Αντήνωρ ο Τρώας

Ο Αντήνωρ ήταν αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στην Ελληνική μυθολογία, σύμβουλος του βασιλιά της Τροίας Πριάμου την εποχή που είχε ξεσπάσει ο Τρωικός πόλεμος. Ο Αντήνωρ ήταν γιος του Τρώα ήρωα Αισυήτη και της Κλεομήστρας ή γιος του Ικετάονα.

Αντήνορας
Ανδριάντας του Αντήνορα στην Πάντοβα
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Θεανώ σύζυγος του Αντήνορα
Τέκνα	Κόωνας Δημολέοντας Ακάμας Αγήνορας του Αντήνορα Αρχέλοχος Ελικάονας Ιφιδάμας Πήδαιος Πόλυβος Γλαύκος του Αντήνορα Ευρύμαχος Achelaos Θερσίλοχος Antheus Λαόδοκος Κρινώ Lycaon Laodamas
Γονείς	Αισυήτης και Cleomestra
Οικογένεια	Αντηνορίδες
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Τρωικός πόλεμος

Οικογένεια

Η σύζυγός του ήταν η Θεανώ ιέρεια της Θεάς Αθηνάς· οι γονείς της ήταν ο βασιλιάς της Θράκης Κισσέας και η Εκάβη. Με την σύζυγό του απέκτησε μία κόρη, την Κρινώ και πολλούς γιους, τους Αντηνορίδες (11 κατά τον Όμηρο), μερικοί από τους οποίους ήταν ο Αρχέλοχος, ο Ελικάονας, ο Λαόδοκος, ο Κόωνας, ο Αγήνωρ, ο Δημολέοντας, ο Ευρύμαχος, ο Ανθεύς, ο Θερσίλοχος και ο Μέδωνας. Οι περισσότεροι από τους γιους του σκοτώθηκαν στον Τρωικό Πόλεμο, ιδιαίτερα από τον Αχιλλέα και τον γιο του Νεοπτόλεμο.

Με μία άγνωστη γυναίκα απέκτησε άλλον έναν γιο, τον Πηδαίο. Σύμφωνα με μερικούς ιστορικούς ο Αντήνωρ ταυτίζεται με τον βασιλιά Πρίαμο. Ο Αντήνωρ περιγράφεται σαν συνετός και σοφός γέροντας, που έδινε συμβουλές και ήταν υπερασπιστής του δικαίου, όπως ο Νέστορας για τους Έλληνες (Συμπόσιο του Πλάτωνα 221c), ένας συνετός γέροντας που έδινε συμβουλές και υπερασπιστής του δικαίου. Στην Ιλιάδα αποκαλείται πεπνυμένος (σώφρων).

Πιθανή συμμαχία με τους Έλληνες

Σύμφωνα με τον Όμηρο ο Αντήνωρ συμβούλευσε τους Τρώες να επιστρέψουν στους Ατρείδες την Ωραία Ελένη και τους θησαυρούς της και να κλείσουν ειρήνη με τους Έλληνες. Πολλοί νεώτεροι ιστορικοί, όπως ο Δάντης Αλιγκέρι στο έργο του Θεία Κωμωδία και στον Κύκλο της Κολάσεως τον παρουσιάζουν σαν προδότη, που άνοιξε τις πύλες της πόλης στον εχθρό. Ο Αγαμέμνονας σύμφωνα με τον μύθο θυμήθηκε τη φιλική στάση του Αντήνορα, και κρέμασε στη θύρα του σπιτιού του ένα δέρμα από Λεοπάρδαλη, ως σημάδι ότι το σπίτι δεν έπρεπε να πειραχθεί· του έδωσε επιπλέον τα μισά κτήματα του Πριάμου και ανέθεσε τη βασιλεία της Τροίας σε έναν γιο του. Ο Αντήνωρ σύμφωνα με τον ίδιο θρύλο άνοιξε τις Σκαιές πύλες στον Νεοπτόλεμο σε συνεννόηση με την Ελένη, άνοιξε τον Δούρειο Ίππο, και έδωσε στον Οδυσσέα και τον Διομήδη το ιερό Παλλάδιο, που προστάτευε την Τροία. Κατά τη Μικρή Ιλιάδα του Λέσχη, ο Οδυσσέας στη νυχτερινή μάχη για την άλωση της Τροίας αναγνώρισε τον τραυματισμένο γιο τού Αντήνορα και τον τράβηξε ζωντανό μακριά από τη μάχη.

Μετανάστευση στην δύση

Ο τάφος του Αντήνορα στην Πάντοβα.

Οι πληροφορίες σχετικά με την τύχη του είναι διαφορετικές, πολλές παραδόσεις λένε ότι έκτισε ξανά την Τροία, αλλά διώχτηκε στην συνέχεια από τον Αινεία ή εγκαταστάθηκε στην Κυρήνη. Μετά την εκδίωξη της από την Τροία, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Ιβηρική Χερσόνησο και στην βορειοανατολική Ιταλία, που έκτισαν την Πάντοβα και πολλές άλλες πόλεις· οι Αρχαίοι Ενετοί και οι απόγονοι τους Βενετοί τον τιμούν σαν γενάρχη. Ο Πολύγνωτος είχε ζωγραφίσει στους Δελφούς την οικογένεια του Αντήνορα να ετοιμάζεται για μετανάστευση: τον Αντήνορα, τη Θεανώ, τρία από τα παιδιά τους που επέζησαν (τον Γλαύκο, τον Ευρύμαχο και την Κρινώ), μαζί με υπηρέτες που φόρτωναν κιβώτι σε ουποζύγιο.

Αναφορές ποιητών

Ο Αντήνωρ εμφανίζεται σποραδικά στο έπος του Ομήρου Ιλιάδα, στη ραψωδία Γ΄ φιλοξένησε στο σπίτι του τον Μενέλαο και τον Οδυσσέα, που αναζητούσαν την Ελένη πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, στην συνέχεια τους φυγάδευσε για να μην τους δολοφονήσουν οι Έλληνες. Στη ραψωδία Η΄ της Ιλιάδας ο Αντήνωρ συμβουλεύει τους Τρώες να δώσουν πίσω την Ωραία Ελένη, για να αποφύγουν τον πόλεμο, αναγνωρίζοντας τις ευθύνες της Τροίας που δέχτηκε το παράνομο ζευγάρι, αλλά ο Πάρις το αρνείται. Ο Βιργίλιος στο έργο του Αινειάδα παρουσιάζει την Αφροδίτη να λέει στον Δία, ότι ο Αντήνωρ μετά την πτώση της Τροίας διέφυγε στην βόρεια Ιταλία και ίδρυσε την πόλη Πατάβιον, σημερινή Πάντοβα. Ο Τζέφρυ Τσώσερ στο έργο του Τρωίλος και Χρυσηίδα παρουσιάζει τον Αντήνωρα σαν έναν αμίλητο νεαρό, που ήταν αιχμάλωτος τον Ελλήνων, ο οποίος ελευθερώθηκε τελικά, αφού έγινε η ανταλλαγή του με τη Χρυσηίδα.

Ο Πλανήτης 2007 Αντήνωρ που ανακάλυψε ο Σοβιετικός αστρονόμος Νικολάι Τσερνίκι (2007), πήρε το όνομα του.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε τη Θεανώ, κόρη του Κισσέως βασιλιά της Θράκης και είχε 11 (ή 18 ή 19) τέκνα:

• Αγήνωρ, σκοτώθηκε από τον Νεοπτόλεμο.
• Ακάμας [1], σκοτώθηκε από τον Μηριόνη από την Κρήτη.
• Αρχέλοχος, σκοτώθηκε από τον Αίαντα του Τελαμώνα.
• Γλαύκος, βοήθησε τον Πάρι στην αρπαγή της Ελένης.
• Δημολέοντας [1], σκοτώθηκε από τον Αχιλλέα.
• Ελικάονας, νυμφεύτηκε τη Λαοδίκη, κόρη του Πριάμου. Διέφυγε στην Β. Ιταλία.
• Ευρύμαχος [3], μνηστεύθηκε την Πολυξένη, κόρη του Πριάμου.
• Ιφιδάμαντας, σκοτώθηκε από τον Αγαμέμνονα.
• Κόωνας, σκοτώθηκε από τον Αγαμέμνονα.
• Πόλυβος [3], σκοτώθηκε από τον Νεοπτόλεμο.
• Κρινώ.

Από μία γυναίκα είχε φυσικό τέκνο:

• (νόθος) Πήδαιος, σκοτώθηκε από τον Μέγη ηγέτη του Δουλιχίου (Εχινάδων).

Πηγές

• Όμηρος, Ιλιάδα
• Βιργίλιος, Αινειάδα, Βιβλίο Α΄
• Δίκτυς ο Κρής, "Χρονικά του Τρωικού Πολέμου"
• Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, "Παρεκβολαί εις την Ομήρου Ιλιάδα και Οδύσσειαν"
• Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
• Lemprière, John (1822), "Antēnor", A Classical Dictionary: Containing a Copious Account of All Proper Names Mentioned in Ancient Authors, with the Value of Coins, Weights, and Measures Used Among the Greeks and Romans, and a Chronological Table, J. Crissy.
• Parada, Carlos; Förlag, Maicar (1997), Antenor, Greek Mythology Link (Carlos Parada), retrieved 8 January 2017.
• Proust, Marcel, The Guermantes Way, Remembrance of Things Past, 3 (Pleiade ed.)
• Schmadel, Lutz D. (2003), Dictionary of Minor Planet Names (5th ed.), New York: Springer Verlag,

Δείτε επίσης

• Άλωση της Τροίας (Πολύγνωτος), αναπαράσταση πανοραμικής τοιχογραφίας μεγαλογραφίας του φημισμένου αρχαίου έλληνα ζωγράφου Πολύγνωτου.
• Αντηνορίδες