Η Ελισάβετ Φαρνέζε (ιταλικά: Elisabetta Farnese, ισπανικά: Isabel de Farnesio, 25 Οκτωβρίου 169210 Ιουλίου 1766) ή Ελισάβετ της Πάρμα, ήταν σύζυγος του Φιλίππου Ε΄ της Ισπανίας και βασίλισσα της Ισπανίας. Ήταν κόρη του Οδοάρδου Β΄ Φαρνέζε, Διαδόχου της Πάρμα, και της Δωροθέας Σοφίας των Βίττελσμπαχ, κόρης του Φιλίππου Γουλιέλμου του Παλατινάτου.

Ελισάβετ Φαρνέζε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Isabel de Farnesio (Ισπανικά)
Γέννηση25  Οκτωβρίου 1692[1][2][3]
Παλάτσο ντελλα Πιλόττα[4]
Θάνατος11  Ιουλίου 1766[5][1][2]
Βασιλικό Ανάκτορο του Αρανχουέθ[6]
Τόπος ταφήςTomb of Philip V of Spain
Χώρα πολιτογράφησηςΙσπανία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά[7]
Ισπανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΦίλιππος Ε΄ της Ισπανίας (από 1714)[8][9]
ΤέκναΚάρολος Γ΄ της Ισπανίας[10]
Μαριάννα Βικτωρία των Βουρβόνων[11]
Φίλιππος Α΄ της Πάρμας
Μαρία Θηρεσία Ραφαέλα της Ισπανίας
Λουδοβίκος Αντώνιος των Βουρβόνων[12]
Μαρία Αντωνία Φερδινάνδη της Ισπανίας
Francisco of Spain[13]
ΓονείςΕδουάρδος Φαρνέζε και Δωροθέα Σοφία του Παλατινάτου
Θετοί γονείςΦερδινάνδος ΣΤ΄ της Ισπανίας[12]
ΟικογένειαΟίκος των Φαρνέζε
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαQueen Consort of Spain (1714–1724)
Queen Consort of Spain (1724–1746)
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Έλαβε από τη μητέρα της αυστηρή παιδεία, η οποία όμως δεν μπόρεσε να ελέγξει τον εκρηκτικό της χαρακτήρα. Σε ηλικία 21 ετών προσκλήθηκε να παντρευτεί τον Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας. Ο αδύναμου χαρακτήρα Βασιλιάς, μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου, είχε γίνει έρμαιο στα χέρια της κακόβουλης Μαρί Ανν ντε Τρεμόιγ (1642–1722), που ήταν η πρώτη κυρία της βασιλικής αυλής. Ο Καρδινάλιος Αλμπερόνι (1664–1752), ουσιαστικός κυβερνήτης της Ισπανίας εκείνη τη περίοδο, αναζητούσε μια νέα δυναμική σύζυγο για τον βασιλιά Φίλιππο, ώστε να μπορέσει να εκδιώξει την Μαρία Άννα από τη βασιλική αυλή: η δυναμική Ελισάβετ ήταν η πιο κατάλληλη.

Το 1714 παντρεύτηκε στην Πάρμα δι' αντιπροσώπου τον Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας. Μετά την άφιξή της στην Ισπανία έδειξε το δυναμικό της χαρακτήρα, επιβαλλόμενη στην βασιλική Αυλή και ξεκινώντας, σε συνεργασία με τον Αλμπερόνι, την προσπάθεια για ανόρθωση του ισπανικού μεγαλείου, βοηθούμενη σε αυτό από τον αδύναμου χαρακτήρα άνδρα της. Κύριος στόχος της ήταν η ανάκτηση των ισπανικών κτήσεων στην Ιταλία. Με τέτοιο πάθος ασχολήθηκε με την πολιτική, που όταν κάποτε γαλλικά στρατεύματα εισέβαλλαν στα Πυρηναία, ανέλαβε η ίδια την ηγεσία των ισπανικών στρατευμάτων. Αρχικά κατάφερε να ανακτήσει τη Σαρδηνία και τη Σικελία, όμως το 1720 οι άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις την ανάγκασαν να εγκαταλείψει αυτά τα εδάφη.

Το 1724 ο Φίλιππος Ε΄ αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπέρ του γιου του Λουδοβίκου. Μετά το θάνατο του διαδόχου του όμως, λίγους μήνες αργότερα ο Φίλιππος Ε΄ επανήλθε στο θρόνο, οπότε η Ελισάβετ ανέλαβε τον απόλυτο έλεγχο της ισπανικής κυβέρνησης. Αυτήν την περίοδο επικεντρώθηκε στην εξασφάλιση θρόνων για όλους τους γιους της (το θρόνο της Ισπανίας τον κληρονομούσαν οι γιοι του Φιλίππου από τον προηγούμενο γάμο του) και να ανακτήσει όλες τις παλιές ισπανικές περιοχές στην Ιταλική χερσόνησο για λογαριασμό των παιδιών της. Μέχρι το 1736 είχε κατορθώσει να εξασφαλίσει για τον πρώτο γιο της Κάρολο (μετέπειτα Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας) τον θρόνο των Δύο Σικελιών και για τον τρίτο το δουκάτο της Πάρμα.

Οικογένεια

Επεξεργασία
 
Η Ελισάβετ Φαρνέζε

Νυμφεύτηκε τον Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας και είχε τέκνα:

  • Petrie, Charles: King Charles III of Spain New York, John Day Company, 1971
  • Harcourt-Smith, Simon: Cardinal of Spain: the Life and Strange Career of Giulio Alberoni New York, Knopf, 1955
  • Mémoires pour servir à l'histoire d'Espagne sous le régne de Philippe V by the Marquis de St Philippe, translated by Maudave (Paris, 1756)
  • Memoirs of Elizabeth Farnese (London, 1746)
  • Armstrong, E: Elizabeth Farnese, the Termagant of Spain, 1892
  • The Spanish original of the Comentarios del marqués de San Felipe was published in the Biblioteca de Autores Españoles.

Παραπομπές σε πηγές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 8852595. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10307.htm#i103065. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Isabella-Farnese. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2014.
  5. (Αγγλικά) SNAC. w68w8295. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 22  Μαΐου 2020.
  8. «The Bourbons of Naples» (Αγγλικά) Faber & Faber. Λονδίνο. 2009. σελ. 13. ISBN-13 978-0-571-24901-5.
  9. p10307.htm#i103065. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  10. «The Bourbons of Naples» (Αγγλικά) Faber & Faber. Λονδίνο. 2009. σελ. 14. ISBN-13 978-0-571-24901-5.
  11. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 2  Νοεμβρίου 2017. 500039510. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2022.
  12. 12,0 12,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 2  Νοεμβρίου 2017. 500039510. Ανακτήθηκε στις 22  Μαΐου 2021.
  13. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.