Παλαιόνερο Μεσσηνίας

Το Παλαιόνερο αναφερόμενο παλαιότερα ως Παληονερό και επίσημα ως Παλαιόνερον, είναι οικισμός κοντά στην Πύλο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας.

Παλαιόνερον
Παλαιόνερον Παλαιόνερον
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Έδρα: Πάτρα) Περιφέρεια Πελοποννήσου (Έδρα: Τρίπολη)
Περιφερειακή Ενότητα	Μεσσηνίας (Έδρα: Καλαμάτα)
Δήμος	Πύλου - Νέστορος (Έδρα: Πύλος)
Δημοτική Ενότητα	Πύλου
Δημοτική Κοινότητα	Πύλου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοπόννησος
Νομός	Μεσσηνίας
Υψόμετρο	229 μ.
Πληθυσμός
Μόνιμος	16
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ονομασία κατοίκων	Παλιονερήσιος Παλιονερίτης
Ταχ. κώδικας	24001
Τηλ. κωδικός	27230
Δήμος Πύλου - Νέστορος

Τοποθεσία

Το Παλαιόνερο βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά της Πύλου και περίπου 9 χιλιόμετρα βόρεια από την Μεθώνη. Έχει υψόμετρο 229 μέτρα και απέχει 3 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Κοντά στο Παλαιόνερο, προς τα νοτιοανατολικά του βρίσκεται το Μεσοχώρι σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νότιά του οι Βαράκες και το Καινούργιο Χωριό σε απόσταση περίπου 4 χιλιομέτρων και 4,5 χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Ιστορία

Το χωριό έχει ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας, της Μεθώνης και της ευρύτερης περιοχής της Πυλίας. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Το χωριό αναφέρεται σε διάφορες βιβλιογραφικές πηγές ως Παλιονερό, ή Παλιό νερό ή Παλιονερόν ή Παλαιόνερον ή Παλαιόν νερόν.

Διοικητική ιστορία

Το Παλαιόνερον αναφέρεται για πρώτη φορά στην απογραφή του 1879 ως οικισμός του παλαιού Δήμου Πύλου, ο οποίος είχε 78 κατοίκους. Το Παληονερόν ή Παληονερό προσαρτήθηκε επίσημα, το 1889, στον παλαιό Δήμο Πύλου, ή Δήμο Πυλίων, όπως αναφερόταν τότε, όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Το χωριό, τουλάχιστον από το 1879 ως το 1889, αναφερόταν επίσημα ως Παλαιόνερον, ενώ από το 1889 ως το 1896 ως Παληονερόν. Από το 1896 ως το 1907 αναφερόταν ως Παληονερό και από το 1907 ως το 1940 και πάλι ως Παληονερόν. Το 1912 το Παληονερόν προσαρτάται στην Κοινότητα Πύλου. Από το 1940 ως σήμερα η επίσημη ονομασία του χωριού είναι η ονομασία Παλαιόνερον. Το χωριό παρέμεινε ως οικισμός της Κοινότητας Πύλου, από το 1912 ως το 1946, που η κοινότητα αυτή αναγνωρίζεται ως ο Δήμος Πύλου (1946-2010) και ακολούθως, μετά το 1997, όταν τότε στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», το Παλαιόνερον συνέχισε να είναι ενταγμένο στον κατηργημένο Δήμο Πύλου, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» το Παλαιόνερον ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος. Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Το Παλαιόνερον σήμερα είναι οικισμός της Δημοτικής Κοινότητας της Πύλου του Δήμου Πύλου-Νέστορος, με έδρα την Πύλο. Στη δημοτική κοινότητα αυτήν υπάγονται επίσης η Γιάλοβα, το Ελαιόφυτον, η Σχινόλακκα και η νησίδα Σφακτηρία.

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 19 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.

Εξέλιξη Πληθυσμού του Παλαιονέρου Μεσσηνίας

Απογραφή	Πληθυσμός	Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1879	78
1889	89
1896	108
1907	132
1920	99
1928	104
1940	122
1951	95
1961	73
1971	24
1981	28
1991	42
2001	27
2011	19

Κτίρια

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια υπάρχει και η εκκλησία του χωριού,Ο Ιερός Ναός Υπαπαντής του Χριστού οποία υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας.

Το υδραγωγείο της Πύλου και το Παλαιόνερο

Κατά την οθωμανική περίοδο της περιοχής, τον 16ο αιώνα, στη θέση «Παλαιό Νερό», δηλαδή την τοποθεσία του σημερινού Παλαιονέρου, φτιάχτηκε εκεί η αφετηρία του παλαιότερου συστήματος μεταφοράς νερού, τμήμα του υδραγωγείου της Πύλου, το οποίο κατασκευάστηκε για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης του Νιόκαστρου. Το υδραγωγείο της Πύλου αποτελούνταν από δυο επιμέρους μικρότερα συστήματα τα οποία ενωνόντουσαν. Το πρώτο και παλαιότερο σύστημα ξεκινούσε από το Παλαιόνερο, νοτιοανατολικά του κάστρου και η μεταφορά του νερού γινόταν μέσα σε πήλινο αγωγό, ενώ το δεύτερο σύστημα, το οποίο κατασκευάστηκε μεταγενέστερα, μετέφερε το νερό από τις πηγές «Κουμπέ», 15 περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικά του κάστρου (πλησίον του χωριού Χανδρινός), μέσα σε κτιστή αύλακα και κατέληγε κοντά στην Πύλο στην θέση «Καμάρες». Στη συνέχεια, μέσω υπόγειας διασύνδεσης του υδραγωγείου, γινόταν η τροφοδότηση των πηγών που υπήρχαν εντός του Νιόκαστρου.

Δείτε επίσης

• Πύλος
• Δήμος Πύλου - Νέστορος
• Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
• Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
• πρώην Δήμος Πύλου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Δήμος Πύλου - Νέστορος, από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
• "Νιόκαστρο και Υδραγωγείο, Πύλος", 20/08/2014, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ "Αριστομένης ο Μεσσήνιος".