Σπούτνικ 2

Ο Σπούτνικ 2 (ρωσ.:Спутник-2) ήταν το δεύτερο κατά σειρά διαστημικό σκάφος που εκτοξεύτηκε από την Σοβιετική Ένωση στις 3 Νοεμβρίου 1957 και τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη. Είναι επίσης το πρώτο διαστημικό σκάφος που μετέφερε έναν ζωντανό οργανισμό στο διάστημα, τη σκυλίτσα Λάικα.

Σπούτνικ 2
Οργανισμός	ΡΚΚ Ενέργεια
Χαρακτηριστικά αποστολής
Πύραυλος φορέας	Σπούτνικ
Ημερομηνία εκτόξευσης	3  Νοεμβρίου 1957
Τόπος εκτόξευσης	εξέδρα εκτόξευσης Γκαγκάριν
COSPAR ID	1957-002A
Μάζα	508,3 κιλά
δεδομένα ()

Τεχνικά χαρακτηριστικά και εξοπλισμός

Οι διαστάσεις του ήταν 4 μέτρα (13 πόδια) ύψος μέχρι την κωνική του κορυφή, ενώ η διάμετρος στη βάση του ήταν 2 μέτρα (6,5 πόδια).

Περιείχε διάφορα διαμερίσματα για τις ραδιοσυσκευές αποστολής σημάτων, ένα σύστημα τηλεμετρίας, μια μονάδα προγραμματισμού, μια γεννήτρια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, ένα σύστημα ελέγχου θερμοκρασίας για την καμπίνα, και επιστημονικά όργανα.

Η διαβίβαση μηχανογραφικών στοιχείων δεδομένων γίνονταν με βάση το σύστημα τηλεμετρίας Tral D, το οποίο θα διαβίβαζε τα στοιχεία στη γη για 15 λεπτά σε κάθε περιφορά.

Είχε δύο φωτόμετρα για τη μέτρηση της ηλιακής ακτινοβολίας (υπεριώδεις ακτίνες και ακτίνες X) και κοσμικής ακτινοβολίας.

Δεν είχε τηλεοπτικές κάμερες ή φωτογραφικές μηχανές (κάποιες τηλεοπτικές εικόνες σκυλιού που υπάρχουν, είναι από Σπούτνικ 5 με επιβάτη τη Στρέλκα και φέρονται κατά λάθος να είναι της Λάικα).

Περιγραφή της αποστολής

Το Σπούτνικ 2 εκτοξεύτηκε με τον πύραυλο R-7 χωρίς μετατροπές, παρόμοιο με αυτόν που χρησιμοποιήθηκε και για το Σπούτνικ 1.

Η τροχιά του ήταν 212 X 1.660 χιλιόμετρα (132 X 1.031 μίλια) με περίοδο περιστροφής 103,7 λεπτά.

Αφού έφθασε στην τροχιά του, η κωνική μύτη αποχωρίστηκε επιτυχώς, αλλά το τμήμα Blok Α δυσλειτούργησε και δεν αποχωρίστηκε, πράγμα που εμπόδιζε το θερμικό σύστημα ελέγχου να λειτουργήσει κανονικά. Επιπλέον δημιουργήθηκαν ελαφρές ζημιές στη θερμική μόνωση με αποτέλεσμα η θερμοκρασία στο εσωτερικό του σκάφους να φτάνει τους 40 °C (104 °F). Έτσι η Λάικα πέθανε από υπερθέρμανση λίγες ώρες μετά την εκτόξευση, γιατί τα σκυλιά μην διαθέτοντας ιδρωτοποιούς αδένες στο δέρμα τους (σε αντίθεση με τους ανθρώπους) είναι πάρα πολύ ευαίσθητα στην άνοδο της θερμοκρασίας.

Ο Σπούτνικ 2 επανεισήλθε τη γήινη ατμόσφαιρα στις 14 Απριλίου 1958 μετά από 162 ημέρες σε δορυφορική τροχιά της γης και κάηκε. Το όχημα δεν ήταν σχεδιασμένο για επανείσοδο, και έτσι από τη στιγμή της εκτόξευσης η Λάικα ήταν καταδικασμένη να χαθεί μαζί με το δορυφόρο. Υπήρχε μια συσκευή για να της γίνει ευθανασία δέκα μέρες μετά την εκτόξευση, κάτι που τελικά δεν χρειάστηκε, καθώς ο σκύλος δεν άντεξε στις θερμοκρασίες της καμπίνας.

Ο Σπούτνικ 2 και η ζώνη ακτινοβολίας Βαν Άλλεν

Ο Σπούτνικ 2 δεν ανίχνευσε τη ζώνη ακτινοβολίας Βαν Άλλεν, επειδή η τροχιά του ήταν πολύ ψηλά στο Βορρά, και επειδή δεν είχε τον ανάλογο εξοπλισμό καταγραφής. Οι μετρητές ραδιενέργειας κατέγραψαν μεν κάποια αύξηση στην ακτινοβολία στα 400-700 χιλιόμετρα (250-435 μίλια) μακριά από τη γη, αλλά αυτό δεν ερμηνεύθηκε ως κάτι ασυνήθιστο. Στην Αυστραλία, ο καθηγητής Harry Messel έλαβε τα σήματα αλλά δεν διέθετε τον κώδικα αποκωδικοποίησης για να μπορέσει να τα μελετήσει.

Από το 1958 και μετά αναπτύχθηκε η συνεργασία με τους Σοβιετικούς, ώστε με το Σπούτνικ 3, και αργότερα με τους Explorer 1, 2, 3 και 4 μελέτησαν και επιβεβαίωσαν το φαινόμενο αυτό.