Παλαιά Βρύση Μεσσηνίας
Συντεταγμένες: 37°9′46.80″N 21°45′23.22″E / 37.1630000°N 21.7564500°E
Η Παλαιά Βρύση[4] αναφερόμενη παλαιότερα ως η Ασούτενα, είναι ορεινός οικισμός κοντά στο Ραπτόπουλο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.
| Παλαιά Βρύση | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Έδρα: Πάτρα) Περιφέρεια Πελοποννήσου (Έδρα: Τρίπολη) |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας (Έδρα: Καλαμάτα) |
| Δήμος | Τριφυλίας (Έδρα: Κυπαρισσία) |
| Δημοτική Ενότητα | Τριπύλης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Μεσσηνίας |
| Υψόμετρο | 803[1] μ. |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 2 |
| Έτος απογραφής | 2011 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Ασούτενα |
| Ταχ. κώδικας | 24500 [2] |
| Τηλ. κωδικός | 27610[3] |
| Δήμος Τριφυλίας | |
Τοποθεσία
ΕπεξεργασίαΗ Παλαιά Βρύση βρίσκεται περίπου 29 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά της Κυπαρισσίας στον επαρχιακό δρόμο που ενώνει την Κυπαρισσία με την Μεσσήνη. Είναι το τελευταίο χωριό προς τα νότια της περιοχής της Τριπύλης, στη διαδρομή μετά το Ραφτόπουλο και το Κλωνί, από τα οποία αυτά χωριά απέχει περίπου 8 χιλιόμετρα και 4 χιλιόμετρα αντίστοιχα.[4] Έχει υψόμετρο 803[1] μέτρα και απέχει 29 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΗ περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Το ίδιο το χωριό έχει μακρόχρονη ιστορία. Την εποχή της Ενετοκρατίας αναφερόταν ως Αρσίστενα (Arsistena) ή Ασίστενα (Assistena) ή Ασούτενα (Assutena). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Η Αρσίστενα (Arsistena) ή Ασίστενα (Assistena), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Αρκαδίας (ή Αρκαδιάς, δηλαδή την περιοχή της σημερινής Κυπαρισσίας), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης).[5] Η Ασούτενα, αναφερόταν ως Assutena, στην απογραφή Grimani του 1700 και την απογραφή Pacifico/Alberghetti του 1704.[6] Επίσης το χωριό αναφερόταν τον 19ο αιώνα ως Assoutena σύμφωνα με τον Pouqueville το 1815 και Asoutena σύμφωνα με την απογραφή του 1829, που έγινε από την «επιστημονική αποστολή του Μοριά» (Mission scientifique de Morée), η οποία ήταν τμήμα της γαλλικής αποστολής με την ονομασία Εκστρατεία του Μοριά (Expédition de Morée), η οποία ήταν αποστολή εκστρατευτικού σώματος 13.000-15.000 ανδρών, υπό την αρχηγία του Νικολάου - Ιωσήφ Μαιζώνος στην Πελοπόννησο, μεταξύ των ετών 1828 και 1833.[6] Υπάρχουν επίσης αναφορές του χωριού και ως Ασούντενα ή ως Ασούταινα. Η Ασούτενα προσαρτήθηκε στον παλαιό Δήμο Τριπύλης το 1835.[7][8] Το χωριό αναφέρεται, το 1853 επίσης σαν Ασούτενα στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή και ως χωριό του Δήμου Τριπύλης της Επαρχίας Τριφυλίας με πληθυσμό 85 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[9] Το 1899 μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,[10] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,[11] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας. Το 1912 η Ασούτενα προσαρτάται στην Κοινότητα Λιχουδεσίου ή Λυκουδεσίου με έδρα το Λιχουδέσι ή Λυκουδέσι,[12][13] ενώ το 1927 αποσπάσθηκε από αυτήν την κοινότητα και προσαρτήθηκε στην Κοινότητα Ραυτοπούλου[14][15] με έδρα το Ραυτόπουλον. Το 1928 η Ασούτενα μετονομάσθηκε σε Παληά Βρύση[16] και στη συνέχεια, από το 1940, σε Παλαιά Βρύση. Το Ραπτόπουλο παρέμεινε έδρα της ομώνυμης κοινότητας, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, μαζί με την Παλαιά Βρύση στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθησαν στην κατηργημένη Κοινότητα Τριπύλας,[17][18] ως το 2010. Η Κοινότητα Τριπύλας μετονομάσθηκε επίσημα, το 2006, σε Κοινότητας Τριπύλης[19] και καταργήθηκε στα τέλη του 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Παλαιά Βρύση ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[4][20] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Η Παλαιά Βρύση είναι σήμερα οικισμός που υπάγεται στην Τοπική Κοινότητα του Ραπτοπούλου του Δήμου Τριφυλίας, στην οποία έδρα είναι ο οικισμός του Ραπτοπούλου.[4]
Κάτοικοι
ΕπεξεργασίαΟ οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 2 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται με την κτηνοτροφία, καθώς και σε διάφορες αγροτικές εργασίες.[4]
| Απογραφή | Πληθυσμός | Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού |
|---|---|---|
| 1689 | 32[5] | |
| 1844 | 83[21] | |
| 1851 | 85[9] | |
| 1879 | 133[22] | |
| 1889 | 110[23] | |
| 1896 | 133[24] | |
| 1907 | 125[25] | |
| 1920 | 133[26] | |
| 1928 | 72[27] | |
| 1940 | 100[28] | |
| 1951 | 91[29] | |
| 1961 | 51[30] | |
| 1971 | 28[31] | |
| 1981 | 26[32] | |
| 1991 | 11[33] | |
| 2001 | 5[34] | |
| 2011 | 2[35] |
Κτίρια
ΕπεξεργασίαΣτο χωριουδάκι αυτό, στο οποίο τις εποχές της μεγαλύτερης οικιστικής ανάπτυξής του στεγάζονταν περίπου 15 οικογένειες, διασώζονται σήμερα παλαιά παραδοσιακά σπίτια.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Παλαιά Βρύση, από την ιστοσελίδα: buk.gr
- ↑ Ταχυδρομικός Κώδικας Παλαιά Βρύση Μεσσηνίας.
- ↑ Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κυπαρισσία: 27610
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 1) Τ.Κ. Ραπτοπούλου: Η Παλαιά Βρυση Αρχειοθετήθηκε 2017-07-06 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
- ↑ 5,0 5,1 Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών Αρχειοθετήθηκε 2015-12-09 στο Wayback Machine.», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος Αρχειοθετήθηκε 2017-11-06 στο Wayback Machine., Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Απογραφή 1689, Νο 88 Arsistena, σελ. 702-703.
- ↑ 6,0 6,1 Αναστάσιος Αθ. Παναγιωτόπουλος, Μεσαιωνικής Μεσσηνίας ιστορικογεωγραφικά και Κοντοβουνίων οικιστικά, Αναστατικές Εκδόσεις Δ. Ν. Καραβία, Αθήνα 2007, ISBN 978-960-258-103-2, Οικιστική εξέλιξη 1 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr, Νο 10 Ασούτενα - Απογραφή Corner (1689): Assistena - Απογραφή Grimani (1700): Assutena και Οικιστική εξέλιξη 2 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr, Νο 10, Απογραφή Pacifico/Alberghetti (1704): Assutena - Pouqueville (1815): Assoutena, Απογραφή Expedition Scientifique de Moree (1829): Asoutena.
- ↑ 21-04-1835.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Ασούτενα (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ 9,0 9,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σ. 582.
- ↑ ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899.
- ↑ ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909.
- ↑ ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Λυκουδεσίου ή Λιχουδεσίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 138Α - 11/07/1927.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Ραυτοπούλου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 251Α - 24/07/1930.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Τριπύλας (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
- ↑ ΦΕΚ 36Α - 16/02/2006.
- ↑ ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
- ↑ Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 41.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 125.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 91.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 107.
- ↑ Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 395.
- ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 238.
- ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 280.
- ↑ Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 309.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 150.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 145.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 141.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 151.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 184.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 186.
- ↑ "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Πηγές
Επεξεργασία- Οι απογραφές των Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, Corner (1689), Grimani (1700) Angelo Emo (ίσως το 1708), η αχρονολόγητη απογραφή που αναφέρεται στο χειρόγραφο Querini-Stampalia (ίσως το 1711), είναι τέσσερις από τις διάφορες βενετσιάνικες απογραφές, οι οποίες επιχειρήθηκαν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Μέχρι σήμερα πλήρως έχει δημοσιευθεί μόνο η απογραφή Grimani, από τον ιστορικό και ομότιμο διευθυντή ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) Βασίλη Παναγιωτόπουλο, στο έργο του "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", (1985).
- Βασίλης Παναγιωτόπουλος, "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", Σειρά: Μελέτες Νεοελληνικής Ιστορίας, μετάφραση: Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμέλεια: Αγγελική Κόκκου, έκδοση: Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα 1985, 2η έκδοση: 1987.
- Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993.
- Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος, Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
- Αναστάσιος Αθ. Παναγιωτόπουλος, Μεσαιωνικής Μεσσηνίας ιστορικογεωγραφικά και Κοντοβουνίων οικιστικά, Αναστατικές Εκδόσεις Δ. Ν. Καραβία, Αθήνα 2007, ISBN 978-960-258-103-2. Η εργασία αυτή πρωτοπαρουσιάστηκε περιληπτικά, υπό μορφή διάλεξης, στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Ε.Μ.Π. στις 10 Ιουλίου 2003, με επιβλέπουσα καθηγήτρια την Αικατερίνη Δημητσάντου-Κρεμέζη. Στην έντυπη μορφή της, προδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ιστορικογεωγραφικά», τόμος 10ος, Αθήνα 2004, σελ. 9-105. Η έκδοση του 2007 αποτελεί ανεξάρτητη αναδημοσίευση της αρχικής έκδοσης. Αναδημοσίευση σε ιστοσελίδα: Αναστάσιος Αθ. Παναγιωτόπουλος, Μεσαιωνική Μεσσηνία: Ιστορικογεωγραφικά και Κοντοβουνίων οικιστικά, Πύργος Τριφυλίας, 14/03/2007, από την παλαιά-αρχειακή ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Δήμος Τριφυλίας, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
- Ο τελευταίος κάτοικος: Μόνος κρατά ζωντανό ένα χωριό, 30/7/2011, από την ηλεκτρονική έκδοση: www.ethnos.gr, της εφημερίδας Έθνος.