Κλεοπάτρα ΣΤ΄ της Αιγύπτου

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Κλεοπάτρα.

Η Κλεοπάτρα ΣΤ΄ Τρύφαινα ήταν Βασίλισσα της αρχαίας Αιγύπτου, μέλος της Δυναστείας των Πτολεμαίων, η οποία κυβέρνησε τη χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου. Η καταγωγή της είναι αδιευκρίνιστη, και μάλιστα η ίδια της η ύπαρξη αμφισβιτείται από ορισμένες πηγές.

Κλεοπάτρα Στ΄ της Αιγύπτου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Κλεοπάτρα Τρύφαινα (Αρχαία Ελληνικά)
Θάνατος	Δεκαετία του 50 π.Χ.
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Αίγυπτος
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	κυβερνώσα βασίλισσα
Οικογένεια
Οικογένεια	Δυναστεία των Πτολεμαίων

Αντικρουόμενες πληροφορίες

Γενικά δεν είναι γνωστές πολλές λεπτομέρειες για τη ζωή της και οι πηγές τείνουν να δίνουν αντικρουόμενες πληροφορίες. Μερικές την ταυτίζουν με την Κλεοπάτρα Ε΄, σύζυγο του φαραώ Πτολεμαίου ΙΒ΄ Αυλητή, ενώ άλλες θεωρούν πως η τελευταία υπήρξε μητέρα της. Αιτία της σύγχυσης είναι η προσωνυμία «Τρύφαινα», που αποδίδεται και στις δύο.

Συγκεκριμένα, υπάρχει μια περίπτωση η Κλεοπάτρα Ε΄ να πέθανε κάπου το 69 ή το 68 π.Χ. γιατί το όνομά της αρχίζει να εξαφανίζεται από μνημεία και παπύρους. Ωστόσο μια Κλεοπάτρα Τρύφαινα αναφέρεται ως συμβασίλισσα της Αιγύπτου την περίοδο 58 – 57 π.Χ., η οποία και πέθανε το 57 π.Χ. Ο Πορφύριος υποστηρίζει πως η δεύτερη Κλεοπάτρα ήταν κόρη της πρώτης, που αναφέρεται από ορισμένους μελετητές ως Κλεοπάτρα ΣΤ΄. Να τονιστεί ότι η αρίθμηση των βασιλέων και βασιλισσών της πτολεμαϊκής Αιγύπτου είναι σύγχρονη επινόηση, ενώ στην εποχή τους διακρίνονταν από τις επωνυμίες τους. Από την άλλη μια αφιέρωση στον Ναό του Εντφού, που χρονολογείται το 57 π.Χ., αναφέρει το όνομα της Κλεοπάτρας Τρύφαινας στο πλάι αυτού του Πτολεμαίου ΙΒ΄, κάτι που ενισχύει την υπόθεση πως ήταν σύζυγος και όχι κόρη του φαραώ. Επίσης είναι απίθανο να συνέχιζε να κατονομάζεται στα μνημεία αν είχε πεθάνει δώδεκα χρόνια πριν. Την ταύτιση των δύο προσώπων υποστηρίζει ο γεωγράφος Στράβων, που μας παρέχει τα ονόματα τριών μόνο θυγατέρων του Πτολεμαίου ΙΒ΄: τη Βερενίκη Δ΄, την Κλεοπάτρα Ζ΄ (τη διασημότερη Κλεοπάτρα της δυναστείας) και την Αρσινόη Δ΄.

Βιογραφικά στοιχεία

Αν υποθέσουμε πως η Κλεοπάτρα ΣΤ΄ είναι διαφορετικό πρόσωπο από την Κλεοπάτρα Ε΄, το 58 π.Χ., οπότε κι ο Πτολεμαίος ΙΒ΄ έχασε προσωρινά το θρόνο, η ίδια παρέμεινε και συμβασίλεψε στην Αίγυπτο με την αδερφή της, Βερενίκη Δ΄. Ωστόσο πέθανε πριν την επιστροφή του Πτολεμαίου ΙΒ΄ στο θρόνο, ο οποίος ανέτρεψε και θανάτωσε μόνο τη Βερενίκη με την υποστήριξη των Ρωμαίων.

Χρονολόγιο

Έτος (π.Χ.)	Γεγονός
	Γέννηση της Κλεοπάτρας ΣΤ΄ Τρύφαινας.
58 π.Χ.	Αποπομπή του Πτολεμαίου ΙΒ΄ Αυλητή από το θρόνο. Η Βερενίκη Δ΄ βασιλεύει σύμφωνα με πηγές στην Αίγυπτο με τη μητέρα ή αδερφή της Κλεοπάτρα Τρύφαινα. Παραμένει άγνωστο αν πρόκειται για την Κλεοπάτρα ΣΤ΄.
55 π.Χ.	Με τη βοήθεια του Ρωμαίου κυβερνήτη της Συρίας, ο Πτολεμαίος ΙΒ΄ ενθρονίζεται και πάλι. Η Βερενίκη εκτελείται τον Ιούλιο.
	Τα ίχνη της Κλεοπάτρας Τρύφαινας χάνονται.

Δείτε επίσης

• Δυναστεία των Πτολεμαίων
• Αρχαία Αίγυπτος
• Ελληνιστική περίοδος

Πηγές

• Βιογραφία από τον Christopher Bennett, Cleopatra V
• www.livious.org, Cleopatra VI Tryphaena Αρχειοθετήθηκε 2015-05-25 στο Wayback Machine.
• Το αντίστοιχο άρθρο της αγγλόφωνης wikipedia.