Σύρνα
Συντεταγμένες: 36°20′49″N 26°40′38″E / 36.34694°N 26.67722°E
Η Σύρνα είναι νησί του Αιγαίου, πιο συγκεκριμένα του Καρπαθίου Πελάγους, και ανήκει στα Δωδεκάνησα[1], το οποίο σήμερα είναι ακατοίκητο. Η επιφάνεια του νησιού είναι 7,9 τετραγωνικά χιλιόμετρα.[2]
 Η θέση της Σύρνας στο Αιγαίο πέλαγος | |
| Γεωγραφία | |
|---|---|
| Αρχιπέλαγος | Αιγαίο Πέλαγος |
| Νησιωτικό σύμπλεγμα | Δωδεκάνησα |
| Έκταση | 7,868 km² |
| Υψόμετρο | 322 μ |
| Χώρα | |
| Περιφέρεια | Νοτίου Αιγαίου |
| Νομός | Δωδεκανήσου |
| Δημογραφικά | |
| Πληθυσμός | 0 (απογραφής 2011) |
Πρόκειται για το μεγαλύτερο νησί του μικρονησιωτικού συμπλέγματος που περιβάλλει την Αστυπάλαια. Βρίσκεται στο κέντρο του Νοτίου Αιγαίου και υπήρξε πάντα οικισμός και εξάρτημα της Αστυπάλαιας. Μαζί με τα άλλα μικρά νησιά του πολύνησού της, που ανήκουν σήμερα στον δήμο Αστυπάλαιας, ενοικιάζονται για κτηνοτροφική κυρίως εκμετάλλευση.
Γεωγραφικά
ΕπεξεργασίαΑπό τη γεωγραφική της θέση και την ιστορία της, η Σύρνα είναι αλληλένδετη με την Αστυπάλαια και δεν υφίσταται στο καθεστώς των βραχονησίδων[3], καθώς διαθέτει υφαλοκρηπίδα και είναι ανεξάρτητη οικονομική ζώνη.
Η νήσος Σύρνα αναφέρεται στον ελληνικό πορτολάνο που δημοσίευσε ο Delatte το 1947, και που είχε συγγραφεί πριν από το 1543, τρεις αιώνες μετά το Κιτάπ του Ρογήρου. Κατά τον εκδότη του χειρογράφου, οι ελληνικοί αυτοί πορτολάνοι (πιλότοι) χρονολογούνται από μια εποχή όπου ήδη η ελληνική ναυτική γλώσσα είχε ήδη ενσωματώσει λέξεις από το βενετικό λεξιλόγιο της θάλασσας -15ος αι.[4]
Από το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο NATURA 2000 έχει κηρυχθεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας για τα είδη: Άρτεμης (Calonectris diomedea), Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae) και Μύχος (Puffinus yelkouan).[5] Το 2003 η θαλάσσια περιοχή γύρω από τη νησίδα σε ζώνη ακτίνας 500 μέτρων κηρύχθηκε θαλάσσιος αρχαιολογικός χώρος "για λόγους προστασίας των εντοπισμένων στην εν λόγω περιοχή εναλίων αρχαιοτήτων".[6]
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣτην κορυφή του υψώματος που δεσπόζει επάνω από βαθύ όρμο,σώζονται θεμελιώσεις αρχαίου οχυρού και περιβόλων. Η ευρύτερη περιοχή είναι διάσπαρτη από απολεπίσματα οψιανού και θραύσματα αγγείων που χρονολογούνται από την προϊστορική εποχή έως τους ελληνιστικούς χρόνους. Από τη θαλάσσια περιοχή της Σύρνας προέρχεται ρωμαϊκό ναυάγιο που περιείχε μεγάλο θησαυρό νομισμάτων, τα οποία χρονολογούνται στον 3ο αι., στους χρόνους του αυτοκράτορα Δομιτιανού.[7]
Στις 9 Δεκεμβρίου 1946, την περίοδο λίγο πριν την ίδρυση του Ισραήλ, στον κόλπο της Σύρνας βυθίστηκε ένα καράβι που μετέφερε κρυφά Εβραίους εποίκους για την Παλαιστίνη. Από το ναυάγιο πνίγηκαν 8 μετανάστες, ενώ οι υπόλοιποι διασώθηκαν από τους τότε κατοίκους της νησίδας.[8]
Ζητήματα οικονομίας
ΕπεξεργασίαΟ οικισμός της Σύρνας φαίνεται πως ήταν κτηνοτροφικός, αλλά βασιζόταν, επίσης, στην συστηματική καλλιέργεια κριθής σε αρκετά πλατώματα, όπως και στα περιφραγμένα χωράφια που υπάρχουν στην ενδοχώρα του ανατολικού τμήματος της Σύρνας. Το κριθάρι προοριζόταν πιθανώς για την διατροφή των ανθρώπων και των οικιακών ζώων, ενώ ο μεγάλος αριθμός αλωνιών προσθέτει το στοιχείο του επιτόπιου αλωνίσματος των σιτηρών.
Οι κάτοικοι βάσει της σημερινής βλάστησης διέθεταν πιθανώς συκιές, πηγή σακχαρωδών (πετιμέζι και ξηροί καρποί. Σακχαρώδη τροφή πλούσια σε υδατάνθρακες (μέλι) παρήγαγαν και τα μελίσσια που ακόμη και σήμερα μεταφέρονται στη Σύρνα, όπου υπάρχει άφθονο θυμάρι και εποχικά ανθισμένα φρύγανα. Το αλάτι από τη θάλασσα επέτρεπε το πάστωμα της τροφής και τη σχετική κατεργασία των δερμάτων. Γνωρίζουμε επίσης εξαιτίας της ύπαρξης ασβεστοκάμινου, ότι η νησίδα διέθετε, εκτός από τα κτηνοτροφικά προϊόντα, και ασβέστη για δομικό υλικό.[9]
Σημειώσεις
Επεξεργασία- Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τη νήσο Σύρνα παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 4ος τόμος, επίσης ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-424, που καλύπτει όλη τη θαλάσσια περιοχή από νήσο Ανάφη μέχρι τη νήσο Κω.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου "Αστυπάλαια - Επιχειρησιακό Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης - 2014-2020", σελ. 2. https://ecoanemos.files.wordpress.com/2014/01/astypalaia.pdf.
- ↑ Dutoit, Yann Picand, Dominique. «Liste der Dodekanes-Inseln : définition de Liste der Dodekanes-Inseln et synonymes de Liste der Dodekanes-Inseln (allemand)». dictionnaire.sensagent.leparisien.fr. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2018.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ United Nations Convention on the Law of the Sea (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τον Νόμο της Θάλασσας), 10 Δεκεμβρίου 1982.
- ↑ Delatte Armand, Les Protulans Grecs. Biblliotheque de la Faculte de Philosophie et lettres de l’Universite de Liege, fasc. Cvii, Liege-Paris (Droz), 1947, σσ. 88-89.
- ↑ «Οι Ζώνες Ειδικής Προστασίας με τα είδη χαρακτηρισμού τους». ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ NATURA 2000: σελ. 15. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-04-10. https://web.archive.org/web/20180410192109/http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=iIe61%2FEm2Mc%3D&tabid=432.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2019.
- ↑ Μαρία Μιχαλάκη-Κόλλια, ΄΄Σύρνα΄΄,στο: Ανδρέας Βλαχόπουλος,(επίμ.), Αρχαιολογία-νησιά του Αιγαίου,εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, 2005,σελ.353
- ↑ «Τα ντοκουμέντα για τις νησίδες και τους κατοίκους | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2019.
- ↑ Βλ. Βερνίκος Ν. - Δασκαλοπούλου Σ. 2003, Το Πολύνησο της Αστυπάλαιας: Μια εθνοαρχαιολογική – αρχαιοοικολογική μελέτη, Τμ. Πολιτισμικής Τεχνολογίας Παν. Αιγαίου, Μυτιλήνη.