Πηνειάδα Τρικάλων

Η Πηνειάδα ή Πηνειάς είναι χωριό του Δήμου Φαρκαδόνας του Νομού Τρικάλων. Βρίσκεται 38 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης των Τρικάλων, ανάμεσα στα Όρη Ζάρκου και το όρος Τίτανος ή Δοβρούτσι, ενώ σε απόσταση αναπνοής από το χωριό ρέει ο ποταμός Πηνειός. Συνορεύει ανατολικά με το Κουτσόχερο Λαρίσης, δυτικά με το Ζάρκο, βόρεια με αγροτεμάχια, και νότια με το όρος Δοβρούτσι και τα χωριά της Λάρισας Λουτρό και Κάστρο.

Πηνειάδα Τρικάλων
Map
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Αποκεντρωμένη Διοίκηση	Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας
Περιφέρεια	Θεσσαλίας
Περιφερειακή Ενότητα	Τρικάλων
Δήμος	Φαρκαδόνας
Δημοτική Ενότητα	Φαρκαδόνας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Θεσσαλία
Νομός	Τρικάλων
Υψόμετρο	92 μέτρα
Έκταση	3,58 km²
Πληθυσμός
Μόνιμος	238
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Ζαρκ Μαρί
Ταχ. κώδικας	420 31
Τηλ. κωδικός	2433

Ιστορία

Αρχαία περίοδος

Νόμισμα του αρχαίου Άτρακος, 3ος-2ος αιώνας π.Χ.

Στη θέση όπου βρίσκεται η σημερινή Πηνειάδα τοποθετείται, με βάση επιγραφικό εύρημα, η αρχαία πόλη του Άτρακος ή Ατράγου (Άτραξ). Τα ακριβή όρια της αρχαίας πόλης βρίσκονται μεταξύ των θέσεων Καστρί και Πεύκια, επί του πετρώδους βουνού Τίτανος ή Δοβρούτσι. Ο Άτραξ κατά τη μυθολογία ήταν Λαπίθης, γιος του Πηνειού και της Βουράς. Διοικητικά ο Άτραξ υπαγόταν πότε στην Εστιαιώτιδα, πότε στην Πελασγιώτιδα, και πότε στην Περραιβία.

Άκμασε τον 5ο αιώνα π.Χ., καθώς από τότε είχε δικό του νόμισμα, ως τους ρωμαϊκούς χρόνους, και επέζησε κατά την βυζαντινή εποχή. Το 198 π.Χ. απέκρουσε τον στρατό του Ρωμαίου Κόιντου Φλαμινίου, ενώ το 191 π.Χ. αντιστάθηκε επιτυχώς και στο στρατό του Αντιόχου Γ΄ της Συρίας. Το 146 π.Χ. υποτάχτηκε τελικά στους Ρωμαίους, οι οποίοι ονόμασαν Ατρακινούς και Ατράκιους όλους τους Θεσσαλούς. Ο αρχαιολογικός χώρος σήμερα διασχίζεται από τον Πηνειό ποταμό, ο οποίος με την αλλαγή της κοίτης του προς το μέρος του Άτραγος έχει καταστρέψει ένα μέρος αυτού, αλλά παράλληλα έχει φέρει στην επιφάνεια σημαντικά ευρήματα. Πολλές καταστροφές προξενήθηκαν ακόμη από τη μηχανική καλλιέργεια. Στην αρχαιολογική περιοχή του Άτραγος έχουν βρεθεί πολλές αρχαίες επιγραφές (επιτύμβιες, αναθηματικές, ψηφίσματα), οι οποίες -εκτός της άλλης σημασίας τους- δίνουν πολύτιμα στοιχεία για την αρχαία Θεσσαλική διάλεκτο. Στην περιοχή επίσης υπήρχαν και αρχαία λατομεία.

Η ακρόπολη του Άτραγος (αρχαία και βυζαντινά τείχη) σώζεται σε αρκετό μήκος, και φαίνεται ότι εκτεινόταν σε περίμετρο 3 χλμ. περίπου.

Νεότερα χρόνια

Η Πηνειάδα είναι ουσιαστικά η νεότερη τοπική κοινότητα του Δήμου Φαρκαδόνας. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν "Ζάρκο Μαρί" από το γειτονικό χωριό Ζάρκο, και από την κόρη του τσιφλικά Γεωργίου Ζωγράφου, Μαρία. Ο μεγαλοκτηματίας Γεώργιος Ζωγράφος κατείχε όλη την περιοχή μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τους Τούρκους το 1881. Έδωσε λοιπόν σαν προίκα στην κόρη του Μαρία όλη την περιοχή της σημερινής Πηνειάδας. Το χωριό ιδρύθηκε το 1902-1903 μ.Χ. από τους κατοίκους διαφόρων κοινοτήτων, ιδίως δε του Κεραμιδίου, οι οποίοι ήταν ακτήμονες. Αυτοτελής κοινότητα έγινε το 1948, αφού έως τότε υπαγόταν, σαν συνοικισμός, στο χωριό Ζάρκο. Τέλος το 1958 μετονομάζεται και οριστικά σε Πηνειάδα, όνομα που οφείλει αποκλειστικά στο ποταμό Πηνειό.

Οικονομία

Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων, ασχολούνται με τη γεωργία (90%), ενώ το υπόλοιπο με την κτηνοτροφία. Η μέση γεωργική έκταση είναι 40 στρέμματα. Κυριαρχεί το βαμβάκι σε ποσοστό περίπου 70%, ενώ ακολουθεί το καλαμπόκι, τα ζαχαρότευτλα και τα σιτηρά. Όλες οι καλλιεργούμενες εκτάσεις είναι αρδευόμενες. Για την άρδευση γίνεται χρήση των υδάτων του Πηνειού. Γίνονται όμως και γεωτρήσεις (πομόνες-αβαθείς γεωτρήσεις).

Εκπαίδευση - Πολιτισμός - Αθλητισμός

Στην Πηνειάδα λειτουργεί Νηπιαγωγείο, καθώς και μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο. Οι μαθητές του Γυμνασίου και Λυκείου μετακινούνται καθημερινά με το ΚΤΕΛ στα γειτονικά σχολεία του Ζάρκου και της Φαρκαδόνας αντίστοιχα. Στην περιοχή δραστηριοποιείται επίσης μορφωτικός σύλλογος, με την επωνυμία «Μορφωτικός Σύλλογος Πηνειάδας». Ιδρύθηκε το 1980 και αριθμεί 300 μέλη, ενώ κύρια δραστηριότητά του είναι το χορευτικό συγκρότημα. Παράλληλα, "Αθλητικός Όμιλος Άτραξ" (ΑΟ Άτραξ) είναι η επωνυμία της ποδοσφαιρικής ομάδας της Πηνειάδας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Δήμος Φαρκαδόνας