Χοσρόης Α΄ της Περσίας

Ο Χοσρόης Α΄ της Περσίας ήταν ο 20ος βασιλιάς της Περσίας από την Δυναστεία των Σασσανιδών και ο κορυφαίος Πέρσης βασιλιάς όλων των εποχών, βασίλευσε μεταξύ 531 και 579 ευνοούμενος γιος και διάδοχος του βασιλιά της Περσίας Καβάδη Α΄. Ονομάστηκε από τους υπηκόους του «Ανουσιρβάν» δηλαδή αθάνατη ψυχή και από τους φιλοσόφους «φιλόσοφος βασιλιάς». Προστάτης των γραμμάτων των τεχνών και των επιστημών, δέχθηκε στην αυτοκρατορία του τους αρχαιοελληνιστές φιλοσόφους που είχε διώξει ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστινιανός, ενώ φρόντισε ο ίδιος προσωπικά για την μετάφραση Ινδικών επιστημονικών κειμένων στην Περσική γλώσσα. Έκτισε πλήθος νέων πόλεων, ενώ δημιούργησε νέους εμπορικούς δρόμους με την Κίνα και τη Δύση, κατασκευάζοντας πολλές νέες γέφυρες και φράγματα.

Χοσρόης Α΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	501 Ardestan
Θάνατος	579 Κτησιφών
Χώρα πολιτογράφησης	Αυτοκρατορία των Σασσανιδών
Θρησκεία	Ζωροαστρισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης στρατιωτικός ηγέτης
Οικογένεια
Τέκνα	Ορμίσδας Δ΄ Ανοσαζάντ
Γονείς	Καβάδης Α΄ και Newandukht
Οικογένεια	Οίκος των Σασσανιδών
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	Sasanian military
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	king of the Sasanian Empire (531–579) αρχιστράτηγος
Σχετικά πολυμέσα

Ο Χοσρόης Α΄ της Περσίας στον θρόνο του

Ο Χοσρόης Α΄ της Περσίας

Πόλεμοι του Χοσρόη με το Βυζάντιο

Επί Ιουστινιανού

Οι πόλεμοι του Χοσρόη με τους Βυζαντινούς, τους οποίους κληρονόμησε από τον πατέρα του Καβάδη, ήταν πολυάριθμοι σε όλη την διάρκεια της μακρόχρονης βασιλείας του. Μετά τη συντριβή του πατέρα του από τον στρατηγό Βελισσάριο στην πόλη της Μεσοποταμίας Δάρα (531) την πρώτη χρονιά της βασιλείας του αναγκάστηκε να υπογράψει με τον Ιουστινιανό την «Αιώνια Ειρήνη» (532). Σύμφωνα με τη συνθήκη οι δύο αντίπαλοι ήταν υποχρεωμένοι να δώσουν πίσω τα εδάφη που είχαν καταλάβει στη διάρκεια του πολέμου· ο Ιουστινιανός ήταν υποχρεωμένος να δίνει φόρο στον Χοσρόη, αλλά κράτησε τη Λαζική (τα εδάφη της σημερινής Γεωργίας). Η «Αιώνια Ειρήνη» υπογράφηκε για να ισχύσει μόνιμα, αλλά δεν κράτησε τελικά ούτε μία δεκαετία.

Το 540 ο Χοσρόης παραβίασε την «Αιώνια Ειρήνη» εισβάλλοντας στη Συρία, καταστρέφοντας την Αντιόχεια και πολλές άλλες πόλεις· ο νέος πόλεμος κράτησε μια πενταετία (540 - 545) και έληξε με νέα προσωρινή ειρηνική συνθήκη (545) που κράτησε άλλα τέσσερα χρόνια (545 - 549). Οι εχθροπραξίες επαναλήφθηκαν (549) με τον τρίτο μεγάλο πόλεμο μεταξύ των Περσών του Χοσρόη και των Βυζαντινών του Ιουστινιανού, ο οποίος κράτησε 13 χρόνια (549 - 562). Ο Χοσρόης κατέλαβε όλες τις περιοχές μεταξύ Μεσοποταμίας και Ευξείνου Πόντου· οι νίκες του ήταν σαρωτικές αναγκάζοντας τον Ιουστινιανό σε μεγάλη ηλικία να υπογράψει νέα ταπεινωτική ειρηνική συμφωνία για 50 χρόνια. Το Βυζάντιο ήταν υποχρεωμένο να πληρώνει μεγάλο ετήσιο φόρο στους Πέρσες, αλλά εξακολουθούσε να έχει στην κατοχή του την Λαζική (αρχαία Κολχίδα).

Επί Ιουστίνου Β´

Τον Ιουστινιανό διαδέχθηκε στον θρόνο ο ανίκανος ανιψιός του Ιουστίνος Β´ (565), γεγονός που έδωσε στον Χοσρόη την ευκαιρία να ξεκινήσει πάλι τις εχθροπραξίες παραβιάζοντας την 50ετή ειρήνη. Ο Ιουστίνος έστειλε εναντίον τους τον έμπειρο στρατηγό Ιουστινιανό, αλλά οι Πέρσες κατέλαβαν το οχυρό Δάρας στην Μεσοποταμία (572) κάτι που προκάλεσε στον Ιουστίνο Β΄ νευρική κρίση. Αργότερα ο στρατηγός Ιουστινιανός αφού συνέτριψε τους Πέρσες στην μάχη της Μελιτηνής (575) πήρε θάρρος θέλοντας να κατατροπώσει τελείως τους Πέρσες και εισέβαλε στα εδάφη του σημερινού Αζερμπαϊτζάν. Εκεί, απροετοίμαστος λόγω του ορεινού εδάφους της περιοχής, με πολλές παγίδες που ήξεραν μόνο οι Πέρσες, γνώρισε ο ίδιος τη συντριβή (577). Στο μεταξύ πέθανε ο Ιουστίνος Β΄ και τον διαδέχθηκε στο Βυζαντινό θρόνο ο ικανότατος στρατηγός Τιβέριος Β΄ ο Θραξ (578 - 582). Οι νέοι ικανοί στρατηγοί του Τιβέριου, ο μετέπειτα αυτοκράτορας Μαυρίκιος, και ο Ηράκλειος -μετέπειτα έξαρχος της Καρχηδόνας- κατάφεραν σημαντικές νίκες εναντίον των Περσών την τελευταία χρονιά της βασιλείας του Χοσρόη.

Διαδοχή

Τον διαδέχθηκε ομαλά ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του Ορμίσδας Δ'.

Πηγές

• Μεγάλη παγκόσμιος εγκυκλοπαίδεια, Γ΄ έκδοση Σεπτέμβριος 1978.
• Βυζαντινοί αυτοκράτορες, του Ηλία Γ.Λάσκαρη (1995)
• Frye, Richard N. The Heritage of Persia. Costa Mesa: Mazda Publishers, 1993. 240-269.
• Howard-Johnston, James. “State and Society in Late Antique Iran,” in The Sassanian Era. Edited by Vesta Sarkhosh Curtis and Sarah Stewart. London: I.B. Tauris & Co 2008, 118-129.
• Dignas, Beate and Winter, Engelbert. Rome and Persia in Late Antiquity : Neighbours and Rivals. Cambridge: Cambridge University Press 2007
• Canepa, Matthew P. The Twos Eyes of Earth. Berkley: University of California 2009.
• Daryaee, Touraj. Sasanian Persia: The Rise and Fall of an Empire. London: I.B. Tauris & Co. 2009.
• Farrokh, Dr. Kaveh. Shadows in the Desert: Ancient Persia at War. Oxford: Osprey Publishing 2007.