Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1812)

Η Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1912) είναι η διμερής συνθήκη που συνομολογήθηκε με τη λήξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1806-1812) μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αφενός, και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας αφετέρου, η οποία και υπεγράφη στις 24 Μαΐου του 1812 στο Βουκουρέστι εξ ου και η ονομασία της.

Γενικοί όροι

Σύμφωνα με τους όρους αυτής, ολόκληρη η περιοχή μεταξύ των ποταμών Προύθου και Δνείστερου καλούμενη Βεσσαραβία φθάνοντας μέχρι τις εκβολές του Δούναβη περιήλθε στη Ρωσία. Αντίστοιχα αποδίδονται (αναγνωρίζονται) στην Οθωμανική Αυτοκρατορία εδάφη που είχε καταλάβει στην Ασία στη περιοχή της Γεωργίας.
Κατά την ίδια συνθήκη, η Ρωσία αποσύρεται από τη Μολδαβία και Βλαχία, (άλλως Μολδοβλαχία), με την παράλληλη όμως υποχρέωση της Υψηλής Πύλης την αποστρατικοποίηση αυτών, στις οποίες και αναγνωρίζονται προνόμια υπέρ αυτών
Επίσης μέρος της Σερβίας γίνεται αυτόνομη ηγεμονία, όμοια με το καθεστώς νησιών του Αιγαίου (Σάμου, Κρήτης), διατηρώντας όμως την τουρκική επικυριαρχία.

Παρατηρήσεις

Η συνθήκη αυτή υπογράφηκε από τον Ρώσο στρατηγό Μιχαήλ Κουτούζοφ και επικυρώθηκε από τον τότε Τσάρο Αλέξανδρο Α΄ και από οθωμανικής πλευράς από τον ελληνικής καταγωγής μέγα Διερμηνέα Δημήτριο Μουρούζη και τον εξάδελφό του, μέγα Διερμηνέα του Στόλου Παναγιώτη Μουρούζη, όπου και επικύρωσε ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β΄.
Την επομένη της επικύρωσης της συνθήκης αυτής από τον Τσάρο, ο Μέγας Ναπολέων ξεκίνησε την ατυχή εκστρατεία του κατά της Ρωσίας. Όταν κατά την εκστρατεία του εκείνη ο Ναπολέων έφθασε στη Μόσχα, οι Οθωμανοί αθέτησαν τη συνθήκη όσον αφορά επί της Σερβίας και εισέβαλαν και πάλι στη Σερβία αφού προηγουμένως έσφαξαν τους Διερμηνείς εξαδέλφους Μουρούζη, τους οποίους είχε στο μεταξύ διαβάλλει στον Σουλτάνο ο Γάλλος πρέσβης στη Κωνσταντινούπολη Σεβαστιάνι. Μετά όμως την τελική νίκη των Ρώσων επί των Γάλλων οι Οθωμανοί επανήλθαν στη τήρηση της συνθήκης.
Τέσσερα χρόνια μετά τη συνομολόγηση της συνθήκης αυτής, το 1816, ο Ηγεμόνας της Βλαχίας Κωνσταντίνος Υψηλάντης, υπέβαλε στον Ιωάννη Καποδίστρια σχετικές διπλωματικές προτάσεις περί του Σερβικού ζητήματος, τις οποίες φαίνεται ν΄ αποδέχθηκε ο δεύτερος όπου και προσπάθησε να τις προωθήσει στον Τσάρο σε αποκήρυξη της συνθήκης ως προς τη Σερβία και την ανακήρυξή της σε ανεξάρτητο Βασίλειο.
Η Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1812) έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην έναρξη του απελευθερωτικού κινήματος των Ελλήνων στη Μολδοβλαχία με δεδομένο τη μη ύπαρξη εκεί οθωμανικών στρατευμάτων, δίνοντας έτσι χρόνο για τη γρήγορη μεθόδευση και εξάπλωσή του.

Σημειώσεις

Ο Κλ. Νικολαΐδης στο έργο του "Ιστορία του Ελληνισμού με Κέντρον την Μακεδονίαν" (Αθήναι 1923) στη σελ.278 γράφει σχετικά: «Η μικρά Ελλάς του 1830 ηδύνατο να επιτευχθή δια της Συνθήκης αυτής, το δε Ελληνικόν Έθνος δεν θα ηναγκάζετο να υποστή, παρά το δέκατον μόλις των εις αίμα και χρήμα θυσιών εις τις οποίες υπεβλήθη κατόπιν». Η άποψη αυτή κρίνεται αυθαίρετη και τελείως άστοχη μη λαμβάνοντας υπόψη άλλες σημαντικές χρονικές παραμέτρους, ή ακόμα και τα αντίποινα που συνέβησαν τότε κατ΄ αυτήν επί της Σερβίας.

Πηγές

Απ. Βακαλόπουλος «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» σελ.42. Αθήνα 1974.
Εκδοτική, «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» τομ. ΙΑ΄, σελ.374.
Δ. Ζάγκλη «Η Μακεδονία του Αιγαίου και οι Γιουγκοσλαύοι» - Αθήναι 1975.
Χαραλ. Νικολάου «Διεθνείς Συνθήκες» σελ.54 Εκδ. Φλώρος - Αθήνα 1996.