Σύνοδος (εκκλησιαστική)

Με τη διάδοση του Χριστιανισμού οι δημιουργούμενες θρησκευτικές κοινότητες βρέθηκαν στην ανάγκη να συνέρχονται σε συνάθροιση προκειμένου να συζητούν θέματα που αφορούσαν τις ίδιες ή και με άλλες άλλων περιφερειών. Μετά τη Πεντηκοστή και τη πρώτη Αποστολική Σύνοδο το 52, από τα μέσα του Β'αι. άρχισαν να συγκροτούνται σύνοδοι κατά του μοντανισμού και εξ αφορμής των επί του Πάσχα ερίδων, κυρίως στην Ασία. Από τις αρχές όμως του Γ' αι. οι "Σύνοδοι" κατέστησαν πλέον εκκλησιαστικός θεσμός τόσο στον ελλαδικό χώρο όσο και στην Ασία και Αφρική. Κύριο αντικείμενο των συνόδων αυτών ήταν συζητήσεις δογματικές, ρυθμίσεις διοικητικές και εκδικάσεις κληρικών.

Όσον αφορά στην αντίληψη της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, όπως εκφράζεται στην Καθολική εγκυκλοπαίδεια «οι σύνοδοι είναι εκ φύσεως μια κοινή προσπάθεια της Εκκλησίας, ή μέρους της εκκλησίας για αυτοσυντήρηση και αυτοάμυνα. Εμφανίζονται από την αρχή την ύπαρξής της, κατά την εποχή των Αποστόλων στην Ιερουσαλήμ, και σε όλη την ιστορία της, όποτε η πίστη, τα ήθη ή η διδασκαλία απειλήθηκαν ή απειλούνται σοβαρά. Αν και το αντικείμενό τους είναι πάντα το ίδιο, οι συνθήκες υπό τις οποίες συγκαλούνται διαφέρουν».

Σύνοδοι όμως πέραν του τοπικού χαρακτήρα στην αυτή περιφέρεια που τη νομιμότητά τους αποδέχθηκε ο ε' κανόνας της Α' Οικουμενικής Συνόδου ήταν ακριβώς αυτές οι Οικουμενικές Σύνοδοι. Τέτοιες ευρύτερες σύνοδοι συγκροτήθηκαν στις αρχές του Δ' αι. και στην Ισπανία (η εν Ελιβερίτω 306 – συμμετείχαν επίσκοποι από διάφορα μέρη της Ισπανίας) και στη Γαλλία (η εν Αρελάτη 314 σημ. Αρλ).

Με την ανάπτυξη αυτών των οργάνων επόμενο ήταν ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Α' ο Μέγας προκειμένου να διατηρήσει την ενότητα, ηρεμία και ησυχία προ του Αρειανισμού να συγκαλέσει στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 επισκόπους απ΄ όλα τα μέρη του ρωμαϊκού κράτους και να συγκροτηθεί έτσι η Α' Οικουμενική Σύνοδος ως ανώτατο όργανο της ενωμένης Εκκλησίας.

Μετά από αυτή τη συγκρότηση οι Σύνοδοι πλέον διακρίνονται σε Οικουμενικές, Σύνοδοι επί περιφερειών, Πατριαρχικές, Επαρχιακές και Σύνοδοι της Δύσης.

Οικουμενικές Σύνοδοι

Οι Οικουμενικές Σύνοδοι που προκλήθηκαν σχεδόν όλες από δογματικές έριδες διετύπωσαν δογματική διδασκαλία χωρίς να θέσουν νομικούς κανόνες που να ρυθμίζουν τα των ιδίων των συνόδων εσωτερικά θέματα και συγκαλούνταν μόνο από τους Αυτοκράτορες του Βυζαντίου οι οποίοι κήρυσσαν και το πέρας αυτών, η δε συγκρότηση αυτών γινόταν μόνο από Αρχιερείς, δηλ. Πατριάρχες, Έξαρχοι, Μητροπολίτες και απλοί Επίσκοποι, αρχαιότερα και Χωροεπίσκοποι. Πρεσβύτεροι και Διάκονοι συμμετείχαν μόνο ως αντιπρόσωποι κωλυομένων επισκόπων. Επίσης συμμετείχαν άνευ δικαιώματος ψήφου Πρεσβύτεροι, Διάκονοι και Μοναχοί ως γραμματείς ή νοτάριοι ή άλλες βοηθητικές εργασίες. Σε μερικές δε μετείχαν και Βασιλείς και άλλοι λαϊκοί χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου. Οι αποφάσεις λαμβάνονταν κατά πλειοψηφία. Η γνώμη ότι η διατύπωση δόγματος γινόταν μόνο με παμψηφία δεν υπάρχει καμία ιστορική απόδειξη. Συγκροτήθηκαν επτά Οικουμενικές Σύνοδοι:

• Α' Οικουμενική Σύνοδος 325 Νίκαια (ή Σύνοδος της Νικαίας): Κωνσταντίνος Α΄ ο Μέγας.
• Β' Οικουμενική Σύνοδος 381 Κωνσταντινούπολη: Θεοδόσιος Α΄.
• Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος 431 Έφεσος: Θεοδόσιος Β' κ΄ Ουαλεντινιανός Γ΄
• Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος 451 Χαλκηδόνα: Μαρκιανός κ΄ Ουαλεντινιανός Γ΄.
• Ε' Οικουμενική Σύνοδος 553 Κωνσταντινούπολη: Ιουστινιανός Α΄.
• Στ' Οικουμενική Σύνοδος 680 Κωνσταντινούπολη: Κωνσταντίνος Δ΄ και
• Ζ' Οικουμενική Σύνοδος 787 Νίκαια: Ειρήνη η Αθηναία κ΄ Κωνσταντίνος ΣΤ΄.

Σχέση Κράτους

Των Οικουμενικών Συνόδων προήδρευαν πλην της Α' (ο εκ Δύσεως επίσκοπος της Καρδούης Όσιος) ο μετά της Παλαιάς Ρώμης ταχθείς επίσκοπος Νέας Ρώμης και κωλυομένου αυτού ο Αλεξανδρείας (Γ' κανών της Β' Οικουμενικής Συνόδου). Και όμως οι Αυτοκρατορικοί Επίτροποι άσκησαν πολλές φορές κυρίως στη Δ' και Στ' Ο.Σ. το δικαίωμα της διεύθυνσης των συνεδρίων υποβάλλοντας προτάσεις περί του τρόπου των εργασιών, θέτοντας και σε ψηφοφορία διάφορες γνώμες προκειμένου να τηρηθεί η ευταξία.

Αντίθετα οι Αυτοκράτορες που απολάμβαναν εαυτούς ως φρουρούς της ορθοδόξου πίστεως παρότι εκ του γεγονότος αυτού παρέμβαιναν στις δογματικές έριδες των χρόνων εκείνων κανένα δικαίωμα επέμβασης επί της ουσίας των συζητουμένων στις Ο.Σ. άσκησαν αναγνωρίζοντας την αποκλειστικότητα μόνο στους κληρικούς – μέλη των Συνόδων.

Τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων επικύρωναν οι Αυτοκράτορες είτε εντός των Συνόδων είτε κατόπιν με διάφορες διατάξεις. Η άποψη ότι ο επίσκοπος Ρώμης είχε το δικαίωμα της επικύρωσης των αποφάσεων αυτών, άνευ της οποίας δεν είχαν καμία ισχύ δεν ευσταθεί αφού δεν υπάρχει κανένα σχετικό παπικό εγκριτικό γράμμα σε απόφαση Ο.Σ. αφενός, αλλά και καμία τέτοια ιερατική ισχύ δεν είχαν οι Πάπες στην Ανατολή αλλά και ουδέποτε οι Ο.Σ. αιτήθηκαν Παπική κύρωση.

Σημειώσεις

Οι από Ρώμη επίσκοποι ουδέποτε συμμετείχαν αυτοπροσώπως στις Συνόδους αυτές εκτός στη Β' και Στ' δια αντιπροσώπων όπου και αξίωσαν τον Στ' αι. την δια αντιπροσώπου συμμετοχή τους ως προνόμιο "κατ΄ έθους εριδόμενο". Ουδέποτε όμως αμφισβήτησαν τόσο το δικαίωμα της σύγκλησης των Ο.Σ. από τους Αυτοκράτορες, όσο και το δικαίωμα της υπ΄ αυτών εγκρίσεως των αποφάσεων.

Επίσης σε καμία των Οικουμενικών Συνόδων συμμετείχαν πάντες οι του Βυζαντινού κράτους επίσκοποι αυτοπροσώπως ή δι΄ αντιπροσώπων διότι δεν λογιζόταν νομικά αναγκαίο. Αρκούσε κυρίως η εκπροσώπηση από τα Πατριαρχικά κλίματα ώστε να θεωρείται ότι εκπροσωπείται ολόκληρο το χριστιανικό κράτος.

Σύνοδοι Περιφερειών

Είναι οι Σύνοδοι στις οποίες μετέχουν επίσκοποι από δύο ή περισσότερα Πατριαρχικά κλίματα ή Αυτοκέφαλες Εκκλησίες. Μερικές εξ αυτών συγκλήθηκαν από τους ίδιους τους Αυτοκράτορες και συγκροτήθηκαν παρισταμένων των ιδίων ή επιτρόπων αυτών. Των Συνόδων αυτών προήδρευε συνήθως ο επίσκοπος της πόλης που συγκροτούταν η εκάστοτε Σύνοδος.

Πίνακας Συνόδων

Τέτοιας κατηγορίας Σύνοδοι (κατά τόπο, έτος, Αυτοκράτορα που τυχόν τη συγκάλεσε, Πρόεδρο επίσκοπο πόλης ή άλλος και αριθμό συμμετασχόντων ) ήταν:

• Η εν Τύρω Σύνοδος (ή Σύνοδος της Τύρου) το 335. (Κωνσταντίνος Α' ο Μέγας, Πρόεδρος ο Καισαρείας Ευσέβιος. Συμμετείχαν 60 περίπου επίσκοποι από Αίγυπτο, Λιβύη, Ασία και Ευρώπη).

• Η Σύνοδος Ιεροσολύμων το 335. (Κωνσταντίνος Α' ο Μέγας, Συμμετείχαν οι αυτοί της Συνόδου της Τύρου).

• Η Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως το 335. (Κωνσταντίνος Α' ο Μέγας, Συμμετείχαν οι αυτοί της Συνόδου της Τύρου).

• Η εν Αντιοχεία Σύνοδος (ή Σύνοδος Αντιοχείας) το 341 επικαλούμενη και "Σύνοδος εγκαινίων". (Κωνστάντιος, Πρόεδρος ο Επίσκοπος Αντιοχείας Πλάκητος, Συμμετείχαν 90 περίπου επίσκοποι από Θράκη, Καππαδοκία και άλλα μέρη της Ανατολής, οι περισσότεροι όμως από Αντιόχεια, εκδόθηκαν 25 κανόνες).

• Η Σύνοδος της Ρώμης το 341. (Επίσκοπος Ρώμης Ιούλιος Α' Πρόεδρος ο Επίσκοπος Ρώμης Λέων Α', Συμμετείχαν 50 περίπου επίσκοποι από Δύση, Θράκη, Συρία, Παλαιστίνη και παράλια Φοινίκης).

• Η σύνοδος Μεδιολάνων το 345.

• Η Σύνοδος Λαοδίκειας μεταξύ των ετών 343 και 381. Εκδόθηκαν 60 Κανόνες.

• Η Σύνοδος Γάγγρας μεταξύ των ετών 314 και 382. Εκδόθηκαν 21 Κανόνες.

• Η σύνοδος Μεδιολάνων ή Ρώμης το 347.

• Η Σύνοδος Μεδιολάνων το 355. (Κωνστάντιος,

• Η Σύνοδος Σιρμίου το 358. (Κωνστάντιος, Στη σύνοδο αυτή εξαναγκάστηκε ο Επίσκοπος Ρώμης Λιβέριος να υπογράψει ημιαρειανικό σύμβολο πίστεως.

• Η Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως το 360. Συμμετείχαν επίσκοποι από διάφορα Πατριαρχεία και Εξαρχίες της Ανατολής.

• Η Σύνοδος Αλεξανδρείας το 362. (Πρόεδρος ο επίσκοπος της πόλης Αθανάσιος, Συμμετείχαν 21 επίσκοποι από Αίγυπτο, Λιβύη, Αραβία και Ιταλία).

• Η Σύνοδος Ακυληΐας το 381. (Γρατιανός, Πρόεδρος ο επίσκοπος πόλης ο Ουαλεριανός, προς εκδίκαση των επί Αρειανισμό κατηγορουμένους Παλλάδιον και Σεκουνδιανόν ).

• Η Σύνοδος Καπύης το 391. (Θεοδόσιος Α', εκ του μεγάλου αριθμού συμμετασχόντων ονομάστηκε "plenariam", συγκλήθηκε προς κατάπαυση του μελετιανού σχίσματος).

• Η Σύνοδος παρά τη Δρύ Κωνσταντινουπόλεως το 403. (Σ΄ αυτή προήδρευσε ο Έξαρχος Ηρακλείας Παύλος επειδή ο επίσκοπος πόλης ήταν κατηγορούμενος. Συμμετείχαν 36 επίσκοποι κυρίως από Αίγυπτο και μερικοί απόΠόντο και Αντιόχεια). Επίσης

• Η Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως το 536. (Ιουστινιανός, Πρόεδρος ο Πατριάρχης Μηνάς. Συμμετείχαν επίσκοποι απ΄ όλα τα διαμερίσματα του Βυζαντινού κράτους καθώς και εκπρόσωποι του Πάπα προς πάταξη των μονοφυσιτικών αιρέσεων του Πατριάρχη Άνθιμου).

• Η Α' και Β' Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως το 861, καλούμενη και "Πρωτοδευτέρα". (Αυτοκράτωρ;, Πρόεδρος ο Πατριάρχης Φώτιος, εκδόθηκαν 17 Κανόνες.)

• Η εν τω Ναώ της Αγίας Σοφίας Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως το 879. (Πρόεδρος ο Πατριάρχης Φώτιος Α΄. Συμμετείχαν εκπρόσωποι και των τριών άλλων Πατριαρχείων, εκδόθηκαν μόνο 3 Κανόνες).

Παρατηρήσεις

Ο κανών α' της Δ' Οικουμενικής Συνόδου επικύρωσε την ισχύ όλων των μέχρι αυτής εκδοθέντων συνοδικών κανόνων. Ο κανών β' της εν Τρούλλω Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου δια των κανόνων των πρότερων πέντε Οικουμενικών Συνόδων καθώς και προς τους κανόνες των Αλεξανδρείας Διονυσίου, Πέτρου, Αθανασίου του Μεγάλου, Τιμόθεου, Θεοφίλου και Κυρίλλου, του Νεοκαισαρείας Γρηγορίου, του Καισαρείας Μεγάλου Βασιλείου, του Νύσσης Γρηγορίου, Γρηγορίου του Θεολόγου, Αμφιλοχίου του Ικονίου, Γενναδίου του Κωνσταντινουπόλεως και του Άφρων Κυπριανού επικύρωσε και τους Κανόνες των τοπικών Συνόδων Αγκύρας (;), Νεοκαισαρείας (;), Γαγγρών (;), Αντιοχείας, Λαοδικείας (;), Σαρδικής (;) και Καρθαγένης (;). (Σημ. σε αναζήτηση έτους σύγκλησης εκάστης).

Οι Κανόνες επί Συνόδων Κωνσταντινουπόλεως εποχής Φωτίου αν και δεν έχουν επικυρωθεί από νεώτερη Οικουμενική Σύνοδο (η τελευταία ήταν η Ζ' Νικαίας το 787) ίσχυσαν και ισχύουν σε όλη την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Επίσης πολλές αποφάσεις και αυτών των Συνόδων επικύρωναν οι Αυτοκράτορες όπως η απόφαση της αρειανής παρά τη Δρύ Συνόδου του 403 που καθαίρεσε τον Χρυσόστομο. Επίσης ο Ιουστινιανός δια του από 6 Αυγούστου 536 διατάγματός του επικύρωσε την απόφαση της Συνόδου Κωνσταντινουπόλεως 536 που αναθεμάτισε τους Σεβήρο, Ζωαρά και τον εξ Απαμείας Πέτρο καθώς και τους οπαδούς τους.

Πατριαρχικές Σύνοδοι

Πατριαρχικές Σύνοδοι καλούνται οι υπό τη Προεδρία του Πατριάρχου Σύνοδοι προς ρύθμιση των του Πατριαρχικού κλίματος εκκλησιαστικών θεμάτων, εξέταση γενικού ενδιαφέροντος θέματα ως και δογματικές έριδες.

Στις Συνόδους αυτές μετέχει ο Πατριάρχης ο οποίος και προεδρεύει (εφόσον τα προς συζήτηση δεν αφορούν τον ίδιο, κωλυομένου δε αυτού τον αντικαθιστά ο πρώτος "τη τάξει" από τους Συνοδικούς Αρχιερείς) και από Αρχιερείς (ακόμη και υποψηφίους ή πρώην που έχουν παραιτηθεί του Πατριαρχικού θρόνου, ή υπό κατηγορία τελούντων ακόμη και καταδικασθέντων - κατά κανόνα του ιδίου πατριαρχικού κλίματος, ενίοτε και άλλων κλιμάκων ή άλλων Αυτοκέφαλων Εκκλησιών και μάλιστα Προκαθημένων αυτών Πατριαρχών ή Αρχιεπισκόπων, - ενδημούντων στο τόπο της συγκρότησης της Συνόδου εξ ου και αποκαλείται "Σύνοδος ενδημούσα") και όσοι ακόμη επί αυτής της Συνόδου επίσημα έχουν συγκληθεί.

Στις Πατριαρχικές Συνόδους μπορεί να παρίστανται μετά ή άνευ δικαιώματος ψήφου και άλλοι κληρικοί ακόμα και μοναχοί ως και λαϊκοί (κυρίως άρχοντες πολιτικοί). (Η Σύνοδος του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων αποτελείται από 6 Αρχιεπισκόπους και 9 Αρχιμανδρίτες – με λόγο αύξησης, μείωσης ή αντικατάστασης των μελών σε ελεύθερη κρίση του εκάστοτε Πατριάρχη).

Οι Πατριαρχικές Σύνοδοι συγκαλούνται από τον Πατριάρχη. Στο Βυζάντιο συγκαλούνταν είτε "κατ΄ αίτηση" του Αυτοκράτορα (σπάνια) , είτε "κατ΄ ιδία πρωτοβουλία" του Πατριάρχη, είτε "κατ΄ αίτηση" Αρχιερέως.

Αντικείμενο

Κύριο αντικείμενο των Συνόδων αυτών ήταν και συνεχίζει να είναι η εξέταση παντός ζητήματος που ενέκυπτε εντός του κλίματος και ρύθμιση αυτού στο πνεύμα της ορθόδοξης εκκλησίας με επανάληψη κανόνων, καταδίκη αιρέσεων, αιρετικών κειμένων, περί της θείας λατρείας θεσπιζόμενων αρχών, διοίκηση της Εκκλησίας, περί εκλογής Πατριαρχών και Επισκόπων, ενθρόνισης, μετάθεσης, παύσης και καθαίρεσης αυτών, περί εποπτείας σταυροπηγιακών μονών, εξέταση κατηγοριών κατά Πατριάρχη ή Επισκόπου ως α' βαθμό εκδίκαση υπόθεσης, διαφορές μεταξύ Μητροπολιτών ή Μητροπόλεων (αρμοδιότητες), ακυρώσεις Πατριαρχικών αποφάσεων γενομένων άνευ γνώμης και ψήφου Συνόδου καθώς και αποφάσεων συνοδικών εκ πλάνης ή άγνοιας των πραγμάτων γενόμενες. Επί β' βαθμού εκδίκαση εφέσεων επί αποφάσεων Επαρχιακών Συνόδων ή Μητροπολιτικών δικαστηρίων.

Οι αποφάσεις των Πατριαρχικών Συνόδων είτε επί α' βαθμού είτε επί β' βαθμού δικαζομένων υποθέσεων θεωρούνται "ανέκκλητοι" - υποχρεωτικά χρονολογημένες (παλαιότερα αναγραφόταν η Ινδικτιών, η ημέρα και το έτος, αργότερα μόνο η Ινδικτιών και από του ΙΔ' αι. ο μήνας και το έτος) και με τις υπογραφές πρώτα του Πατριάρχη ακολουθούμενου άλλων Πατριαρχών ή πρώην και μετ΄ αυτών οι λοιποί Συνοδικοί Αρχιερείς. Όσοι δε άλλοι εκκλησιαστικοί οφικιάλιοι ή Πρεσβύτεροι ή Διάκονοι φέρονται συνυπογράφοντες θεωρούνται ως μάρτυρες των Συνόδων και μηδέποτε ως μέλη αυτών.

Επί των αποφάσεων των Πατριαρχικών Συνόδων εκδίδονται ίδια έγγραφα καλούμενα "Συνοδικοί Τόμοι" (κυρίως επί αναίρεσης ετερο-διδασκαλιών ή ερμηνείας κανόνων και αναγνωρίσεων Εκκλησιών ως Αυτοκέφαλων) ή Εγκύκλιοι Επιστολές (όπως *¹)

Αυτοκρατορική επικύρωση των αποφάσεων των Πατριαρχικών Συνόδων δεν ήταν αναγκαία.*²

Πίνακας

Σημαντικότερες Πατριαρχικές Σύνοδοι (κατά χρόνο, τόπο, Προεδρεύοντα Πατριάρχη και αντικείμενο Συνόδου) ήταν:

320 Αλεξάνδρεια – Επίσκοπος Αλέξανδρος – Αναθεματισμός του Αρείου και οπαδών του.

394 Κωνσταντινούπολη – Πατριάρχης Νεκτάριος – Ορίστηκε η καθαίρεση επισκόπου να γίνεται από όλη την Επαρχιακή Σύνοδο αντί από 3 μόνο επισκόπους.

448 Αντιόχεια *²

459 Πατριαρχική Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως. Πατριάρχης Γεννάδιος Α'. Επανέλαβε τον β Κανόνα της Δ' Οικουμενικής Συνόδου ως προς τις σιμωνιακές χειροτονίες – έκδοση Εγκυκλίου Επιστολής.*¹

536 Κωνσταντινούπολη – Πατριάρχης Μηνάς – Καταδίκη μονοφυσιτισμού.

1140 Κωνσταντινούπολη – Πατριάρχης Λέων ο Στυπής – Καταδίκη των αιρετικών συγγραμμάτων Κων. Χρυσομάλλη, οπαδού των Βογομίλων.

1328 Κωνσταντινούπολη – Πατριάρχης Ησαΐας – Καταδίκη αίρεσης Βαρλαάμ.

1341 Κωνσταντινούπολη – Πατριάρχης Ιωάννης ΙΔ' – Καταδίκη Μασσαλιανών.

1344 Κωνσταντινούπολη – Πατριάρχης Ιωάννης ΙΔ' – Καταδίκη Βογομίλων.

1672 Ιεροσόλυμα – Πατριάρχης Δοσίθεος – Καταδίκη Καλβινικών ετερο-διδασκαλιών.

1849 Κωνσταντινούπολη – Πατριάρχης Άνθιμος Δ' – Περί όρκου Συνοδική εγκύκλιος.

1851 Κωνσταντινούπολη - Πατριάρχης Άνθιμος Δ' - Συνοδικός Τόμος 29 Ιουνίου 1851 Ανεξαρτησία στην Εκκλησία της Ελλάδος.

10 Φεβρουαρίου 1939 Κωνσταντινούπολη. Πατριάρχης Γρηγόριος Στ'. Συνοδικός τόμος περί συνοικεσίων. Επανέλαβε όλες τις περί νομικών κωλυμάτων αρχαιότερες εκκλησιαστικές διατάξεις με ερμηνεία αυτών.

Ακολούθησαν πλήθος Πατριαρχικών Συνόδων επί αναγνώρισης Αυτοκέφαλων Εκκλησιών και άλλων θεμάτων.

Σημειώσεις

• ¹ Τέτοια π.χ. ήταν η προς τους Μητροπολίτες και Επίσκοπο Ρώμης εγκύκλιος επιστολή της υπό του Πατριάρχη Γεννάδιου Α' ενδημούσης Συνόδου Κωνσταντινούπολης έτους 459 περί σιμωνίας.

• ² Μία από τις ελάχιστες παρεμβάσεις Αυτοκρατόρων. Η υπό του Θεοδοσίου Β' αναίρεση της απόφασης της Συνόδου Αντιοχείας του 448 και η υπ΄ αυτού κατάσταση επιτροπείας προς νέα του θέματος εξέταση είχε ως συνέπεια μερικές φορές οι Αυτοκράτορες να αξιώνουν την επικύρωση των αποφάσεων και αυτών των Συνόδων είτε υπογράφοντας αυτές είτε εκδίδοντας ιδιαίτερο έγγραφο (χρυσόβουλο)

Επαρχιακές Σύνοδοι

15 επίσκοποι απαρτίζουν την Επαρχιακή Σύνοδο. Η Σύνοδος συνεδριάζει χωρίς να υπάρχουν "τρίτοι".

Βλέπε επίσης

• Οικουμενικές σύνοδοι