Τζέιμς Τζόυς
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Τζέιμς Τζόυς ή Τζέιμς Τζόις[22][23][24][25][26] (αγγλικά: James Augustine Aloysius Joyce, 2 Φεβρουαρίου 1882 - 13 Ιανουαρίου 1941) ήταν Ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες του 20ού αιώνα, δημιουργός του μυθιστορήματος Οδυσσέας (1922) και Η αγρύπνια των Φίννεγκαν (1939). Παρά την καταγωγή του, έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του εκτός Ιρλανδίας.
Βιογραφικά στοιχεία
Επεξεργασία
Ο Τζόυς γεννήθηκε το 1882 στο Δουβλίνο σε μία μάλλον τυπική Ιρλανδική οικογένεια, της οποίας αποτελούσε το μεγαλύτερο σε ηλικία από τα συνολικά δέκα παιδιά. Ο πατέρας του, John Stanislaus Joyce, ήταν αντικληρικός και φιλελεύθερος ενώ η μητέρα του, Mary "May" Murray, φανατικά καθολική. Στα πολύ νεανικά χρόνια του Τζόυς, η οικογένεια του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εύπορη αλλά το 1891, εξαιτίας των κακών οικονομικών χειρισμών σε συνδυασμό με τον αλκοολισμό του πατέρα του, οδηγήθηκε στην πτώχευση. Οι πρώτες σπουδές του Τζόυς πραγματοποιήθηκαν το 1888 στο κολέγιο Clongowes Wood το οποίο όμως αναγκάστηκε να εγκαταλείψει είτε λόγω ασθένειας, είτε λόγω αδυναμίας πληρωμής των διδάκτρων. Για ένα σύντομο διάστημα πήρε μαθήματα κατ' οίκον αλλά και στη σχολή Christian Brothers (Χριστιανοί Αδελφοί) μέχρι τη στιγμή που του προσφέρθηκε μία θέση στο κολέγιο Belvedere, διευθυνόμενο από Ιησουίτες. Παρά το θρησκευτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο σπούδασε, σε ηλικία δεκαέξι ετών, ο Τζόυς αρνήθηκε τον καθολικισμό.
Το 1898, ο Τζόυς γράφτηκε στο κολέγιο του Δουβλίνου University College Dublin όπου σπούδασε κυρίως αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά ενώ παράλληλα δραστηριοποιήθηκε στους θεατρικούς και λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης. Το 1900 δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά κείμενο του, στην εφημερίδα Fortni και ακολούθησαν αρκετές δημοσιεύσεις κριτικών του. Θεωρείται επίσης πως ο ίδιος ολοκλήρωσε τουλάχιστον δύο θεατρικά έργα, τα οποία όμως δεν έχουν διασωθεί. Μετά την αποφοίτησή του από το κολέγιο, αποφάσισε να παρακολουθήσει μαθήματα στην Ιατρική σχολή του Δουβλίνου, ωστόσο ταξίδεψε στο Παρίσι όπου σύντομα εγκατέλειψε την ενασχόληση του με τις ιατρικές σπουδές. Το διάστημα από τις 11 Νοεμβρίου 1902 μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 1903, δημοσιεύτηκαν συνολικά 23 κριτικές βιβλίων από τον Τζόυς, σε εφημερίδα του Δουβλίνου.
Τον Απρίλιο του 1903 επέστρεψε στο Δουβλίνο καθώς τού έγινε γνωστό πως η μητέρα του έπασχε από καρκίνο ενώ ο θάνατός της επήλθε λίγους μήνες αργότερα, γεγονός που επηρέασε βαθιά τον Τζόυς. Τον Ιανουάριο του 1904 ολοκλήρωσε το δοκίμιο A Portrait of the Artist (Το πορτρέτο του καλλιτέχνη), η δημοσίευση του οποίου όμως, απορρίφθηκε από το περιοδικό Dana. Παράλληλα, ξεκίνησε τη συγγραφή του μυθιστορήματος Στήβεν ο Ήρωας (Stephen Hero), έργο που αργότερα έμεινε ημιτελές. Την ίδια χρονιά, καταγράφεται η πρώτη γνωριμία του Τζόυς με την Νόρα Μπάρνακλ, την οποία ερωτεύτηκε και με την οποία αργότερα εγκατέλειψε την Ιρλανδία. Αρχικά εγκαταστάθηκαν στην Τεργέστη, όπου ο Τζόυς εργάστηκε ως δάσκαλος στη σχολή Berlitz. Στις 27 Ιουλίου του 1905, ο Τζόυς και η σύντροφός του απέκτησαν τον πρώτο τους γιο, Giorgio. Στην Τεργέστη, παρέμεινε για τα επόμενα δεκαπέντε περίπου χρόνια, με μία διακοπή ενός έτους, όταν τον Ιούλιο του 1906, εγκαταστάθηκαν με την οικογένεια του στην Ρώμη όπου εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος.
Ο Τζόυς επισκεπτόταν περιοδικά το Δουβλίνο, ενώ το 1909 δραστηριοποιήθηκε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα επιχειρηματικά, προσπαθώντας σε συνεργασία με άλλους επιχειρηματίες να λειτουργήσουν κινηματογράφους στην Ιρλανδία. Σύντομα ο Τζόυς εγκατέλειψε το εγχείρημα και επέστρεψε στην Τεργέστη αφού όμως προηγουμένως είχει υπογράψει συμβόλαιο με τον εκδοτικό οίκο Maunsel & Co. για την έκδοση της συλλογής διηγημάτων Δουβλινέζοι. Τελικά όμως το έργο αυτό τυπώθηκε το 1914 από τον οίκο Grant Richards. Την ίδια χρονιά δημοσιεύτηκε σε συνέχειες και το μυθιστόρημα του Τζόυς Το Πορτρέτο του καλλιτέχνη, στο περιοδικό Egoist, ενώ η έκδοση του βιβλίου έγινε το 1916 στη Νέα Υόρκη και το 1917 στο Λονδίνο.
Το 1914 ο Τζόυς ξεκίνησε την συγγραφή του σημαντικότερου ίσως βιβλίου του, του Οδυσσέα. Κατά τη διάρκεια του Α' παγκοσμίου πολέμου έζησε στη Ζυρίχη, ενώ μετά τη λήξη του, μετακόμισε στο Παρίσι, έπειτα από πρόσκληση του ποιητή Έζρα Πάουντ, όπου και παρέμεινε για τα επόμενα είκοσι περίπου χρόνια. Το 1922 εκδόθηκε ο Οδυσσέας ενώ την ίδια περίπου περίοδο ο Τζόυς άρχισε την επεξεργασία του μυθιστορήματος Η αγρύπνια των Φίννεγκαν, αποσπάσματα του οποίου δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Transatlantic Review για πρώτη φορά το 1924. Η τελική επίσημη έκδοση του έργου χρονολογείται στα 1939, χάρη στις προσπάθειες των Maria και Eugene Jolas, που ενθάρρυναν τον Τζόυς σχετικά με την ολοκλήρωση του έργου και παρά τις απογοητεύσεις του ιδίου εξαιτίας της αρχικής υποδοχής του.
Στις 14 Δεκεμβρίου του 1940, ο Τζόυς και η οικογένεια του εγκατέλειψαν το Παρίσι για τη Ζυρίχη, όπου ένα μήνα αργότερα πέθανε από πολύ προχωρημένο έλκος.
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς και ανανεωτές της σύγχρονης παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Σημαντικότερα έργα
ΕπεξεργασίαΣε αυτή τη συλλογή διηγημάτων, ο Τζόυς αναλύει την κοινωνία του Δουβλίνου βασιζόμενος κυρίως στις εμπειρίες της νεότητάς του. Περιγράφει μια πόλη υπό το καθεστώς "παράλυσης" και με τους χαρακτήρες του, να αδυνατούν να ανακαλύψουν ένα νόημα στη ζωή τους. Στο διήγημα Αραβία, διαφαίνεται και η άρνηση του Τζόυς απέναντι στην Εκκλησία. Η συγγραφή του έργου ξεκίνησε το 1904, περίοδο κατά την οποία ο ίδιος εγκατέλειπε την Ιρλανδία και εκδόθηκε τελικά στην Αγγλία το 1914, έπειτα από αρκετές δυσκολίες.
Το Πορτραίτο του Καλλιτέχνη
ΕπεξεργασίαΤο μυθιστόρημα Το Πορτραίτο του καλλιτέχνη βασίστηκε στο ημιτελές έργο του Τζόυς Στήβεν ο ήρωας και θεωρείται προϊόν επανεπεξεργασίας του. Περιέχει κυρίως αυτοβιογραφικά στοιχεία και περιγράφει την διαδικασία εξέλιξης και ωρίμανσης του ήρωα του βιβλίου, που αποτελεί ουσιαστικά τον ίδιο τον συγγραφέα. Σε αυτό το έργο, διακρίνονται τεχνικά ή υφολογικά στοιχεία, που αργότερα θα αποτελέσουν χαρακτηριστικά συστατικά της λογοτεχνίας του Τζόυς. Η πρώτη έκδοση του βιβλίου έγινε στις 29 Δεκεμβρίου του 1916 στη Νέα Υόρκη και αργότερα εκδόθηκε στο Λονδίνο, στις 12 Φεβρουαρίου του 1917.
Οι εξόριστοι
ΕπεξεργασίαΟ Τζόυς ενδιαφέρθηκε από αρκετά νεαρή ηλικία για το θέατρο αλλά οι Εξόριστοι (Exiles) αποτελούν το μοναδικό θεατρικό του έργο που εκδόθηκε (1918). Η περισσότερο πετυχημένη παράστασή του θεωρείται εκείνη του Χάρολντ Πίντερ το 1970 και 1971.
Οδυσσέας
ΕπεξεργασίαΟ Οδυσσέας αποτελεί πιθανώς το δημοφιλέστερο έργο του Τζόυς καθώς επίσης και το πλέον αντιπροσωπευτικό του ύφους του. Η συγγραφή του άρχισε το 1914, ολοκληρώθηκε περίπου τον Οκτώβριο του 1921 και το βιβλίο εκδόθηκε το 1922, την ημέρα των γενεθλίων του Τζόυς, από το βιβλιοπωλείο Shakespeare and Company. Από το 1918, με τη βοήθεια του Έζρα Πάουντ, αποσπάσματα του Οδυσσέα είχαν αρχίσει να δημοσιεύονται στο περιοδικό The Little Review.
Στον Οδυσσέα, ο Τζόυς χρησιμοποίησε σχεδόν όλες τις τεχνικές της μυθιστορηματικής πρακτικής, με πλήθος αναφορών στη δυτική λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, τη μυθολογία και τη γλώσσα της μεσαιωνικής Ιρλανδίας και της αρχαίας Ελλάδας καθώς επίσης και στην Οδύσσεια του Ομήρου. Το έργο αποτελείται από συνολικά 18 κεφάλαια, μέσα στα οποία ο Τζόυς περιγράφει μία ημέρα από την ζωή του κεντρικού ήρωα. Αποτελεί ένα ιδιόρρυθμο οδοιπορικό στο Δουβλίνο, το οποίο λαμβάνει χώρα σε διάστημα μίας ημέρας.
Χαρακτηριστικό στοιχείο του μυθιστορήματος είναι η τεχνική του εσωτερικού μονολόγου που χρησιμοποιεί κατά κόρον ο Τζόυς προκειμένου να αναπτύξει λεπτομερώς τις σχέσεις που διαμορφώνονται μεταξύ των χαρακτήρων του έργου. Κάθε κεφάλαιο εμφανίζει διαφοροποίηση στο ύφος της αφήγησης ενώ συνδέεται επίσης με ένα συγκεκριμένο επεισόδιο της Ομηρικής Οδύσσειας. Ο ποιητής Τ.Σ Έλιοτ, σε μία κριτική του έγραψε για τον Οδυσσέα πως "αποτελεί τη σημαντικότερη έκφραση που θα μπορούσε να βρει η εποχή μας".
Μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο (Οδυσσέας ) και στο θέατρο, με διάρκεια πλέον των δεκαοκτώ ωρών.
Η αγρύπνια των Φίννεγκαν
ΕπεξεργασίαΟ Τζόυς ξεκίνησε τη συγγραφή του Η αγρύπνια των Φίννεγκαν (ή το Ξύπνημα του Φίνεγκαν) περίπου το 1923 αν και την εποχή εκείνη αναφερόταν ως Έργο εν προόδω. Το 1926 είχαν ολοκληρωθεί τα δύο πρώτα μέρη του βιβλίου και την ίδια χρονιά, οι Eugene και Maria Jolas, προσφέρθηκαν για την δημοσίευσή τους σε συνέχειες, στο περιοδικό transition. Τα επόμενα χρόνια, ο Τζόυς επιτάχυνε την συγγραφή του έργου ωστόσο διάφορα γεγονότα όπως ο θάνατος του πατέρα του (1930) ή προσωπικά προβλήματα υγείας, καθυστέρησαν την ολοκλήρωσή του.
Η αρχική υποδοχή του μυθιστορήματος περιλάμβανε αρκετές αρνητικές κριτικές, ακόμα και από φίλους ή υποστηρικτές του έργου του, όπως ήταν ο Έζρα Πάουντ. Για το λόγο αυτό αρκετοί συγγραφείς όπως ο Σάμιουελ Μπέκετ υποστήριξαν το έργο μέσω κριτικών που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά της εποχής. Ο Τζόυς αποφάσισε για τον τελικό τίτλο του έργου το 1929 ενώ τελικά το βιβλίο εκδόθηκε στις 4 Μαΐου του 1939.
Με αυτό το μυθιστόρημα, ο Τζόυς εγκατέλειψε κάθε είδους σύμβαση σχετικά με την χάραξη μιας πλοκής ή την δημιουργία χαρακτήρων. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι ιδιαίτερα περίπλοκη, προσομοιώνοντας κατά κάποιο τρόπο την συνειρμική ακολουθία ενός ονείρου. Χαρακτηριστικό στοιχείο αποτελούν ακόμα τα πολλά λογοπαίγνια που κατασκευάζει ο Τζόυς, σε διάφορες γλώσσες. Στο έργο αυτό, ο Τζόυς αποδομώντας καταλυτικά κάθε γνωστή μέχρι τότε γλωσσική σύμβαση, δημιούργησε μια γλώσσα προσωπική και συνάμα παγκόσμια, προσπάθησε να αποδώσει, μέσω των πολύσημων αναφορών του, τον πλούτο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία
Έργα του Τζόυς και ελληνικές μεταφράσεις
ΕπεξεργασίαΗ εργογραφία χωρίζεται στα δημοσιευμένα εν ζωή έργα (σημειώνεται η χρονολογία πρώτης έκδοσης σε τόμο) και στα μετά θάνατον δημοσιευμένα (η κατάταξη ακολουθεί τη χρονολογία γραφής, ακολούθως σημειώνεται η πρώτη έκδοση σε τόμο). Βιβλιογραφούνται μόνο αυτοτελείς μεταφράσεις ανά πρωτότυπο έργο σε χρονολογική σειρά. Οι ανατυπώσεις της ίδιας μετάφρασης από τον ίδιο εκδοτικό οίκο σημειώνονται στο ίδιο λήμμα.
Με αστερίσκο σημειώνονται οι προτιμητέες μεταφράσεις ως σύντομος οδηγός ανάγνωσης.
Η πρώτη γνωστή μετάφραση έργου του Τζέιμς Τζόυς εμφανίστηκε στο τεύχος Γενάρη-Φεβρουαρίου- Μαρτίου 1936 του περιοδικού 3ο Μάτι. Στο τεύχος αυτό ο Τάκης Παπατσώνης παρουσίασε μέρος από την αρχή του μονολόγου της κυρίας Μπλούμ (18ο Κεφάλαιο του Οδυσσέα). Η δεύτερη μετάφραση δημοσιεύεται στο πρώτο τεύχος του περιοδικού Κοχλίας και είναι πάλι από τον Οδυσσέα και είναι ένα σύντομο απόσπασμα από το 6ο Κεφάλαιο.
Το 1945 στο περιοδικό Νέα Εστία ξεκινάει η δημοσίευση του Νεκρού της τελευταίας νουβέλας των Δουβλινέζων. Η δημοσίευση θα ολοκληρωθεί σε πέντε τεύχη.Το πρώτο μέρος Αρχειοθετήθηκε 2022-05-12 στο Wayback Machine. θα δημοσιευθεί στο τεύχος 427 (Απρίλιος 1945).
| Τίτλος Βιβλίου | Μεταφραστής | Εκδότης | Ημερομηνία έκδοσης και άλλα στοιχεία |
|---|---|---|---|
| Δημοσιευμένα (εν ζωή) έργα | |||
| Dubliners (1914) | |||
| *Δουβλινέζοι | Μαντώ Αραβαντινού | Γαλαξίας | 1971 |
| Δουβλινέζοι | Στέλλα Βουρδουµπά, Σωτήρης Μπερνίτσας, Σταύρος Αντωνίου | Παϊρίδης | 1971 |
| Οι Δουβινέζοι | Κοσμάς Πολίτης | Γκοβόστης | 1971, 21985, 31988 |
| Δουβλινέζοι | Μαντώ Αραβαντινού | Ηριδανός | 1977, 2004 (πιθανώς και άλλες ανατυπώσεις) |
| Οι Νεκροί (από τους Δουβλινέζους) | Άρης Μπερλής | Κρύσταλλο | 1984 |
| Οι Δουβλινέζοι | Κοσμάς Πολίτης | Ζαχαρόπουλος | 1987 και ανατύπωση χ.χ. με διαφορετικό εξώφυλλο |
| Ο Νεκρός [sic!] (από τους Δουβλινέζους) | Δ. Ν. Σιάτρας | Σιάτρας | 1988 |
| Η Πανσιον και άλλα διηγήµατα (επιλογή από τους Δουβλινέζους: «Μια συνάντηση», «Αραβία», «Έβελιν», και «Η Πανσιόν») | Κοσμάς Πολίτης | Gutenberg | 1989 |
| Οι Δουβλινέζοι | Κοσμάς Πολίτης | Γράμματα | 1990 (πιθανώς και ανατυπώσεις) |
| *Οι Νεκροί (από τους Δουβλινέζους) | Άρης Μπερλής | Ύψιλον | 1996 |
| Η Πανσιον και άλλα διηγήµατα (επιλογή από τους Δουβλινέζους: «Μια συνάντηση», «Αραβία», «Έβελιν», και «Η Πανσιόν») | Κοσμάς Πολίτης | Καστανιώτης | 1997 |
| Οι Δουβλινέζοι | Κοσμάς Πολίτης | Ελευθεροτυπία | 2006 |
| Οι Δουβλινέζοι | Νικηφόρος Δούκας | Ars Brevis | 2008 |
| Αραβία (από τους Δουβλινέζους) | ΣΥΡΜΟΥ-ΒΕΚΡΗ ΒΑΝΙΑ | Μπιλιέτο | 2010 |
| Οδυνηρή υπόθεση (από τους Δουβλινέζους) | ΣΥΡΜΟΥ-ΒΕΚΡΗ ΒΑΝΙΑ | Μπιλιέτο | 2016 |
| Οι Δουβλινέζοι | Θάνος Καραγιαννόπουλος | Οξύ | 2017 |
| Πανσιόν (από τους Δουβλινέζους) | ΣΥΡΜΟΥ-ΒΕΚΡΗ ΒΑΝΙΑ | Μπιλιέτο | 2018 |
| Οι Δουβλινέζοι | Ανδρέας Κάππα | 24 Γράμματα | 2021 |
| Οι Νεκροί (από τους Δουβλινέζους) | ΓΚΙΚΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ | Νίκας - Ελληνική Παιδεία ΑΕ | 2022 |
| A portrait of the Artist as a Young Man (1916) | |||
| Το πορτραίτο του καλλιτέχνη | Μαίρη Σαρασιώτου | Γαλαξίας | 1965, 2196; |
| Το πορτραίτο του καλλιτέχνη | Μαίρη Σαρασιώτου | Γαλαξίας - Εκδόσεις Ερµείας | 1978, 21982 |
| Το πορτρέτο του καλλιτέχνη | Μαίρη Σαρασιώτου | Γράμματα | 1990 |
| *Πορτραίτο του καλλιτέχνη σε νεαρά ηλικία | Άρης Μπερλής | Πατάκη | 2001, 2013 (πιθανώς και άλλες ανατυπώσεις) |
| Exiles (θεατρικό, 1918) | |||
| Οι Εξόριστοι | Μαίρη Βοσταντζή | Μπουκουµάνη | 1974 |
| *Εξόριστοι | Ρούλα Πατεράκη, Αντώνης Γαλέος | Νεφέλη | 2010 [Πρόγραμμα θεατρικής παράστασης με το πλήρες κείμενο] |
| Εξόριστοι | Νίκος Περέλης, Ρένα Κοντογιάννη | Δωδώνη | 2020 |
| Ulysses (1922) | |||
| Οδυσσέας | Λεωνίδας Νικολούζος (τόμοι 1-3) & Γιάννης Θωμόπουλος (τόμοι 4-5α, 5β, 6, 6α, 6β) | Παϊρίδης | 1969-1977 (η αρχική έκδοση κυκλοφόρησε σε 6 τόμους χωρισμένους σε 9 τομίδια: 1, 2, 3, 4, 5α, 5β, 6, 6α, 6β). Αργότερα κυκλοφόρησε ανατύπωση σε 6 τόμους καθώς και δεμένο σε 3 τόμους. |
| Οδυσσέας | Σωκράτης Καψάσκης | Κέδρος | 1990 (23η ανατύπωση). Το 2012 κυκλοφόρησε σκληρόδετη ανατύπωση. |
| *Οδυσσέας | Ελευθέριος Ανευλαβής | Κάκτος | 2014 |
| Finnegans Wake (1939) | |||
| *Η Αγρύπνια των Φίννεγκαν | Ελευθέριος Ανευλαβής | Κάκτος | 2013 (2 τόμοι) |
| Chamber Music (1907), Pomes Penyeach (1927), Collected Poems (1936) | |||
| Τα ποιήματα | Ευάγγελος Κ. Βαλσαμίδης | Οδός Πανός | 2000 |
| Μεταθανάτια δημοσιευμένα έργα | |||
| Epiphanies [πεζά, γρ. 1901-1904, α΄ έκδ. 1956] | |||
| *Φανερώσεις | Δημήτρης Χουλιαράκης | Το Ροδακιό | 1994 |
| Stephen Hero [πεζό, γρ. 1904-1906, α΄ έκδ. 1944] | |||
| *Στήβεν ο Ήρωας | Μιχάλης Κοκολάκης | Αλέξανδρεια | 1995 |
| Giacomo Joyce [ποίημα, γρ. 1911-1914, α΄ έκδ. 1968] | |||
| Giacomo Joyce | Μαντώ Αραβαντινού | Χατζηνικολή | 1977 |
| Giacomo Joyce | Άρης Μαραγκόπουλος | Σμίλη | 1994 |
| *Τζάκομο Τζόις | Άρης Μαραγκόπουλος | Εκδ. Τόπος | 2018 |
| Finn's Hotel [πεζά, γρ. 1923, α΄ έκδ. 2013] | |||
| Το κονάκι του Φιν | Γιώργος- Ίκαρος Μπαμπασάκης | Ψυχογιός | 2014 |
| The Cat and the Devil (παιδικό, γρ. 1936, α΄ έκδ. 1964) | |||
| Η Γάτα και ο Διάβολος | Μαντώ Αραβαντινού | Χατζηνικολή | 1977 (Εικονογράφηση: Ντόρα Τ. Λελούδα) |
| Η Γάτα και ο Διάβολος | Σπάρτη Γεροδήμου | Ηριδανός | 1978, 22015 |
| The Cats of Copenhagen (παιδικό, γρ. 1936, α΄ έκδ. 2012) | |||
| Οι γάτες της Κοπεγχάγης | Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης | Ψυχογιός | 2012 |
| Αλληλογραφία και ανθολογήσεις | |||
| Γράμματα στη Νόρα | Κατερίνα Σχινά | Πατάκη | 2013 |
| Επικίνδυνη γραφή | Άννα Παπασταύρου | Πατάκη | 2020 |
Βιβλία για τον Τζόυς (ελληνική βιβλιογραφία)
Επεξεργασία- Άρης Μαραγκόπουλος, Ulysses: Οδηγός Ανάγνωσης, Εκδ. Τόπος 2010
- Άρης Μαραγκόπουλος, Αγαπημένο Βρωμοδουβλίνο, Κέδρος, 1997
- Ουμπέρτο Έκο, Η ποιητική του Τζαίημς Τζόυς, Δελφίνι, 1993
- Μαντώ Αραβαντινού, Τα ελληνικά του James Joyce, Ερμής, 1977
- Μαντώ Αραβαντινού, Τζαίημς Τζόυς: Ζωή και Έργο, Θεμέλιο, 1983
- Richard Ellmann, James Joyce, Scripta, 2005
- Έντνα ο' Μπραϊεν, James Joyce Η απόκρημνη όψη μιας μεγαλοφυϊας , Νεφέλη 2002
- Αλφόνσο Θαπίκο , Τζέημς Τζόυς: Το πορτρέτο ενός Δουβλινέζου, Γράμματα, 2015
Βιβλία για τον Τζόυς (ξένη βιβλιογραφία)
Επεξεργασία- Anthony Burgess, Joysprick: An Introduction to the Language of James Joyce, 1973
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 12759. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/James-Joyce. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2021.
- ↑ 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11909158m. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2021.
- ↑ 4,0 4,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ 5,0 5,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11909158m. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ «Flann O'Brien, James Joyce, and The Dalkey Archive».
- ↑ 10,0 10,1 (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2024.
- ↑ www
.nytimes .com /2011 /05 /01 /travel /01trieste-italy .html? _r=1&pagewanted=all. - ↑ www
.nytimes .com /books /00 /01 /09 /specials /joyce .html. - ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/James-Joyce. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2021.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11909158m. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 6585187.
- ↑ www
.nytimes .com /2010 /06 /11 /books /11bloom .html. - ↑ 17,0 17,1 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 12759. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ 18,0 18,1 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /13384. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ Dubliners:
- ↑ collection
.britishmuseum .org /id /person-institution /84452. - ↑ Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019.
- ↑ Μαραγκόπουλος, Άρης. «Αφιέρωμα: Τζέιμς Τζόις». Χάρτης - Μηνιαίο περιοδικό Λόγου και Τέχνης. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
- ↑ «100 χρόνια από την πρώτη έκδοση του Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόις | LiFO». www.lifo.gr. 1 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
- ↑ «Πώς συνδέεται το 1922 με την εμμονή του Τζέιμς Τζόις για τον αριθμό '2'». www.news247.gr. 12 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
- ↑ «100 χρόνια «Οδυσσέας» του Τζέιμς Τζόις: Ταξιδιωτικό Φεστιβάλ σε 18 ευρωπαϊκές πόλεις». ΕΡΤ. 3 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
- ↑ Αθανασοπούλου, Σοφία· Κάλλος, Μάριος· Καλτάκη, Ματίνα· Κατσαντώνη, Ίρια (31 Μαΐου 2016). «Δημοτικό Θέατρο Πειραιά: Μνήμη και Ιστορία Θεάτρου». edulll.ekt.gr. Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- The James Joyce Centre
- Βιογραφία και χρονολόγιο
- Έργα του Τζόυς (Project Gutenberg)
- Η ιστορία του Οδυσσέα
- Το Finnegans Wake σε ηλεκτρονική μορφή και σε Wiki
- IQ Infinity: the unknown James Joyce
- "Ο ελληνικός Joyce : Η γονιµότητα µιας αµφίδροµης σχέσης" της Χριστίνας Κασίνη
- "Οι ελληνικές μεταφράσεις του Οδυσσέα του James Joyce" του Μάριου Βύρων Ραΐζη