Συκιές Αχαΐας

εγκαταλειμμένος οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 38°02′25″N 21°51′56″E / 38.04028°N 21.86556°E / 38.04028; 21.86556

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Συκιές.

Οι Συκιές είναι παλιός, εγκαταλελειμμένος πλέον, ορεινός οικισμός της Αχαΐας, που βρίσκεται στην ιστορική περιοχή των Νεζερών[1][2]. Σήμερα, υπάγεται γεωγραφικά στην περιφέρεια της Τοπικής Κοινότητας Νέου Κομπηγαδίου της Δημοτικής Ενότητας Φαρρών του Δήμου Ερυμάνθου.

Συκιές
Συκιές is located in Greece
Συκιές
Συκιές
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΕρυμάνθου
Δημοτική ΕνότηταΦαρρών
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο550 μ.
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΣυκιαίς

Βρίσκεται σε πλαγιά των νότιων απολήξεων πρόβουνων του Παναχαϊκού, στα νότια αυτού, απέναντι ακριβώς του Ερυμάνθου, σε θέση πλησίον παραποτάμου του Πείρου λίγο πριν την συμβολή τους στα όρια του επονομαζόμενου Στενού των Νεζερών[3]. Οδηγεί εκεί χωμάτινος δρόμος από το νοτιότερο σημείο του γειτονικού χωριού Κάλανος[4].

Ονομασία

Επεξεργασία

Η ονομασία του χωριού είναι είτε φυτωνυμική από το ομώνυμο δέντρο, είτε ανθρωπωνυμικό από το επίθετο Συκαίος[5].

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Αναφέρεται ότι έχουν βρεθεί ερείπια από την εποχή της Φραγκοκρατίας στο χωριό, το λεγόμενο Φρούριο Συκιών[6][7].

Στην περιφέρεια του χωριού υπήρχε ήδη από τον 18ο αιώνα νερόμυλος, που λειτουργούσε μέχρι τον 20ό αιώνα[8]. Ανήκε στον Γκολφίνο Γκολφινόπουλο και στις 28 Μαρτίου του 1735[9] τον πούλησε στην Οικογένεια Λόντου η οποία με την σειρά της τον αφιέρωσε, μαζί με άλλα υπάρχοντά της, στο γειτονικό μοναστήρι των Νεζερών[10][11]. Αργότερα ο νερόμυλος βρέθηκε στην ιδιοκτησία ιδιωτών[12].

Σε δικαιοπρακτικό έγγραφο της 31/12/1734 (με ερωτηματικό ως προς το έτος), που συντάχθηκε στον διπλανό Κάλανο, εμφανίζεται το χωριό ως "μαχαλά[ς] Σηκές", δηλ. ως γειτονιά του Καλάνου[13]. Στο χωριό, επίσης, υπήρχε παλιότερα και χάνι[14].

Κάτοικοι του χωριού είναι οι οικιστές του χωριού Συκιά που δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στα πεδινά της δυτικής Αχαΐας και εγγύς της νυν κωμόπολης της Κάτω Αχαΐας και αργότερα μετονομάστηκε σε Πίσω Συκέα[6][15][16].

Διοικητική εξέλιξη

Επεξεργασία

Στις 20/04/1835 υπήχθη στο Δήμο Νεζερών και στις 08/03/1841 (ΦΕΚ 5Α), με την κατάργηση του Δήμου Νεζερών, προσαρτάται στον τότε Δήμο Φαρών[17]. Οι Συκιαίς εντωμεταξύ εμφανίζονται ως οικισμός στις εθνικές απογραφές το 1844 και απογράφονται αδιάκοπα μέχρι και το 1928[1]. Με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912, και την θέσπιση των κοινοτήτων, αποσπάται από το Δήμο Φαρών και προσαρτάται στην Κοινότητα Λακκωμάτων[17][18]. Με το ΦΕΚ 200Α της 09/10/1913 αποσπάται από την Κοινότητα Λακκωμάτων και προσαρτάται στην Κοινότητα Κομπηγαδίου[17][19].

Μέχρι το 1940 είχε ήδη εγκαταλειφθεί, πιθανόν λόγω κατολίσθησης, όπως και ο γειτονικός οικισμός Δενδρά[20]. Στις 16/10/1940 έπαψε να υφίσταται ως οικισμός[17].

Δημογραφική εξέλιξη

Επεξεργασία

Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[21][22] είναι η εξής:

1830 1835 1844 1848-1851 1861 1879 1889 1896 1907 1920 1928
Δ/Α[23] Δ/Α[23] 28[23] 10 οικογ. -
49 κατ.[23][24][25][26]
29 κατ.[23] 52[23][27][28] 50[23][27][29] 32[23][30] 14[23] 29[23] 18[23]

Λοιπά στοιχεία

Επεξεργασία

Στο χωριό υπάρχει κοιμητηριακός ναός αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο[31][32], ο οποίος διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και είναι πλήρως λειτουργικός. Βρίσκεται χτισμένος στην είσοδο του ερειπωμένου πλέον οικισμού, και παράλληλα στο υψηλότερο σημείο αυτού, σε υψόμετρο 580 μέτρων.

Παραπομπές και υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Λουλούδης, 2010, σελ. 280.
  2. Κορύλλου 1903, σελ. 82.
  3. Αναφέρεται εσφαλμένα στις πηγές και την βιβλιογραφία ότι βρίσκεται επί του Ερυμάνθου. Βλ. Κορύλλου 1903, σελ. 81· Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Συκιά· Γκουρβέλος 2007, σελ. 219· Βλ. και στη συζήτηση του λήμματος.
  4. Για το γεωγραφικό στίγμα του οικισμού, βλ. και χάρτη της περιοχής. topoguide.gr. Ανακτήθηκε: 18/11/2017.
  5. Γκουρβέλος 2007, σελ. 287.
  6. 6,0 6,1 Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Συκιά.
  7. Γκουρβέλος 2007, σελ. 56.
  8. Γκουρβέλος 2010, σελ. 104-105, 315.
  9. Τσελίκας 2000, έγγραφο αυξ.αριθμ. 9 "Πώληση μύλου, νεροτριβής και αγρού", σελ. 21.
  10. Γκουρβέλος 2010, σελ. 104-105.
  11. Τριανταφύλλου 1995, τ. Α΄, λήμμα Κάλανος.
  12. Γκουρβέλος 2010, σελ. 105, 315.
  13. Τσελίκας 2000, έγγραφο αυξ.αριθμ. 6 "Πώληση αγρού", σελ. 18.
  14. Γκουρβέλος 2010, σελ. 313.
  15. Γκουρβέλος 2010, σελ. 181-182.
  16. Λουλούδης 2010, σελ. 86.
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Συκιών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 18/11/2017.
  18. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Λακκωμάτων Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 17/11/2017.
  19. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Νέου Κομπηγαδίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 17/11/2017.
  20. Λουλούδης 2010, σελ. 280· Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 281 [υποσημείωση 19].
  21. Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  22. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  23. 23,00 23,01 23,02 23,03 23,04 23,05 23,06 23,07 23,08 23,09 23,10 Λουλούδης 2010, σελ. 281.
  24. Απογράφεται το χωριό Συκαίς, όπως αναφέρεται, μαζί με το χωριό Ρίκαβα. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 276 [υποσημείωση 4]· Γκουρβέλος 2007, σελ. 202.
  25. Αναφέρεται "Μονή Ευαγγελιστρίας διατηρούμενη". Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 281 [υποσημείωση 12].
    Πρόκειται για την Μονή Ευαγγελιστρίας Νεζερών, διαλυμένη ήδη από το 1879. Βλ. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μονής Ευαγγελιστρίας Αχαιοήλιδος (1835-1879). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 18/11/2017.
  26. Ο ιστορικός Κώστας Τριανταφύλλου αναφέρει εσφαλμένα πληθυσμό 40 κατοίκους. Βλ. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Συκιά.
  27. 27,0 27,1 Απογράφεται από κοινού με το χωριό Ρίκαβα. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 276 [υποσημείωση 5]· Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 281 [υποσημείωση 14].
  28. Γκουρβέλος 2007, σελ. 211.
  29. Γκουρβέλος 2007, σελ. 212.
  30. Ο ιστορικός Κώστας Τριανταφύλλου αναφέρει εσφαλμένα ως απογραφή αυτήν του 1889. Βλ. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Συκιά.
  31. Γκουρβέλος 2007, σελ. 320.
  32. Λουλούδης 2010, σελ. 282.
  • Σπυρίδων Ν. Γκουρβέλος, «Εν ταις των Νεζερών κώμαις». Ιστορία των Νεζερών, εκδ. Γραφικές Τέχνες Πέτρος Κούλης, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-930162-6.
  • Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903.
  • Αγαμέμνων Τσελίκας, "Τα δικαιοπρακτικά έγγραφα των μοναστηριών Ομπλού, Χρυσοποδαριτίσσης, Αγίων Πάντων και Γηροκομείου Πατρών (1712-1855). Διπλωματική έκδοση" στο Δελτίο του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου, Τόμος Θ΄, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2000. ISSN 1108-6068.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας. 
  • Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β΄, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Συκιά.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία