Πρωτοεπιστήμη

Ως πρωτοεπιστήμη εννοείται εκείνος ο τομέας έρευνας που δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί ως επιστήμη, αλλά διαθέτει τη δυνατότητα να εγκαθιδρυθεί ως επιστημονικά αποδεκτή. Υπό αυτή την έννοια όλες οι σύγχρονες επιστήμες υπήρξαν κάποτε πρωτοεπιστήμες, καθώς ξεκίνησαν ως υποθέσεις, γύρω από τις οποίες δημιουργήθηκε σταδιακά μέσω της παρατήρησης και της έρευνας το επιστημονικό τους κέλυφος.

Αντίθετα από την επιστήμη, η πρωτοεπιστήμη:

• πάσχει πιθανώς από έλλειψη γενικών θεωριών που ερμηνεύουν τις παρατηρήσεις
• λείπει το αναγκαίο σώμα μαρτυριών, βάσει των οποίων είναι δυνατόν να δοκιμαστούν οι θεωρίες
• είναι πιθανώς ασαφής ή μη μαθηματική

Παραδείγματα

Για τους σκεπτικιστές πρωτοεπιστήμες χαρακτηρίζονται τομείς έρευνας όπως:

• Εξωβιολογία (η μελέτη της εξωγήινης βιολογίας)
• Μελλοντολογία
• Θεωρία υπερχορδών
• Γνωστική επιστήμη
• Εξελικτική ψυχολογία

Ανάλογα μάλιστα με τον ορισμό που δίνουν ορισμένοι στην λέξη επιστήμη πολλοί θεωρούν τις 'μαλακές' επιστήμες όπως η ανθρωπολογία, η ψυχολογία και τα οικονομικά ως πρωτοεπιστήμες.

Πρωτοεπιστήμη κατά ψευδοεπιστήμης

Κατά την άποψη των σκεπτικιστών 'επιστημόνων' με δεδομένο το γεγονός ότι οι περισσότερες επιστήμες ξεκίνησαν ως πρωτοεπιστήμες, αρκετοί ψευδοεπιστήμονες περιγράφουν το έργο τους ως 'πρωτοεπιστημονικό', για να του προσδώσουν αέρα εγκυρότητας.

Είναι δύσκολη για τους σκεπτικιστές η διάκριση μεταξύ πρωτοεπιστήμης αλλά γενικώς αναγνωρίζουν την διαφορά στο γεγονός ότι η πρωτοεπιστήμη είναι πειραματική και υποθετική, εντέλει απόλυτα εξαρτώμενη από την επαλήθευση.

το λήμμα αντλεί υλικό από το αντίστοιχο λήμμα του SepticWiki