Βικιπαίδεια

Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος

Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος (πρωτότυπος τίτλος: The Princess and the Frog) είναι Αμερικανική ρομαντική, κωμική ταινία μιούζικαλ κινουμένων σχεδίων που κυκλοφόρησε το 2009 σε παραγωγή των Walt Disney Animation Studios και κυκλοφορία της Walt Disney Pictures. Αποτελεί την 49η ταινία μεγάλου μήκους της σειράς της Disney «Τα Κλασικά της Disney» και είναι ελαφρώς βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ε.Ντ. Μπέικερ, Η Πριγκίπισσα Βάτραχος, το οποίο είναι με τη σειρά του βασισμένο στο παραμύθι των Αδελφών Γκριμ, Ο Πρίγκιπας Βάτραχος. Γραμμένη και σκηνοθετημένη από τους Ρον Κλέμεντς και Τζον Μάσκερ, η ταινία εμπεριέχει μια ομάδα ηθοποιών που χάρισαν τη φωνή τους στους χαρακτήρες. Οι ηθοποιοί είναι οι Ανίκα Νόνι Ρόουζ, Μπρούνο Κάμπος, Κιθ Ντέιβιντ, Μάικλ-Λέον Γούλεϊ, Τζένιφερ Κόντι και Τζιμ Κάμινγκς, καθώς επίσης και τους Πίτερ Μπάρτλετ, Τζένιφερ Λιούις, Όπρα Γουίνφρεϊ, Τέρενς Χάουαρν και Τζον Γκούντμαν. Η ταινία διαδραματίζεται τη δεκαετία του '20 στη Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνα και περιγράφει την ιστορία μιας σκληρά εργαζόμενης σερβιτόρας με το όνομα Τιάνα, η οποία ονειρεύεται να ανοίξει το δικό της εστιατόριο. Αφού φιλάει έναν πρίγκιπα ο οποίος έχει μεταμορφωθεί σε βάτραχο από έναν διαβολικό γιατρό μάγο, η Τιάνα μεταμορφώνεται και αυτή σε βάτραχο, και οι δυο μαζί πρέπει να βρουν έναν τρόπο να αποκτήσουν και πάλι την ανθρώπινη μορφή τους πριν να είναι πολύ αργά.

Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος
The Princess and the Frog
Ελληνικό εξώφυλλο DVD
ΣκηνοθεσίαΡον Κλέμεντς
Τζον Μάσκερ
ΠαραγωγήΠίτερ Ντελ Βέχο
Τζον Λάσιτερ
ΣενάριοΡον Κλέμεντς
Τζον Μάσκερ
Ρομπ Έντουαρντς
ΙστορίαΡον Κλέμεντς
Τζον Μάσκερ
Γκρεγκ Ερμπ
Τζέισον Όρεμλαντ
Ντον Χαλ
Βασισμένο σεΗ Πριγκίπισσα Βάτραχος
του Ε.Ντ. Μπέικερ
Ο Πρίγκιπας Βάτραχος
των αδελφών Γκριμ
Ηθοποιοί φωνήςΑνίκα Νόνι Ρόουζ
Μπρούνο Κάμπος
Κιθ Ντέιβιντ
Μάικλ-Λέον Γούλεϊ
Τζιμ Κάμινγκς
Τζένιφερ Κόντι
Πίτερ Μπάρτλετ
Τζένιφερ Λιούις
Όπρα Γουίνφρεϊ
Τέρενς Χάουαρν
Τζον Γκούντμαν
Ελίζαμπεθ Ντάμπιερ
Μπριάννα Μπρουκς
Φρανκ Γουέλκερ
Ντι Μπράντλεϊ Μπέικερ
ΜουσικήΡάντι Νιούμαν
ΤραγούδιΡάντι Νιούμαν
ΜοντάζΤζεφ Ντραχέιμ
Εταιρεία παραγωγήςWalt Disney Pictures
Walt Disney Animation Studios
ΔιανομήWalt Disney Studios Motion Pictures
Πρώτη προβολή25 Νοεμβρίου 2009
Πρεμιέρα στο Λ.Άντζελες
11 Δεκεμβρίου 2009
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Διάρκεια97 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός$105 εκατομμύρια[1]
Ακαθάριστα έσοδα$267 εκατομμύρια[2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η παραγωγή της ταινίας Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος ξεκίνησε με τον τίτλο Η Πριγκίπισσα Βάτραχος. Σηματοδότησε την επιστροφή της Disney στην παραδοσιακή εικονογράφηση, καθώς ήταν η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων από την ταινία Μια Τρελή, Τρελή Φάρμα (2004) που έγινε με τον παραδοσιακό τρόπο. Οι σκηνοθέτες Ρον Κλέμεντς και Τζον Μάσκερ, σκηνοθέτες των επιτυχημένων ταινιών της Disney Η Μικρή Γοργόνα (1989) και Αλαντίν (1992), επέστρεψαν στη Disney για να σκηνοθετήσουν την Πριγκίπισσα και τον Βάτραχο. Τα στούντιο επέστρεψαν στη μορφή του Μπρόντγουεϊ μιούζικαλ, το οποίο χρησιμοποιήθηκε συχνά κατά την περίοδο της Αναγέννησης της Disney, με μουσική από τον συνθέτη Ράντι Νιούμαν, γνωστός από τη συμμετοχή του στις ταινίες της Pixar όπως τα Ζουζούνια (1998), Μπαμπούλας Α.Ε. (2001), Αυτοκίνητα  (2006) και την τριλογία του Toy Story (1995, 1999 και 2010). Η ταινία σηματοδοτεί επίσης την επιστροφή της Disney στα μιούζικαλ κινουμένων σχεδίων που βασίζονται σε γνωστές ιστορίες.

Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος άνοιξε στις αίθουσες με περιορισμένη κυκλοφορία στη Νέα Υόρκη και στο Λος Άντζελες στις 25 Νοεμβρίου 2009 και σε ευρεία κυκλοφορία στις 11 Δεκεμβρίου 2009. Η ταινία σημείωσε επιτυχία στο box-office, φτάνοντας στην πρώτη θέση κατά το πρώτο Σαββατοκυρίακο κυκλοφορίας στη Βόρεια Αμερική με έσοδα $267 εκατομμύρια παγκοσμίως. Η ταινία είχε τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ (2009) στις κατηγορίες Καλύτερη Ταινία Κινουμένων Σχεδίων και Καλύτερο Τραγούδι (2 υποψηφιότητες). Έχασε από την ταινία Ψηλά στον Ουρανό και το τραγούδι The Weary Kind (ταινία Crazy Heart) αντίστοιχα.[3]

Μερικοί κριτικοί και ειδήμονες θεώρησαν την Πριγκίπισσα και τον Βάτραχο ως το σημείο καμπής για τα Walt Disney Animation Studios και ότι έχει αναφλέξει την «Αναβίωση της Disney»,[4][5][6][7] παίζοντας σημαντικό ρόλο στις μεταγενέστερες επιτυχημένες ταινίες κινουμένων σχεδίων των στούντιο.[8]

Πλοκή

Επεξεργασία

Στη Νέα Ορλεάνη του 1912, μια μοδίστρα, η Ευδώρα, διαβάζει την ιστορία του Πρίγκιπα Βατράχου στην κόρη της, Τιάνα, και τη φίλη της, Σαρλότ ΛαΜπουφ. Η Σαρλότ βρίσκει την ιστορία ρομαντική, σε αντίθεση με την Τιάνα η οποία λέει ότι δεν θα φιλούσε ποτέ ένα βάτραχο. Μέχρι το 1926, η Τιάνα έχει μεγαλώσει και είναι μια ανερχόμενη νεαρή σεφ η οποία κάνει δύο δουλειές για να μπορέσει να μαζέψει αρκετά χρήματα και να αποκτήσει το δικό της εστιατόριο. Ένα όνειρο το οποίο μοιραζόταν μαζί με τον πατέρα της, Τζέιμς, ο οποίος δεν βρίσκεται πια στη ζωή.

Ο Πρίγκιπας Ναβίν της Μαλντονίας φτάνει στη Νέα Ορλεάνη για να καλυτερεύσει την οικονομική του κατάσταση. Έπειτα την οικονομική αποκοπή του από τους γονείς του, ο Ναβίν είναι αναγκασμένος να παντρευτεί μια πλούσια, όμορφη κοπέλα από τον Νότο και η Σαρλότ είναι η τέλεια υποψήφια. Ο Έλι «Μπιγκ Ντάντι» ΛαΜπουφ, ένας πλούσιος βαρώνος της ζάχαρης και πατέρας της Σαρλότ, διοργανώνει ένα χορό/πάρτυ μασκέ προς τιμήν του Ναβίν. Η Σαρλότ προσλαμβάνει την Τιάνα για να φτιάξει λουκουμάδες για τον χορό, δίνοντάς της αρκετά χρήματα. Τα χρήματα αυτά της δίνουν τη δυνατότητα να αγοράσει ένα παλιό εργοστάσιο ζάχαρης το οποίο σκοπεύει να μετατρέψει σε εστιατόριο.

Ο Ναβίν και ο υπηρέτης τους, ο Λόρενς, συναντιούνται με τον Δρ. Φασιλιέ, ένα μάγο γιατρό που χρησιμοποιεί βουντού. Τους προσκαλεί στο εμπορικό του κέντρο, όπου ο Φασιλιέ του πείθει ότι μπορεί να κάνει τα όνειρά τους πραγματικότητα, αλλά κανείς από τους δύο άντρες δε λαμβάνει αυτό που περίμενε. Ο Ναβίν μεταμορφώνεται σε βάτραχο, ενώ ο Λόρενς αποκτά ένα φυλακτό-βουντού το οποίο τον κάνει να μοιάζει στον Ναβίν. Ο Φασιλιέ σκοπεύει να παντρέψει τον Λόρενς με τη Σαρλότ και στη συνέχεια να σκοτώσει τον πατέρα της έτσι ώστε να διεκδικήσει την περιουσία του.

Στον χορό, η Τιάνα ανακαλύπτει ότι μπορεί να χάσει το εργοστάσιο από κάποιον που προσφέρει περισσότερα χρήματα. Αργότερα, συναντά τον Ναβίν ο οποίος, πιστεύοντας ότι είναι πριγκίπισσα εξαιτίας του τρόπου που είναι ντυμένη, της ζητάει να τον φιλήσει για να σπάσει την κατάρα του Φασιλιέ. Η Τιάνα συμφωνεί με αντάλλαγμα να της δώσει τα χρήματα που χρειάζεται για το εργοστάσιο. Όταν τον φιλάει, αντί ο Ναβίν να επιστρέψει στην ανθρώπινη μορφή του, μετατρέπεται η Τιάνα σε βάτραχο. Ένας σκύλος που τους βλέπει αρχίζει να τους κυνηγάει και έπειτα από την καταδίωξη και το χάος που δημιουργείται στον χορό, ο Ναβίν και η Τιάνα καταφέρνουν να ξεφύγουν φτάνοντας σε έναν βάλτο.

Στον βάλτο, η Τιάνα και ο Ναβίν συναντούν τον Λούις, ένα αλιγάτορα που παίζει τρομπέτα και θέλει εδώ και καιρό να γίνει άνθρωπος, αλλά και τον Ρέι, μια πυγολαμπίδα, ο οποίος είναι ερωτευμένος με ένα Αστέρι, νομίζοντας ότι είναι μια άλλη πυγολαμπίδα την οποία ονομάζει Εβαντζελίν. Ο Λούις και ο Ρέι προσφέρονται να οδηγήσουν την Τιάνα και τον Ναβίν στην Μαμά Όντι, μια ιέρεια βουντού, η οποία πιστεύουν ότι μπορεί να αντιστρέψει την κατάρα. Κατά τη διαδρομή, η Τιάνα και ο Ναβίν αναπτύσσουν συναισθήματα ο ένας για τον άλλο. Εν τω μεταξύ, ο Φασιλιέ κάνει μια συμφωνία με τα βουντού πνεύματα, προσφέροντάς τους τις ψυχές των ανθρώπων της Νέας Ορλεάνης ως αντάλλαγμα να του βρουν τον Ναβίν.

Όταν οι τέσσερίς τους βρίσκουν τη Μαμά Όντι, τους λέει ότι ο Ναβίν πρέπει να φιλήσει μιαν αληθινή πριγκίπισσα ώστε να λυθούν τα μάγια. Επιστρέφουν στη Νέα Ορλεάνη για να βρουν τη Σαρλότ, η οποία είναι η πριγκίπισσα του καρναβαλιού, αλλά το φιλί πρέπει να συμβεί πριν από τα μεσάνυχτα. Ο Ναβίν λέει στον Ρέι ότι αγαπάει την Τιάνα και είναι πρόθυμος να παρατήσει τα όνειρά του για χάρη της, αλλά πριν προλάβει να της πει πώς νιώθει, τα πνεύματα τον παγιδεύουν και τον πηγαίνουν στον Φασιλιέ.

Όταν ο Ρέι λέει στην Τιάνα ότι ο Ναβίν την αγαπάει, εκείνη πάει στην παρέλαση του καρναβαλιού για να τον βρει, αλλά βλέπει τον άνθρωπο «Ναβίν» να παντρεύεται τη Σαρλότ. Ο Ρέι σώζει τον Ναβίν και κλέβει το φυλακτό το οποίο μεταμορφώνει τον Λώρενς. Βρίσκει την Τιάνα, της δίνει το φυλακτό και επιχειρεί να κρατήσει μακριά τα πνεύματα ώστε εκείνη να ξεφύγει, αλλά ο Φασιλιέ τον τραυματίζει θανάσιμα όταν τον πατάει. Ο Φασιλιέ βρίσκει την Τιάνα και της λέει ότι θα πραγματοποιήσει το όνειρό της για το εστιατόριο αν του δώσει το φυλακτό. Συνειδητοποιώντας ότι προτιμά να είναι με τον Ναβίν και ότι η προσφορά είναι ένα κόλπο απλά για να πάρει ο Φασιλιέ αυτό που θέλει και να εκπληρώσει το σχέδιό του, η Τιάνα καταστρέφει το φυλακτό. Τα θυμωμένα πνεύματα διεκδικούν και παίρνουν τον Φασιλιέ ως ανταμοιβή για τα χρέη του, σέρνοντάς τον στον δικό τους κόσμο.

Η Τιάνα και ο Ναβίν αποκαλύπτουν τα αισθήματά τους ο ένας προς τον άλλο και εξηγούν την κατάσταση στη Σαρλότ, η οποία συμφωνεί να φιλήσει τον Ναβίν. Όμως, το ρολόι κτυπάει μεσάνυχτα πριν προλάβει να τον φιλήσει, και έτσι οι δυο τους αποφασίζουν ότι είναι αρκετό για αυτούς να ζήσουν μαζί ως βάτραχοι. Ο Ρέι πεθαίνει από τις πληγές του, αλλά κατά τη διάρκεια της κηδείας του ένα δεύτερο αστέρι εμφανίζεται στον ουρανό δίπλα από την Εβαντζελίν. Η Μαμά Όντι παντρεύει την Τιάνα και τον Ναβίν. Εξαιτίας του γάμου, η Τιάνα είναι επισήμως πριγκίπισσα, και έτσι όταν οι δυο τους φιλιούνται σπάει η κατάρα και επανέρχονται στην ανθρώπινη μορφή τους. Το ζευγάρι επιστρέφει στη Νέα Ορλεάνη για να γιορτάσει και η Τιάνα ανοίγει μαζί με τον Ναβίν το εστιατόριό της.

Ηθοποιοί φωνής

Επεξεργασία
  • Ανίκα Νόνι Ρόουζ ως Τιάνα/Τία: μια δεκα-εννιάχρονη σερβιτόρα και επίδοξη σεφ/ιδιοκτήτρια εστιατορίου. Είναι μια έξυπνη, σκληρά εργαζόμενη και ανεξάρτητη νεαρή γυναίκα, αλλά δουλεύει τόσο σκληρά που συχνά ξεχνά τα σημαντικά πράγματα όπως η αγάπη, η διασκέδαση και η οικογένεια.[9] Αρχικά, η Τιάνα υποτίθεται ότι θα ήταν γνωστή ως «Μάντι». Ο Μαρκ Χεν ήταν ο επικεφαλής της εικονογράφησης της Τιάνα και στην ανθρώπινη μορφή της αλλά και ως βάτραχος, προσθέτοντάς την στη μεγάλη λίστα με τις ηρωίδες που είχε εικονογραφήσει για την Disney.[10] Ο Χεν δήλωσε ότι επιχείρησε να δημιουργήσει έναν χαρακτήρα ο οποίος θα μπορούσε να σταθεί από μόνος του «χωρίς να επαναλαμβάνω αυτό που είχα κάνει με τις Μπελ, Άριελ και Γιασμίν», με την Τιάνα να έχει μια πιο κυνική και προσγειωμένη προσωπικότητα. Η ερμηνεία της Ρόουζ επηρέασε πολύ την εικονογράφηση, με την ηθοποιό να προτείνει στον Χεν η Τιάνα να είναι αριστερόχειρας, όπως και η ίδια.
  • Η Ελίζαμπεθ Ντάμπιερ χαρίζει τη φωνή της στην Τιάνα ως παιδί.
  • Μπρούνο Κάμπος ως Πρίγκιπας Ναβίν: ο Πρίγκιπας της Μαλντονίας. Ο Ναβίν είναι ένας εικοσι-τετράχρονο playboy, στο οποίο οι γονείς έχουν αποκόψει τα χρήματα της οικογένειας μέχρι εκείνος να μάθει την αξία της υπευθυνότητας. Ο Ράντι Χάικοκ ήταν ο υπεύθυνος εικονογράφησης του Ναβίν και στην ανθρώπινη μορφή του αλλά και όταν ήταν βάτραχος. Ως ένας πρίγκιπας από το φανταστικό βασίλειο της Μαλντονίας, ο Κάμπος ανέμειξε μια Γαλλική προφορά μαζί με τη δική του Πορτογαλική για να δημιουργήσει την Μαλτονική προφορά.[εκκρεμεί παραπομπή]
  • Μάικλ-Λέον Γούλεϊ ως Λούις: ένας φιλικός, νευρωτικός αλιγάτορας ο οποίος παίζει τρομπέτα και το όνειρό του είναι να γίνει άνθρωπος, έτσι ώστε να μπορεί να γίνει μέλος μιας τζαζ μπάντας. Το όνομά του προέρχεται από τον διάσημο καλλιτέχνη της τζαζ και τρομπετίστα, Λούις Άρμστρονγκ. Ο Έρικ Γκόλντμπεργκ ήταν ο επικεφαλής της εικονογράφησης του Λούις και άλλων μικρότερων χαρακτήρων και κέρδισε το Βραβείο Annie στην κατηγορία «Character Animation in a Feature Production» για τη δουλειά του στην ταινία.
  • Τζιμ Κάμινγκς ως Ρέι: μια πυγολαμπίδα. Αυτός και η οικογένειά του είναι στενοί φίλοι με την Μαμά Όντι και έτσι προσφέρεται να βοηθήσει τους βατράχους να φτάσουν σε εκείνη. Ο Ρέι έχει μια αγάπη χωρίς ανταπόκριση για ένα νυκτερινό αστέρι, το οποίο πιστεύει ότι είναι μια πυγολαμπίδα την οποία ονομάζει «Εβαντζελίν» (μια αναφορά στο ομότιτλο ποίημα του ποιητή του 19ου αιώνα, Χένρι Γουότσγουορθ Λόνγκφελλοου). Ο Μάικ Σούρεϊ ήταν ο επικεφαλής εικονογράφησης του Ρέι ενώ το όνομά του προέρχεται από τον τυφλό πιανίστα Ρέι Τσαρλς.
  • Κιθ Ντέιβιντ ως Δρ. Φασιλιέ, επίσης γνωστός και ως ο Άνθρωπος Σκιά: Είναι ένα μάγος γιατρός ο οποίος χρησιμοποιεί βουντού. Ο Μπρους Σμιθ, επικεφαλής της εικονογράφησής του, αναφέρεται στον χαρακτήρα ως το «παιδί του έρωτα» δύο εκ των αγαπημένων κακών της Disney για εκείνον - τον Κάπταιν Χουκ από την ταινία Πίτερ Παν (1953) και την Κρουέλα Ντε Βιλ από την ταινία Τα 101 σκυλιά της Δαλματίας (1961). Ο Σμιθ ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Annie στην κατηγορία «Character Animation in a Feature Production» για τη δουλειά του.
  • Τζένιφερ Κόντι ως Σαρλότ «Λότι» ΛαΜπουφ: μια ευκατάστατη νεαρή από τον Νότο με υψηλή θέση στην κοινωνία και η καλύτερη φίλη της Τιάνα. Από μικρή ονειρεύεται να παντρευτεί έναν Πρίγκιπα. Ο Νικ Ρανιέρι ήταν επικεφαλής της εικονογράφησης του χαρακτήρα, τόσο στην παιδική όσο και στην ενήλικη μορφή του. Η Κόντι κέρδισε το Βραβείο Annie στην κατηγορία «Voice Acting in a Feature Production» για την ερμηνεία της.
    • Η Μπριάννα Μπρουκς χαρίζει τη φωνή της στη Σαρλότ ως παιδί.
  • Τζένιφερ Λιούις ως Μαμά Όντι: μια τυφλή ιέρεια των βουντού ηλικίας 197 χρονών, η οποία εξυπηρετεί στην ταινία ως η φιγούρα της 'νεραϊδο-νονάς'. Ο Αντρέας Ντέζια ήταν επικεφαλής της εικονογράφησης τόσο για τη Μαμά Όντι όσο και για το κατοικίδιο φίδι της, τον Τζούτζου. Ήταν υποψήφιος για Βραβείο Annie στην κατηγορία «Character Animation in a Feature Production»
  • Πίτερ Μπάρτλετ ως Λόρενς: ο υπηρέτης του Πρίγκιπα Ναβίν τον οποίο ο Δρ. Φασιλιέ προσλαμβάνει ως συνεργό στα σχέδιά του μεταμορφώνοντάς τον χρησιμοποιώντας ένα ξόρκι από αίμα, έτσι ώστε να μοιάζει στον Πρίγκιπα. Ο Άντονι ΝτεΡόζα ήταν ο επικεφαλής εικονογράφησης του Λόρενς, του οποίου ο σχεδιασμός επηρεάστηκε από τον χαρακτήρα του Κύριου Σμι από την ταινία Πίτερ Παν.
  • Τζον Γκούντμαν ως Έλι «Μπιγκ Ντάντι» ΛαΜπουφ: πλούσιος βαρώνος της ζάχαρης και πατέρας της Σαρλότ. Ενώ κακομαθαίνει τη Σαρλότ δίνοντάς της ό,τι του ζητήσει, είναι ένας αγαπητός και γενναιόδωρος άνθρωπος ο οποίος αγαπάει τη μαγειρική της Τιάνα. Ο Ντάνκαν Μάρτζοριμπανκς ήταν επικεφαλής της εικονογράφησης του χαρακτήρα.
  • Όπρα Γουίνφρεϊ ως Ευδώρα: η μητέρα της Τιάνα η οποία θέλει να τη δει ευτυχισμένη και ανησυχεί ότι η Τιάνα επικεντρώνεται υπερβολικά στο όνειρό της να αποκτήσει το δικό της εστιατόριο.[11] Ο Ρούμπεν Α. Αγκουίνο εικονογράφησε την Ευδώρα αλλά και τον σύζυγό της, Τζέιμς.
  • Τέρενς Χάουαρν ως Τζέιμς: ο πατέρας της Τιάνα ο οποίος βοήθησε να αποκτήσει η Τιάνα ισχυρή ηθική για τη δουλειά. Ένα πορτραίτο του με στολή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου επιδεικνύει ότι υπηρέτησε ως στρατιώτης στον πόλεμο. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έχασε τη ζωή του δεν αναφέρονται από την οικογένειά του, ωστόσο το πορτραίτο του συνοδεύεται από τον «Διακεκριμένο Σταυρό Υπηρεσιών», ένα μετάλλιο που δίνεται στους Αμερικανούς στρατιώτες που επέδειξαν μεγάλο ηρωισμό ή ρίσκαραν τη ζωή τους στο πεδίο της μάχης.
  • Φρανκ Γουέλκερ ως Στέλλα (φωνητικά εφέ): ο σκύλος της Σαρλότ ο οποίος μιλά στην Τιάνα κατά τη διάρκεια της ταινίας όταν κυνηγά την Τιάνα και τον Ναβίν ως βατράχους. Αγαπά τους λουκουμάδες της Τιάνα και την παρακαλάει να της δίνει κάθε φορά που τη βλέπει.
  • Ντι Μπράντλεϊ Μπέικερ ως Τζούτζου: το πράσινο κατοικίδιο φίδι της Μάμα Όντι.

Ελληνική μεταγλώττιση

Επεξεργασία

Παραγωγή

Επεξεργασία

Ανάπτυξη

Επεξεργασία

Η Disney ανακοίνωσε αρχικά ότι η ταινία Μια τρελή, τρελή φάρμα που κυκλοφόρησε το 2004, θα ήταν η τελευταία παραδοσιακή ταινία κινουμένων σχεδίων. Μετά την εξαγορά της Pixar στις αρχές του 2006, ο Έντγουιν Κάτμουλ και ο Τζον Λάσιτερ, ο νέος πρόεδρος και ο επικεφαλής της δημιουργικής ομάδας των Disney Animation Studios, ακύρωσαν αυτή την απόφαση και επανέφεραν τον σχεδιασμό κινουμένων σχεδίων με το χέρι.[12] Αρκετοί εικονογραφιστές οι οποίοι είχαν απολυθεί ή είχαν φύγει όταν το τμήμα του παραδοσιακού σχεδιασμού είχε διαλυθεί το 2003, επανήλθαν και επαναπροσλήφθηκαν.[13] Ο Λάσιτερ έφερε επίσης πίσω τους σκηνοθέτες Ρον Κλέμεντς και Τζον Μάσκερ, των οποίων η δουλειά συμπεριλαμβάνει τις ταινίες Ο μεγάλος Ποντικο-ντετέκτιβ (1986), Η Μικρή Γοργόνα (1989), Αλαντίν (1992), Ηρακλής (1997) και Ο Πλανήτης των Θησαυρών (2002).[14][15] Οι δυο τους έφυγαν από την εταιρία το 2005 αλλά ο Λάσιτερ παρακάλεσε για την επιστροφή τους για να σκηνοθετήσουν και να γράψουν την ταινία, αφήνοντάς τους να διαλέξουν εκείνοι τον τρόπο που ήθελαν να δουλέψουν γι'αυτήν (παραδοσιακό ή CGI).[16]

Η ιστορία για την ταινία ξεκίνησε με την ένωση δυο διαφορετικών πρότζεκτ που βρίσκονταν ήδη σε ανάπτυξη στην Disney και στην Πιξάρ εκείνη την περίοδο, τα οποία βασίζονταν πάνω στο παραμύθι του Πρίγκιπα Βατράχου.[16][13] Το ένα πρότζεκτ ήταν βασισμένο στη νουβέλα του Ε.Ντ. Μπέικερ Η Πριγκίπισσα Βάτραχος, στην οποία η ηρωίδα (Πριγκίπισσα Έμμα) φιλάει έναν πρίγκιπα που μεταμορφώθηκε σε βάτραχο (Πρίγκιπας Έτρικ) και μεταμορφώνεται κι αυτή σε βάτραχο.[13] Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος επαναφέρει τις ταινίες μιούζικαλ, ένα είδος το οποίο χρησιμοποιήθηκε σε αρκετές από τις προηγούμενες επιτυχημένες ταινίες κινουμένων σχεδίων της Disney, και ένα στυλ που οι Μάσκερ και Κλέμεντς δήλωσαν ότι, όπως και στις ταινίες Αλαντίν και Η Μικρή Γοργόνα, εμπνεύστηκαν από τη Χρυσή Εποχή όπου η Disney είχε κυκλοφορήσει ταινίες όπως η Σταχτοπούτα.[17]

Οι Μάσκερ και Κλέμεντς σκέφτηκαν ότι αφού όλα τα παραμύθια διαδραματίζονταν στην Ευρώπη, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα που να διαδραματίζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες.[17] Δήλωσαν ότι επέλεξαν τη Νέα Ορλεάνη ως φόρο τιμής στην ιστορία της πόλης, για τις «μαγικές» της ιδιότητες, κι επειδή ήταν η αγαπημένη πόλη του Λάσιτερ.[16][18] Οι σκηνοθέτες πέρασαν δέκα μέρες στη Λουιζιάνα πριν ξεκινήσουν τη συγγραφή της ταινίας.[17]

Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος ανακοινώθηκε αρχικά με τον τίτλο Η Πριγκίπισσα Βάτραχος τον Ιούλιο του 2006,[12] και οι αρχικές ιδέες και τραγούδια παρουσιάστηκαν στο κοινό τον Μάρτιο του 2007 κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνάντησης των μετόχων της Walt Disney Company.[19] Αυτές οι ανακοινώσεις προσέλκυσαν κριτική από τα Αφρο-Αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, εξαιτίας των στοιχείων της ιστορίας της ταινίας, των χαρακτήρων και των σκηνικών, τα οποία θεωρήθηκαν ότι ήταν ασεβή.[20][21] Οι Αφρο-Αμερικανοί κριτικοί δεν ενέκριναν το αρχικό όνομα της ηρωίδας, «Μάντι», εξαιτίας της ομοιότητάς του με τον υποτιμητικό όρο «Μάμι».[20] Επίσης διαμαρτυρήθηκαν για την αρχική καριέρα της Μάντι ως καμαριέρα,[21] την επιλογή του ερωτικού ενδιαφέροντος μιας έγχρωμης ηρωίδας να είναι ένας μη έγχρωμος πρίγκιπας, κάτι το οποίο αναστάτωσε τους αντιπάλους του διαφυλετικού ρομαντισμού στην οθόνη,[20] και την επιλογή ενός έγχρωμου μάγου γιατρού που χρησιμοποιεί βουντού ως τον κακό της ταινίας.[20] Ο τίτλος Η Πριγκίπισσα Βάτραχος επίσης θεωρήθηκε από τους κριτικούς ότι είναι μια μομφή προς τους Γάλλους.[22] Επίσης υπό αμφισβήτηση τέθηκε και το σκηνικό της ταινίας στη Νέα Ορλεάνη, η οποία είχε υποστεί σοβαρές ζημιές από τον τυφώνα Κατρίνα το 2005, έχοντας ως αποτέλεσμα την απέλαση ενός μεγάλου αριθμού κατοίκων, κυρίως έγχρωμων.[23] Οι κριτικοί ισχυρίστηκαν ότι η επιλογή της Νέας Ορλεάνης ως σκηνικό για μια ταινία της Disney με έγχρωμη ηρωίδα ήταν μια προσβολή προς την κατάσταση των θυμάτων του τυφώνα.[20][23]

Ως απάντηση σε αυτές τις πρώτες κριτικές, ο τίτλος της ταινίας άλλαξε τον Μάιο του 2007 από Πριγκίπισσα Βάτραχος σε Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος. Το όνομα «Μάντι» άλλαξε σε «Τιάνα»,[22][24] και η δουλειά της ηρωίδας εναλλάχτηκε από καμαριέρα σε σερβιτόρα.[20] Η παρουσιάστρια του τοκ σόου Όπρα Γουίνφρεϊ προσλήφθηκε ως τεχνικός σύμβουλος για την ταινία, κάτι που οδήγησε και στο να χαρίσει τη φωνή της στη μητέρα της Τιάνα, Ευδώρα.[16]

Σενάριο και θέματα

Επεξεργασία

Ο επικεφαλής της ιστορίας, Ντον Χολ, περιέγραψε την πλοκή ως ένα παραμύθι «αρκετά στρεβλωμένο που μοιάζει ολοκαίνουριο», με ένα βασίλειο σε μια μοντέρνα πόλη, έναν όμορφο πρίγκιπα ο οποίος είναι «καζανόβας» και μια εναλλαγή της νεραϊδονονάς με τη Μαμά Όντι. Ο συν-σεναριογράφος Ρομπ Έντουαρτς είπε επίσης ότι Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος ήταν «μια ταινία για πριγκίπισσες για τον κόσμο που δεν του αρέσουν οι ταινίες με πριγκίπισσες». Καθώς οι σεναριογράφοι σκέφτηκαν ότι το κίνητρο της Τιάνα απλά να ονειρεύεται να αποκτήσει το δικό της εστιατόριο ήταν αρκετά ελκυστικό, το διεύρυναν έτσι ώστε να είναι και του πατέρα της, με την έξτρα φιλοσοφία «το φαγητό φέρνει τους ανθρώπους κοντά σε όλα τα μονοπάτια της ζωής». Ο Μάσκερ και ο Κλέμεντς δήλωσαν ότι ενώ η Τιάνα ξεκινά ως συμπαθητικός χαρακτήρας, τα γεγονότα της πλοκής την κάνουν «να καταλάβει κάποια πράγματα σε βαθύτερο επίπεδο» και να αλλάξει τους ανθρώπους γύρω της. Και οι δύο πρωταγωνιστές μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο — ο Ναβίν να αποκτήσει υπευθυνότητα και η Τιάνα να απολαμβάνει τη ζωή — καθώς και από το πάθος του Ρέι για την Εβαντζελίν ότι η τέλεια ισορροπία έρχεται από το να έχεις κάποιον να μοιράζεσαι την εμπειρία της αγάπης.[17] Η Τιάνα έγινε η πρώτη Αφρο-Αμερικανή Πριγκίπισσα της Disney.[25][26]

Ηθοποιοί φωνής

Επεξεργασία
 
Η Ανίκα Νόνι Ρόουζ που χάρισε τη φωνή της στην Τιάνα

Την 1η Δεκεμβρίου 2006, δημοσιεύτηκε ένα λεπτομερές κάλεσμα για κάστινγκ για την ταινία στο φόρουμ Manhattan Theatre Source.[27] Η δημοσίευση παρουσίασε την ταινία ως ένα Αμερικανικό μιούζικαλ παραμύθι το οποίο διαδραματίζεται στη Νέα Ορλεάνη κατά την περίοδο της Τζαζ (1920s) και παρείχε μια λεπτομερή λίστα με όλους τους βασικούς χαρακτήρες της ταινίας.

Τον Φεβρουάριο του 2007 γράφτηκε ότι οι ηθοποιοί από την ταινία Dreamgirls, Τζένιφερ Χάντσον και Ανίκα Νόνι Ρόουζ, ήταν οι κύριες υποψήφιες για τη φωνή της Τιάνα και ότι η Αλίσια Κιζ επικοινώνησε απευθείας με τον πρόεδρο των Walt Disney Studios, Ντικ Κουκ, για να πάρει τον ρόλο.[28] Αργότερα γράφτηκε ότι και η Τάιρα Μπανκς υπήρχε στη σκέψη για τον ρόλο.[29] Μέχρι τον Απρίλιο του 2007, επιβεβαιώθηκε ότι η Ρόουζ θα χάριζε τη φωνή της στην Τιάνα.[30] Τρεις μήνες αργότερα, γράφτηκε ότι ο Κιθ Ντέιβιντ θα χάριζε τη φωνή του στον Δρ. Φασιλιέ, τον κακό της ταινίας.[31]

Animation και σχεδιασμός

Επεξεργασία

Ο Κλέμεντς και ο Μάσκερ είχαν συμφωνήσει από πολύ νωρίς ότι το στυλ στο οποίο στόχευαν ήταν πρωτίστως αυτό της ταινίας Η Λαίδη και ο Αλήτης (1955), μια ταινία η οποία εκείνοι και ο Λάσιτερ νιώθουν ότι εκπροσωπεί «το αποκορύφωμα του στυλ της Disney».[32] «Μετά από αυτή, όλα άρχισαν να γίνονται πιο στυλιζαρισμένα, όπως Η Ωραία Κοιμωμένη, Τα 101 σκυλιά της Δαλματίας – οι οποίες είναι επίσης φανταστικές ταινίες, αλλά υπάρχει ένα ιδιαίτερο στυλ (στη 'Λαίδη και τον Αλήτη') το οποίο είναι τόσο κλασικό Disney».[33] Η Λαίδη και ο Αλήτης επηρέασε επίσης σε πολύ έντονο βαθμό το στυλ των σκηνών της Νέας Ορλεάνης, ενώ η ταινία της Disney Μπάμπι (1942), υπηρέτησε ως πρότυπο για της σκηνές στον βάλτο.[32] Η ταινία Μπάμπι περιγράφηκε ως μια στυλιστική αναφορά για τα ζωγραφισμένα φόντα, καθώς σύμφωνα με τον καλλιτεχνικό διευθυντή Ίαν Γκούντινγκ «ο Μπάμπι έδειξε το πώς είναι να νιώθεις ότι είσαι μέσα στο δάσος από το να είσαι από το δάσος». Έτσι, Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος θα προσπαθούσε με τη σειρά της να αιχμαλωτίσει την αίσθηση της περιπλάνησης στη Νέα Ορλεάνη.[17]

Η προηγούμενη τάση που επικρατούσε στις ταινίες της Disney όπου οι χαρακτήρες και η κινηματογραφία επηρεάζονταν από την CGI-εμφάνιση εγκαταλείφθηκε. Ο Αντρέας Ντέτζα, ένας βετεράνος εικονογραφιστής της Disney ο οποίος επιτηρούσε τον χαρακτήρα της Μαμά Όντι, λέει «Πάντα πίστευα ότι ίσως θα έπρεπε να διακρίνουμε τους εαυτούς μας να πάνε πίσω στο τι είναι καλό το 2D, δηλαδή στο να επικεντρώνεται στο τι μια γραμμή μπορεί να κάνει παρά ο όγκος, το οποίο είναι χαρακτηριστικό του CG. Έτσι κάνουμε λιγότερο υπερβολικές τύπου θεραπείες όπως στον Πλανήτη των Θησαυρών. Πρέπει να δημιουργήσεις έναν κόσμο αλλά [το κάνουμε πιο απλοϊκά]. Τι προσπαθούμε να κάνουμε με την Πριγκίπισσα και τον Βάτραχο είναι να η σύνδεση με πράγματα που οι μεγαλύτεροι έκαναν νωρίτερα. Δεν πρόκειται να είναι γραφική...».[34] Ο Ντέτζα επίσης αναφέρει ότι ο Λάσιτερ στόχευε για τη γλυπτική και διαστατική εμφάνιση της Disney του 1950: «Όλα εκείνα τα πράγματα που δεν ήταν γραφικά, που σημαίνει να χρησιμοποιηθούν ευθείες γραμμές και ο όγκος ροής της μίας πάνω στην άλλη να είναι ένας – μια οργανική αίσθηση στο σχέδιο».[34] Ο Λάσιτερ επίσης ένιωσε ότι η παραδοσιακή εικονογράφηση μπορούσε να δημιουργήσει πιο πιστευτούς χαρακτήρες.[35] Για παράδειγμα, για τον Λουίς τον αλιγάτορα ο οποίος δημιουργήθηκε από τον Έρικ Γκόλντμπεργκ, ο Λάσιτερ είπε: «Είναι η πειστικότητα αυτού του μεγάλου χαρακτήρα να μπορεί να κινείται τριγύρω με αυτόν τον τρόπο».[35] Η χορογράφος Μπέτσι Μπάιτος καλέστηκε από τους σκηνοθέτες να οδηγήσει μια ομάδα από εκκεντρικούς χορευτές οι οποίοι έδωσαν στον κάθε χαρακτήρα ένα διαφορετικό στυλ κίνησης. Οι σχεδιαστές των χαρακτήρων προσπάθησαν να δημιουργήσουν όμορφα σχέδια μέσω λεπτών σχημάτων, ειδικά αφού οι περισσότεροι χαρακτήρες ήταν άνθρωποι. Για τους βατράχους, ενώ οι εικονογραφιστές ξεκίνησαν με πιο ρεαλιστικά σχέδια, τελικά προχώρησαν σε πιο χαριτωμένα «αφαιρώντας όλα τα στοιχεία που κάνουν έναν βάτραχο μη ελκυστικό», όπως είχε γίνει και με τον Τζίμινι Κρίκετ στην ταινία Πινόκιο.[17]

Το λογισμικό της εταιρίας Toon Boom Animation, Toon Boom Harmony, χρησιμοποιήθηκε ως το βασικό λογισμικό πακέτο για την παραγωγή της ταινίας, καθώς το σύστημα CAPS, το οποίο ανέπτυξε η Disney με την Pixar τη δεκαετία του '80 και το χρησιμοποιούσαν στις προηγούμενες ταινίες που γίνονταν με τον παραδοσιακό τρόπο εικονογράφησης, είχε ξεπεραστεί.[36] Το λογισμικό Harmony ενισχύθηκε με έναν αριθμό plug-ins για να προσδώσει στο αποτέλεσμα διάφορα εφέ που να θυμίζουν το σύστημα CAPS, όπως η σκίαση στα μάγουλα και εφέ καπνού.[37][34] Η πρώτη παραγωγή με την επαναφορά της παραδοσιακής μεθόδου, ένα καρτούν μικρού μήκους με ήρωα τον Γκούφυ που κυκλοφόρησε το 2007 με τον τίτλο How to Hook Up Your Home Theater, εικονογραφήθηκε εν μέρη χωρίς χαρτί χρησιμοποιώντας το Harmony και ευσαίσθητα τάμπλετ αφής της εταιρείας Wacom. Οι εικονογραφιστές συνάντησαν κάποιες δυσκολίες με αυτή την προσέγγιση και αποφάσισαν για την Πριγκίπισσα και τον Βάτραχο να ακολουθήσουν τον τελείως παραδοσιακό τρόπο των σχεδίων με μολύβι σε χαρτί, τα οποία στη συνέχεια σαρώνονται σε συστήματα μέσα σε υπολογιστή.[37]

Η μόνη εξαίρεση, που έγινε τελικά με το νέο λογισμικό Toon Boom Harmony ήταν η σκηνή του ονείρου «Almost There», για την οποία χρησιμοποιήθηκε ένα γραφικό Αρ Ντεκό στυλ βασισμένο στην τέχνη του ζωγράφου Άρον Ντάγκλας της Αναγέννησης του Χάρλεμ.[38] Με την επίβλεψη του Έρικ Γκόλντμπεργκ και σχεδιασμό της Σου Νίκολς,[39] η εικονογράφηση των χαρακτήρων της σκηνής «Almost There» έγινε σε χαρτί χωρίς να περάσουν από το τμήμα καθαρισμού,[16] και σαρώθηκαν απευθείας στη σκηνή με photoshop. Χρησιμοποιώντας το Adobe After Effects, όλη η σκηνή στη συνέχεια ενισχύθηκε για να τονιστεί η εμφάνιση των γραμμών από μολύβι και να γίνει η σύνδεση με το φόντο.[40][37]

Τα οπτικά εφέ και τα φόντα της ταινίας δημιουργήθηκαν ψηφιακά χρησιμοποιώντας το τάμπλετ Cintiq.[37][41] Ο Μάρλον Γουέστ, ένας από τους βετεράνους επιτηρητές εικονογράφισης οπτικών εφέ, λέει για την παραγωγή: «Αυτοί οι τύποι είχαν την λαμπρή ιδέα να επαναφέρουν τον παραδοσιακό τρόπο εικονογράφισης, αλλά όλα έπρεπε να ξεκινήσουν από την αρχή. Ένα από τα πρώτα πράγματα που κάναμε ήταν να επικεντρωθούμε στην παραγωγή μικρού μήκους ταινιών, έτσι ώστε να βοηθηθούμε στην επανασύστασή μας με το 2D. Δούλεψα ως επιτηρητής των οπτικών εφέ στη μικρού μήκους με τον Γκούφυ, How to Hook Up Your Home Theater. Ήταν ένα πραγματικό συν για την ομάδα των εφέ, κι έτσι προχωρήσαμε χωρίς χαρτί για την Πριγκίπισσα και τον Βάτραχο». Τα φόντα σχεδιάστηκαν ψηφιακά χρησιμοποιώντας το Adobe Photoshop, και αρκετά από τα αρχιτεκτονικά στοιχεία ήταν βασισμένα σε 3D μοντέλα που δημιουργήθηκαν με το λογισμικό Autodesk Maya.[37] Ένα μεγάλο μέρος του καθαρισμού του εικονογραφημένου και ψηφιακού υλικού και της ένωσής τους δόθηκε σε τρίτες εξωτερικές εταιρείες στο Ορλάντο της Φλόριντα (Premise Entertainment), στο Τορόντο του Καναδά (Yowza Digital Animation) και στο Μπρούκλιν της Βραζιλίας (HGN Produções).[42]

Μουσική

Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των μετόχων το 2007, ο Ράντι Νιούμαν και η μπάντα Dirty Dozen Brass παρουσίασαν το τραγούδι που ανοίγει την ταινία, «Down in New Orleans», μαζί με τον διάσημο τραγουδιστή από τη Νέα Ορλεάνη Dr. John να το ερμηνεύει, καθώς σκηνές από την προ-παραγωγή της ταινίας έπαιζαν σε οθόνη.[19] Άλλα τραγούδια που συμπεριλαμβάνονται στην ταινία είναι τα «Almost There» (σόλο της Τιάνα), «Dig a Little Deeper» (από τη Μαμά Όντι), «When We're Human» (ένα τραγούδι για τον Λουίς και Τιάνα-Ναβίν όταν είναι βάτραχοι), «Friends on the Other Side» (σόλο του Δρ. Φασιλιέ) και τα «Gonna Take You There» και «Ma Belle Evangeline» (δύο σόλο για τον Ρέι).[19] Ο Νιούμαν συνέθεσε, διευθέτησε και διεξήγαγε τη μουσική της ταινίας, μια μίξη των στυλ τζαζ, ζιντέκο, μπλουζ και γκόσπελ, τα οποία ερμηνεύτηκαν από τις φωνές των ηθοποιών για τους αντίστοιχους χαρακτήρες καθώς ο R&B τραγουδιστής και τραγουδοποιός Ne-Yo έγραψε και ερμήνευσε το τραγούδι των τίτλων τέλους «Never Knew I Needed», ένα ερωτικό R&B τραγούδι που αναφέρεται στην αγάπη ανάμεσα στους δύο βασικούς χαρακτήρες της ταινίας, Τιάνα και Ναβίν. Υποστηριγμένο από ένα μουσικό βίντεο το οποίο σκηνοθέτησε η Μελίνα Ματσούκα, το «Never Knew I Needed» βγήκε στην κυκλοφορία στο ραδιόφωνο ως διαφημιστικό σινγκλ από το soundtrack της ταινίας.[43]

Το soundtrack της ταινίας περιέχει δέκα καινούρια τραγούδια και εφτά ορχηστρικά. Κυκλοφόρησε στις 23 Νοεμβρίου 2009, μια μέρα πριν την περιορισμένη κυκλοφορία της ταινίας και προβολή της σε Νέα Ορλεάνη και Λος Άντζελες.[44]

Λίστα κομματιών

Επεξεργασία
 
Εξώφυλλο soundtrack
Όλα τα κομμάτια γράφτηκαν από τον Ράντι Νιούμαν εκτός από το «Never Knew I Needed», το οποίο έγραψε ο Ne-Yo.
Αρ. TίτλοςΤραγουδιστές Διάρκεια
1. "Never Knew I Needed"  Ne-Yo 3:38
2. "Down in New Orleans (Prologue)"  Ανίκα Νόνι Ρόουζ 0:28
3. "Down in New Orleans"  Dr. John 2:27
4. "Almost There"  Ανίκα Νόνι Ρόουζ 2:24
5. "Friends on the Other Side"  Κιθ Ντέιβιντ 3:35
6. "When We're Human"  Μάικλ-Λέον Γούλεϊ, Μπρούνο Κάμπος και Ανίκα Νόνι Ρόουζ feat. του Τέρανς Μπλάντσαρντ 2:22
7. "Gonna Take You There"  Τζιμ Κάμινγκς feat. του Τέρανς Σίμιεν στο ακορντεόν 1:46
8. "Ma Belle Evangeline"  Τζιμ Κάμινγκς feat. Τέρανς Μπλάντσαρντ 1:56
9. "Dig a Little Deeper"  Τζένιφερ Λιούις feat. χορωδία Pinnacle Gospel και Ανίκα Νόνι Ρόουζ 2:48
10. "Down in New Orleans (Finale)"  Ανίκα Νόνι Ρόουζ 1:38
11. "Fairy Tale/Going Home"  Ορχηστρικό 4:17
12. "I Know this Story"  Ορχηστρικό 5:27
13. "The Frog Hunters/Gator Down"  Ορχηστρικό 6:04
14. "Tiana's Bad Dream"  Ορχηστρικό 6:22
15. "Ray Laid Low" (με επανάληψη από «Almost There»)Ορχηστρικό (cameo από Ανίκα Νόνι Ρόουζ) 3:22
16. "Ray/Mama Odie"  Ορχηστρικό 4:01
17. "This is Gonna Be Good"  Ορχηστρικό 3:20
Συν. διάρκεια:
 55:55

Κυκλοφορία

Επεξεργασία

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες της Νέας Υόρκης και του Λος Άντζελες στις 25 Νοεμβρίου 2009, με την ευρεία κυκλοφορία να ακολουθεί στις 11 Δεκεμβρίου 2009.[45] Η ταινία ήταν αρχικά προγραμματισμένη να βγει στις αίθουσες την ημέρα των Χριστουγέννων του 2009, αλλά αυτό άλλαξε λόγω της κυκλοφορίας της ταινίας Ο Άλβιν και η παρέα του 2 την ίδια μέρα.[46] Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος είχε μια περιορισμένη επανακυκλοφορία στις αίθουσες από τα AMC Theatres, η οποία διήρκεσε από τις 6 μέχρι τις 12 Οκτωβρίου 2017, ως μέρος της καμπάνιας Dream Big, Princess.[47][48]

Προώθηση

Επεξεργασία

Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος υποστηρίχθηκε ευρέως από προωθητικά εμπορικά προϊόντα και πριν την κυκλοφορία της ταινίας αλλά και μετά. Παρόλο που η βασική προώθηση από την Disney δεν ξεκίνησε πριν τον Νοέμβριο του 2009, η προώθηση από στόμα σε στόμα δημιούργησε μια θετική ζήτηση προϊόντων πολύ πριν την κυκλοφορία της ταινίας.[49] Οι αμφιέσεις της Πριγκίπισσας Τιάνα ξεπούλησαν πριν τη γιορτή του Χαλοουίν ενώ ένα πακέτο δώρων με προϊόντα περιποίησης για τα μαλλιά της Τιάνα από την εταιρεία Carol's Daughter, ξεπούλησε μέσα σε εφτά μόνο ώρες μέσω της ιστοσελίδας της εταιρείας.[49] Άλλα προγραμματισμένα προωθητικά προϊόντα συμπεριελάμβαναν ένα βιβλίο μαγειρικής για παιδιά, ακόμα και νυφικά.[49] Λίγους μήνες πριν την κυκλοφορία, η Πριγκίπισσα Τιάνα εμφανιζόταν επίσης και στο σόου Disney on Ice: Let's Celebrate!.[50] Η ταινία προωθήθηκε επίσης μέσω διαφημίσεων, συμπεριλαμβανομένου μία διαφήμιση της εταιρείας GEICO όπου ο Ναβίν, ως βάτραχος, συνομιλεί με τη μασκότ εταιρείας.[51]

Μια παρέλαση και ένα σόου με τον τίτλο Tiana's Showboat Jubilee! έκανε πρεμιέρα στις 26 Οκτωβρίου 2009 στο θεματικό πάρκο «Μαγικό Βασίλειο» της Disney στη Φλόριντα[52] και στις 5 Νοεμβρίου στη Disneyland στην Καλιφόρνια.[53] Στη Disneyland, στο θεματικό τμήμα του πάρκου New Orleans Square, ηθοποιοί έκαναν παρέλαση κατά μήκος του Rivers of America και στη συνέχεια επιβιβάζονταν στο πλοίο του πάρκου.[53] Από εκεί το καστ, το οποίο συμπεριελάμβανε την Πριγκίπισσα Τιάνα, τον Πρίγκιπα Ναβίν, τον Λούις και τον Δρ. Φασιλιέ, τραγουδούσαν τραγούδια από την ταινία και στη συνέχεια έπαιζαν ένα μικρό θεατρικό το οποίο λάμβανε χώρα μετά τα γεγονότα της ταινίας. Στο θεατρικό στη Disneyland, οι ηθοποιοί τραγουδούσαν ζωντανά, ενώ στη Walt Disney World όχι.[53]

Το Tiana's Showboat Jubilee! ανέβηκε και στα δύο θεματικά πάρκα μέχρι τις 3 Ιανουαρίου 2010.[52][53] Στο πάρκο της Disneyland, το σόου αντικαταστήθηκε από το Princess Tiana's Mardi Gras Celebration, στο οποίο εμφανιζόταν η Πριγκίπισσα Τιάνα μαζί με πέντε χορευτές από το αυθεντικό «Mardi Gras dancers» και την μπάντα του πάρκου «Jambalaya Jazz Band», οι οποίοι τραγουδούσαν τραγούδια από την ταινία.[54] Το «Tiana's Mardi Gras Celebration» ολοκληρώθηκε επίσημα στις 3 Οκτωβρίου 2010. Ωστόσο, επέστρεψε στη Disneyland από το 2011 μέχρι το 2013 ως μέρος του «Limited Time Magic», το οποίο ανέβαινε τα Σαββατοκύριακα.[55][56][57]

Η Τιάνα εμφανίζεται επίσης στο New Generation Festival της Disneyland στο Παρίσι.[58] Μερικοί από τους χαρακτήρες της ταινίας εμφανίζονται συχνά στο World of Color, το νυχτερινό σόου στο συντριβάνι στο πάρκο Disney California Adventure. Η Disney ανακοίνωσε στις 4 Ιουνίου 2009 ότι θα κυκλοφορούσε ένα βιντεοπαιχνίδι εμπνευσμένο από την ταινία. Το παιχνίδι κυκλοφόρησε αποκλειστικά για τις πλατφόρμες Wii and Nintendo DS τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς και περιγράφηκε επίσημα ως «περιπέτεια μέσω του συναρπαστικού κόσμου της Νέας Ορλεάνης σε ένα οικογενειακό βιντεοπαιχνίδι». Το παιχνίδι περιλαμβάνει γεγονότα της ταινίας και διάφορες δοκιμασίες για την Πριγκίπισσα Τιάνα.[59]

Home media

Επεξεργασία

Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος κυκλοφόρησε στη Βόρεια Αμερική σε DVD και Blu-ray στις 16 Μαρτίου 2010.[60]

Η ταινία είναι διαθέσιμη σε DVD, Blu-ray και πακέτο Blu-ray. Το πακέτο περιλαμβάνει το DVD και ψηφιακά αντίγραφα της ταινίας, μαζί με τον δίσκο Blu-ray.[60] Η ταινία κυκλοφόρησε σε DVD και Blu-ray στην Αυστραλία στις 2 Ιουνίου 2010 και στις 21 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2010, το DVD πούλησε 4,475,227 αντίγραφα και είχε έσοδα $71.3 εκατομμύρια,[61] φτάνοντας στην ένατη θέση πωλήσεων DVD για το 2010.[62]

Υποδοχή

Επεξεργασία

Η οικονομική και κριτική επιτυχία της ταινίας Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος έπεισε τη Disney να δώσει το πράσινο φως στην κυκλοφορία τουλάχιστον μιας ταινίας κινουμένων σχεδίων φτιαγμένη με τον παραδοσιακό χειρόγραφο τρόπο εικονογράφησης κάθε δύο χρόνια.[13] Εντούτοις, η διαδικτυακή σελίδα /Film σημείωσε τον Ιούλιο του 2014, με την κυκλοφορία μιας χειρόγραφης σειράς εικόνων της ταινίας Ψυχρά κι Ανάποδα, η οποία είχε γίνει ψηφιακά, ότι οποιεσδήποτε μελλοντικές ταινίες κινουμένων σχεδίων φτιαγμένες με τον παραδοσιακό τρόπο «είχαν μπει στο συρτάρι», αφού Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος δεν κατάφερε να απογειώσει το box office.[63] Ωστόσο, δυο μήνες αργότερα αρκετοί καλλιτέχνες της Disney ανακοίνωσαν ότι δούλευαν σε μια ανεξάρτητη ταινία κινουμένων σχεδίων με τον παραδοσιακό τρόπο εικονογράφησης, την Hullabaloo, ως μέρος μιας προσπάθειας να φέρουν πίσω ταινίες κινουμένων σχεδίων στις οποίες η εικονογράφηση γινόταν μόνο με το χέρι.[64] Παρόλα αυτά, τα Walt Disney Animation Studios συνέχισαν να χρησιμοποιούν και τους δύο τρόπους εικονογράφησης, παραδοσιακό με το χέρι και ψηφιακό, σε μεταγενέστερες ταινίες.

Box office

Επεξεργασία

Στην περιορισμένης κυκλοφορίας προβολή μιας μέρας, η ταινία είχε έσοδα $263,890 σε δύο αίθουσες και $786,190 το πρώτο Σαββατοκύριακο.[65][66] Την ημέρα της ευρείας κυκλοφορίας της, η ταινία είχε έσοδα $7 εκατομμύρια σε 3,434 αίθουσες.[67] Συνέχισε με έσοδα $24.2 εκατομμύρια το πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής σημειώνοντας κατά μέσο όρο έσοδα $7,050 ανά αίθουσα,[68] καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στη λίστα εσόδων εκείνο το Σαββατοκύριακο. Απετέλεσε την ταινία κινουμένων σχεδίων με τα υψηλότερα έσοδα στις πρώτες μέρες προβολής της ανάμεσα σε όσες κυκλοφόρησαν τον μήνα Δεκέμβριο, ένα ρεκόρ που προηγουμένως κατείχε η ταινία Beavis and Butt-Head Do America.[69] Η ταινία έκλεισε με συνολικά έσοδα $104.4 εκατομμύρια (σε Ηνωμένες Πολιτείες και Καναδά) και $267 εκατομμύρια (παγκοσμίως), σημειώνοντας επιτυχία στο box office και γινόμενη η πέμπτη ταινία κινουμένων σχεδίων με τα υψηλότερα έσοδα για το 2009.[70] Αν και η ταινία ξεπέρασε σε έσοδα τις πιο πρόσφατες ταινίες κινουμένων σχεδίων που είχαν γίνει με τον παραδοσιακό τρόπο σχεδιασμού στο χέρι όπως οι Ο Αυτοκράτορας έχει Κέφια, Η Χαμένη Ατλαντίδα, Ο Πλανήτης των Θησαυρών, Ο Αδελφός μου ο Αρκούδος και Μια Τρελή, Τρελή Φάρμα, είχε λιγότερη επιτυχία από αυτές που είχαν κυκλοφορήσει κατά την Αναγέννηση της Disney. Ο σχεδιαστής κινουμένων σχεδίων της Disney Τομ Σίτο συνέκρινε την πορεία της ταινίας στο box office με αυτήν της ταινίας Ο μεγάλος Ποντικο-ντετέκτιβ (1986), η οποία είχε ακολουθήσει την αποτυχία της προηγούμενης χρονιάς, Το μαύρο καζάνι.[71]

Κοιτάζοντας πίσω τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Κάτμουλ αναγνώρισε ότι η Disney είχε κάνει ένα «σοβαρό λάθος» στη διαδικασία προώθησης και κυκλοφορίας της ταινίας.[72] Το τμήμα προώθησης των Walt Disney Studios είχε προειδοποιήσει ότι η λέξη «πριγκίπισσα» στον τίτλο «θα οδηγούσε τους θεατές να πιστέψουν ότι η ταινία ήταν μόνο για κορίτσια», αλλά η διοίκηση επέμενε να κρατήσει τη λέξη στον τίτλο επειδή πίστευαν ότι η εξαιρετική ποιότητα της ταινίας και ο όμορφος χειρόγραφος σχεδιασμός θα προσελκούσε όλο το κοινό, αγόρια και κορίτσια όλων των ηλικιών.[72] Το τμήμα προώθησης φαίνεται να επιβεβαιώθηκε στην πρόβλεψή του ότι αρκετοί θα απέφευγαν την ταινία νομίζοντας ότι απευθύνεται «μόνο σε μικρά κορίτσια».[72] Αυτό το λάθος έγινε ακόμη πιο σύνθετο από το γεγονός ότι η ταινία κυκλοφόρησε πέντε μέρες πριν την ταινία Avatar.[72]

Εφτά χρόνια αργότερα, ο Λάσιτερ είπε στο περιοδικό Variety: «Ήμουν αποφασισμένος να φέρω πίσω τον παραδοσιακό τρόπο δημιουργίας κινουμένων σχεδίων επειδή ένιωσα ότι ήταν μια μεγάλη κληρονομιά της Disney και επειδή αγαπώ αυτή τη μορφή τέχνης ... έμεινα έκπληκτος που η Πριγκίπισσα δεν πήγε καλύτερα. Το ψάξαμε πολύ σε βάθος και κάναμε μεγάλη έρευνα. Παρακολουθήθηκε ως ξεπερασμένη ταινία από το κοινό».[73]

Κριτικές

Επεξεργασία

Η ταινία έλαβε θετικές κριτικές από τους κριτικούς, οι οποίοι εξύμνησαν την εικονογράφηση, τους χαρακτήρες, τη μουσική και τα θέματα. Η ιστοσελίδα συλλογής κριτικών Rotten Tomatoes αναφέρει ότι 85% από τις 191 κριτικές είναι θετικές, δίνοντας στην ταινία ένα μέσο όρο 7.4/10.[74] Στο τμήμα της κριτικής ομοφωνίας της σελίδας διαβάζουμε «Η ζεστασιά της παραδοσιακής εικονογράφησης κάνει αυτό το περιστασιακά ελαφρύ παραμύθι ένα ζωντανό και γοητευτικό παρασκεύασμα για τις γιορτές».[75] Η ιστοσελίδα Metacritic δίνει στην ταινία 73/100 βασιζόμενη σε 29 κριτικές.[76]

Η Λίζα Σβαρτζμπάουμ από το περιοδικό Entertainment Weekly έδωσε στην ταινία «Α» και χειροκρότησε τη δημιουργική ομάδα της ταινίας για «την υποστήριξη στον παραδοσιακό σχεδιασμό που ακολουθεί την κλασική Disney».[77] Ο Κερκ Χάνικατ από το περιοδικό The Hollywood Reporter εξύμνησε τα στούντιο της Disney για «την ανακάλυψη εκ νέου του παραδοσιακού σχεδιασμού στο χέρι» και για «ένα πράγμα που λέγεται ιστορία».[78] Ο Ντέιβιντ Τζερμέιν από το Associated Press έγραψε: «Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος δεν έρχεται δεύτερη μετά την Πεντάμορφη και το Τέρας ή τον Βασιλιά των Λιονταριών. Είναι απλά ευχάριστη, μια γοητευτική παλιομοδίτικη ταινία η οποία δεν κυνηγά να είναι η επόμενη ταινία επιτομή στα κινούμενα σχέδια στη σύγχρονη κουλτούρα».[79] Ο Τζάστιν Τσανγκ από το περιοδικό Variety ήταν λιγότερο δεκτικός, δηλώνοντας ότι «αυτή η πολυαναμενόμενη επιστροφή σε ένα σεβάσμιο ύφος δε έφτασε ποτέ την προηγούμενη δόξα της Disney».[80] Ο Τζόι Νεμάγιερ από την εφημερίδα New York Daily News έδωσε στην ταινία 3/5 αστέρια λέγοντας «Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος σπάει το φράγμα του χρώματος του δέρματος στις Πριγκίπισσες της Disney, αλλά είναι μια επιστροφή στον παραδοσιακό τρόπο σχεδιασμού και η ιστορία της είναι ξαναειπωμένη».[81] Ο Σκοτ Φούντας της εφημερίδας Village Voice βρήκε ότι «η ταινία ως σύνολο δεν προσέγγισε ποτέ το πνεύμα, την εξυπνάδα και το μπρίο της διήγησης μιας ιστορίας όπως είχαν οι ταινίες της Disney κατά την πρώτη περίοδο του 1990 (Η Πεντάμορφη και το Τέρας, Ο Βασιλιάς των Λιονταριών) ή είχαν σχεδόν όλες της Pixar».[82] Η Μπέτσι Σιάρκι της εφημερίδας Los Angeles Times έδωσε θετική κριτική ισχυριζόμενη ότι «οι διάλογοι είναι φρέσκοι και έξυπνοι, τα θέματα αγέραστα, ο ρυθμός γρήγορος και η επιστροφή στο παραδοσιακό σχεδιασμό όμορφα εκτελεσμένη».[83] Ο κριτικός ταινιών Ρότζερ Ίμπερτ από την Chicago Sun-Times έδωσε στην ταινία 3/4 αστέρια και θαύμασε το βήμα που έκανε πίσω η Disney προς τον παραδοσιακό σχεδιασμό, το σενάριο, «'Οχι 3-D! Όχι γυαλιά! Όχι έξτρα χρέωση στο εισιτήριο! Όχι ξέφρενη, ανούσια δράση! Και...ευχάριστο αλλά μη αναμενόμενο! Μια ιστορία! Χαρακτήρες! Πλοκή! Ακριβώς έτσι είναι οι κλασικές ταινίες κινουμένων σχεδίων!», αλλά δήλωσε ότι η ταινία «ξυπνά αναμνήσεις από τη Χρυσή Εποχή της Disney αλλά δεν την φτάνει, όπως είπα, αλλά είναι πνευματώδης και θα επιτρέψει στα παιδιά να την απολαύσουν χωρίς να τα παρενοχλείς οπτικά».[84]

Η Τζοάννα Ρομπλέντο από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Common Sense Media έδωσε στην ταινία 3/5 αστέρια γράφοντας «Πρώτη Αφρο-Αμερικανίδα Πριγκίπισσα είναι ένα καλό πρότυπο».[85] Ο Σέντ Μπράιαν της τοπικής NBC-TV του Σιάτλ εξύμνησε την ταινία και την ονόμασε «Την καλύτερη ταινία της Disney από τον Βασιλιά των Λιονταριών».[86]

Μετά την κυκλοφορία της, η ταινία δημιούργησε αντιδράσεις ανάμεσα σε κάποιους Χριστιανούς εξαιτίας της χρησιμοποίησης των βουντού της Λουιζιάνα ως βασικό εργαλείο στην πλοκή.[87] Στην κριτική της ταινίας από το περιοδικό Christianity Today αναφέρονται τα σεξουαλικά υπονοούμενα και η χρήση βουντού, υποστηρίζοντας ότι οι σκηνές με τον Δρ. Φασιλιέ και τους «φίλους του από την άλλη πλευρά» περιέχουν πολλά τρομακτικά στοιχεία και ότι τα μικρά παιδιά μπορεί να φοβηθούν.[88] Η χρησιμοποίηση βουντού στην ταινία ως είδος μαγείας αντί ως θρησκεία επέφερε επίσης κριτική από μη-Χριστιανικές ομάδες.[89]

Βραβεία και υποψηφιότητες

Επεξεργασία

Η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων και είχε επίσης δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Τραγουδιού αλλά έχασε από την ταινία Ψηλά στον Ουρανό και το τραγούδι Crazy Heart αντίστοιχα.[3][90] Ήταν επίσης υποψήφια για 8 Βραβεία Annie, από τα οποία κέρδισε τα τρία.[91]

Βραβεία Κατηγορία Υποψήφιοι Αποτέλεσμα
Βραβεία Satellite[92] Καλύτερη ταινία, Κινούμενα σχέδια ή Μιξ μίντια Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος Υποψηφιότητα
Καλύτερο πρωτότυπο τραγούδι Ράντι Νιούμαν
(Almost There)
Ράντι Νιούμαν
(Down in New Orleans)
Βραβεία Αφρο-Αμερικανών κριτικών (AAFCA) Καλύτερες 10 ταινίες Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος Νίκη
Καλύτερο σενάριο Τζον Μάσκερ, Ρον Κλέμεντς και Ρομπ Έντουαρντς — Ισοπαλία με τον Τζέφρεϊ Σ. Φλέτσερ για την ταινία Μονάκριβη
Βραβεία Παραγωγών[93] Ταινία κινουμένων σχεδίων Πίτερ Ντελ Βέχο Υποψηφιότητα
Online Film Critics Society[94] Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος
Χρυσές Σφαίρες[95] Καλύτερη ταινία μεγάλου μήκους κινουμένων σχεδίων
Chicago Film Critics Association[96] Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων
Βραβεία Broadcast Film Critics Association[97] Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων
Καλύτερη μουσική Ράντι Νιούμαν
Καλύτερο τραγούδι
(Almost There)
Βραβεία Black Reel[98] Καλύτερη Ταινία Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος
Καλύτερο Τραγούδι, Πρωτότυπο ή Διασκευή Ne-Yo
(Never Knew I Needed)
Άνικα Νόνι Ρόουζ
(Almost There) 		Νίκη
Άνικα Νόνι Ρόουζ
(Down in New Orleans) 		Υποψηφιότητα
Καλύτερη ερμηνεία ως φωνή Κιθ Ντέιβιντ
Άνικα Νόνι Ρόουζ Νίκη
Καλύτερο καστ Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος Υποψηφιότητα
Βραβεία Annie[91] Καλύτερη Ταινία Κινουμένων Σχεδίων
Καλύτερα Εφέ Κινουμένων Σχεδίων Τζέιμς ΝτεΒαλέρα Μάνσφιλντ Νίκη
Σχεδιασμός Παραγωγής Ίαν Γκούντινγκ Υποψηφιότητα
Χαρακτήρας σε Ταινία Κινουμένων Σχεδίων Αντρέας Ντέζια
Έρικ Γκόλντμπεργκ Νίκη
Μπρους Σμιθ Υποψηφιότητα
Voice Acting Τζένιφερ Κόντι («Σαρλότ») Νίκη
Τζένιφερ Λιούις («Μαμά Όντι») Υποψηφιότητα
Όσκαρ[3][90]
Καλύτερη Ταινία Τζον Μάσκερ και Ρον Κλέμεντς
Καλύτερο Πρωτότυπο Τραγούδι Ράντι Νιούμαν
(Almost There)
Ράντι Νιούμαν
(Down in New Orleans)
Βραβεία NAACP Image Καλύτερη Ταινία
Καλύτερη Γυναικεία Ερμηνεία Άνικα Νόνι Ρόουζ
Βραβεία Saturn[99] Καλύτερη Ταινία Κινουμένων Σχεδίων Η Πριγκίπισσα και ο Βάτραχος
Βραβεία Teen Choice[100][101] Ταινία Κινουμένων Σχεδίων
Βραβεία Grammy[102] Καλύτερο Τραγούδι για Ταινία, Τηλεόραση ή άλλα οπτικά μίντια Ράντι Νιούμαν
(Down in New Orleans)
Women Film Critics Circle Καλύτερες γυναίκες σε κινούμενα σχέδια Άνικα Νόνι Ρόουζ (Τιάνα), Τζένιφερ Κόντι (Σαρλότ ΛαΜπουφ), Όπρα Γουίνφρεϊ (Ευδώρα), Τζένιφερ Λιούις (Μαμά Όντι) και όλοι οι άλλοι χαρακτήρες γυναικών στην Πριγκίπισσα και τον Βάτραχο. Νίκη

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Wigler, Josh (14 Δεκεμβρίου 2009). «'The Princess And The Frog' Leaps Over The Competition At The Box Office». MTV. Viacom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2017. 
  2. ↑ «The Princess and the Frog (2009) – Box Office Mojo». Box Office Mojo. IMDb. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2017. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Hetrick, Adam (8 Μαρτίου 2010). «"The Hurt Locker" Takes Top Honors at 82nd Academy Awards». Playbill. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2017. 
  4. ↑ Schaefer, Sandy (27 Νοεμβρίου 2013). «'Frozen' review». Screen Rant. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2017. 
  5. ↑ Lynskey, Dorian (13 Μαΐου 2014). «Frozen-mania: how Elsa, Anna and Olaf conquered the world». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2017. 
  6. ↑ Corliss, Richard (23 Νοεμβρίου 2013). «Frozen: This Disney Princess Movie Is Thaw-some». Time. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2017. 
  7. ↑ McCabe, Adam (17 Φεβρουαρίου 2016). «Spring 2016 issue of "Disney twenty-three" magazine brings the magic of Disney Animation Studios to your doorstep». Inside the Magic. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2017. 
  8. ↑ Pond, Steve (21 Φεβρουαρίου 2014). «Why Disney Fired John Lasseter – And How He Came Back to Heal the Studio». The Wrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2017. 
  9. ↑ Tucker, Neely (19 Απριλίου 2009). «A Fairy Tale Beginning: Snow White, She's Not. Among Disney's Royal Ladies, Tiana Is a Notable First.». Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/04/16/AR2009041603139.html. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2017. 
  10. ↑ Noyer, Jérémie (30 Ιανουαρίου 2010). «Down in New Orleans with Princess Tiana's supervising animator, Mark Henn». DLRP Magic!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2010. 
  11. ↑ «Breaking: Oprah Winfrey Joins Voice Cast Of 'The Princess and the Frog'». MTV. Viacom. 24 Σεπτεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2009. 
  12. ↑ 12,0 12,1 «Disney Goes Traditional For "Princess"». Dark Horizons. 27 Ιουλίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2006. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 «Leap of faith: The Princess and the Frog». The Independent. 18 Ιανουαρίου 2010. https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/features/leap-of-faith-the-princess-and-the-frog-1870801.html. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  14. ↑ «Rhett Wickham: It's Baaack!». LaughingPlace.com. 23 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  15. ↑ «Comic-Con Sees Stars, 2D Officially Back at Disney». AWN Headline News. 23 Ιουλίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 Musker, John; Clements, Ron; and del Vecho, Peter (2010). DVD/Blu-ray Disc audio commentary for The Princess and the Frog. Walt Disney Home Entertainment.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 "Magic in the Bayou", The Princess and the Frog Blu-ray. Walt Disney Home Entertainment.
  18. ↑ King, Susan (22 Νοεμβρίου 2009). «Q & A with 'Princess and the Frog' animators». Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2009/nov/22/entertainment/la-ca-princess22-2009nov22. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 «New Orleans the site of new Disney film». Yahoo News. 8 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2007. [νεκρός σύνδεσμος]
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 Misick, Bobbi (30 Νοεμβρίου 2009). «Controversy Over The Princess and the Frog». Essence.com. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  21. ↑ 21,0 21,1 Stephey, M. J. (9 Δεκεμβρίου 2009). «Top 10 Disney Controversies». Time. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-11-01. https://web.archive.org/web/20111101163008/http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1946727_1946724,00.html. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  22. ↑ 22,0 22,1 «Protests Come Early to Disney's 'Princess'». IMDb. 11 Μαΐου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2007. 
  23. ↑ 23,0 23,1 Heldenfels, Rich (14 Μαρτίου 2010). «'Princess' leaps to DVD». Akron Beacon Journal. http://www.ohio.com/entertainment/87609637.html. 
  24. ↑ Wloszczyna, Susan (3 Μαΐου 2007). «Enchanting return to 2-D». USA Today. https://www.usatoday.com/printedition/life/20070503/d_cover03.art.htm. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  25. ↑ «It's an old fashioned cartoon in a 3D world, but what's REALLY getting people animated is... Disney's first BLACK PRINCESS». Daily Mail. 29 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  26. ↑ Bell, Robert (10 Δεκεμβρίου 2009). «The Princess and the Frog Directed by Ron Clements & John Musker». Exclaim!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  27. ↑ «Frog Princess Casting Call». Animated-News.com. 1 Δεκεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2006. 
  28. ↑ «Alicia Keys into Next Movie Role». E! Planet Gossip Blog. 5 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2007. 
  29. ↑ «Princess Anika and the Frog». E! Online. 20 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  30. ↑ «Disney Crowns Its Frog Princess». E! Online. 19 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  31. ↑ «David hops aboard 'Frog'». The Hollywood Reporter. 5 Ιουλίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2007. https://web.archive.org/web/20071001000059/http://www.hollywoodreporter.com/hr/content_display/film/news/e3ib1ebc09603fb86d273ed37cc3efda00b. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2007. 
  32. ↑ 32,0 32,1 Todd Gilchrist (23 Οκτωβρίου 2009). «Interview: 'Princess and the Frog' Directors Ron Clements and John Musker». Cinematical.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  33. ↑ «For 'Princess and the Frog,' Disney animators go back to the drawing board». 12 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 «Insights From ADAPT 2008». Animated World Network. 8 Οκτωβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2009. 
  35. ↑ 35,0 35,1 Orange, B. Alan (13 Μαρτίου 2010). «John Lasseter Returns to Hand Drawn Animation with The Princess and the Frog». movieweb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  36. ↑ «It's Baaack!». LaughingPlace.com. 23 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 37,3 37,4 Robertson, Barbara (26 Ιανουαρίου 2010). «The Tradition Lives On». Computer Graphics World. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  38. ↑ Fischer, Neal (13 Μαρτίου 2010). «Exclusive "Princess and The Frog" Virtual Roundtable with Writer-Directors; Ron Clements and John Musker». FilmMonthly.com. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  39. ↑ «Interview with The Princess and the Frog filmmakers from Disney». KillerReviews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017. 
  40. ↑ Desowitz, Bill (24 Νοεμβρίου 2009). «Goldberg, Deja, and Smith talk Princess and the Frog». Animation World Network. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2010. 
  41. ↑ Roush, George (21 Οκτωβρίου 2009). «Interview: Princess And The Frog Directors John Musker And Ron Clements. Plus 7 Brand New Images!». Latino Review. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2009. 
  42. ↑ «Academy Awards press kit for The Princess and the Frog» (PDF). Disney Enterprises, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2015. 
  43. ↑ «Ne-Yo's "Never Knew I Needed" To Be Featured Song in the New Walt Disney Pictures Animated Film "The Princess And The Frog"». YearOfTheGentleman.com. 14 Οκτωβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2017. 
  44. ↑ «The Princess and the Frog Soundtrack». Walt Disney Records. 25 Νοεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2009. 
  45. ↑ Peter Sciretta (9 Ιουνίου 2009). «High-res Photos of Disney's The Princess and the Frog». FILM.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2017. 
  46. ↑ Pamela McClintock, Tatiana Siegel (23 Οκτωβρίου 2008). «Fox finesses release schedule. 'Alvin' sequel set for X-Mas, 'A-Team' to 2010». Variety. http://www.variety.com/article/VR1117994572.html. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2017. 
  47. ↑ Vulpo, Mike (2 Αυγούστου 2017). «Surprise! Your Favorite Disney Princess Movies Are Heading Back to Theatres». E! Online. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2017. 
  48. ↑ Lenker, Maureen Lee (3 Αυγούστου 2017). «Disney princess movies are coming back to theaters». Entertainment Weekly. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2017. 
  49. ↑ 49,0 49,1 49,2 Rhone, Nedra (30 Οκτωβρίου 2009). «Princess Tiana 'already sold out'». Atlanta Journal-Constitution. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2009. 
  50. ↑ «Disney On Ice Presents Let's Celebrate!». ABC7 News. ABC Inc., WLS-TV/DT Chicago, IL. 22 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2017. 
  51. ↑ Geico Gecko Meets the Frog Prince. Geico Insurance. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2017. 
  52. ↑ 52,0 52,1 Smith, Thomas (26 Οκτωβρίου 2009). «'Tiana's Showboat Jubilee!' Launches at Walt Disney World». DisneyParks Blog. Disney Enterprises, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2017. 
  53. ↑ 53,0 53,1 53,2 53,3 MacDonald, Brady (5 Νοεμβρίου 2009). «First look: 'Tiana's Showboat Jubilee' opens at Disneyland for a limited run». Los Angeles Times. http://travel.latimes.com/daily-deal-blog/index.php/tianas-showboat-jubi-5768/. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2010. 
  54. ↑ «Princess Tiana's Mardi Gras Celebration». Disneyland Park official website. Disney Enterprises, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2010. 
  55. ↑ «Princess Tiana's Mardi Gras Celebration». Disney Parks Blog. Disney Enterprises, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2017. 
  56. ↑ «New Orleans Bayou Bash! Begins Today at Disneyland Park». Disney Parks Blog. Disney Enterprises, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2017. 
  57. ↑ «'Limited Time Magic' Continues at the Disneyland Resort with New Orleans Bayou Bash!». Disney Parks Blog. Disney Enterprises, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2017. 
  58. ↑ «Win a class trip to Disneyland Paris». Belfast Telegraph. 25 Απριλίου 2010. http://www.belfasttelegraph.co.uk/sunday-life/win-a-class-trip-to-disneyland-paris-14780989.html. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2017. 
  59. ↑ «Disney Interactive Studios Announces The Princess and the Frog Video Game Inspired by the Upcoming Walt Disney Pictures Animated Comedy Adventure Film "The Princess and the Frog"». Gamezone.com. 4 Ιουνίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2009. 
  60. ↑ 60,0 60,1 «The Princess and the Frog». VideoETA.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2010. 
  61. ↑ «The Princess and the Frog (2009) - DVD sales». The Numbers. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2017. 
  62. ↑ «Top-Selling DVDs of 2010». The Numbers. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2017. 
  63. ↑ Sciretta, Peter (1 Ιουλίου 2014). «Frozen Concept Art Shows What A Hand Drawn Movie Could've Looked Like». /Film. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2017. 
  64. ↑ Brigante, Ricky (1 Σεπτεμβρίου 2014). «Disney animators aim to revive 2D hand-drawn animation with "Hullabaloo," an independent animated steampunk film». Inside the Magic. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2017. 
  65. ↑ «Daily Box Office for Wednesday, November 25, 2009». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017. 
  66. ↑ «Weekend Box Office Results for November 27–29, 2009». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017. 
  67. ↑ «Daily Box Office for Friday, December 11, 2009». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017. 
  68. ↑ «Weekend Box Office Results for December 11–13, 2009». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017. 
  69. ↑ Gray, Brandon (14 Δεκεμβρίου 2009). «Weekend Report: 'Princess and the Frog' Leaps to the Top». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017. 
  70. ↑ «The Princess and the Frog Box Office». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017. 
  71. ↑ «Disney seeks to crown revival with 'Frozen' Oscar gold». National Media. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017. 
  72. ↑ 72,0 72,1 72,2 72,3 Catmull, Ed· Amy Wallace (2014). Creativity, Inc.: Overcoming the Unseen Forces That Stand in the Way of True Inspiration. Νέα Υόρκη: Random House. σελ. 268. ISBN 978-0812993011. 
  73. ↑ Debruge, Peter (22 Νοεμβρίου 2016). «Disney’s Pixar Acquisition: Bob Iger’s Bold Move That Reanimated a Studio». Variety (Variety Media). https://variety.com/2016/film/features/disney-pixar-acquisition-bob-iger-john-lasseter-1201923719/. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017. 
  74. ↑ «The Princess and the Frog». Rotten Tomatoes. Flixster. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017. 
  75. ↑ «The Princess and the Frog (Cream of the Crop)». Rotten Tomatoes. Flixster. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017. 
  76. ↑ «The Princess and the Frog: Reviews». Metacritic. CNET Networks. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017. 
  77. ↑ Schwarzbaum, Lisa (24 Νοεμβρίου 2009). «The Princess and the Frog Movie Review». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-27. https://web.archive.org/web/20180727104711/http://www.ew.com/ew/article/0,,20322455,00.html. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017. 
  78. ↑ Honeycutt, Kirk (24 Νοεμβρίου 2009). «The Princess and the Frog – Film Review». The Hollywood Reporter. http://www.hollywoodreporter.com/review/princess-frog-film-review-93780. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017. 
  79. ↑ Germain, David (24 Νοεμβρίου 2009). «Review: `Princess and the Frog' is a hearty hop». Carroll County Times. Associated Press. http://www.carrollcountytimes.com/features/encore/past_film_reviews/film-review-princess-and-the-frog-is-a-hearty-hop/article_73b43a21-0a64-5494-a75b-eb8aa4664f2a.html?TNNoMobile. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2014. [νεκρός σύνδεσμος]
  80. ↑ Chang, Justin (24 Νοεμβρίου 2009). «The Princess and the Frog Movie Review». Variety. http://www.variety.com/review/VE1117941670.html. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017. 
  81. ↑ Neumaier, Joe (24 Νοεμβρίου 2009). «Disney's first black princess mark the studio's return to old-style animation». New York Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-12-17. https://web.archive.org/web/20091217173023/http://www.nydailynews.com/entertainment/movies/2009/11/24/2009-11-24_the_princess_and_the_frog_review_disneys_first_black_princess_marks_return_to_cl.html. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017. 
  82. ↑ Foundas, Scott (24 Νοεμβρίου 2009). «Disney's Princess and the Frog Can't Escape the Ghetto». Village Voice. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2009. 
  83. ↑ Sharkey, Betsy (25 Νοεμβρίου 2009). «Review: 'The Princess and the Frog'». Los Angeles Times. http://www.latimes.com/entertainment/news/la-et-princess25-2009nov25,0,6472123.story. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2017. 
  84. ↑ Ebert, Roger (9 Δεκεμβρίου 2009). «The Princess and the Frog review». Chicago Sun Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-11-24. https://web.archive.org/web/20121124144506/http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F20091209%2FREVIEWS%2F912099996. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  85. ↑ Robledo, S. Jhoanna. «The Princess and the Frog – Movie Review». commonsensemedia.org. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  86. ↑ Saint, Bryan (26 Ιανουαρίου 2010). «The Princess and the Frog released on Blu-Ray and DVD March 16th». Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  87. ↑ Pinsky, Mark I. (1 Ιουλίου 2010). «What Walt Wrought». Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/SB10001424052748703580904574638143338424878. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  88. ↑ Young Frisbie, Annie (25 Νοεμβρίου 2009). «The Princess and the Frog review». Christianity Today. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  89. ↑ Maldonado, Michelle Gonzales (4 Φεβρουαρίου 2010). «# # Bad Magic: Voodoo According to Disney». Religion Dispatches. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  90. ↑ 90,0 90,1 «Oscar nominations announced: 'Avatar,' 'Hurt Locker' lead with nine each». 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2010. 
  91. ↑ 91,0 91,1 «37th Annual Annie Nominations». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  92. ↑ International Press Academy (Δεκέμβριος 2009). «2009 14th Annual Satellite Awards Nominations». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2009. 
  93. ↑ Rae (5 Ιανουαρίου 2010). «Producers Guild Of America Announces Best Produced Motion Picture, Animated Motion Picture, And Documentary Motion Picture Nominations For The 2010 PGA Awards». Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  94. ↑ «Online Film Critics Society – 2009 premios OFCS Awards». 6 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις Ιανουαρίου 9, 2010. 
  95. ↑ HFPA News (15 Δεκεμβρίου 2009). «The 67th Annual Golden Globe Awards Nominations». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2009. 
  96. ↑ «2009 Winners of the 22nd Annual Chicago Film Critics Awards». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2010. 
  97. ↑ «The 15th Critics' Choice Awards Nominees». 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2009. 
  98. ↑ The Black Reel Awards (16 Δεκεμβρίου 2009). «"Precious" and "Princess" Top Black Reel Awards Nominations». Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  99. ↑ «The 36th Saturn Award Nominations». The Saturn Awards. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2010. 
  100. ↑ «First Wave of "Teen Choice 2010" Nominees Announced». The Futon Critic. 14 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  101. ↑ Seidman, Robert (8 Αυγούστου 2010). «Winners of 'Teen Choice 2010' Awards Announced; Teens Cast More Than 85 Million Votes». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  102. ↑ Morris, Christopher (1 Δεκεμβρίου 2010). «53rd Annual Grammy nominees». Variety. http://www.variety.com/article/VR1118028273?refCatId=16. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Η_Πριγκίπισσα_και_ο_Βάτραχος&oldid=10840564"