Τιβέριος Ιούλιος Κότυς Α΄
| Αυτό το λήμμα αποτελεί προσεγγιστική μετάφραση. |
Ο Τιβέριος Ιούλιος Κότυς Α΄ Φιλόκαισαρ Φιλορωμαίος Ευσεβής, γνωστός και ως Κότις Α΄ του Βοσπόρου (άκμασε το 45–63 μ.Χ.) από τη δυναστεία Τιβερίων-Ιουλίων του Βοσπόρου ήταν -ως υποτελής των Ρωμαίων- βασιλιάς τού βασιλείου τού Βοσπόρου.
| Τιβέριος Ιούλιος Κότυς Α΄ | |
|---|---|
 Τετρανούμμιο. Στέμμα επάνω από κάθισμα, δεξιά σκήπτρο επάνω από κεφάλι, επιγρ.: Τ ΕΙΜΑΙ ΒΑΣΙ[ΛΕΩΣ ΣΚΟΥΤΟΣ]. Άλλη όψη: ασπίδα με δόρυ, επάνω αριστερά κεφάλι αλόγου, επάνω δεξιά κεφάλι ανθρώπου, κάτω αριστερά κράνος, κάτω δεξιά ξίφος, επιγρ.: Κ[ΟΤΥΣ] TOY [AΣΠΟΥΡΓOY] - Δ΄ [ΝΟΥΜΜΙΑ]. 23,5 χλστ., 7,45 γραμ. | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μονάρχης |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ευνίκη |
| Τέκνα | Τιβέριος Ιούλιος Ρησκούπορις Α΄ |
| Γονείς | Τιβέριος Ιούλιος Ασπούργος και Γηπαίπυρις |
| Οικογένεια | Δυναστεία Τιβερίων-Ιουλίων του Βοσπόρου |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η ζωή
ΕπεξεργασίαΟ Τιβ. Ιούλ. Κότυς Α΄ ήταν ο δεύτερος γιος τού -ως Ρωμαίου πελάτη- βασιλιά Τ. Ι. Aσπούργου τού Βοσπότου και της Γηπαιπύριδος, κόρης τού βασιλιά Κότυ Γ΄ (Σαπαίων) της Θράκης. Ο μεγαλύτερος αδελφός του ήταν ο πρίγκιπας και μετά βασιλιάς Τιβ. Ιούλ. Μιθριδάτης. Ο Τ. Ι. Κότυς Α΄ ήταν πρίγκιπας ελληνικής, περσικής και ρωμαϊκής καταγωγής. Ήταν ο δισεγγονός των μοναρχών τού Βοσπόρου Ασάνδρου και Δυνάμεως και τού ηγεμόνα της Θράκης Κότυος Γ΄ (Σαπαίων) και Αντωνίας Τρύφαινας.
Μέσω της εκ μητρός γιαγιάς του Αντωνίας Τρύφαινας, ήταν απόγονος τού ρωμαίου στρατηγού Mάρκου Αντωνίου, ενός της Τριανδρίας. Η Τρύφαινα ήταν η πρώτη δισεγγονή, που γεννήθηκε από τον Μ. Αντώνιο. Μέσω της Tρύφαινας, ο Κότυς Α΄ συνδεόταν επίσης με διάφορα μέλη της δυναστείας των Ιουλιο-Κλαυδίων. Ο Κότυς Α΄ ονομάστηκε προς τιμήν τού εκ μητρός παππού του βασιλιά -ως Ρωμαίου πελάτη- της Θράκης Κότυ Γ΄ (Σαπαίων).
Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή τού Κότυ Α΄. Ο Τιβ. Ιούλ. Ασπούργος ήταν επικεφαλής της επικράτειας τού Βοσπόρου μέχρι το τέλος του το 37 ή το 38. [1] Η Γηπαίπυρη διαδέχθηκε τον σύζυγό της ως αποκλειστική ηγεμόνας. [2] Το 39 μ.Χ. ο Τιβ. Ιούλ. Μιθριδάτης κληρονόμησε τον θρόνο της μητέρας του. [3] Ο Αυτοκράτορας Κλαύδιος αρχικά αναγνώρισε, και διόρισε τον Μιθριδάτη, ως νόμιμο βασιλιά τού Βοσπόρου. Το 45, για άγνωστους λόγους, ο Κλαύδιος καθαίρεσε τον Μιθριδάτη από τον θρόνο τού Βοσπόρου και εγκατέστησε τον Κότυ Α΄. Ο Κλαύδιος είχε αποσύρει τη ρωμαϊκή φρουρά υπό τον Aύλο Δίδιο Γάλλο από το βασίλειο τού Βοσπόρου και είχαν μείνει λίγες ρωμαϊκές κοόρτεις με τον Ρωμαίο -από την τάξη των ιππέων- Γάιο Ιούλιο Ακύλα στον Βόσπορο.
Ο αδελφός τού Κότυ Α΄ αμφισβήτησε τη νέα κατάσταση και δεν εμπιστεύτηκε αυτόν και τον Aκουίλα. Ο Μιθριδάτης προσπάθησε να ανακτήσει τον θρόνο του: κατάφερε να δελεάσει τους ηγέτες των τοπικών φυλών και τους λιποτάκτες, ώστε να γίνουν σύμμαχοί του. Μπόρεσε να αναλάβει τον έλεγχο των τοπικών φυλών και να συγκεντρώσει έναν στρατό, για να κηρύξει τον πόλεμο στον Κότυ Α΄ και τον Ακουίλα.
Όταν ο Κότυς Α΄ και ο Aκουίλα άκουσαν νέα γι' αυτόν τον πόλεμο, φοβήθηκαν ότι η εισβολή ήταν επικείμενη, ωστόσο οι δύο άνδρες ήξεραν ότι είχαν την υποστήριξη τού Κλαύδιου. Ο Μιθριδάτης με τον στρατό του συνεπλάκη σε μάχη με τον στρατό του Κότυ Α΄ και τα τάγματα του Aκουίλα, σε έναν πόλεμο τριών ημερών, τον οποίο πόλεμο ο Κότυς Α΄ και ο Aκουίλα κέρδισαν αλώβητοι και θριάμβευσαν στον ποταμό Τάναϊ.
Ο Μιθριδάτης αναγκάστηκε να παραδοθεί στον Κλαύδιο· έκανε με επιστολή του έκκληση στον Αυτοκράτορα για έλεος, για να γλιτώσει από μία θριαμβευτική πομπή ή μία θανατική ποινή. Ο Κλαύδιος εντυπωσιάστηκε με την επιστολή τού Μιθριδάτη και επέτρεψε σε αυτόν να ζήσει. Ο βασιλιάς συνελήφθη και οδηγήθηκε στη Ρώμη ως αιχμάλωτος· εμφανίστηκε ως δημόσιο πρόσωπο δίπλα στην εξέδρα στη Ρωμαϊκή Αγορά μαζί με τους φρουρούς του και η στάση του παρέμεινε σταθερή. Ο Μιθριδάτης απαλλάχθηκε από μία θανατική ποινή και εξορίστηκε· έζησε ως άπορος εξόριστος μονάρχης μέχρι το τέλος του.
Από το 45 έως το 63 ο Κότυς Α΄ -ως Ρωμαίος πελάτης- ήταν βασιλιάς τού βασιλείου τού Βοσπόρου. Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, ο Κότυς Α΄ νυμφεύτηκε μία Ελληνίδα ευγενή, που ονομαζόταν Ευνίκη, μέσω της οποίας απέκτησε έναν γιο, που ονομαζόταν Τιβ. Ιούλ. Ρησκούπορις Α΄. Ο Κότυς Α΄ ονόμασε τον γιο του από τον Ρησκούπορι Β΄ (Σαπαίων), έναν Θράκα πρίγκιπα και βασιλιά, ο οποίος ήταν εκ πατρός θείος του και εκ μητρός παππούς του.
Το 63, για άγνωστους λόγους, ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Νέρωνας καθαίρεσε τον Κότυ Α΄ από τον θρόνο του. Η μοίρα τού Κότυ Α΄ είναι στη συνέχεια άγνωστη. Το βασίλειο τού Βοσπόρου ενσωματώθηκε ως τμήμα της ρωμαϊκής επαρχίας της Kάτω Μοισίας (Moesia Inferior) από το 63 έως το 68. Το 68 ο νέος Ρωμαίος αυτοκράτορας Γάλβας αποκατέστησε το βασίλειο τού Βοσπόρου στον Ρησκούπορι Α΄, γιο του Κότυ Α΄. Ο Ρησκούπορις Α΄ βασίλευσε από το 68 έως τουλάχιστον το 90. Ο Ρησκούπορις Α΄ ήταν σύγχρονος της κυρίαρχης δυναστείας των Φλαβίων, ιδιαίτερα της βασιλείας τού Δομιτιανού. Μέσω τού Ρησκουπόριδος Α΄, ο Κότυς Α΄ απέκτησε απογόνους, που κατείχαν τον θρόνο τού Βοσπόρου μέχρι τα μέσα τού 4ου αι. Από τους απογόνους του, τουλάχιστον δύο βασιλείς έφεραν το όνομά του.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Επεξεργασία- ↑ Bunson, Matthew (14 Μαΐου 2014). Eγκυκλοπαίδεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (στα Αγγλικά). Infobase Publishing. σελ. 372. ISBN 978-1-4381-1027-1.
- ↑ Association, American Philological (1974). Πεπραγμένα της Αμερικανο-Φιλολογικής Εταιρείας (στα Αγγλικά). For the Association by the Press of Case Western Reserve University. σελ. 5.
- ↑ Revue numismatique (στα Γαλλικά). Blois. 2001. σελ. 291.
Πηγές
Επεξεργασία- Τάκιτος, Χρονικά, 12.15–21.
- Δίων Κάσσιος, 60,8.
- Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Φυσική Ιστορία, 6.5.
Σημειώσεις
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- "Cotys (7)", William Smith (εκδ. ) Λεξικό Ελληνικής και Ρωμαϊκής Βιογραφίας και Μυθολογίας . 3 . Βοστώνη: Little, Brown & Co., 1867.