Νουκλεοβάση Ριβονουκλεοζίτες Δεοξυριβονουκλεοζίτες
Chemical structure of adenine
Αδενίνη
Chemical structure of adenosine
Αδενοσίνη
A
Chemical structure of deoxyadenosine
Δεοξυαδενοσίνη
dA
Chemical structure of guanine
Γουανίνη
Chemical structure of guanosine
Γουανοσίνη
G
Chemical structure of deoxyguanosine
Δεοξυγουανοσίνη
dG
Chemical structure of thymine
Θυμίνη
Chemical structure of 5-methyluridine
5-Μεθυλοουριδίνη
m5U
Chemical structure of thymidine
Δεοξυθυμιδίνη
dT
Chemical structure of uracil
Ουρακίλη
Chemical structure of uridine
Ουριδίνη
U
Chemical structure of deoxyuridine
Δεοξυουριδίνη
dU
Chemical structure of cytosine
Κυτοσίνη
Chemical structure of cytidine
Κυτιδίνη
C
Chemical structure of deoxycytidine
Δεοξυκυτιδίνη
dC

Τα νουκλεοσίδιανουκλεοζίτες) είναι γλυκοσυλαμίνες που προέρχονται από την ένωση μιας νουκλεοβάσης (αδενίνη, γουανίνη, κυτοσίνη, θυμίνη, ουρακίλη) και της ριβόζης (ριβονουκλεοζίτες) ή της δεοξυριβόζης (δεοξυριβονουκλεοζίτες).

Παραδείγματα ριβονουκλεοζιτών αποτελούν η αδενοσίνη, η γουανοσίνη, η κυτιδίνη, η θυμιδίνη, η ουριδίνη και η ινοσίνη.

Φωσφορυλίωση των νουκλεοζιτών από ειδικές κινάσες του κυττάρου τους μετατρέπει σε νουκλεοτίδια, τα οποία είναι οι μοριακοί δομικοί λίθοι του DNA και του RNA.

Στο λεπτό έντερο κατά την πέψη των νουκλεϊκών οξέων, νουκλεοζίτες παράγονται κατά την διάσπαση των νουκλεοτιδίων από ένζυμα γνωστά ως νουκλεοτιδάσες. Οι νουκλεοτιδάσες (που στην ουσία έίναι φωσφατάσες) διασπούν τα νουκλεοτίδια προς νουκλεοζίτες και ορθοφωσφορικά. Στη συνέχεια, άλλα ένζυμα γνωστά ως νουκλεοσιδάσες, μπορούν να διασπάσουν τους νουκλεοζίτες προς νουκλεοβάσεις και ριβόζη ή δεοξυριβόζη.