρι τον θάνατό του στα 45 χρόνια του από φυματίωση το 1805.

Συγγραφικό έργο

Ο Σίλερ διαβάζει τους Ληστές σε φίλους του.

Ο Σίλερ θεωρείται πρόδρομος του ρομαντικού κινήματος. Το πρώτο του θεατρικό έργο, Οι ληστές, που το έγραψε πολύ νέος, αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του θεάτρου, αν και είχε ατέλειες που παραδέχτηκε αργότερα και ο ίδιος. Μετουσιώνοντας τον ενθουσιασμό των είκοσι χρόνων του, ο Σίλερ κατόρθωσε να δώσει στον κόσμο της εποχής του τα πρώτα μηνύματα του νέου κινήματος Θύελλα και ορμή, πρόδρομο του ρομαντισμού, που κήρυττε το πάθος για τη δικαιοσύνη και την ελευθερία, για την τιμωρία των ενόχων, για τη ζωή, την ελπίδα, για το αύριο του ανθρώπου. Με το έργο του Οι ληστές προβάλλει ακριβώς αυτά τα ιδανικά. Ιδανικά της πάλης του ανθρώπου ενάντια στην άδικη κοινωνία.

Το 1783-1787 γράφει δύο έργα: «Η συνωμοσία του Φιέσκο στη Γένοβα» και το «Ραδιουργία και Έρως», έργα με τα οποία ο Σίλλερ επιτίθεται στους αυλικούς, που με τις ραδιουργίες τους δημιουργούν την εγκληματική ζωή του κόσμου. Ο συγγραφέας αρχίζει πια να διαγράφει με άνεση τους χαρακτήρες και η ανάλυσή του γίνεται βαθύτερη. Το Δον Κάρλος (1787) είναι το τελευταίο έργο της πρώιμης περιόδου.

Ο Σίλερ απαγγέλλει στη θερινή κατοικία της Άννας Αμαλίας του Μπράουνσβαϊγκ-Βόλφενμπυτελ. Μεταξύ των ακροατών στο αριστερό άκρο κάθεται ο Χέρντερ, στο κέντρο ο Βίλαντ. Ο Γκαίτε στέκεται στα δεξιά. Πίνακας του Τέομπαλντ φον Ερ, 1860.

Από το 1799 έως το 1805, την περίοδο του κλασικισμού της Βαϊμάρης, έγραψε με υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο και αυστηρή τήρηση των κλασικών προτύπων την τριλογία Βάλλενσταϊν και τις τραγωδίες, Μαρία Στούαρτ, Η Παρθένος της Ορλεάνης και Γουλιέλμος Τέλλος.

Στα έργα του δείχνει μια εξαιρετική επιδεξιότητα στη σκηνική δομή. Είναι κάτοχος των δραματικών εξάρσεων. Μέσα σ' αυτά ακούμε τα επίκαιρα μηνύματα και διδάγματα του Σαίξπηρ.

Ο Σίλερ μελέτησε τη φιλοσοφία του Ιμμάνουελ Καντ και επηρεάστηκε από τον μεγάλο Γερμανό φιλόσοφο.

Η φιλία του Σίλερ με τον Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε είχε μεγάλη επίδραση πάνω του. Ο Γκαίτε στάθηκε γι' αυτόν όχι μόνο ένας άριστος φίλος, μα και ανεκτίμητος σύμβουλος, ένας ένθερμος σύντροφος, που τον ενθάρρυνε στις κρίσιμες στιγμές. Μαζί με τον Γκαίτε, το 1799, ήταν οι υπεύθυνοι των παραστάσεων του Αυλικού Θεάτρου της Βαϊμάρης.

Ο Σίλερ πέθανε το 1805 σε ηλικία 45 ετών. Τα θεατρικά έργα του μεταφράστηκαν και παίζονται έως την εποχή μας, και στην Ελλάδα σε πολλά θέατρα.

Ο Σίλερ άφησε ένα τεράστιο πνευματικό έργο. Δώδεκα θεατρικά έργα (ανάμεσά τους και το ημιτελές Δημήτριος ή Ο Ματωμένος Γάμος στη Μόσχα), τα οποία παίζονται στα μεγάλα θέατρα του κόσμου, εδώ και διακόσια χρόνια και είναι πάντα επίκαιρα. Δώδεκα ποιητικές συλλογές, οι οποίες μεταφράζονται έκτοτε στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου. Βιβλία ιστορίας, φιλοσοφίας, δοκίμια, μεταφράσεις και εκτός από τον «Ύμνο στη Χαρά», που μελοποίησε ο Μπετόβεν, ποιήματα και μπαλάντες του έχουν μελοποιήσει επίσης ο Μπραμς, ο Σούμπερτ, ο Βέρντι, ο Ντονιτσέτι και ο Ροσίνι.

Εργογραφία και ελληνικές μεταφράσεις

Δράματα

• Die Räuber (Οι ληστές), 1781
• Kabale und Liebe (Ραδιουργία και έρως), 1783

—μτφ. Θ.Δ. Φραγκόπουλος («Έρωτας και ραδιουργία: Μια αστική τραγωδία σε πέντε πράξεις», εκδ. "ΔΩΔΩΝΗ", Αθήνα 1991)

• Die Verschwörung des Fiesco zu Genua (Η συνωμοσία του Φιέσκο στη Γένοβα), 1783
• Don Karlos (Δον Κάρλος), 1787

—μτφ. Βασίλης Ρώτας («Δον Κάρλος», εκδ. «Επικαιρότητα», Αθήνα, 2008)

• Wallenstein. Trilogie: Wallensteins Lager, Die Piccolomini, Wallensteins Tod (Βάλλενσταϊν. Τριλογία: Το στρατόπεδο του Βάλλενσταϊν, Οι Πικκολομίνι, Ο θάνατος του Βάλλενσταϊν), 1800
• Maria Stuart (Μαρία Στούαρτ), 1800

—μτφ. Θρασύβουλος Σταύρου (εκδ. "Γ.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ", Αθήνα, δεκαετία του 1950)

—μτφ. Βασίλης Ρώτας (εκδ. «Επικαιρότητα», Αθήνα, 2001)

• Die Jungfrau von Orleans (Η Παρθένος της Ορλεάνης), 1801
• Die Braut von Messina (Η νύφη της Μεσσήνης), 1803
• Wilhelm Tell (Γουλιέλμος Τέλλος), 1804

—μτφ. Δ. Λάμψα (εκδ. "Νέας Εστίας")

• Demetrius (Δημήτριος, 1805), ανολοκλήρωτο

—μτφ. Δώρα Καραφύλλη («Δημήτριος ή Ο ματωμένος γάμος στη Μόσχα: Τραγωδία», εκδ. "Μαΐστρος", Αθήνα 2005)

Λυρική ποίηση

• An die Freude (Ωδή στη χαρά), 1786
• Die Götter Griechenlandes (Οι θεοί της Ελλάδος), 1788 & 1800
• Hektors Abschied (Ο αποχαιρετισμός του Έκτορα), 1790
• Das verschleierte Bild zu Sais (Το πεπλοφορεμένο άγαλμα στη Σαϊδα), 1795
• Der Handschuh (Το γάντι), 1797
• Der Taucher (Ο βουτηχτής), 1797
• Die Kraniche des Ibykus (Οι γερανοί του Ίβυκου), 1797
• Der Ring des Polykrates (Το δαχτυλίδι του Πολυκράτη), 1798
• Die Bürgschaft, 1798
• Das Lied von der Glocke (Το τραγούδι της καμπάνας), 1799
• Nänie (Επιτάφιο), 1800
• Klage der Ceres (Το παράπονο της Δήμητρας)

Ιστορία

• Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung (Ιστορία της απόσπασης των Ηνωμένων Κάτω Χωρών από την ισπανική κυριαρχία), 1788
• Geschichte des dreißigjährigen Kriegs (Ιστορία του Τριακονταετούς Πολέμου), 1790
• Über Völkerwanderung, Kreuzzüge und Mittelalter (Περί της Μετανάστευσης των Λαών, των Σταυροφοριών και του Μεσαίωνα)

Πεζογραφήματα

• Eine großmütige Handlung (Μια γενναία πράξη)
• Der Verbrecher aus verlorener Ehre (Ανεπανόρθωτα ατιμασμένος), 1786
• Der Geisterseher (Αυτός που βλέπει φαντάσματα), ανολοκλήρωτο

—μτφ. Γιώργος Μπαρουξής («Τα φαντάσματα», εκδ. "ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ", 2006)

• Spiel des Schicksals (Μοιραίο παιχνίδι)
• Herzog von Alba bei einem Frühstück auf dem Schlosse zu Rudolstadt. Im Jahr 1547 (Ο δούκας της Άλμπα σε ένα πρόγευμα στον πύργο του Ρούντολσταντ. Έτος 1547), 1788

Φιλοσοφία

• Der Spaziergang unter den Linden (Ο περίπατος υπό τας φιλύρας), 1782
• Über die ästhetische Erziehung des Menschen in einer Reihe von Briefen (Περί της αισθητικής αγωγής των ανθρώπων σε μία σειρά επιστολών), 1795

—μτφ. και επιλεγόμενα Κώστας Ανδρουλιδάκης, εκδ. "Ιδεόγραμμα", Αθήνα 2006.

—μτφ. Κλεοπάτρα Λεονταρίτου (Για την αισθητική παιδεία του ανθρώπου. Εισαγωγή-Μετάφρ.-Σχόλια, εκδ. "Οδυσσέας", Αθήνα 1990 (2η έκδ., 2007).

• Über naive und sentimentalische Dichtung (Περί αφελούς και συναισθηματικής ποιήσεως), 1795
• Kallias-Briefe (Καλλίας), επιστολές προς τον Κρίστιαν Γκότφρηντ Καίρνερ, 1792-93

—μτφ. Μόρφη Κοντοπούλου, Ελένη Καραμούντζου κ.ά. Επίμετρο-Σχόλια Γιώργος Ξηροπαΐδης, εκδ. "Πόλις", Αθήνα, 2005

Έργα μεταφρασμένα από τον Σίλλερ

• Ιφιγένεια η εν Αυλίδι του Ευριπίδη
• Μάκβεθ του Σαίξπηρ, 1800
• Φαίδρα του Ρακίνα, 1805
• Τουραντότ του Κάρλο Γκότσι, 1801

Άλλες μεταφράσεις έργων του Σίλλερ στα Ελληνικά

• Schiller, Fr. - Goethe, Johann Wolfgang: Αλληλογραφία. Επιλογή κειμένων Βίλχελμ Μπέννινγκ, Εισαγωγή-Μετάφρ. Θανάσης Λάμπρου, εκδ. "Κριτική", Αθήνα, 2001.
• Friedrich Von Schiller: Μπαλλάντες και άλλα ποιήματα, μετάφραση Κυριάκος Γ. Σαμέλης, εκδ. "Διώνη", Αθήνα, 2005
• Φρήντριχ Σίλλερ, Επιλογή από το έργο του, εισαγωγή-επιλογή-μετάφραση Κώστας Ανδρουλιδάκης, εκδ. "Στιγμή", Αθήνα, 2015
• Ωδή στη χαρά, μετάφραση Θανάσης Λάμπρου, εκδόσεις Περισπωμένη, Αθήνα 2017
• Ο Μάντης φαντασμάτων, μετάφραση Καίτη Νικολοπούλου, εκδόσεις Ηριδανός 2024

Ο Σίλλερ στη μουσική

Το τέταρτο μέρος της Ενάτης Συμφωνίας του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, επονομαζόμενο και "Ύμνος στη Χαρά" (γερμ. An die Freude) αποτελεί μελοποίηση στίχων του Σίλλερ. Σε στίχους του ποιητή βασίζεται επίσης και το χορωδιακό του έργου "Nänie" του Γιοχάννες Μπραμς. Ορισμένα ποιήματά του, επίσης, μελοποιήθηκαν από τον Φραντς Σούμπερτ στη συλλογή του "Lieder" για πιάνο και φωνή. Όπερες των Τζουζέππε Βέρντι (I masnadieri - Ληστές, Giovanna d'Arco - Η Παρθένος της Ορλεάνης, Luisa Miller - Ραδιουργία και έρως, Don Carlos), του Γκαετάνο Ντονιτσέττι (Μαρία Στούαρτ) και του Τζοακίνο Ροσσίνι (Γουλιέλμος Τέλλος) βασίστηκαν, ως προς το λιμπρέττο τους, σε έργα του Σίλλερ.

Μνήμη και τιμητικές διακρίσεις

Το παλαιότερο μνημείο για τον Σίλλερ, που βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία της Στουτγάρδης.

Η πρώτη σημαντική βιογραφία του Σίλλερ γράφτηκε από την αδελφή της συζύγου του, την Καρολίνε φον Βολτσόχεν, το 1830.

Η πόλη της Στουτγάρδης ανέγειρε το 1839 το πρώτο άγαλμά του, σε πλατεία που μετονομάσθηκε σε Schillerplatz («Πλατεία Σίλλερ»). Μνημείο προς τιμή του ανεγέρθηκε στην Gendarmenmarkt του Βερολίνου το 1871.

Τον Σεπτέμβριο του 2008 ο Σίλλερ ψηφίσθηκε από το κοινό του τηλεοπτικού σταθμού Arte ως ο δεύτερος σημαντικότερος θεατρικός συγγραφέας στην ευρωπαϊκή ιστορία μετά τον Σαίξπηρ.

Ονομάσθηκαν προς τιμή του

• Αστεροειδής 3079 Σίλλερ, ανακαλύφθηκε το 1960.
• Κρατήρας Σίλλερ, στην ορατή από τη Γη πλευρά της Σελήνης
• Schiller, γερμανικό μουσικό συγκρότημα
• Schiller, γερμανικό πλοίο που ναυάγησε το 1875
• Πανεπιστήμιο της Ιένας "Φρήντριχ Σίλλερ" (Friedrich-Schiller-Universität Jena, FSU)
• Schiller Institute, διεθνές πολιτικό και οικονομικό think tank

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Φρειδερίκος Σίλλερ. Βιβλιονέτ. Ανακτήθηκε στις 03/05/2024.