Σπύρος Καλογήρου

Έλληνας ηθοποιός (1922-2009)

Ο Σπύρος Καλογήρου (Κυψέλη, 3 Νοεμβρίου 1922 - Αθήνα, 27 Ιουνίου 2009) ήταν Έλληνας ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, που ταυτίστηκε με τον ρόλο του κακού στην μεγάλη οθόνη. Χαρακτηριστική ήταν η τρεμάμενη φωνή του και το άγριο παρουσιαστικό του.

Σπύρος Καλογήρου
Γέννηση3  Νοεμβρίου 1922[1]
Κυψέλη
Θάνατος27  Ιουνίου 2009
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότηταηθοποιός και ηθοποιός ταινιών
ΣύζυγοςΕυαγγελία Σαμιωτάκη (1952–2009)
ΤέκναΚωνσταντίνος Καλογήρου

Βιογραφία

Επεξεργασία

Μετά το δημοτικό τελείωσε την Σεβαστουπούλειο Εργατική Σχολή, όπου γράφτηκε για το φαγητό που προσέφεραν στους σπουδαστές μιας και η οικογένειά του ήταν πολύ φτωχή.

Από τα εφηβικά του χρόνια εργαζόταν ως φωτογράφος και διατηρούσε ένα φωτογραφείο μαζί με τον αδερφό του, το οποίο του εξασφάλιζε ικανοποιητικά κέρδη. Παράλληλα ασχολούνταν ερασιτεχνικά με το θέατρο και έγραφε και στίχους, τους οποίους διάβαζε στον ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Εκεί τον άκουσε κάποτε ένας σκηνοθέτης και τον προέτρεψε να ασχοληθεί επαγγελματικά με την ηθοποιία και να γραφτεί σε μια σχολή υποκριτικής. Όταν ο Καλογήρου αρνήθηκε, ο σκηνοθέτης της ΥΕΝΕΔ επέμεινε και τελικά τον πήρε από το χέρι και τον πήγε στη Δραματική Σχολή του Ελληνικού Ωδείου.

Εκεί εκτός από τα εφόδια που πήρε για την μετέπειτα καριέρα του, είχε την τύχη να γνωρίσει το 1952 και την γυναίκα της ζωής του, την κατά 13 χρόνια μικρότερή του ηθοποιό Ευαγγελία Σαμιωτάκη (1935-2017).

Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1955, με τον θίασο του Νίκου Χατζίσκου στον «Ερωτόκριτο» και ακολούθησε ο «Άμλετ». Η θεατρική του σταδιοδρομία άρχισε ουσιαστικά να διαμορφώνεται με την ένταξή του στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» του Καρόλου Κουν, το 1960, με το οποίο έπαιξε σε ιστορικές παραστάσεις (π.χ. «Όρνιθες», «Πέρσες») σε Ελλάδα και εξωτερικό. Συνεργάστηκε με τους θιάσους των Λεού, ΡοντήρηΜινωτή, Σολομού, ΚουνΚατράκηΜυράτΛαμπέτη, Κατερίνας κ.ά.

Έπαιξε σε πολλές ταινίες, και στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο, και όταν έκανε αντίστοιχους ρόλους ήταν πολύ πειστικός. Συμμετείχε και σε πολλές θεατρικές παραστάσεις αλλά δεν είχε πολλές συνεργασίες με τη γυναίκα του, καθώς εκείνη ήταν στο Εθνικό Θέατρο και ο ίδιος αχολούνταν με το ελεύθερο θέατρο. Μετά το '80 έκαναν τον δικό τους θίασο, ανέβασαν παραστάσεις και πραγματοποίησαν περιοδείες.

Έπαιξε σε περίπου διακόσια θεατρικά έργα και σε όλα τα είδη του θεάτρου, κλασικούς και σύγχρονους συγγραφείς, από θέατρο του παραλόγου (Ευγένιος Ιονέσκο) μέχρι επιθεώρηση, αλλά και σε πολλά του ελληνικού δραματολογίου.

Από τους τελευταίους, χαρακτηριστικούς ρόλους του στη σκηνή, στον οποίο υπήρξε απολαυστικός, ήταν αυτός του Λουκά στο «Λόγω φάτσας» του Γιώργου Διαλεγμένου, που σκηνοθέτησε ο Αντώνης Αντύπας στο «Απλό Θέατρο» (1993-1995). Το καλοκαίρι του 1996 εμφανίστηκε με τον Θύμιο Καρακατσάνη στο «Καραγκιόζη-Ντριμ», ερμηνεύοντας τον μπαρμπα-Γιώργο, ενώ το 1999 έπαιξε στο πλευρό της Μιμής Ντενίση στο «Εγώ η Λασκαρίνα».

Στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1955 στην ταινία του Ντίμη Δαδήρα Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας. Έκτοτε συμμετείχε σε περισσότερες από 60 ταινίες, μαζί με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού σινεμά. Εμφανίστηκε σε περίπου 55 ταινίες, ανάμεσά τους οι: Η Αθήνα τη νύχτα, Στεφανία, Κοντσέρτο για πολυβόλα, Η νεράιδα και το παλικάρι, Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά, Η Μαρία της σιωπής, Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο, Στάκαμαν. Όμως, η ταινία που άφησε εποχή ήταν η Λόλα, στην οποία ο Σπύρος Καλογήρου είχε πει την αξέχαστη φράση «Είναι πολλά τα λεφτά Άρη», [2] προς τον τότε συμπρωταγωνιστή του Νίκο Κούρκουλο για τα «μάτια» της Τζένης Καρέζη.

Το 1966, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, του απονεμήθηκε τιμητική διάκριση για την ερμηνεία του στη μικρού μήκους ταινία Τζίμης ο Τίγρης [2] του Παντελή Βούλγαρη και οι κριτικοί κινηματογράφου τού απένειμαν το 1971 τον Αργυρό Απόλλωνα για τον ρόλο του στην ταινία Κατάχρηση εξουσίας. Τιμήθηκε με τη Χρυσή Κεφαλή του «Θεάτρου Βαχτάγκοφ» της Μόσχας. Εμφανίστηκε και σε τηλεοπτικές σειρές (Και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή).

Προσωπική ζωή

Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής είχε υιοθετήσει την τακτική «να τα πουλάς και να τα αγοράζεις όλα. Να τον ξεγελάσεις, να τον κλέψεις, να τον φέρεις βόλτα τον Γερμανό». Ο ίδιος υποστήριζε ότι υπήρξε σαλταδόρος, μαυραγορίτης, έμπορος λαθραίων τσιγάρων και λωποδύτης, χωρίς ποτέ κανείς να μάθει αν έλεγε αλήθεια ή όχι.

Αν και με την σύζυγό του είχαν αρκετά χρόνια διαφορά (εκείνος ήταν 30 και εκείνη 18), συνέχισαν την γνωριμία τους και λίγο αργότερα παντρεύτηκαν. Το ζευγάρι έμεινε μαζί για περισσότερα από 50 χρόνια και απέκτησαν έναν γιο, ο οποίος τους χάρισε στην συνέχεια μια εγγονή, την μικρή Ευαγγελία.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής τους είχαν αποσυρθεί από το χώρο του θεάματος και περνούσαν τις περισσότερες ημέρες στο εξοχικό τους. Απεβίωσε στις 27 Ιουνίου 2009, σε ηλικία 86 ετών, στο Τζάνειο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν από την Πρωτομαγιά.[3]

Ήταν υποστηρικτής του Παναθηναϊκού.[4]

Φιλμογραφία

Επεξεργασία
Έτος Τίτλος Ρόλος
1955 Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας Γιώτης
1957 Της τύχης τα γραμμένα σερβιτόρος[5]
1959 Λύγκος ο λεβέντης [6]
Έγκλημα στο Κολωνάκι φίλος του Τζόνι
1960 Κασσιανή
Μανταλένα [2] Γιακουμής
Ο δολοφόνος αγαπούσε πολύ[7] Σπανίδης
Είμαι αθώος - Υπόθεση Ντρέυφους συνταγματάρχης Ανρί
1962 Η Αθήνα τη νύχτα Σπύρος Καλογήρου
Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ Περικλής
Εξομολογήσεις μιας μητέρας Στάθης
1963 Αμόκ Μηνάς
1964 Λόλα [2] Μαύρος
Η Κύπρος στις φλόγες Τούρκος ένοπλος[5]
1965 Οι εχθροί μπάρμαν
Αδίστακτοι[8] Θανάσης
1966 Στεφανία [2] Αρμάνδος
5.000 ψέματα αστυνομικός
Τζίμης ο τίγρης [9] Τζίμης Αρμάος
Κατηγορώ τους ανθρώπους Ματθαίος Τσάλτας
1967 Άγρια πάθη Θωμάς [10]
Τρούμπα '67 ιδιοκτήτης κλαμπ
Πυρετός στην άσφαλτο Μιλτιάδης Τσίπουρας
Κοντσέρτο για πολυβόλα [2] Μάριο
Οι σφαίρες δεν γυρίζουν πίσω Τσάμης
1968 Αγάπη και αίμα Θεόφιλος Αργούζης
Η λεωφόρος του μίσους[11] οδηγός λεωφορείου
1969 Το θύμα Στρατής
Το ανθρωπάκι Παναγιώτης
Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα Φώντας
Η νεράιδα και το παλικάρι [2] Σκανταλάκης
Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά Σωτήρης Γαρμπής
Πανικός Νίκος
1970 Ορατότης μηδέν [12] Ηρόδοτος Ρίχτερ
Ο Αστραπόγιαννος [2] Γιαμούρης
Ένα αστείο κορίτσι Παντελής
Υπολοχαγός Νατάσσα ταγματάρχης
Εν ονόματι του νόμου Δημοσθένης Ευελπίδης
Ένας Γερμανός στα Καλάβρυτα [13] δωσίλογος
Η ζούγκλα των πόλεων Φραντζής
1971 Σ' αγαπώ σύζυγος Μαίρης
Ο κατεργάρης θείος Πλούταρχος
Εσχάτη προδοσία στρατηγός Ζάχος
Η κόρη του ήλιου Στράτος Καρατζάς
Κατάχρησις εξουσίας αρχιφύλακας Αποστολόπουλος [14]
Ο επαναστάτης ποπολάρος Αυγουστής
1973 Η Μαρία της σιωπής [2] Αντώνης Βουρνάς
Στον αστερισμό της Παρθένου Λεωνίδας
1974 Η δίκη των δικαστών [15] υπουργός Σχονιάς
1975 Ο κατάδικος Αράθυμος
1980 Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο υπουργός
1981 Τα τσακάλια Μανώλης Αναστασόπουλος
1982 Το κόκκινο τρένο Λογοθέτης
1984 Έλα να γυμνωθούμε ντάρλινγκ [15] Ανδρέας
1985 Ψηλός, λιγνός και ψεύταρος [15] λήσταρχος Καρβέλης
Ο Αγκαλίτσας [15] Κάρολος Αντύπας
1986 Κλεφτρόνι και τζέντλεμαν [15] Αρχέλαος
Ο καβαλάρης των FM στέρεο Μάρκος Παπαστάθης
1987 Το διαμάντι του Διαμαντή γκάνγκστερ
1988 I love you Μήτσο Βλαδίμηρος Ιορδάνογλου
Παλικάρι στα θρανία κύριος Καλαβρέζος
1989 Ο πανταχού παρών πρόεδρος
Ραντεβού με τον θάνατο Γαρδίκης
Ο καπετάνιος και η χορεύτρια Γρίβας
Ο πρωτάρης μπάτσος και η τροτέζα [15] Νούλης
Υπερεπείγον βοσκός
Ο τελευταίος πειρασμός του Μήτσου [2] πατήρ Πλούταρχος
1990 Ο εραστής Βύρων
Η εκδίκηση του πατέρα [16] Μάρκος
2001 Στάκαμαν [17] Πέτρος
Ο καλύτερός μου φίλος [18] ταξιτζής
2003 Η Λίζα και όλοι οι άλλοι [19] γέρος

Βιντεοταινίες

Επεξεργασία
1986 Γκρηκ Αμέρικαν

Δίδυμες και Πόντιες

Η μάνα της φόνισσας

Ο εθνικός μας έρωτας

Ο γυφτοαριστοκράτης

Ένας τίμιος απατεώνας

Διακοπές και πειρασμοί

Ζωηρούλης και ερωτιάρης

Η αγάπη που δε γνώρισε σύνορα

1987 Ο άγραφος νόμος

Γόητες και θηλυκά

Η γειτονιά των τρελών

Η στρίγγλα ήταν άγγελος

Ελλάς - Ελλήνων - Χωρικών

Αετονύχιδες και χαζοπούλια

Η γυναίκα μου ο τερματοφύλακας

1988 Βάρβαρος εραστής

Ένα μωρό για τρεις

Έρωτας στα κύματα

Ανύπαντρος πατέρας

Η ντίβα και ο πρωτάρης

Ένας κορίτσαρος όλο μέλι

Εγκέφαλος με βίδα και βαλβίδα

1990 Ο εραστής

Επιχείρηση προίκα

Η καρδιά του πατέρα

Τηλεοπτικές σειρές

Επεξεργασία
1971 13ο ανακριτικό γραφείο ΕΙΡΤ
1972 Παράξενος ταξιδιώτης ΕΙΡΤ
1973 Δρόμος χωρίς γυρισμό ΥΕΝΕΔ
1974 Οι δίκαιοι

Αληθινές ιστορίες

ΕΙΡΤ
1975 Βασίλισσα Αμαλία ΥΕΝΕΔ
1976 Το ταξίδι ΥΕΝΕΔ
1977 Η θεατρίνα ΕΡΤ
1983 Χαμογελάστε παρακαλώ ΕΡΤ
1984 Ο θείος μας ο Μίμης

Παραμύθια πίσω απ΄τα κάγκελα

  • Μούβι σταρ
  • Το ρομάντζο του σουλήνα
ΕΡΤ2
1989 Το κανάλι των παρανόμων ΕΤ2
1990 Ο πρωτότοκος ΕΤ2
1991 Ο φόβος

Και εύθυμη και χήρα

Η αγάπη που δε γνώρισε σύνορα

ΕΤ2

ΑΝΤ1

MEGA

1992 Το μινόρε μιας καρδιάς

Μπαμπάδες, γιοι και πειρασμοί

ΕΤ2
1993 Η καλή πεθερά

Της Ελλάδας τα παιδιά

ΑΝΤ1
1993 Οι Τρεις Αδελφες

Της Ελλάδας τα παιδιά

ΑΝΤ1
1993 Το δις εξαμαρτείν

Η Ελίζα και οι άλλοι

MEGA
1994 Η γενιά των '40

Ο Πέτρος και τα κορίτσια του

STAR

MEGA

1995 Χαμένη σαν άνοιξη ΕΤ1
1996 Εκείνες και εγώ

Καληνύχτα μαμά

Καλά ξεμπερδέματα

ΑΝΤ1
1997 Και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή

Δύο ξένοι (πατέρας Μίνας)

MEGA

ΑΝΤ1

2000 Αλίκη

Θα σε δω στο πλοίο

ΑΝΤ1

ALPHA

2002 Τα φιλαράκια ΑΝΤ1
2003 Η νταντά

Η ιστορία της κωμωδίας

MEGA

ΑΝΤ1

2004 Όλα στην ταράτσα ALPHA

Θεατρικές παραστάσεις

Επεξεργασία
σεζόν παράσταση ρόλος θίασος θέατρο σκηνοθέτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1958/1959 Το κράτος του θεού Χοσέ Ουστιγιος Θίασος Δημήτρη Μυράτ Θέατρο Διάνα Δημήτρης Μυράτ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1958/1959 Νύχτα στη Μεσόγειο Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Κωστής Μιχαηλίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1959/1960 Οθέλλος Ναύτης Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Αλέξης Σολομός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1959/1960 Υπόθεσις Ντρέυφους Ανρύ Θίασος Δημήτρη Μυράτ Θέατρο Διάνα Δημήτρης Μυράτ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1962/1963 Ανδόρρα Ταβερνιάρης Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο Κάρολος Κουν
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964 Ο παγοπώλης έρχεται Τζο Μοττ Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο Κάρολος Κουν
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964 Οργισμένα νιάτα Συνταγματάρχης Ρέντφερν Θίασος Δημήτρη Παπαμιχαήλ Θέατρο Διάνα Αλέξης Δαμιανός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1972/1973 Οι μικρές αλεπούδες Μπεν Χάμπαρντ Θίασος Έλλης Λαμπέτη Θέατρο Διάνα Ντίνος Δημόπουλος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1993/1994
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1994/1995
Λόγω φάτσας Λουκάς Καλλιτεχνικός Οργανισμός Φάσμα Απλό Θέατρο Αντώνης Αντύπας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1998/1999 Ο εχθρός του λαού Μόρτεν Κίιλ Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας Δημοτικό Θέατρο Πατρών Κώστας Τσώνος

Όλες οι πληροφορίες προέρχονται από το έντυπο πρόγραμμα της κάθε παράστασης ή/και από σχετικά δελτία τύπου

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 16990788k.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 «Έφυγε αλλά θα είναι πάντα κοντά μας». www.zougla.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022. 
  3. «Έφυγε ο Σπύρος Καλογήρου». ERT. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2016. 
  4. «Πράσινοι και ερυθρόλευκοι επώνυμοι οπαδοί!». SPORT 24. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2020. 
  5. 5,0 5,1 «Σπύρος Καλογήρου ⋆ Filmy.gr». Filmy.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2023. 
  6. Μαυροειδής, Γεώργιος (2022). Αναπαραστάσεις της Κοινωνικής Ληστείας στον Μεταπολεμικό Ελληνικό Κινηματογράφο (1950-1980). Αθήνα: ΕΑΠ. σελ. 19. 
  7. «Ο δολοφόνος αγαπούσε πολύ». tainiothiki.gr. Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2023. 
  8. «Αδίστακτοι (ηθοποιοί)». tainiothiki.gr. Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2023. 
  9. «ΤΖΙΜΗΣ Ο ΤΙΓΡΗΣ πληροφορίες για την ταινία». Athinorama.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022. 
  10. Τρούσας, Φώντας (24 Αυγούστου 2021). «5 ταινίες με τον Ανέστη Βλάχο πρωταγωνιστή». LiFO. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2023. 
  11. «Η λεωφόρος του μίσους». tainiothiki.gr. Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2024. 
  12. Chrysagis, Evangelos· Karampampas, Panas. Collaborative Intimacies in Music and Dance. online: Berghahn Books. σελ. 193. ISBN 9781785334542. 
  13. Εξάρχου, Καλλιόπη (2021). Δωσίλογοι και μαυραγορίτες στον ελληνικό κινηματογράφο από τη δεκαετία του 1940 έως και τη δεκαετία του 1970. Αθήνα: ΕΑΠ. σελ. 71. 
  14. Τρούσας, Φώντας (8 Ιανουαρίου 2020). «Σταύρος Τσιώλης: η λατρεία του σημαντικού σκηνοθέτη για το αγωνιστικό αυτοκίνητο και για την κουλτούρα του αυτοκινήτου γενικότερα». LiFO. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2023. 
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 «Σπύρος Καλογήρου ταινίες στις οποίες έχει πάρει μέρος. - Athinorama.gr». www.athinorama.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022. 
  16. «Οι δέκα καλύτερες χειρότερες βιντεοταινίες της δεκαετίας του '80». www.lifo.gr. 21 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022. 
  17. «ΣΤΑΚΑΜΑΝ». StraDa Films. 7 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022. 
  18. «Ο Καλύτερός μου Φίλος». www.clproductions.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022. 
  19. «Η Λίζα και Όλοι οι Άλλοι». www.ordino.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022. 
  •   Σπύρος Καλογήρου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
  • Έλληνες - Ελληνίδες ηθοποιοί
  • Θόδωρος Έξαρχος: "Έλληνες Ηθοποιοί - Αναζητώντας τις ρίζες", Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
  • www.letrodb.gr
  • www.90lepta.com

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Επεξεργασία