Βικιπαίδεια

Φραντσέσκο Ρόσι

Ιταλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος

Ο Φραντσέσκο Ρόσι (Ιταλική προφορά:  [franˈtʃesko ˈrɔːzi] , 15 Νοεμβρίου 1922 – 10 Ιανουαρίου 2015) ήταν Ιταλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Η ταινία του Υπόθεση Ματέι κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών το 1972. Οι ταινίες του Ρόσι, ειδικά εκείνες των δεκαετιών του 1960 και του 1970, φαινόταν συχνά να έχουν πολιτικά μηνύματα. Ενώ τα θέματα για τις μεταγενέστερες ταινίες του έγιναν λιγότερο πολιτικά προσανατολισμένα και περισσότερο προσανατολισμένα προς τη λογοτεχνία, συνέχισε να σκηνοθετεί μέχρι το 1997, με την τελευταία του ταινία να είναι η προσαρμογή του βιβλίου του Πρίμο Λέβι, "The Truce".

Φραντσέσκο Ρόσι
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Francesco Rosi (Ιταλικά)
Γέννηση15  Νοεμβρίου 1922[1][2][3]
Νάπολη[4][3]
Θάνατος10  Ιανουαρίου 2015[2][5][6]
Ρώμη[7]
Χώρα πολιτογράφησηςΙταλία (1946–2015)
Βασίλειο της Ιταλίας (1922–1946)
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου[7], σεναριογράφος[7], δημοσιογράφος, σκηνοθέτης[8] και θεατρικός σκηνοθέτης
ΣύντροφοςΝόρα Ρίτσι
ΤέκναΚαρολίνα Ρόσι
Σημαντικά έργαΤζουλιάνο, ο αρχιληστής, Τα χέρια πάνω από την πόλη, Υπόθεση Ματέι και Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι
ΒραβεύσειςΑξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής, βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλύτερης σκηνοθεσίας (1985), βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλύτερης σκηνοθεσίας (1997), βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλύτερης σκηνοθεσίας (1979), βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλύτερης σκηνοθεσίας (1981), βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλύτερης σκηνοθεσίας (1976), βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλύτερης σκηνοθεσίας (1965), Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της τιμής της Ιταλικής Δημοκρατίας, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Πάδοβας, Τιμητική Χρυσή Άρκτος (2008), Βραβείo BAFTA καλύτερης ταινίας (1983), μεγάλο βραβείο κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ Βενετίας (1958), Χρυσός Λέων (1963), Golden Lion for Lifetime Achievement (2012), Αργυρή Άρκτος καλύτερου σκηνοθέτη (1962), Χρυσός Φοίνικας (1972), Honorary doctorate from the University of Paris 1 Pantheon-Sorbonne (5  Απριλίου 2002)[9], Τάγμα της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας, Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής, Αργυρή Άρκτος (1962), Νάστρο ντ' Αρτζέντο (1963), βραβεία Νταβίντ ντι Ντονατέλο (1976) και Χρυσή Άρκτος (2008)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το 2008 προβλήθηκαν 13 ταινίες του, σε ένα τμήμα που προορίζεται για κινηματογραφιστές εξαιρετικής ποιότητας και επιτεύγματος. Έλαβε την Τιμητική Χρυσή Άρκτο συνοδευόμενη από την προβολή της ταινίας του Τζουλιάνο, ο αρχιληστής του 1962. Το 2012 η Μπιενάλε της Βενετίας απένειμε στον Ρόσι το Χρυσό Λέοντα για το Επίτευγμα Ζωής.

Βιογραφία

Επεξεργασία

Καταγωγή και πρώιμη καριέρα

Επεξεργασία

Ο Ρόσι γεννήθηκε στη Νάπολη το 1922. Ο πατέρας του εργαζόταν στη ναυτιλιακή βιομηχανία, αλλά ήταν επίσης σκιτσογράφος και είχε, κάποτε, δεχθεί επίπληξη για τα σατιρικά του σχέδια του Μπενίτο Μουσολίνι και του Βασιλιά Βιτόριο Εμμανουήλ Γ'. [10]

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο Ρόσι πήγε στο κολέγιο με συμμαθητή τον Τζόρτζιο Ναπολιτάνο που επρόκειτο μελλοντικά να γίνει Ιταλός Πρόεδρος.[11] Σπούδασε νομικά και στη συνέχεια ξεκίνησε μια καριέρα ως εικονογράφος παιδικών βιβλίων.[10] Την ίδια περίοδο άρχισε να εργάζεται ως ρεπόρτερ για το Radio Napoli.[12] Εκεί συνδέθηκε φιλικά με τους Ραφαέλε Λα Κάπρια, Άλντο Τζιούφρε και Τζουζέπε Πατρόνι Γκρίφι , με τον καθένα από τους οποίους αργότερα θα συνεργαζόταν αρκετά συχνά.[13]

Η καριέρα του ξεκίνησε το 1946 ως βοηθός του Ετόρε Τζιανίνι για τη θεατρική παραγωγή ενός έργου του Σαλβατόρε Ντι Τζιάκομο.[14] Στη συνέχεια εισήλθε στην κινηματογραφική βιομηχανία και εργάστηκε ως βοηθός του Λουκίνο Βισκόντι στην ταινία Η Γη Τρέμει (La Terra Trema, 1948) και στο Senso (1954). Έγραψε πολλά σενάρια, συμπεριλαμβανομένων των Μπελίσιμα (Bellissima, 1951) και The City Stands Trial ("Processo alla città", 1952) και γύρισε μερικές σκηνές της ταινίας Red Shirts ("Camicie rosse", 1952) του Γκοφρέντο Αλεσαντρίνι. Το 1956 υπήρξε συν- σκηνοθέτης στην ταινία "Κιν - Ιδιοφυΐα και απερισκεψία", που αναφέρονταν στον Σαιξπηρικό ηθοποιό Έντμουντ Κιν.[15]

Η ανάδυσή του ως σκηνοθέτης θεωρείται ότι είναι η ταινία Η πρόκληση (La sfida) του 1958 βασισμένη στην ιστορία του αφεντικού της Καμόρα Πασκουάλε Σιμονέτι και της Πουπέτα Μαρέσκα.[16] Ο ρεαλιστικός χαρακτήρας αυτής της ταινίας προκάλεσε σάλο υπονοώντας τον έλεγχο της κυβέρνησης από τη μαφία. Για την ταινία, ο ίδιος ο Ρόσι είπε: «Ένας σκηνοθέτης κάνει την πρώτη του ταινία με πάθος και αδιαφορώντας για όσα έχουν προηγηθεί». Ωστόσο ο Ντέιβιντ Σίπμαν σχολιάζει «... αλλά αυτό είναι στην πραγματικότητα μια αναμόρφωση της ταινίας "Η γη τρέμει" , με τις άριες του Βισκόντι  να αντικαθίστανται από τον νατουραλισμό του Ζαβατίνι».[17]

Την επόμενη χρονιά σκηνοθέτησε την ταινία Η Συμμορία των Δέκα Ναπολιτάνων ("I magliari"), στο οποίο ο κύριος χαρακτήρας, ένας Ιταλός μετανάστης στη Γερμανία, που ταξιδεύει μεταξύ Αμβούργου και Αννόβερου και συγκρούεται με ένα αφεντικό της Ναπολιτάνικης μαφίας για τον έλεγχο της αγοράς υφασμάτων.  Ο Σίπμαν γράφει:

« Η Συμμορία των Δέκα Ναπολιτάνων (I magliari (1959) αφορά επίσης τους εκβιαστές και τους αντιπάλους απατεώνες (Αλμπέρτο Σόρντι, Ρενάτο Σαλβατόρι) που κυνηγούν τους συμπατριώτες τους, μετανάστες εργάτες στη Γερμανία. Ο Σόρντι, όπως ο πρωταγωνιστής στη "Πρόκληση" (La sfida), καταφέρνει να ανταγωνίζεται τους συναδέλφους του περισσότερο από τους αντιπάλους του – και αυτό έμελλε να είναι ένα συνεχές θέμα στις ταινίες του Ρόσι. Προς το παρόν σημαίνει ότι και οι δύο ταινίες τελειώνουν με απογοήτευση και αποδυναμώνονται περαιτέρω από μια αβέβαιη αντίληψη της αφήγησης – αν και αυτό κρύβεται εν μέρει στον έντονο χειρισμό μεμονωμένων σκηνών και στη φωτογραφία του Τζιάνι Ντι Βενάντζο».[17]

Δεκαετία του 1960

Επεξεργασία

Ο Ρόσι ήταν ένα από τα κεντρικά πρόσωπα του πολιτικοποιημένου μετανερεαλιστικού 1960 και 1970 του ιταλικού κινηματογράφου, μαζί με τους Τζίλο Ποντεκόρβο, Πιέρ Πάολο Παζολίνι, τους αδελφούς Ταβιάνι, Ετόρε Σκόλα και Βαλέριο Ζουρλίνι. Αντιμετωπίζοντας μια διεφθαρμένη μεταπολεμική Ιταλία, οι ταινίες του Ρόσι ασχολούνται με αμφιλεγόμενα ζητήματα, όπως το Σαλβατόρε Τζουλιάνο, μια ταινία που κέρδισε την Αργυρή Άρκτο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο 12ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το 1962.[18] Η ταινία εξέτασε τη ζωή του Σικελού γκάνγκστερ Τζουλιάνο, χρησιμοποιώντας την τεχνική μιας μεγάλης σειράς αναδρομών, που έγινε πολύ δημοφιλής στη συνέχεια. Ο Σίπμαν προτείνει ότι η ταινία, με μια «εξαιρετική ενότητα του τοπίου και των ανθρώπων της Σικελίας έκανε τη διεθνή φήμη του Ρόσι». [17]

Το 1963 σκηνοθέτησε την ταινία Τα χέρια πάνω από την πόλη (Le mani sulla città) με πρωταγωνιστή τον Αμερικανό ηθοποιό Ροντ Στάιγκερ, στην οποία κατήγγειλε με θάρρος τη συμπαιγνία μεταξύ των διαφόρων κυβερνητικών υπηρεσιών και κακών προγραμμάτων αστικής ανοικοδόμησης στη Νάπολη. Η ταινία βραβεύτηκε με τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας. Η ταινία, μαζί με το Σαλβατόρε Τζουλιάνο, θεωρείται γενικά η πρώτη από τις ταινίες του με πολιτικά ζητήματα, που αργότερα εκφράστηκε με την ευέλικτη και αυθόρμητη ερμηνεία του Τζιάν Μαρία Βολοντέ. Ο ίδιος ο Ρόσι εξήγησε τον σκοπό της ταινίας: «Αυτό που με ενδιαφέρει με πάθος είναι πώς συμπεριφέρεται ένας χαρακτήρας στη σχέση με τη συλλογικότητα της κοινωνίας. Δεν μελετώ τον χαρακτήρα αλλά την κοινωνία. Για να καταλάβεις πώς είναι ένας άνθρωπος στο ιδιωτικό του δράμα πρέπει να αρχίσεις να τον καταλαβαίνεις στη δημόσια ζωή του». [17]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 www.repubblica.it/spettacoli/cinema/2015/01/10/news/addio_a_francesco_rosi_il_regista-104660301/.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118602861. Ανακτήθηκε στις 13  Αυγούστου 2015.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119226263. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25  Ιουνίου 2015.
  8. ↑ (Αγγλικά) www.acmi.net.au. creators/31012.
  9. ↑ www.pantheonsorbonne.fr/universite/presentation/dhc.
  10. ↑ 10,0 10,1 «Francesco Rosi, 1922–2015». British Film Institute. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2015. 
  11. ↑ «Morto Francesco Rosi, addio al grande regista di Mani sulla citt. Aveva 92 anni» (στα Ιταλικά). ilmattino.it. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2015. 
  12. ↑ «Francesco Rosi, Italian Filmmaker With Political Bent, Dies at 92». The New York Times. https://www.nytimes.com/2015/01/13/movies/francesco-rosi-giant-of-italian-cinema-dies-at-92-.html. Ανακτήθηκε στις 13 January 2015. 
  13. ↑ «La scheda di Francesco Rosi. Biografia e filmografia – Trovacinema». Trovacinema (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2015. 
  14. ↑ Francesco Bolzoni. I Film Di Francesco Rosi (στα Ιταλικά). Gremese Editore, 1986. 
  15. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα guardian.
  16. ↑ «Una Donna, la Camorra e Napoli. Reccontati dal cinema e dalla stampa». dissertation, July 2007 (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2015. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα book2.
  18. ↑ «Berlinale: Prize Winners». berlinale.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2010. 


Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Φραντσέσκο_Ρόσι&oldid=10718196"