Πολ Έρντος

Ο Πωλ Έρντος (αγγλικά: Paul Erdős‎‎) ή Παλ Έρντες (ουγγρικά: Erdős Pál‎‎) (26 Μαρτίου 1913 – 20 Σεπτεμβρίου 1996) ήταν ένας εξαιρετικά παραγωγικός (και διαβόητα εκκεντρικός) Ούγγρος μαθηματικός. Με εκατοντάδες συνεργάτες, εργάστηκε σε προβλήματα Συνδυαστικής, Θεωρίας γραφημάτων, Θεωρίας αριθμών, κλασικής ανάλυσης, Θεωρίας προσεγγίσεων, Θεωρίας συνόλων και Θεωρίας πιθανοτήτων.

Πολ Έρντος
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Erdős Pál (Ουγγρικά)
Γέννηση	26  Μαρτίου 1913 Βουδαπέστη
Θάνατος	20  Σεπτεμβρίου 1996 Βαρσοβία
Αιτία θανάτου	έμφραγμα του μυοκαρδίου
Εθνικότητα	Ασκεναζίτες
Υπηκοότητα	Ουγγαρία
Σπουδές	Πανεπιστήμιο Έτβες Λόραντ και Stephen I of Hungary High School
Γνωστός για	Copeland–Erdős constant, Cameron–Erdős conjecture, De Bruijn–Erdős theorem, Davenport–Erdős theorem, Erdős–Borwein constant, Erdős–Woods number, Erdős–Straus conjecture, Erdős–Kac theorem, Erdős–Szekeres theorem, Erdős–Rényi model, Erdős conjecture on arithmetic progressions, Erdős–Graham problem, Erdős–Mordell inequality, Erdős distinct distances problem, Erdős–Gyárfás conjecture, Erdős–Fuchs theorem, Erdős–Szemerédi theorem, Erdős–Nicolas number, Erdős-Moser equation, Erdős–Burr conjecture, Erdős–Ko–Rado theorem, Erdős cardinal, Θεώρημα Έρντος–Άνινγκ, De Bruijn–Erdős theorem, Erdős–Ulam problem, Erdős–Diophantine graph, Erdős–Rado theorem, Erdős–Tetali theorem, Erdős–Stone theorem, Erdős–Pósa theorem, Erdős–Gallai theorem, Erdős–Nagy theorem, Erdős arcsine law, Erdős–Kaplansky theorem, Erdős theorem, Erdős–Faber–Lovász conjecture, Erdős–Turán conjecture on additive bases, Erdős-Wintner theorem και Ανισότητα Τσουνγκ-Έρντος
Γονείς	Lajos Erdős
Βραβεύσεις	Υποτροφία Γκούγκενχαϊμ (1945), βραβείο Κόουλ για την θεωρία αριθμών (1951), βραβείο Κόσουτ (1958), d:Q555082 (1991), βραβείο Βολφ Μαθηματικών (1983), επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Χάιφα (1994), αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (1989), επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Καρόλου της Πράγας (1992) και honorary doctor of the University of Limoges (22  Απριλίου 1986)
Ιστοσελίδα
Πολ Έρντος στην IMDb
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέας	Θεωρία πιθανοτήτων, συνδυαστική, θεωρία γράφων, θεωρία αριθμών, θεωρία συνόλων, Ανάλυση πραγματικών συναρτήσεων και γεωμετρία
Ιδιότητα	μαθηματικός
Διδακτορικός καθηγητής	Λίποτ Φέγερ
Ακαδημαϊκός τίτλος	διδάκτωρ
Φοιτητές του	George B. Purdy, Alexander Soifer και Τέρενς Τάο
δεδομένα ()

Βίος

Ο Έρντος γεννήθηκε στη Βουδαπέστη, της Ουγγαρίας ως Erdős Pál, [/ɛrdøːʃ/]. Καθώς τα αδέλφια του πέθαναν πριν γεννηθεί, σε ηλικία 3 και 5 ετών αντίστοιχα, ήταν το μόνο παιδί της Άννα και τους Λάγιος Έρντος. Οι γονείς του ήταν αμφότεροι Εβραίοι μαθηματικοί μιας ζωντανής διανοητικά κοινότητας. Στην ηλικία των τριών ετών μπορούσε να υπολογίσει πόσα δευτερόλεπτα, είχαν ζήσει οι φίλοι της οικογένειας (Hoffman 1998). Ο Έρντος από νωρίς ήταν παιδί-φαινόμενο και σύντομα θεωρήθηκε μαθηματική διάνοια από τους συγχρόνους του.

To 1934, ολοκλήρωσε τη διδακτορική διατριβή του στα Μαθηματικά. Εξαιτίας του αυξανόμενου αντισημιτικού ρεύματος έφυγε για το Μάντσεστερ την ίδια χρονιά ως επισκέπτης λέκτωρ. Το 1938, αποδέχθηκε την πρώτη του θέση στην Αμερική ως υπότροφος στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον. Από τότε ανέπτυξε τη συνήθεια να ταξιδεύει από πανεπιστημιόπολη σε πανεπιστημιόπολη. Δεν μπορούσε να μείνει επί μακρόν σε κάποιον τόπο, κάτι που τον χαρακτήρισε αμετάκλητα έως τον θάνατό του.

Τα αποκτήματα δεν σήμαιναν τίποτε για τον Έρντος. Τα προσωπικά του αντικείμενα χωρούσαν σε μία βαλίτσα, όπως υπαγόρευε το ελεύθερο στιλ του. Τα βραβεία και άλλα χρηματικά ποσά που κέρδιζε είτε τα έδινε σε όσους είχαν ανάγκη ή τα ξόδευε σε σημαντικούς σκοπούς. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως περιπλανώμενος, ταξιδεύοντας ανάμεσα σε συνέδρια και τα σπίτια συναδέλφων του σε όλον τον κόσμο. Θεωρείται τυπική εικόνα για τον Έρντος η ξαφνική του εμφάνιση στο κεφαλόσκαλο της πόρτας ενός συναδέλφου του και η αναγγελία το «μυαλό μου είναι ανοικτό». Έμενε όσο χρειαζόταν για να συνεργαστεί μαζί τους σε κάποια δοκίμια και έφευγε λίγες μέρες αργότερα. Σε πολλές περιπτώσεις ρωτούσε τον παρόντα συνεργάτη του ποιον θα έπρεπε να επισκεφθεί κατόπιν.

Ο συνεργάτης του Άλφρεντ Ρένυϊ φέρεται να είπε «ο μαθηματικός είναι μηχανή που μετατρέπει τον καφέ σε θεωρήματα» (αυτή η αναφορά αποδίδεται συχνά στον Έρντος, αλλά φαίνεται πως προέρχεται από τον Ρένυϊ) και ο Έρντος έπινε απίστευτες ποσότητες. Μετά το 1971 άρχισε να πίνει αμφεταμίνες για να διατηρεί το μυαλό του σε εγρήγορση. Ένας από τους πολλούς συναδέλφους του που ανησυχούσαν ο Ρον Γκράχαμ) έβαλε μαζί του στοίχημα $500 ότι δεν μπορούσε να σταματήσει την ουσία για ένα μήνα. Ο Έρντος κέρδισε το στοίχημα, αλλά παραπονέθηκε ότι τα μαθηματικά πήγαν επίσης ένα μήνα πίσω: «Προηγουμένως, όταν κοίταζα ένα λευκό χαρτί ο νους μου γέμιζε με ιδέες. Τώρα το μόνο που βλέπω είναι μια λευκή κόλλα χαρτί». Αφότου κέρδισε το στοίχημα, επέστρεψε στις αμφεταμίνες.

Ο Έρντος είχε το δικό του ειδικό λεξιλόγιο: μιλούσε για «Το Βιβλίο», ένα φανταστικό βιβλίο στο οποίο ο Θεός είχε καταγράψει τις καλύτερες και τις ωραιότερες αποδείξεις μαθηματικών θεωρημάτων. Σε μία διάλεξή του το 1985 φέρεται πως είπε: «Δεν χρειάζεται να πιστεύετε στον Θεό, αλλά θα έπρεπε να πιστεύετε στο Βιβλίο». Ο ίδιος αμφισβητούσε την ύπαρξη Θεού, τον οποίο αποκαλούσε «ο Υπέρτατος Φασίστας». (Όταν τα ουγγρικά στρατεύματα ενώθηκαν με τους Γερμανούς στην επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας 1941, ένας αξιωματούχος της Ουγγρικής Καθολικής εκκλησίας παρείχε τις ευλογίες του. Αυτό έκανε τον Έρντος να σκεφτεί ότι ο Θεός είναι ο Υπέρτατος Φασίστας). Κατηγορούσε αυτόν τον Υπέρτατο Φασίστα ότι κρατούσε τις καλύτερες μαθηματικές αποδείξεις για τον εαυτό του. Όταν έβλεπε κάποια ιδιαίτερα όμορφη μαθηματική απόδειξη αναφωνούσε, «Αυτό είναι από Το Βιβλίο!».

Με αφορμή τον μεγάλο αριθμό συνεργασιών του Έρντος με άλλους μαθηματικούς, οι φίλοι του συνέλαβαν τη χιουμοριστική ιδέα του αριθμού Έρντος. Ο αριθμός αυτός σχετίζεται με ένα πρόσωπο, περιγράφοντας την απόσταση σε συνεργασίες μαθηματικών δημοσιεύσεων μεταξύ αυτού του προσώπου και του Πολ Έρντος.

Βιβλιογραφία

• Aigner, M., Ziegler, G.M., Hofmann, K.H.; Proofs from THE BOOK (3/e). Springer, 2004. ISBN 3-540-40460-0.
• Hoffman, Paul, The man who loved only numbers. Hyperion, 1998. ISBN 0-7868-6362-5.
• The Mathematics Genealogy Project - Paul Erdős
• Schechter, Bruce. My brain is open: The mathematical journeys of Paul Erdős. New York: Simon & Schuster, 1998, ISBN 978-0-684-84635-4; paperback ed Touchstone, 2000. ISBN 0-684-85980-7(biography)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το N είναι ένας Αριθμός: πορτραίτο του Paul Erdős
• Επισκόπηση της ζωής του Έρντος από την Αμερικανική Μαθηματική Εταιρεία
• Jerry Grossman at Oakland University. The Erdös Number Project
• Ο άνθρωπος που αγαπούσε μόνο τους Αριθμούς - Royal Society Public Διάλεξη του Paul Hoffman (RealVideo)
• Η βιογραφία του στο Hungary.hu
• Washington Post
• Μια προσφορά στον Paul Erdős (ανέκδοτα)