Βικιπαίδεια

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών

Aμερικάνικη ταινία κινουμένων σχεδίων (1994)
Αυτό το λήμμα αφορά την ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney. Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ο Βασιλιάς των Λιονταριών (αποσαφήνιση).

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών (πρωτότυπος τίτλος: The Lion King) είναι αμερικάνικη ταινία κινουμένων σχεδίων, η οποία κυκλοφόρησε το 1994 με εταιρεία παραγωγής την Walt Disney Animation Studios και διανομή από την Walt Disney Pictures. Αποτελεί την 32η ταινία μεγάλου μήκους της σειράς Disney. Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα βασίλειο λιονταριών στην Αφρική και είναι επηρεασμένη από τον Άμλετ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Η ταινία ανήκει στην περίοδο που είναι γνωστή ως Αναγέννηση της Disney. Ο Βασιλιάς των Λιονταριών σκηνοθετήθηκε από τους Ρότζερ Άλερς και Ρομπ Μίνκοφ, ενώ παραγωγός ήταν ο Ντον Χαν. Το σενάριο ανήκει στους Αϊρίν Μέκι, Τζόναθαν Ρόμπερτς και Λίντα Γούλβερτον. Τα τραγούδια της ταινίας συνέθεσε ο Έλτον Τζον σε στίχους του Τιμ Ράις, ενώ τη μουσική έγραψε ο Χανς Ζίμερ. Τις φωνές τους στους χαρακτήρες έδωσαν οι Μάθιου Μπρόντερικ, Τζέιμς Ερλ Τζόουνς, Τζέρεμι Άιρονς, Τζόναθαν Τέιλορ Τόμας, Μόιρα Κέλι, Νέιθαν Λέιν, Έρνι Σαμπέλα, Ρόουαν Άτκινσον, Ρόμπερτ Γκιγιόμ, Ματζ Σίνκλερ, Γούπι Γκόλντμπεργκ, Τσιτς Μάριν και Τζιμ Κάμινγκς.

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών
The Lion King
Κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΡότζερ Άλερς
Ρομπ Μίνκοφ
ΠαραγωγήΝτον Χαν
ΣενάριοΑϊρίν Μέκι
Τζόναθαν Ρόμπερτς
Λίντα Γούλβερτον
ΙστορίαΤζιμ Καπομπιάνκο
Λόρνα Κουκ
Τομ Ενρίκεζ
Άντι Γκάσκιλ
Φράνσις Γκλέμπας
Εντ Γκόρμπετ
Κέβιν Χάρκεϊ
Μπάρι Τζόνσον
Μαρκ Κόσλερ
Γιόρκεν Κλούμπιεν
Λάρι Λέκερ
Ρικ Μάκι
Μπάνι Μάτισον
Τζο Ρανφτ
Κρις Σάντερς
Τομ Σίτο
Γκάρι Τρούσντεϊλ
Ηθοποιοί φωνήςΜάθιου Μπρόντερικ
Τζέιμς Ερλ Τζόουνς
Τζέρεμι Άιρονς
Τζόναθαν Τέιλορ Τόμας
Μόιρα Κέλι
Νέιθαν Λέιν
Έρνι Σαμπέλα
Ρόουαν Άτκινσον
Ρόμπερτ Γκιγιόμ
Ματζ Σίνκλερ
Γούπι Γκόλντμπεργκ
Τσιτς Μάριν
Τζιμ Κάμινγκς
ΜουσικήΧανς Ζίμερ
ΜοντάζΙβάν Μπιλάνσιο
Εταιρεία παραγωγήςWalt Disney Pictures
Walt Disney Animation Studios
ΔιανομήWalt Disney Studios Motion Pictures[1] και Disney+
Πρώτη προβολή15 Ιουνίου 1994
Διάρκεια88 λεπτά[2]
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός$45 εκατομμύρια[3]
Ακαθάριστα έσοδα$968,5 εκατομμύρια[3]
ΈπεταιΟ Βασιλιάς των Λιονταριών II:
Το Βασίλειο του Σίμπα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών διηγείται την ιστορία του Σίμπα,[Σημ. 1] ενός μικρού λιονταριού που θα διαδεχθεί τον πατέρα του, Μουφάσα, ως βασιλιάς της σαβάνας. Ωστόσο, μετά τη δολοφονία του Μουφάσα από τον θείο του Σίμπα, Σκαρ,[Σημ. 2] ο Σίμπα χειραγωγείται στο να πιστεύει ότι είναι υπεύθυνος για τον θάνατο του πατέρα του και το σκάει εξόριστος από ντροπή και απόγνωση. Μετά την ωρίμανσή του και, μεγαλώνοντας με δύο αργόσχολους, ο Σίμπα βλέπει τα πράγματα με μια νέα ματιά, μετά και τις συζητήσεις με την παιδική του φίλη, Νάλα, και τον σαμάνο της σαβάνας, Ραφίκι,[Σημ. 3] επιστρέφει στο Βασίλειό του για να προκαλέσει τον Σκαρ και να τελειώσει την τυραννία του.

Η δημιουργία του Βασιλιά των Λιονταριών ξεκίνησε το 1988 κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης μεταξύ των Τζέφρι Κάτζενμπεργκ, Ρόι Ε. Ντίσνεϋ και Πίτερ Σνάιντερ, ενώ προωθούσαν την ταινία Ο Όλιβερ και η παρέα του στην Ευρώπη. Ο Τόμας Ντις έγραψε ένα πρώτο δείγμα και η Γούλβερτον ανέπτυξε τα πρώτα σενάρια καθώς ο Τζορτζ Σκρίμπνερ υπέγραψε ως σκηνοθέτης, με τον Άλερς να προστίθεται αργότερα. Η παραγωγή ξεκίνησε το 1991 ταυτόχρονα με την ταινία Ποκαχόντας. Λίγο καιρό αφότου το προσωπικό ταξίδεψε στο Εθνικό Πάρκο Hell's Gate στην Κένυα για να μαζέψει πληροφορίες για το σκηνικό της ταινίας και τα ζώα, ο Σκρίμπνερ αποχώρησε από την παραγωγή της ταινίας, διαφωνώντας με την απόφαση να μετατρέψουν την ταινία σε μιούζικαλ, και αντικαταστάθηκε από τον Μίνκοφ. Όταν ο Χαν εντάχθηκε στην ταινία, ήταν δυσαρεστημένος με το σενάριο και η ιστορία γρήγορα ξαναγράφτηκε. Περίπου 20 λεπτά ακολουθίας σχεδίων έγινε στα στούντιο της Disney στη Φλόριντα. Σε αρκετές σκηνές χρησιμοποιήθηκε επεξεργασία σε υπολογιστή, κυρίως στην άτακτη φυγή του κοπαδιού των γκνου.

Η ταινία προβλήθηκε για πρώτη φορά στις 15 Ιουνίου 1994, αποσπώντας θετικές κριτικές, που επαινούσαν την ταινία για τη μουσική της, την ιστορία της και τον σχεδιασμό της. Τελείωσε τις προβολές της ως η μεγαλύτερη σε εισπράξεις ταινία του 1994 και δεύτερη όλων των εποχών. Ο Βασιλιάς των Λιονταριών πήρε δύο βραβεία Όσκαρ για τη μουσική και μία Χρυσή Σφαίρα στην κατηγορία «Καλύτερη Ταινία - Μιούζικαλ ή Κωμωδία».

Η ταινία οδήγησε σε πολλές συμπληρωματικές δουλειές, όπως το μιούζικαλ στο Μπρόντγουεϊ, δύο ταινίες που κυκλοφόρησαν απευθείας σε βίντεο — τη συνέχεια της πρώτης ταινίας το 1998 με τον τίτλο Ο Βασιλιάς των Λιονταριών II: Το Βασίλειο του Σίμπα και μια ταινία το 2004, που συγκεντρώνεται στους χαρακτήρες του Τιμόν και του Πούμπα και διαδραματίζεται πριν/παράλληλα/μετά τα γεγονότα της πρώτης ταινίας, με τίτλο Ο Βασιλιάς των Λιονταριών 3: Χακούνα Ματάτα — δύο σειρές στην τηλεόραση (Τιμόν & Πούμπα και Η Φρουρά των Λιονταριών) και μια επανακυκλοφορία σε 3D το 2011.

Το 2016, η ταινία επιλέχθηκε από τη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου για διατήρηση στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου ως «πολιτιστικά, ιστορικά ή αισθητικά σημαντική». Μια live-action προσαρμογή της ταινίας με εικονογράφηση σε υπολογιστή (CGI) και σκηνοθεσία Τζον Φαβρό κυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 19 Ιουλίου 2019.

Πλοκή

Επεξεργασία

Στην αφρικανική σαβάνα, το λιοντάρι είναι ο βασιλιάς όλων των ζώων. Η γέννηση του Σίμπα, του γιου του Βασιλιά Μουφάσα και της Βασίλισσας Σαράμπι, προκαλεί φθόνο και δυσαρέσκεια στον μικρότερο αδελφό του Μουφάσα, τον Σκαρ, ο οποίος ξέρει ότι τώρα ο ανιψιός του θα είναι ο διάδοχος του θρόνου και όχι αυτός. Όταν ο Σίμπα μεγαλώνει λίγο, ο Μουφάσα του δείχνει το βασίλειό τους, διδάσκοντάς τον Κύκλο της Ζωής και τις υπευθυνότητες που θα έχει ως μελλοντικός βασιλιάς. Λίγη ώρα μετά, ο Σκαρ μιλάει στον Σίμπα για τον Νεκροταφείο των Ελεφάντων, ένα απαγορευμένο μέρος, κινώντας του την περιέργεια να πάει να το εξερευνήσει. Ο Σίμπα, παρά τις προειδοποιήσεις του Ζάζου (βούκερος και αρχιοικονόμος του Μουφάσα) να μην πλησιάσει το μέρος, πάει εκεί μαζί με τη φίλη του, Νάλα. Στο Νεκροταφείο, τρεις ύαινες ονόματι Σένζι, Μπονζάι και Εντ, τους επιτίθενται. Ο Μουφάσα, ειδοποιημένος από τον Ζάζου, φτάνει τρέχοντας στο Νεκροταφείο, σώζοντας τα δύο λιονταράκια. Στον δρόμο για το σπίτι, ο Μουφάσα, αν και έξαλλος με τον Σίμπα, που τον παράκουσε, τον συγχωρεί. Το βράδυ, οι ύαινες, που είναι σύμμαχοι του Σκαρ, σχεδιάζουν πώς θα σκοτώσουν τον Μουφάσα και τον Σίμπα.

Την επόμενη μέρα ο Σκαρ παρασύρει τον Σίμπα σε ένα φαράγγι λέγοντάς του ότι ο Μουφάσα του έχει μια έκπληξη. Αφήνοντάς τον εκεί, ο Σκαρ πάει να φέρει τον Μουφάσα. Οι ύαινες, με εντολή του Σκαρ, προξενούν πανικό σε ένα μεγάλο κοπάδι γκνου, οδηγώντας το στο φαράγγι που βρίσκεται ο Σίμπα με σκοπό να τον σκοτώσουν. Ο Σίμπα τρέχει να σωθεί ενώ ο Μουφάσα φτάνει και τον σώζει, βγάζοντάς τον από τον δρόμο των γκνου. Καθώς ο Μουφάσα προσπαθεί να σώσει και τον εαυτό του, σκαρφαλώνοντας στους τοίχους του φαραγγιού, ο Σκαρ τον πετάει πίσω στο αφηνιασμένο κοπάδι, σκοτώνοντάς τον. Όταν ο Σίμπα βρίσκει το σώμα του Μουφάσα, ο Σκαρ τον πείθει ότι εκείνος ευθύνεται για τον θάνατο του πατέρα του και τον συμβουλεύει να εγκαταλείψει το Βασίλειο. Καθώς ο Σίμπα φεύγει, ο Σκαρ διατάζει τις τρεις ύαινες να τον ακολουθήσουν και να τον σκοτώσουν, αλλά ο Σίμπα καταφέρνει να ξεφύγει. Το ίδιο βράδυ, ο Σκαρ ανακοινώνει στην αγέλη ότι ο Μουφάσα και ο Σίμπα έχουν σκοτωθεί από το κοπάδι των γκνου και έτσι αναλαμβάνει εκείνος ως νέος βασιλιάς, επιτρέποντας στις ύαινες να ζήσουν μαζί τους στη σαβάνα.

Μετά τη φυγή του, ο Σίπμα καταρρέει από εξάντληση σε μια έρημο. Ο Τιμόν και ο Πούμπα, μια σουρικάτα και ένας φακόχοιρος, τον βρίσκουν λιπόθυμο και τον φροντίζουν, παίρνοντάς τον υπό την προστασία τους. Ο Σίμπα μεγαλώνει μαζί τους στη ζούγκλα, υπό τη φιλοσοφία ενός τρόπου ζωής χωρίς έννοιες με το μότο «Χακούνα Ματάτα» (όχι έννοιες στα Σουαχίλι). Νεαρός ενήλικας πια, ο Σίμπα σώζει τον Τιμόν και τον Πούμπα από μια πεινασμένη λέαινα, η οποία δεν είναι άλλη από τη Νάλα, την παιδική του φίλη. Οι δυο τους συμφιλιώνονται μετά από όλα αυτά τα χρόνια και ερωτεύονται. Η Νάλα του μιλά για το πώς έχει καταντήσει το Βασίλειο ο Σκαρ και τον προτρέπει να γυρίσει στο σπίτι του, διεκδικώντας τη θέση του ως βασιλιάς. Νιώθοντας ενοχές για τον θάνατο του πατέρα του, ο Σίμπα αρνείται και φεύγει θυμωμένος, αφήνοντας τη Νάλα απογοητευμένη αλλά και θυμωμένη. Καθώς ο Σίμπα βγαίνει από τη ζούγκλα, συναντά τον Ραφίκι, τον κυνοκέφαλο πίθηκο και συμβουλάτορα του Μουφάσα. Ο Ραφίκι του λέει ότι ο Μουφάσα είναι ζωντανός και τον οδηγεί σε μια λίμνη. Εκεί ο Σίμπα βλέπει το φάντασμα του Μουφάσα στον ουρανό, το οποίο του λέει να θυμηθεί ποιος είναι και να πάρει τη θέση του στον Κύκλο της Ζωής ως βασιλιάς. Ο Σίμπα συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να τρέχει άλλο από το παρελθόν του και γυρίζει πίσω. Η Νάλα, ο Τιμόν και ο Πούμπα τον ακολουθούν και συμφωνούν να τον βοηθήσουν στη μάχη ενάντια στον Σκαρ.

Πίσω στη σαβάνα, ο Σίμπα βλέπει τον Σκαρ να χτυπάει τη Σαράμπι και βγαίνει μπροστά να τον αντιμετωπίσει αλλά ο Σκαρ τον χλευάζει για τον ρόλο που έπαιξε στον θάνατο του Μουφάσα, προσπαθώντας να στρέψει το πλήθος εναντίον του. Παρόλα αυτά, όταν ο Σκαρ σπρώχνει τον Σίμπα στο χείλος του Μεγάλου Βράχου, του αποκαλύπτει ότι εκείνος σκότωσε τον Μουφάσα. Εξοργισμένος, ο Σίμπα καταφέρνει να ανέβει από τον βράχο και αναγκάζει τον Σκαρ να πει στην αγέλη την αλήθεια. Ο Τιμόν, ο Πούμπα, ο Ραφίκι, ο Ζάζου και οι λέαινες αποκρούουν τις ύαινες, ενώ ο Σκαρ, στην προσπάθειά του να ξεφύγει, απομονώνεται από τον Σίμπα στην κορυφή του Μεγάλου Βράχου. Ο Σκαρ εκλιπαρεί τον Σίμπα για έλεος λέγοντας ότι οι δυο τους είναι οικογένεια και κατηγορεί τις ύαινες για ό,τι συνέβη. Ο Σίμπα δεν τον πιστεύει αλλά του χαρίζει τη ζωή με τον όρο να εγκαταλείψει τη σαβάνα. Ο Σκαρ φαίνεται να συμφωνεί αλλά στη συνέχεια επιτίθεται στον ανιψιό του. Μετά από μια άγρια πάλη, ο Σίμπα πετάει τον θείο του από τον βράχο. Επιζεί της πτώσης, αλλά δέχεται επίθεση και τρώγεται ζωντανός από τις ύαινες, που ένιωσαν προδομένες, αφού τον άκουσαν νωρίτερα να τις κατηγορεί.

Με τον Σκαρ και τις ύαινες να έχουν φύγει, ο Σίμπα ανεβαίνει στην κορυφή του Μεγάλου Βράχου και αναλαμβάνει το Βασίλειο ενώ η βροχή πέφτει. Λίγο καιρό αργότερα, το Βασίλειο έχει πάρει και πάλι ζωή και βρίσκει την παλιά του δόξα. Ο Σίμπα κοιτάζει το Βασίλειό του ευτυχισμένος με τη Νάλα, τον Τιμόν και τον Πούμπα στο πλευρό του. Ο Ραφίκι παρουσιάζει στους κατοίκους της σαβάνας το νεογέννητο λιονταράκι του Σίμπα και της Νάλα και ο Κύκλος της Ζωής συνεχίζεται.

Ηθοποιοί φωνής

Επεξεργασία
  • Μάθιου Μπρόντερικ ως Σίμπα: Ο γιος του Μουφάσα και της Σαράμπι, που μεγαλώνει για να γίνει ο Βασιλιάς της σαβάνας. Τα τραγούδια του Σίμπα ερμήνευσε ο Τζόσεφ Ουίλιαμς. Οι Μαρκ Χεν και Ρούμπεν Α. Αγκουίνο ήταν οι υπεύθυνοι που επέβλεπαν τον σχεδιασμό του νεαρού και ενήλικου Σίμπα αντίστοιχα.[4]
    • Ο Τζόναθαν Τέιλορ Τόμας χάρισε τη φωνή του στον νεαρό Σίμπα ενώ τα αντίστοιχα τραγούδια ερμήνευσε ο Τζέισον Γουέιβερ.[4]
  • Τζέιμς Ερλ Τζόουνς ως Μουφάσα: Ο πατέρας του Σίμπα και βασιλιάς της σαβάνας όταν ξεκινάει η ταινία. ο Τόνι Φούσιλ ήταν υπεύθυνος για την επίβλεψη του σχεδιασμού του χαρακτήρα.[4]
  • Τζέρεμι Άιρονς ως Σκαρ: Ο μικρότερος αδελφός του Μουφάσα και ο θείος του Σίμπα, ο οποίος σφετερίζεται τον θρόνο. Υπεύθυνος για την επίβλεψη του σχεδιασμού του χαρακτήρα, ήταν ο Ανδρέας Ντέζια.[4]
  • Μόιρα Κέλι ως Νάλα: Η καλύτερη φίλη του Σίμπα και σύζυγός του αργότερα. Τα τραγούδια της Νάλα ερμήνευσε η Σάλι Ντουόρσκι. Οι Άρον Μπλέις και Άντονι Ντε Ρόσα ήταν οι υπεύθυνοι που επέβλεπαν τον σχεδιασμό της νεαρής και ενήλικης Νάλα αντίστοιχα.[4]
    • Η Νικίτα Καλάμ χάρισε τη φωνή της στη νεαρή Νάλα ενώ τα αντίστοιχα τραγούδια ερμήνευσε η Λάουρα Ουίλιαμς.[4]
  • Νέιθαν Λέιν ως Τιμόν: Μία εγωκεντρική αλλά πιστή σουρικάτα που λέει συνέχεια εξυπνάδες. Γίνεται ένας από τους καλύτερους φίλους του Σίμπα και ένας από τους θετούς του γονείς. Ο Μάικλ Σούρεϊ ήταν υπεύθυνος για την επίβλεψη του σχεδιασμού του χαρακτήρα.[4]
  • Έρνι Σαμπέλα ως Πούμπα: Ένας αφελής φακόχοιρος που υποφέρει από αέρια στομάχου και ο καλύτερος φίλος του Τιμόν. Είναι ο δεύτερος καλύτερος φίλος του Σίμπα και θετός του γονιός. Ο Τόνι Μπάνκροφτ ήταν υπεύθυνος για την επίβλεψη του σχεδιασμού του χαρακτήρα.[4]
  • Ρόμπερτ Γκιγιόμ ως Ραφίκι: Ένας ηλικιωμένος, σοφός κυνοκέφαλος πίθηκος ο οποίος υπηρετεί ως ο σαμάνος της σαβάνας και παρουσιάζει τα νεογέννητα λιονταράκια του βασιλιά και της βασίλισσας στα υπόλοιπα ζώα. Ο Τζέιμς Μπάξτες ήταν υπεύθυνος για την επίβλεψη του σχεδιασμού του χαρακτήρα.[4]
  • Ρόουαν Άτκινσον ως Ζάζου: Ένας βούκερος ο οποίος υπηρετεί ως αρχιοικονόμος του βασιλιά (ή το «μικρό τυφλό όργανο του Μουφάσα» όπως τον αποκαλεί η Σένζι). Η Έλεν Γούντμπερι ήταν υπεύθυνη για την επίβλεψη του σχεδιασμού του χαρακτήρα.[4]
  • Ματζ Σίνκλερ ως Σαράμπι: Το ταίρι του Μουφάσα, η μητέρα του Σίμπα και η αρχηγός της κυνηγετικής ομάδας των λεαινών. Ο Ρος Έντμοντς ήταν υπεύθυνος για την επίβλεψη του σχεδιασμού του χαρακτήρα.
  • Υπεύθυνοι για την επίβλεψη του σχεδιασμού των τριών υαινών ήταν οι Άλεξ Κούπερσμιτ και Ντέιβιντ Μπέρτζες.
    • Γούπι Γκόλντμπεργκ ως Σένζι: η αυθάδης, οξύθυμη θηλυκιά και αρχηγός της τριάδας
    • Τσιτς Μάριν ως Μπανζάι: επιθετική και ευέξαπτη ύαινα, επιρρεπής σε διαμαρτυρίες, ο οποίος ενεργεί παρορμητικά
    • Τζιμ Κάμινγκς ως Εντ: ανόητη ύαινα που δεν μιλά και επικοινωνεί μόνο μέσω του γέλιου. Ο Κάμινγκς χάρισε επίσης τη φωνή του σε έναν σκίουρο που μιλά με τον Ζάζου και αντικατέστησε τον Άιρονς ως Σκαρ σε συγκεκριμένες ατάκες του «Be Prepared», όταν ο Άιρονς έχασε τη φωνή του.[5]
 
Διαφημιστική εικόνα των χαρακτήρων της ταινίας. Από αριστερά προς δεξιά: Σιένζι, Σκαρ, Εντ, Μπανζάι, Ραφίκι, Μουφάσα, νεαρός Σίμπα, νεαρή Νάλα, Σαράμπι, Ζάζου, Σαραφίνα, Τιμόν και Πούμπα.

Ελληνική μεταγλώττιση

Επεξεργασία
  • Ζαχαρίας Ρόχας ως Σίμπα
    • Γιάννης Γιαννόπουλος ως νεαρός Σίμπα
  • Κώστας Καστανάς ως Μουφάσα
  • Αλέξανδρος Σταυράκης ως Σκαρ
  • Αλεξάνδρα Παυλίδου ως Νάλα
    • Κατερίνα Κακριδώνη ως νεαρή Νάλα
  • Ζανό Ντάνιας ως Τιμόν
  • Τάσος Κωστής ως Πούμπα
  • Ντάνος Λυγίζος ως Ραφίκι
  • Σπύρος Μπιμπίλας ως Ζάζου
  • Ελένη Κριτή ως Σαράμπι
  • Σοφία Χάνου ως Σένζι
  • Νίκος Νίκας ως Μπανζάι
  • Στην ελληνική μεταγλώττιση το τραγούδι αγάπη νιώσε στη νυχτιά (can you feel the love tonight) ερμήνευσε η Ελένη Παπαδημητρίου, με τον Δημήτρη Παπαδημητρίου να τραγουδάει σαν Σίμπα. Στο τραγούδι τίτλων αρχής, κύκλος ζωής (circle of life) τραγουδάει η Βιβή Κίτσου. Τα υπόλοιπα τραγούδια της ταινίας ερμηνεύτηκαν από τους αντίστοιχους ηθοποιούς που έπαιζαν και στους διαλόγους.[6]

Παραγωγή

Επεξεργασία

Ανάπτυξη

Επεξεργασία

Η ιδέα για τον Βασιλιά των Λιονταριών συλλήφθηκε προς το τέλος του 1988, κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης μεταξύ των Τζέφρι Κάτζενμπεργκ, Ρόι Ε. Ντίσνεϋ και Πίτερ Σνάιτερ στο αεροπλάνο με προορισμό την Ευρώπη για την προώθηση της ταινίας Ο Όλιβερ και η παρέα του. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, προέκυψε ένα θέμα με μια ιστορία να διαδραματίζεται στην Αφρική και ο Κάτζενμπεργκ πιάστηκε αμέσως από αυτή την ιδέα.[7] Τότε η ιδέα αναπτύχθηκε από τον αντιπρόεδρο των δημιουργικών υποθέσεων της Disney, Τσάρλι Φινκ.[8] Ο Κάτζενμπεργκ αποφάσισε να προσθέσει στοιχεία που να αφορούν τον ερχομό των γηρατειών και τον θάνατο και ιδέες από προσωπικές εμπειρίες ζωής, όπως μερικές από τις προσπάθειές του να κατέβει στην πολιτική.[9] Τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, ο Τόμας Ντις έγραψε ένα πρώτο κείμενο με τον τίτλο Ο Βασιλιάς της Καλαχάρι.[10] Αργότερα, η Λίντα Γούλβερτον πέρασε ένα χρόνο γράφοντας πρόχειρα σενάρια κάτω από τον τίτλο Ο Βασιλιάς των Θηρίων αρχικά και Ο Βασιλιάς της Ζούγκλας στη συνέχεια.[8] Η αυθεντική εκδοχή της ταινίας ήταν πολύ διαφορετική από το τελικό προϊόν. Η πλοκή επικεντρωνόταν σε μια μάχη μεταξύ λιονταριών και μπαμπουίνων με τον Σκαρ να είναι ο αρχηγός των μπαμπουίνων, τον Ραφίκι να είναι γατόπαρδος,[9] και τον Τιμόν και τον Πούμπα να είναι παιδικοί φίλοι του Σίμπα.[11] Ο Σίμπα, επίσης, δεν θα άφηνε το βασίλειο, αλλά θα γινόταν ένας «τεμπέλης, ακατάστατος και φρικτός χαρακτήρας» λόγω της χειραγώγησης του Σκαρ, έτσι ώστε να εκθρονιστεί ο Σίμπα όταν θα είναι στην κατάλληλη ηλικία να αναλάβει το Βασίλειο. Το 1990, ο παραγωγός Τόμας Σιουμάχερ, που είχε τελειώσει με την ταινία Μπερνάρ και Μπιάνκα: Περιπέτειες στην Άκρη της Γης, αποφάσισε να συμμετέχει στην ταινία «γιατί τα λιοντάρια είναι κουλ».[8] Ο Σιουμάχερ παρομοίασε το σενάριο του Βασιλιά της Ζούγκλας ως «μια ειδική εκπομπή κινουμένων σχεδίων του National Geographic».[12]

Ο σκηνοθέτης της ταινίας Ο Όλιβερ και η παρέα του Τζορτζ Σκρίμπνερ ήταν ο αρχικός σκηνοθέτης της ταινίας,[13] με τον Ρότζερ Άλερς, ο οποίος ήταν ο κύριος συγγραφέας της ιστορίας της Πεντάμορφης και του Τέρατος τον Οκτώβριο του 1991, να προστίθεται αργότερα.[7] Ο Άλερς έφερε μαζί του την Μπρέντα Τσάπμαν, η οποία θα γινόταν επικεφαλής της ομάδας ιστορίας της ταινίας.[8] Μεταγενέστερα, πολλά από τα αρχηγικά μέλη της ομάδας, συμπεριλαμβανομένου και των Άλερς, Σκρίμπνερ, Χαν, Τσάπμαν και του σχεδιαστή παραγωγής Κρις Σάντερς, έκαναν ένα ταξίδι στο Εθνικό Πάρκο Hell's Gate στην Κένυα, έτσι ώστε να μελετήσουν και να εκτιμήσουν το περιβάλλον για την ταινία.[14] Μετά από έξι μήνες δουλειάς πάνω στην ιστορία, ο Σκρίμπνερ αποφάσισε να εγκαταλείψει την ομάδα καθώς συγκρούστηκε με τον Άλερς και τους παραγωγούς για την απόφασή τους να μετατρέψουν την ταινία σε μιούζικαλ, ενώ η δική του πρόθεση ήταν να φτιάξει μια ταινία-ντοκιμαντέρ που θα επικεντρωνόταν περισσότερο σε θέματα της φύσης.[7][15] Ο Ρομπ Μίνκοφ αντικατέστησε τον Σκρίμπνερ,[14] και ο παραγωγός Ντον Χαν προστέθηκε στην ομάδα καθώς ο Σιουμάχερ έγινε μόνο εκτελεστικός παραγωγός εξαιτίας της προαγωγής του σε αντιπρόεδρο του τμήματος κινουμένων σχεδίων από την Disney.[12] Ο Χαν βρήκε το σενάριο αόριστο και χωρίς ένα σαφές θέμα και αφού καθιέρωσε το βασικό θέμα ως «κάποιος που αφήνει την παιδική του ηλικία και αντιμετωπίζει την πραγματικότητα», ζήτησε για μια τελική επεξεργασία. Οι Άλερς, Μίνκοφ, Τσάπμαν και Χαν ξαναέγραψαν την ιστορία μετά από συναντήσεις δύο εβδομάδων με τους σκηνοθέτες Κερκ Γουάις και Γκάρι Τρούσντεϊλ, οι οποίοι μόλις είχαν τελειώσει την Πεντάμορφη και το Τέρας.[14] Ο τίτλος είχε επίσης αλλάξει από Βασιλιάς της Ζούγκλας σε Ο Βασιλιάς των Λιονταριών, καθώς το σκηνικό δεν ήταν η ζούγκλα αλλά η σαβάνα.[7]

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών ήταν η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους κινουμένων σχεδίων της Disney με πρωτότυπο σενάριο, χωρίς να βασίζεται σε ήδη υπάρχον έργο. Οι κινηματογραφιστές είπαν ότι η ιστορία του Βασιλιά των Λιονταριών ήταν εμπνευσμένη από τις ζωές των Ιωσήφ του Ιακώβ και Μωυσή από τη Βίβλο και από τον Άμλετ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.[16] Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1992, στην ομάδα προστέθηκε η σεναριογράφος Αϊρίν Μέκι, με έναν δεύτερο σεναριογράφο, τον Τζόναθαν Ρόμπερτς, να προστίθεται μερικούς μήνες αργότερα. Η Μέκι και ο Ρόμπερτς ανέλαβαν τη διαδικασία αναθεώρησης, διορθώνοντας άλυτα συναισθηματικά προβλήματα στο σενάριο.[4] Ο στιχουργός Τιμ Ράις δούλεψε στενά με τη συγγραφική ομάδα, πετώντας στην Καλιφόρνια τουλάχιστον μια φορά τον μήνα, καθώς τα τραγούδια του έπρεπε να έχουν μια αφηγηματική συνέχεια με την ιστορία. Οι στίχοι του Ράις —οι οποίοι δουλεύτηκαν και από την ομάδα της παραγωγής— είχαν καρφιτσωθεί ακόμη και στους πίνακες εικονογραφημένου σεναρίου καθώς η ταινία προχωρούσε.[14] Οι επανεγγραφές ήταν συχνές, με τον σχεδιαστή Αντρέα Ντέζια να λέει ότι οι συμπληρωμένες σκηνές παραδίδονταν μόνο για να λάβουν απάντηση ότι κομμάτια τους έπρεπε να ξανασχεδιαστούν, εξαιτίας αλλαγών στους διαλόγους.[8]

Διανομή ρόλων

Επεξεργασία

Οι ηθοποιοί που θα έδιναν τις φωνές τους στους χαρακτήρες της ταινίας επιλέχθηκαν με βάση το πώς ταίριαζαν και πώς θα μπορούσαν να «προσθέσουν ύφος» στον κάθε χαρακτήρα. Για παράδειγμα, ο Τζέιμς Ερλ Τζόουνς προσλήφθηκε επειδή οι σκηνοθέτες βρήκαν τη φωνή του «δυνατή» και παραπλήσια με τον βρυχηθμό ενός λιονταριού.[17] Ο Τζόουνς σχολίασε ότι κατά τη διάρκεια της παραγωγής, ο Μουφάσα «έγινε πολύ περισσότερο ένας κουτός μπαμπάς αντί ένας μεγάλος βασιλιάς».[18]

Ο Νέιθαν Λέιν αρχικά πέρασε από δοκιμαστικό για τον Ζάζου και ο Έρνι Σαμπέλα για μια από τις ύαινες. Όταν οι δυο τους συναντήθηκαν στο στούντιο ηχογράφησης, οι οποίοι εκείνη την περίοδο συμπρωταγωνιστούσαν στο μιούζικαλ Αγόρια και Κορίτσια, τους ζητήθηκε να ηχογραφήσουν μαζί ως ύαινες. Οι σκηνοθέτες γέλασαν με την παράστασή τους και αποφάσισαν να τους προσθέσουν στο καστ ως Τιμόν και Πούμπα.[17][19] Για τις ύαινες, η αρχική πρόθεση ήταν να επανενώσουν το δίδυμο Τσιτς & Τσονγκ, αλλά ενώ ο Τσιτς Μάριν αποδέχτηκε τον ρόλο του Μπανζάι, ο Τόμι Τσόνγκ δεν ήταν διαθέσιμος. Έτσι, ο ρόλος του μετατράπηκε σε θηλυκή ύαινα, τη Σένζι, στην οποία χάρισε τη φωνή της η Γούπι Γκόλντμπεργκ.[11]

Ο Μάθιου Μπρόντερικ προσλήφθηκε ως ενήλικος Σίμπα νωρίς κατά τη διάρκεια της παραγωγής και κατά τη διάρκεια των τριών χρόνων ηχογράφησης, ηχογράφησε μαζί με άλλον ηθοποιό μόνο μία φορά, ενώ άκουσε τη φωνή της Μόιρα Κέλι ως Νάλα στην πρεμιέρα της ταινίας.[20] Ο Τζέρεμι Άιρονς είχε αρνηθεί αρχικά τον ρόλο γιατί δεν ένιωθε άνετα να μεταπηδήσει από τον δραματικό του ρόλο στην ταινία Το Γύρισμα της Τύχης ως Κλάους φον Μπιούλοου σε έναν κωμικό ρόλο. Όταν τελικά ανέλαβε τον ρόλο, η παράστασή του ενέπνευσε τους συγγραφείς να ενσωματώσουν στην ταινία περισσότερα κομμάτια από την ερμηνεία του ως φον Μπιούλοου —πρόσθεσαν ακόμη και μια από τις χαρακτηριστικές του ατάκες «Δεν έχεις ιδέα»— και τον σχεδιαστή Αντρέα Ντέζια να παρακολουθήσει τις ταινίες Το Γύρισμα της Τύχης και Μοιραίο Πάθος για να πάρει στοιχεία από τα χαρακτηριστικά και τις γκριμάτσες του Άιρονς.[18][21]

Εικονογράφηση

Επεξεργασία
«Ο Βασιλιάς των Λιονταριών θεωρήθηκε μικρή ταινία γιατί θα παίρναμε μερικά ρίσκα. Το θέμα της ιστορίας ήταν ένα λιονταράκι που παγιδεύεται από τον θείο του για δολοφονία, επενδυμένο με τη μουσική του Έλτον Τζον. Ο κόσμος είπε: «Τι; Καλή τύχη με αυτό». Αλλά για κάποιο λόγο, οι άνθρωποι που κατέληξαν να δουλεύουν στην ταινία ήταν πολύ παθιασμένοι για αυτήν και με κίνητρα».

Don Hahn[19]

Η ανάπτυξη του Βασιλιά των Λιονταριών ξεκίνησε ταυτόχρονα με την Ποκαχόντας, με τους περισσότερους εικονογραφιστές να διαλέγουν να δουλέψουν εκεί, πιστεύοντας ότι η Ποκαχόντας θα ήταν μεγαλύτερου κύρους και η πιο επιτυχημένη ταινία από τις δύο.[16] Οι συγγραφείς της ιστορίας της ταινίας, επίσης, δεν πίστευαν και πάρα πολύ σε αυτήν, με την Τσάπμαν να δηλώνει απρόθυμη να δεχτεί τη δουλειά «επειδή η ιστορία δεν ήταν πάρα πολύ καλή»[8] και τον συγγραφέα Μπέρνι Μάτισον να λέει στον συνεργάτη του, Τζο Ρανφτ, «δεν ξέρω ποιος θα θέλει να δει αυτή την ταινία».[15] Οι περισσότεροι από τους εικονογραφιστές που είχαν την εποπτεία των χαρακτήρων είτε έκαναν την πρώτη τους μεγάλη δουλειά στο να επιβλέπουν έναν χαρακτήρα είτε ενδιαφέρονταν πάρα πολύ στο να εικονογραφήσουν ένα ζώο.[9] Δεκατρείς από αυτούς, ήταν υπεύθυνοι για τον καθορισμό των προσωπικοτήτων και την απόδοση των κύριων χαρακτήρων της ταινίας. Στους υπεύθυνους εικονογραφιστές των βασικών χαρακτήρων συμπεριλαμβάνονται οι Μαρκ Χεν για τον νεαρό Σίμπα, Ρούμπεν Α. Αγκουίνο για τον ενήλικο Σίμπα, Αντρέα Ντέζια για τον Σκαρ, Άρον Μπλέις για τη νεαρή Νάλα, Άντονι Ντε Ρόσα για την ενήλικη Νάλα και Τόνι Φούσιλ για τον Μουφάσα.[4] Περίπου είκοσι λεπτά της ταινίας, συμπεριλαμβανομένου και της όλης σκηνής του I Just Can't Wait to Be King,[11] εικονογραφήθηκαν στα στούντιο Disney-MGM, στις εγκαταστάσεις της Φλόριντα. Σε τελική ανάλυση, περισσότεροι από 600 καλλιτέχνες, εικονογραφιστές και τεχνικοί δούλεψαν για το Βασιλιά των Λιονταριών κατά τη διάρκεια της παραγωγής.[13] Εβδομάδες πριν την κυκλοφορία, η παραγωγή επηρεάστηκε από τον σεισμό Νόρθριτς του 1994, ο οποίος προκάλεσε το κλείσιμο των στούντιο και οι εικονογραφιστές έπρεπε να τελειώσουν τη δουλειά τους στο σπίτι.[22]

Οι εικονογραφιστές των χαρακτήρων μελέτησαν αληθινά ζώα ως αναφορά, όπως είχε γίνει και στην ταινία του 1942, Μπάμπι. Ο Τζιμ Φόουλερ, αναγνωρισμένος εμπειρογνώμονας της άγριας ζωής, επισκέφτηκε τα στούντιο πολλές φορές για να συζητήσει τη συμπεριφορά των λιονταριών και άλλων κατοίκων της σαβάνας και να βοηθήσει τους εικονογραφιστές να αποδώσουν στις ζωγραφιές τους μια αυθεντικότητα.[14] Οι εικονογραφιστές μελέτησαν επίσης διάφορες κινήσεις ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον στον ζωολογικό κήπο του Μαϊάμι, υπό την καθοδήγηση του εμπειρογνώμονα της άγριας ζωής, Ρον Μάγκιλ.[23] Το σκηνικό της σαβάνας βασίζεται στο Εθνικό Πάρκο της Κένυας, το οποίο επισκέφτηκε το πλήρωμα της ταινίας. Χρησιμοποιήθηκαν διάφορα εστιακά μήκη και φακοί ώστε η εικόνα να διαφέρει από τη συνήθη απεικόνιση της Αφρικής στα ντοκιμαντέρ, τα οποία χρησιμοποιούν τηλεφακούς για να τραβούν πλάνα από μακρινές αποστάσεις. Η επική αίσθηση εμπνεύστηκε από σχέδια μελέτες του καλλιτέχνη Χανς Μπάτσερ —ο οποίος, ακολουθώντας την παράκληση του Σκρίμπνερ για ρεαλισμό, προσπάθησε να απεικονίσει φαινόμενα όπως η αναλαμπή του φακού — και τη δουλειά των ζωγράφων Τσαρλς Μάριον Ράσελ, Φρέντερικ Ρένιγκτον και Μάξφιλντ Πάρις.[14][24] Από τη στιγμή που οι χαρακτήρες δεν είναι ανθρωποποιημένοι, όλοι οι εικονογραφιστές έπρεπε να μάθουν να ζωγραφίζουν τετράποδα ζώα.[11]

Η χρησιμοποίηση υπολογιστών βοήθησε τους σκηνοθέτες να παρουσιάσουν το όραμά τους με νέους τρόπους. Για τη σκηνή της «άτακτης φυγής των γκνου», πολλοί διαφορετικοί χαρακτήρες γκνου δημιουργήθηκαν σε ένα πρόγραμμα υπολογιστή 3D, πολλαπλασιάστηκαν σε εκατοντάδες, σκιάστηκαν για να μοιάζουν με εικονογραφημένη ζωγραφιά και τοποθετήθηκαν τυχαία σε μονοπάτια της πλαγιάς ώστε να μιμηθούν την πραγματική, απρόβλεπτη κίνηση του κοπαδιού.[25] Πέντε ειδικά εκπαιδευμένοι εικονογραφιστές και τεχνικοί, πέρασαν περισσότερο από δύο χρόνια δημιουργώντας τη δυόμιση λεπτών σκηνή της άτακτης φυγής.[4] Άλλες χρήσεις εικονογράφησης σε υπολογιστή έγιναν μέσω CAPS (Σύστημα ηλεκτρονικού υπολογιστή για παραγωγή κινουμένων σχεδίων), το οποίο βοήθησε στην προσομοίωση των κινήσεων της κάμερας σε πλάνα που φυσιολογικά απαιτείται η χρήση «σιδηροδρομικών γραμμών», στην προσθήκη χρώματος, φωτισμού και άλλων εφέ.[11]

Μουσική

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: The Lion King (soundtrack)

Ο στιχουργός Τιμ Ράις, που δούλευε μαζί με τον συνθέτη Άλαν Μένκεν πάνω σε τραγούδια για την ταινία Αλαντίν, προσκαλέστηκε για να γράψει τα τραγούδια της ταινίας. Αποδέχτηκε την πρόταση με τον όρο να βρεθεί ένας συνθέτης που θα δούλευε μαζί του. Καθώς ο Μένκεν δεν ήταν διαθέσιμος, οι παραγωγοί αποδέχτηκαν την εισήγηση του Ράις για τον Έλτον Τζον,[17] αφού η πρόταση του Ράις στους ABBA δεν καρποφόρησε εξαιτίας του ότι ο Μπένι Άντερσον ήταν απασχολημένος με το μιούζικαλ Kristina från Duvemåla.[9] Ο Τζον εξέφρασε ενδιαφέρον να γράψει «πολύ ποπ τραγούδια τα οποία θα άρεσαν στα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες όταν θα πάνε να δουν την ταινία να είναι το ίδιο ευχαριστημένοι από τα τραγούδια», παραπέμποντας στην ταινία Το Βιβλίο της Ζούγκλας, όπου ένιωσε ότι «η μουσική ήταν τόσο αστεία και είχε επιρροή τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες».[26]

Ο Τζον και ο Ράις έγραψαν πέντε καινούρια τραγούδια για την ταινία (The Circle of Life, I Just Can't Wait to Be King, Be Prepared, Hakuna Matata και Can You Feel the Love Tonight), με την ερμηνεία του τραγουδιστή για το Circle of Life να παίζει στους τίτλους τέλους της ταινίας.[27] Η κυκλοφορία από την εταιρεία IMAX και η κυκλοφορία του DVD περιελάμβαναν ακόμα ένα τραγούδι, The Morning Report, το οποίο βασιζόταν σε ένα τραγούδι το οποίο είχε απορριφθεί κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης της ταινίας, αλλά συμπεριλαμβανόταν στο ομώνυμο μιούζικαλ της ταινίας.[28] Τη μουσική της ταινίας συνέθεσε ο Χανς Ζίμερ, ο οποίος προσλήφθηκε βάση της δουλειάς του σε δύο ταινίες που διαδραματίζονταν στην Αφρική, τις Η Δύναμη του Ενός και Ένας Κόσμος Χωριστά.[14] Συμπλήρωσε τη σύνθεσή του με παραδοσιακή Αφρικανική μουσική και στοιχεία χορωδίας σε συνεργασία με τον Λίμπο Μι.[27] Οι συνεργάτες του Ζίμερ, Μαρκ Μανσίνα και Τζέι Ρίφκιν, βοήθησαν με τις ρυθμίσεις και την παραγωγή των τραγουδιών.[29]

Το αυθεντικό soundtrack της ταινίας κυκλοφόρησε από την Walt Disney Records στις 13 Ιουλίου 1994. Ήταν το τέταρτο σε πωλήσεις άλμπουμ της χρονιάς στη λίστα του Billboard 200 και το πρώτο σε πωλήσεις soundtrack.[30] Είναι το μόνο soundtrack από ταινία κινουμένων σχεδίων που πιστοποιήθηκε από τη RIAA (Ένωση Βιομηχανίας Ηχογραφήσεων Αμερικής) ως «διαμαντένιο» (πάνω από 10 εκατομμύρια αντίτυπα). Ολόκληρη η ορχηστρική δουλειά του Ζίμερ δεν κυκλοφόρησε ποτέ από την Disney, μέχρι την κυκλοφορία του εορταστικού soundtrack για τα είκοσι χρόνια το 2014.[31] Ο Βασιλιάς των Λιονταριών ενέπνευσε επίσης την κυκλοφορία ενός CD με τον τίτλο Rhythm of the Pride Lands το 1995, με οκτώ τραγούδια από τους Ζίμερ, Μανσίνα και Λίμπο Μι.[32]

Η χρησιμοποίηση του τραγουδιού The Lion Sleeps Tonight σε μια σκηνή με τον Τιμόν και τον Πούμπα οδήγησε σε διαμάχη μεταξύ της Disney και της οικογένειας του Νοτιο-Αφρικανού συνθέτη Σολομών Λίντα, ο οποίος είχε συνθέσει το τραγούδι (αυθεντικός τίτλος «Mbube») το 1939. Τον Ιούλιο του 2004, η οικογένεια μήνυσε την Disney, ζητώντας 1,6 εκατομμύρια δολάρια για τα δικαιώματα του τραγουδιού. Τον Φεβρουάριο του 2006, οι κληρονόμοι του Λίντα έφτασαν σε διακανονισμό με την εταιρία Abilene Music, η οποία κατείχε τα δικαιώματα παγκοσμίως και είχε αδειοδοτήσει το τραγούδι στην Disney, χωρίς όμως να φανερώσει ποσό.[33]

Κυκλοφορία

Επεξεργασία

Για το πρώτο τρέιλερ του Βασιλιά των Λιονταριών, η Disney επέλεξε να χρησιμοποιήσει μόνο τη σκηνή της εισαγωγής με το τραγούδι «Circle of Life». Ο πρόεδρος της Buena Vista Pictures Distribution, Ντικ Κουκ, είπε ότι η απόφαση για αυτή την προσέγγιση πάρθηκε επειδή «ήμασταν όλοι τόσο γοητευμένοι από την ομορφιά και τη μαγεία αυτού του κομματιού που νιώσαμε ότι ήταν πιθανόν ένα από τα καλύτερα τετράλεπτα που έχουμε δει ποτέ σε ταινία», με τον Ντον Χαν να προσθέτει ότι «Circle of Life» δούλεψε ως τρέιλερ καθώς «μπήκε τόσο δυνατά και τόσο καλά και τελείωσε με έκρηξη». Το τρέιλερ κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1993, συνοδεύοντας στην οθόνη την ταινία Οι Τρεις Σωματοφύλακες, και ενώ είχε συμπληρωθεί μόλις το ένα τρίτο του Βασιλιά των Λιονταριών.[34][35] Η αντίδραση του κοινού ήταν ενθουσιώδης, προκαλώντας στον Χαν ανησυχία καθώς φοβόταν ότι οι προσδοκίες από το τρέιλερ είχαν ανέβει πολύ και μπορεί να μην εκπληρώνονταν.[34] Πριν την κυκλοφορία της ταινίας, η Disney έκανε έντεκα δοκιμαστικές προβολές.[36]

Μετά την κυκλοφορία, Ο Βασιλιάς των Λιονταριών συνοδεύτηκε από μια εκτεταμένη διαφημιστική εκστρατεία, η οποία περιελάμβανε διάφορα προϊόντα αλλά και στενή σύνδεση με τις εταιρείες Burger King, Mattel, Kodak, Nestlé and Payless ShoeSource,[37] αντιπροσωπεύοντας 186 εγκεκριμένα προϊόντα.[38][39] Το 1994, η Disney κέρδισε περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια από προϊόντα που βασίζονταν στην ταινία,[40] με 214 εκατομμύρια δολάρια από παιχνίδια μόνο κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων το 1994.[41]

Home media

Επεξεργασία

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών πρωτοκυκλοφόρησε σε VHS και laserdisc στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 3 Μαρτίου 1995, ως μέρος της σειράς «Τα Αριστουργήματα της Disney». Επιπρόσθετα, κυκλοφόρησε και μια Deluxe έκδοση που περιελάμβανε και τις δύο μορφές. Η VHS της Deluxe έκδοσης συμπεριελάμβανε εκτός από την ταινία, μια αναμνηστική επιγραφή «Ο Κύκλος της Ζωής», έξι καλλιτεχνικές λιθογραφίες, μια άλλη κασέτα με το μισάωρο πρόγραμμα για το πώς φτιάχτηκε η ταινία και ένα πιστοποιητικό αυθεντικότητας, ενώ σε μερικές εκδόσεις, υπήρχε μια αποκλειστική λιθογραφία του Ραφίκι και του Σίμπα. Το laserdisc της Deluxe έκδοσης συμπεριελάμβανε επίσης την ταινία, έξι καλλιτεχνικές λιθογραφίες και το υλικό για το πώς φτιάχτηκε η ταινία, αλλά επιπρόσθετα είχε και πίνακες ιστοριών, έργα τέχνης του σχεδιασμού των χαρακτήρων, ακατέργαστα κινούμενα σχέδια και σχολιασμό από τους σκηνοθέτες που δεν περιείχε η VHS. Η VHS έγινε πολύ γρήγορα η βιντεοταινία με τις περισσότερες πωλήσεις όλων των εποχών με 4.5 εκατομμύρια ταινίες να πωλούνται την πρώτη μέρα[42] και τελικά να πουλάει περισσότερα από 30 εκατομμύρια συνολικά[43] πριν η κυκλοφορία των συγκεκριμένων εκδόσεων ανασταλεί το 1997.[44]

Στις 7 Οκτωβρίου 2003, η ταινία επανακυκλοφόρησε σε VHS αλλά και σε DVD για πρώτη φορά, με τον τίτλο Ο Βασιλιάς των Λιονταριών: Platinum Edition, ως μέρος της σειράς DVD, «Platinum Edition», με τις κλασικά εικονογραφημένες ταινίες της Disney. Το DVD περιελάμβανε στον ένα δίσκο δύο εκδοχές της ταινίας, μια έκδοση με ηχητική επεξεργασία που έγινε το 2002 για την κυκλοφορία από την ΙΜΑΧ και μια επιμελημένη έκδοση, που υποτίθεται ότι ήταν η αυθεντική κινηματογραφική εκδοχή του 1994.[45] Ένας δεύτερος δίσκος με έξτρα υλικό, περιείχε και το soundtrack της ταινίας στην αυθεντική Dolby 5.1 μορφή αλλά και σε μια βελτιωμένη μίξη, κάνοντάς το ένα από τα πρώτα DVD της Disney που ήταν τόσο εξοπλισμένο.[46] Μέσω του «seamless branching», ο τηλεθεατής μπορούσε να δει την ταινία με ή χωρίς τη νέα σκηνή που δημιουργήθηκε αργότερα, όπου ένας σύντομος διάλογος της ταινίας αντικαταστάθηκε από ένα τραγούδι (The Morning Report). Κυκλοφόρησε επίσης ένα ειδικό συλλεκτικό σετ, το οποίο περιελάμβανε το DVD σετ, πέντε αποκλειστικά λιθογραφημένα πορτραίτα χαρακτήρων (νέα σχέδια δημιουργήθηκαν τα οποία υπογράφτηκαν από τους αυθεντικούς εικονογραφιστές των χαρακτήρων) και ένα εισαγωγικό βιβλίο με τον τίτλο Το Ταξίδι.[44] Η Platinum Edition του Βασιλιά των Λιονταριών περιελάμβανε αλλαγές που έγιναν στην ταινία κατά την επανακυκλοφορία της ΙΜΑΧ, συμπεριλαμβανομένης της επανασχεδίασης των κροκοδείλων στη σκηνή του «Θέλω να Γίνω Εγώ Βασιλιάς» όπως επίσης και άλλες μετατροπές.[45] Περισσότερα από δύο εκατομμύρια κομμάτια DVD και VHS της Platinum Edition πωλήθηκαν την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας.[42] Ένα DVD box σετ με τις τρεις ταινίες του Βασιλιά των Λιονταριών κυκλοφόρησε στις 6 Δεκεμβρίου 2004. Τον Ιανουάριο του 2005, η κυκλοφορία της ταινίας μαζί με τις συνέχειές της, αναστάληκε και πάλι.[47]

Η Walt Disney Studios Home Entertainment κυκλοφόρησε τη «Διαμαντένια Έκδοση» του Βασιλιά των Λιονταριών στις 4 Οκτωβρίου 2011.[48] Τότε κυκλοφόρησε και σε υψηλή ανάλυση Blu-ray και Blu-ray 3D.[48][49] Η αρχική κυκλοφορία παράγεται σε τρία διαφορετικά πακέτα: α) μια έκδοση δύο δίσκων με Blu-ray και DVD, β) μια έκδοση τεσσάρων δίσκων με Blu-ray, DVD, Blu-ray 3D και ψηφιακό αντίγραφο και γ) ένα box set οκτώ δίσκων το οποίο περιελάμβανε επίσης και τις συνέχειες Ο Βασιλιάς των Λιονταριών II: Το Βασίλειο του Σίμπα και Ο Βασιλιάς των Λιονταριών 3: Χακούνα Ματάτα.[48][49] Ακολούθησε ένα αυτόνομο DVD στις 15 Νοεμβρίου 2011.[48] Η «Διαμαντένια Έκδοση» ανέβηκε στην κορυφή των πωλήσεων στα Blu-ray charts, με πωλήσεις άνω των 1,5 εκατομμυρίων αντιγράφων.[50] Η ταινία πώλησε συνολικά 3,83 εκατομμύρια Blu-ray, έχοντας εισοδήματα 101,14 εκατομμυρίων δολαρίων.[51]

Υποδοχή

Επεξεργασία

Box office

Επεξεργασία

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών εισέπραξε 422.783.777 δολάρια στη Βόρεια Αμερική και 545.700.000 δολάρια σε άλλες χώρες με τελικά συνολικά έσοδα 968.483.777 δολάρια παγκοσμίως.[3] Αυτή τη στιγμή, βρίσκεται στην 30ή θέση της λίστας των ταινιών με τα μεγαλύτερα έσοδα,[52] στην έκτη θέση της λίστας κινουμένων σχεδίων με μεγαλύτερα έσοδα όλων των εποχών παγκοσμίως και στην τρίτη θέση με τα μεγαλύτερα έσοδα για ταινίες της Disney (πίσω από τις ταινίες Ψυχρά κι Ανάποδα και Ζωούπολη).[53] Υπήρξε επίσης η ταινία με τις μεγαλύτερες εισπράξεις παγκοσμίως για το 1994.[54] Μετά την πρώτη κυκλοφορία της, έχοντας κερδίσει 763,4 εκατομμύρια δολάρια,[55] κατατάχθηκε στη δεύτερη θέση με τις μεγαλύτερες εισπράξεις όλων των εποχών παγκοσμίως, πίσω από την ταινία Τζουράσικ Παρκ.[56] Διατήρησε δε το ρεκόρ της ταινίας κινουμένων σχεδίων με τις περισσότερες εισπράξεις, στη Βόρεια Αμερική αλλά και παγκοσμίως, μέχρι που ξεπεράστηκε από τις ψηφιακά επεξεργασμένες σε υπολογιστή ταινίες Ψάχνοντας τον Νέμο (2003), Σρεκ 2 (2004), Η Εποχή των Παγετώνων 3: Η Αυγή των Δεινοσαύρων (2009) και Toy Story 3 (2010). Με τις εισπράξεις της 3D κυκλοφορίας το 2011, ο Βασιλιάς των Λιονταριών ξεπέρασε όλες τις προαναφερθείσες ταινίες εκτός από το Toy Story 3 και κατατάχθηκε δεύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων στη λίστα με τις ταινίες με τις μεγαλύτερες εισπράξεις παγκοσμίως - αργότερα, βρέθηκε στην έκτη θέση με την κυκλοφορία των ταινιών Ψυχρά κι Ανάποδα (2013), Minions (2015) και Ζωούπολη (2016) - ενώ παραμένει πρώτη ως ταινία κινουμένων σχεδίων που έγινε με τον παραδοσιακό τρόπο (ζωγραφισμένη στο χέρι).[57] Είναι επίσης η μεγαλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων των τελευταίων 50 χρόνων όσον αφορά την εκτιμώμενη προσέλευση.[58]

Πρώτη κυκλοφορία

Επεξεργασία

Στις 15 Ιουνίου 1994, ο Βασιλιάς των Λιονταριών έπαιξε μόνο σε δύο αίθουσες στη Βόρεια Αμερική (περιορισμένη κυκλοφορία), στο El Capitan Theater στο Λος Άντζελες και στο Radio City Music Hall στη Νέα Υόρκη.[59] Παρά την περιορισμένη κυκλοφορία, κατάφερε να εισπράξει 1.586.753 δολάρια κατά το Σαββατοκύριακο του Ιουνίου (17-19) ανεβαίνοντας στη δέκατη θέση του πίνακα box office.[60] Ο μέσος όρος των 793.377 δολαρίων ανά αίθουσα προβολής είναι ένα από τα μεγαλύτερα box office που επιτεύχθηκαν ποτέ κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου.[61] Η ευρεία κυκλοφορία έγινε στις 24 Ιουνίου 1994, σε 2550 αίθουσες. Ο περιφερειακός ψηφιακός ήχος της ταινίας οδήγησε πολλές από αυτές τις αίθουσες να εφαρμόσουν τα νέα ηχητικά συστήματα της Dolby Laboratories.[62] Ο Βασιλιάς των Λιονταριών έκανε εισπράξεις 40,9 εκατομμυρίων δολαρίων - ποσό το οποίο, εκείνη την περίοδο, σηματοδοτούσε το τέταρτο μεγαλύτερο άνοιγμα Σαββατοκύριακου όλων των εποχών και το υψηλότερο για ταινία της Disney - ανεβάζοντάς τον στην κορυφή του box office του Σαββατοκύριακου.[13] Η ταινία έλαβε επίσης ένα σπάνιο «Α+» από το CinemaScore.[63] Μέχρι το τέλος της κυκλοφορίας της την άνοιξη του 1995, η ταινία είχε κερδίσει 312.855.561 δολάρια,[3] κάνοντάς την τη δεύτερη σε εισπράξεις ταινία του 1994 στη Βόρεια Αμερική, πίσω από την ταινία Φόρεστ Γκαμπ.[64] Εκτός Βόρειας Αμερικής, εισέπραξε 455,8 εκατομμύρια δολάρια, με συνολικά έσοδα παγκοσμίως 768,6 εκατομμύρια δολάρια.[55] Με βάση το Box Office Mojo, υπολογίζεται ότι η ταινία πούλησε περισσότερα από 74 εκατομμύρια εισιτήρια στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά την πρώτη κυκλοφορία της.[65]

Επανακυκλοφορίες

Επεξεργασία
IMAX και πλατιάς μορφής
Επεξεργασία

Η ταινία επανακυκλοφόρησε στις 25 Δεκεμβρίου 2002 για την ΙΜΑΧ και αίθουσες προβολής με πιο πλατιά οθόνη. Ο Ντον Χαν εξήγησε ότι ο Βασιλιάς των Λιονταριών ήταν σαν να προβαλλόταν για πρώτη φορά οκτώ χρόνια μετά καθώς «υπήρχε μια ολόκληρη νέα γενιά παιδιών που πραγματικά δεν είχαν δει την ταινία, ειδικά στη μεγάλη οθόνη». Δεδομένου ότι η ταινία είχε καταγραφεί ψηφιακά κατά τη διάρκεια της παραγωγής, η διαδικασία αποκατάστασής της υπήρξε πιο εύκολη, ενώ διέθετε πολλές βελτιωμένες σκηνές καλύπτοντας τις ελλείψεις της πρώτης κυκλοφορίας.[36][66] Διέθετε επίσης βελτιωμένη μίξη ήχου, για την οποία ο Χαν εξήγησε ότι «κάνει το κοινό να νιώθει ότι βρίσκεται μέσα στην ταινία».[36] Το πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής, ο Βασιλιάς των Λιονταριών πραγματοποίησε εισπράξεις 2,7 εκατομμυρίων δολαρίων σε 66 τοποθεσίες, 27.664 δολάρια κατά μέσο όρο σε κάθε αίθουσα. Αυτή η κυκλοφορία έκλεισε με έσοδα 15.686.215 δολάρια στις 30 Μαΐου 2003.[67]

Μετατροπή σε 3D
Επεξεργασία

Το 2011, ο Βασιλιάς των Λιονταριών μετατράπηκε σε 3D μορφή για μια περιορισμένη προβολή δύο εβδομάδων στις αίθουσες, την οποία ακολούθησε μια κυκλοφορία σε 3D Blu-ray.[48][68] Η ταινία έκανε άνοιγμα την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2011, κατακτώντας την πρώτη θέση στο box office με 8,9 εκατομμύρια δολάρια εισπράξεις[69] και έκλεισε το Σαββατοκύριακο με εισπράξεις 30,2 εκατομμυρίων, κατατασσόμενη πρώτη στο box office. Αυτό έκανε τον Βασιλιά των Λιονταριών την πρώτη επανακυκλοφορία ταινίας που κέρδισε την πρώτη θέση στον Αμερικανό box office Σαββατοκύριακου από την επανακυκλοφορία της ταινίας Η Επιστροφή των Τζεντάι τον Μάρτιο του 1997.[57] Η ταινία κατέκτησε επίσης την τέταρτη θέση με το καλύτερο άνοιγμα Σαββατοκύριακου Σεπτεμβρίου όλων των εποχών.[70] Κρατήθηκε πολύ καλά στο δεύτερο Σαββατοκύριακο προβολής, κατακτώντας και πάλι την πρώτη θέση στο box office με εισπράξεις 23,9 εκατομμύρια δολάρια, 27% πτώση συγκριτικά με το πρώτο Σαββατοκύριακο.[71] Οι περισσότεροι παρατηρητές του box office περίμεναν η ταινία να πέσει περίπου 50% το δεύτερο Σαββατοκύριακο προβολής, όπως επίσης περίμεναν και την ταινία Moneyball να είναι πρώτη.[72]

Μετά την αρχική επιτυχία στο box office, πολλοί κινηματογράφοι αποφάσισαν να συνεχίσουν την προβολή της ταινίας για περισσότερο από δύο εβδομάδες, παρόλο που η κυκλοφορία του 3D Blu-ray ήταν προγραμματισμένη να γίνει δυόμιση εβδομάδες μετά την κινηματογραφική κυκλοφορία.[71] Στη Βόρεια Αμερική, η 3D κυκλοφορία στις αίθουσες ολοκληρώθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2012 με εισπράξεις 94.242.001 δολάρια. Εκτός Βορείου Αμερικής, εισέπραξε 83.400.000 δολάρια.[73] Η επιτυχημένη 3D κυκλοφορία του Βασιλιά των Λιονταριών έκανε την Disney και την Pixar να σχεδιάσουν 3D επανακυκλοφορίες για τις ταινίες Η Πεντάμορφη και το Τέρας, Ψάχνοντας τον Νέμο, Μπαμπούλας Α.Ε. και Η Μικρή Γοργόνα μέσα στο 2012 και 2013.[74] Αλλά, καμία από τις επανακυκλοφορίες των τριών πρώτων ταινιών δεν είχε την επιτυχία του Βασιλιά των Λιονταριών και έτσι η επανακυκλοφορία της Μικρής Γοργόνας ακυρώθηκε.[75] Το 2012, ο Ρέι Σάμπερς του Box Office Mojo έγραψε ότι ο λόγος της επιτυχίας της 3D εκδοχής του Βασιλιά των Λιονταριών ήταν επειδή «η έννοια μιας 3D επανακυκλοφορίας ήταν ακόμη καινούρια και συναρπαστική και ο Βασιλιάς των Λιονταριών 3D ένιωσε έγκαιρος, δεδομένης της επικείμενης κυκλοφορίας της ταινίες σε Blu-ray. Από τότε, το κοινό βομβαρδίστηκε με τρεις επανακυκλοφορίες 3D μέσα στον χρόνο, κάνοντας την αξία της καινοτομίας να φθαρεί».[76]

Κριτική

Επεξεργασία

Η κυκλοφορία του Βασιλιά των Λιονταριών συγκέντρωσε ενθουσιώδεις κριτικές. Στην ιστοσελίδα Rotten Tomatoes συγκεντρώνει ποσοστό 91% βασισμένο σε 113 κριτικές με μέσο όρο βαθμολογίας 8,3/10. Επίσης, από την ίδια ιστοσελίδα κατατάσσεται στην 33η θέση της λίστας «Οι εκατό καλύτερες ταινίες κινουμένων σχεδίων».[77] Στη σελίδα Metacritic, η ταινία συγκεντρώνει σκορ 83/100 βασισμένο σε 14 κριτικές[78] Το CinemaScore ανέφερε ότι το κοινό βαθμολόγησε την ταινία με «A+».

Ο Ρότζερ Ίμπερτ έδωσε στην ταινία 3,5/4 αποκαλώντας την «μια εξαιρετικά σχεδιασμένη ταινία κινουμένων σχεδίων». Στην κριτική του σημείωσε πως «Το έπος του Σίμπα, το οποίο στις βαθιές ρίζες του έχει κάτι από Ελληνική τραγωδία και σίγουρα τον Άμλετ, είναι μια εμπειρία εκμάθησης αλλά και διασκέδασης».[79] Στο κριτικό τηλεοπτικό πρόγραμμα Σίσκελ & Ίμπερτ, η ταινία επαινέθηκε αλλά έλαβε ανάμικτες αντιδράσεις όταν συγκρίθηκε με προηγούμενες ταινίες της Disney. Ο Ίμπερτ και ο συνεργάτης του, Τζιν Σίσκελ, έδωσαν και οι δύο θετική κριτική αλλά ο Σίσκελ είπε ότι δεν ήταν τόσο καλή όσο προηγούμενες ταινίες όπως Η Πεντάμορφη και το Τέρας και ότι ήταν «μια καλή ταινία, αλλά όχι εξαιρετική».[80] Ο Χαλ Χίνσον από την εφημερίδα The Washington Post αποκάλεσε την ταινία «ένα εντυπωσιακό, σχεδόν τρομακτικό επίτευγμα» και ένιωσε ότι η ταινία ήταν «θεαματική με έναν τρόπο που έχει γίνει σχεδόν τετριμμένος με τις ταινίες κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους της Disney» αλλά ήταν λιγότερο ενθουσιώδης προς το τέλος της κριτικής του λέγοντας «με σαιξπηρικό ύφος και επικό πεδίο δράσης, μοιάζει περισσότερο κατάλληλη για ενηλίκους παρά για παιδιά. Και για να πούμε και την αλήθεια, ακόμα και για τους ενήλικες ήταν εντελώς παράξενη».[81]

Ο Όουεν Γκλέιμπερμαν από το περιοδικό Entertainment Weekly επαίνεσε την ταινία γράφοντας ότι «έχει την απήχηση να σταθεί όχι μόνο ως ένα υπέροχο καρτούν αλλά και ως μια έντονα συναισθηματική ταινία».[82] Ο κριτικός ταινιών του περιοδικού Rolling Stone, Πίτερ Τράβερς, επίσης επαίνεσε την ταινία και ένιωσε ότι ήταν «ένα εξαιρετικά διασκεδαστικό μείγμα μουσικής, διασκέδασης και τεράστιας συγκίνησης, χωρίς όμως να στερείται καρδιάς».[83] Ο Τζέιμς Μπεραρντινέλι από το ReelViews, επαίνεσε την ταινία λέγοντας «με κάθε καινούρια κυκλοφορία κινουμένων σχεδίων, η Disney δείχνει να διευρύνει τους ήδη διευρυμένους ορίζοντές της λίγο περισσότερο. Ο Βασιλιάς των Λιονταριών είναι η πιο ώριμη (με περισσότερες από μία έννοια) αυτών των ταινιών και είναι ξεκάθαρο ότι υπήρξε συνειδητή προσπάθεια ώστε να ικανοποιηθούν στον ίδιο βαθμό και οι ενήλικες και τα παιδιά. Ευτυχώς, για κάποιους από εμάς που γενικά μένουν μακριά από 'καρτούν', τα κατάφεραν».[84]

Μερικοί κριτικοί είχαν ενστάσεις ως προς το γενικότερο αφήγημα της ταινίας. Το προσωπικό του TV Guide έγραψε ότι ενώ ο Βασιλιάς των Λιονταριών ήταν άρτια καταρτισμένος τεχνικά και διασκεδαστικός, «προσφέρει μια λιγότερο αξέχαστη μουσική σε σχέση με προηγούμενες επιτυχίες και μια βιαστική, ανικανοποίητη δραματική κατάληξη».[85] Ο Τέρανς Ράφερτι από το The New Yorker θεώρησε ότι παρά την καλή εικονογράφηση, η ιστορία ένιωθε λίγο «να χειραγωγεί τις απαντήσεις μας κατά βούληση», καθώς «μεταξύ των τραυματικών σκηνών, η ταινία προσφέρει καταπραϋντικά, κοινότυπα μουσικά κομμάτια και ανόητη, πληθωρική κωμωδία».[86]

Βραβεία & Υποψηφιότητες

Επεξεργασία

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών έλαβε τέσσερις υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα και Όσκαρ. Κέρδισε δύο Χρυσές Σφαίρες — Καλύτερη ταινία Κωμωδία ή Μιούζικαλ και Καλύτερη Μουσική[87] — και δύο Όσκαρ - Καλύτερη Μουσική (Χανς Ζίμερ) και Καλύτερο Τραγούδι με το Can You Feel the Love Tonight των Έλτον Τζον και Τιμ Ράις.[88] Τα τραγούδια Circle of Life και Hakuna Matata ήταν επίσης υποψήφια.[88] Το Can You Feel the Love Tonight κέρδισε Βραβείο Γκράμι στην κατηγορία Καλύτερης Αντρικής Ερμηνείας[89] και η ταινία κέρδισε επίσης Βραβεία Annie στις κατηγορίες Καλύτερη Ταινία κινουμένων σχεδίων, Καλύτερη ερμηνεία voice acting (για τον Τζέρεμι Άιρονς) και Καλύτερο Ατομικό Επίτευγμα για τη συμβολή ιστορίας στον τομέα της ψυχαγωγίας κινουμένων σχεδίων.[90]

Στα Βραβεία Saturn, η ταινία υπήρξε υποψήφια σε δύο κατηγορίες, Καλύτερη Ταινία Φαντασίας και Καλύτερη ερμηνεία από Νεότερο Ηθοποιό, χωρίς να κερδίζει κανένα από τα δύο βραβεία.[91] Η ταινία έλαβε επίσης δύο υποψηφιότητες στα Βραβεία BAFTA, για Καλύτερο Ήχο και Καλύτερη Μουσική σε Ταινία, χάνοντας από τις ταινίες Speed και Backbeat αντίστοιχα.[92] Η ταινία έλαβε δύο βραβεία BMI Film & TV για Καλύτερη Μουσική και Πιο Ερμηνευμένο Τραγούδι (Can You Feel the Love Tonight).[93] Στα βραβεία MTV του 1995, η ταινία ήταν υποψήφια για Καλύτερο Αντιήρωα (Κακό) και Καλύτερο Τραγούδι, χωρίς να κερδίζει κανένα από τα δύο.[94] Ο Βασιλιάς των Λιονταριών κέρδισε στην κατηγορία Καλύτερη Ταινία στα Βραβεία Kids' Choice.[95]

Το 2008, το περιοδικό Empire κατέταξε τον Βασιλιά των Λιονταριών στην 319η θέση των καλύτερων ταινιών που φτιάχτηκαν ποτέ[96] και τον Ιούνιο του 2011, το περιοδικό Time την ονόμασε μία από «τις 25 καλύτερες ταινίες κινουμένων σχεδίων όλων των εποχών».[97] Επίσης, τον Ιούνιο του 2008, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου συμπεριέλαβε το Βασιλιά των Λιονταριών σε 2 λίστες. Καταλαμβάνει την 4η θέση στη λίστα «10 Top 10... 10 Καλύτερες Ταινίες Κινουμένων Σχεδίων»[98] ενώ το τραγούδι «Hakuna Matata» καταλαμβάνει την 99η θέση στη λίστα «100 Χρόνια... 100 Τραγούδια».[99]

Βραβεία Κατηγορία Υποψήφιος Αποτέλεσμα
Όσκαρ Μουσική Χανς Ζίμερ Νίκη
Τραγούδι (Can You Feel the Love Tonight) Έλτον Τζον Νίκη
Τραγούδι (Circle of Life) Έλτον Τζον Υποψηφιότητα
Τραγούδι (Hakuna Matata) Νέιθαν Λέιν & Έρνι Σαμπέλα μαζί με τους Τζέισον Γουίβερ & Τζόσεφ Γουίλιαμς Υποψηφιότητα
Χρυσές Σφαίρες Καλύτερη Ταινία Κωμωδία/Μιούζικαλ Νίκη
Μουσική Χανς Ζίμερ Νίκη
Τραγούδι (Can You Feel the Love Tonight) Έλτον Τζον Νίκη
Τραγούδι (Circle of Life) Έλτον Τζον Υποψηφιότητα
BAFTA Μουσική Χανς Ζίμερ Υποψηφιότητα
Ήχος Τέρι Πόρτερ, Μελ Μέτκαλφ, Ντέιβιντ Χάντσον & Ντοκ Κέιν Υποψηφιότητα
Γκράμι Καλύτερη αντρική ερμηνεία Έλτον Τζον (Can You Feel the Love Tonight) Νίκη
Annie Καλύτερη Ταινία κινουμένων σχεδίων Νίκη
Καλύτερη ερμηνεία voice acting Τζέρεμι Άιρονς ως Σκαρ Νίκη
Καλύτερο Ατομικό Επίτευγμα για τη συμβολή ιστορίας στον τομέα της ψυχαγωγίας κινουμένων σχεδίων Νίκη
Saturn Καλύτερη Ταινία Φαντασίας Υποψηφιότητα
Καλύτερη ερμηνεία από Νεότερο Ηθοποιό Τζόναθαν Τέιλορ Τόμας ως νεαρός Σίμπα Υποψηφιότητα
BMI Film & TV Καλύτερη Μουσική Χανς Ζίμερ Νίκη
Πιο Ερμηνευμένο Τραγούδι (Can You Feel the Love Tonight) Έλτον Τζον Νίκη
MTV Καλύτερος Αντιήρωας (Κακός) Τζέρεμι Άιρονς ως Σκαρ Υποψηφιότητα
Καλύτερο Τραγούδι (Can You Feel the Love Tonight) Έλτον Τζον Υποψηφιότητα
Kid's Choice Καλύτερη Ταινία Νίκη

Αντιδράσεις

Επεξεργασία

Συγκεκριμένα στοιχεία της ταινίας θεωρήθηκαν ότι έφεραν ομοιότητες με το Ιαπωνικό τηλεοπτικό πρόγραμμα κινουμένων σχεδίων του 1960, Ο Αυτοκράτορας της Ζούγκλας (γνωστό ως Κίμπα, το Λευκό Λιοντάρι στις Ηνωμένες Πολιτείες), με χαρακτήρες να έχουν όμοιες αναλογίες και διάφορες σκηνές να είναι όμοιες στη συγκρότηση του προγράμματος. Ο Μάθιου Μπρόντερικ πίστευε αρχικά ότι όντως δούλευε σε μια Αμερικανική εκδοχή του Κίμπα, αφού γνώριζε το Ιαπωνικό πρόγραμμα.[100] Ωστόσο, ο σκηνοθέτης του Βασιλιά των Λιονταριών Ρότζερ Άλερς, ισχυρίστηκε ότι δε γνώριζε το πρόγραμμα:

Καθ'όλη την περίοδο που δούλευα στον Βασιλιά των Λιονταριών το όνομα αυτού του προγράμματος δεν αναφέρθηκε ποτέ. Τουλάχιστον εγώ δεν το άκουσα ποτέ. Δεν το είχα δει ποτέ και πραγματικά ήρθε εις γνώσιν μου όταν ο Βασιλιάς των Λιονταριών ολοκληρώθηκε και κάποιος μου έδειξε εικόνες από αυτό. Δούλεψα με τον Τζορτζ Σκρίμπνερ και τη Λίντα Γούλβερτον στην ανάπτυξη της ιστορίας στις αρχές της παραγωγής αλλά μετά έφυγα για να βοηθήσω στην ταινία Αλαντίν. Αν ένας από αυτούς γνώριζε τον Κίμπα δεν είπαν τίποτα. Φυσικά, είναι πιθανόν... Πολλές ιδέες που αναπτύχθηκαν άλλαξαν στην πορεία, πάντα για να γίνει η ιστορία πιο δυνατή. Θα μπορούσα να καταλάβω τους δημιουργούς του Κίμπα να είναι θυμωμένοι αν ένιωσαν ότι είχαμε κλέψει την ιδέα από αυτούς. Αν είχα εμπνευστεί από τον Κίμπα σίγουρα θα γνώριζα την έμπνευσή μου. Ό,τι μπορώ να προσφέρω σε αυτούς τους καλλιτέχνες είναι ο σεβασμός μου και να πω ότι η δημιουργία τους έχει τους πιστούς της οπαδούς και τη δική της θέση στην ιστορία των κινουμένων σχεδίων.[101]

Ο συν-σκηνοθέτης Ρομπ Μίνκοφ ισχυρίστηκε επίσης ότι δεν γνώριζε το πρόγραμμα: «Ξέρω με σιγουριά ότι ο «Κίμπα» δεν συζητήθηκε ποτέ όσο καιρό συμμετείχα στη δουλειά... Με την εμπειρία μου, αν η Disney μάθει κάτι τέτοιο, σου λένε ότι δεν θα το κάνεις. Οι άνθρωποι ισχυρίζονται την παραβίαση δικαιωμάτων συνεχώς». Δήλωσε επίσης ότι όταν μια ιστορία διαδραματίζεται στην Αφρική «δεν είναι ασυνήθιστο να έχεις χαρακτήρες όπως έναν μπαμπουίνο, ένα πουλί ή ύαινες».[102] Ο Γιοσιχίρο Σιμίζου της εταιρίας παραγωγών Τεζούκα, που δημιούργησε το Κίμπα, το Λευκό Λιοντάρι, αντέκρουσε φήμες που ήθελαν το στούντιο να έχει πληρωθεί κρυφά από την Disney αλλά εξηγεί ότι απέτρεψαν τις προτροπές από μέσα στη βιομηχανία να υποβάλουν μήνυση γιατί «είμαστε μια μικρή, αδύναμη εταιρεία. Δεν θα άξιζε τον κόπο έτσι κι αλλιώς... Οι δικηγόροι της Disney είναι ανάμεσα στους καλύτερους είκοσι του κόσμου!»[103]

 
Το καρέ της ταινίας όπου φαίνεται να σχηματίζεται η λέξη «SEX» και προκάλεσε αντιδράσεις.

Διαμαρτυρίες διατυπώθηκαν εναντίον μιας σκηνής όπου μοιάζει σαν η λέξη «SEX» να έχει ενσωματωθεί μέσα στη σκόνη που πετάει στον ουρανό, όταν ο Σίμπα πέφτει προς τα κάτω,[104] για την οποία ο συντηρητικός ακτιβιστής Ντόναλντ Γουίλντμον υποστήριξε ότι ήταν ένα υποσυνείδητο μήνυμα που είχε σκοπό να προωθήσει τη σεξουαλική ακολασία. Ένας από τους εικονογραφιστές, ο Τομ Σίτο, δήλωσε ότι τα γράμματα σχηματίζουν τα αρχικά «SFX» (κοινή συντομογραφία για τα ειδικά εφέ), με «F» και όχι με «Ε», και προοριζόταν ως μια αθώα υπογραφή, την οποία δημιούργησε η ομάδα των εφέ κίνησης.[105]

Οι βιολόγοι που ασχολούνται με τις ύαινες διαμαρτυρήθηκαν για το πώς παρουσιάζονται τα ζώα στην ταινία. Ένας ερευνητής υαινών μήνυσε το στούντιο της Disney για δυσφήμηση του χαρακτήρα,[106] και ένας άλλος — ο οποίος είχε οργανώσει την επίσκεψη των εικονογραφιστών στο τμήμα πεδίου ερευνών της συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, όπου μπορούσαν να παρακολουθήσουν και να σχεδιάσουν ύαινες[107] — σημείωσε ότι ο Βασιλιάς των Λιονταριών μποϊκόταρε τους τρόπους βοήθειας στη διατήρηση της ύαινας στην άγρια φύση.[108] Μερικές ερμηνείες ήθελαν τις ύαινες να αντιπροσωπεύουν μια αντι-μεταναστευτική αλληγορία, όπου οι ύαινες προέρχονταν από κοινότητες μαύρων ή λατίνων.[109][110][111][112]

Κληρονομιά

Επεξεργασία

Συνέχειες και spin-offs

Επεξεργασία

Η πρώτη δουλειά σχετιζόμενη με τον Βασιλιά των Λιονταριών είχε να κάνει με τους χαρακτήρες του Τιμόν και του Πούμπα. Αρχικά, το ντουέτο πρωταγωνίστησε σε μια ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους με τον τίτλο «Stand by Me», η οποία περιελάμβανε τον Τιμόν να τραγουδά το ομώνυμο και κυκλοφόρησε το 1995, συνοδεύοντας τη θεατρική κυκλοφορία της ταινίας Τομ και Χακ. Αργότερα, το ντουέτο απέκτησε τη δικιά του σειρά κινουμένων σχεδίων με συνολικά 85 επεισόδια, Τιμόν και Πούμπα: Η σειρά, η οποία μεταδιδόταν για τέσσερις χρονιές (1995-1999). Ο Έρνι Σαμπέλα συνέχισε να χαρίζει τη φωνή του στον Πούμπα, καθώς στον Τιμόν χάρισαν τη φωνή τους οι Κουίντον Φλιν και Κέβιν Σχον, επιπρόσθετα του Νέιθαν Λέιν.[113]

Η Disney κυκλοφόρησε δύο βιντεοταινίες που σχετίζονταν με τον Βασιλιά των Λιονταριών. Η πρώτη, η οποία κυκλοφόρησε το 1998 σε VHS, ήταν συνέχεια της αυθεντικής ταινίας και είχε τον τίτλο Ο Βασιλιάς των Λιονταριών II: Το Βασίλειο του Σίμπα. Η ταινία επικεντρώνεται στην κόρη του Σίμπα και της Νάλα, την Κιάρα, η οποία ερωτεύεται τον Κόβου, ένα αρσενικό λιοντάρι που μεγάλωσε στην αγέλη των ακολούθων του Σκαρ, γνωστοί ως «Οι Ξένοι».[114] Το 2004 κυκλοφόρησε η δεύτερη ταινία, σε DVD αυτή τη φορά, με τίτλο Ο Βασιλιάς των Λιονταριών 3: Χακούνα Ματάτα. Η συγκεκριμένη διαδραματίζεται πριν αλλά και παράλληλα με την αυθεντική ταινία, όπου βλέπουμε τον Τιμόν και τον Πούμπα να συναντιούνται αλλά και τι έκαναν οι χαρακτήρες κατά τη διάρκεια των γεγονότων της αυθεντικής ταινίας.[115]

Τον Ιούνιο του 2014, ανακοινώθηκε ότι θα κυκλοφορούσε μια νέα τηλεοπτική σειρά βασισμένη στην ταινία με τον τίτλο Η Φρουρά των Λιονταριών. Σε αυτήν θα πρωταγωνιστούσε ο Κίον, ένα δεύτερο λιονταράκι που απέκτησε ο Σίμπα. Αρχικά προβλήθηκε τον Νοέμβριο του 2015 ως τηλεοπτική ταινία από το κανάλι Disney Channel πριν αρχίσουν να προβάλλονται ξεχωριστά επεισόδια τον Ιανουάριο του 2016 στο κανάλι Disney Junior.[116] Η τηλεοπτική ταινία είχε τον τίτλο Η Φρουρά των Λιονταριών: Η μεγάλη επιστροφή (The Lion Guard: Return of the Roar).[117]

CGI διασκευή

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Ο Βασιλιάς των Λιονταριών (ταινία, 2019)

Τον Σεπτέμβριο του 2016, μετά την κριτική και εισπρακτική επιτυχία της ταινίας Το Βιβλίο της Ζούγκλας, η Walt Disney Pictures, ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μία CGI διασκευή της ταινίας Ο Βασιλιάς των Λιονταριών, με σκηνοθέτη τον Τζον Φαβρό.[118] Τον επόμενο μήνα, ο Τζεφ Νέιθανσον προσλήφθηκε για να γράψει το σενάριο της ταινίας.[119] Αρχικά, ο Φαβρό σκόπευε να γυρίσει την ταινία αμέσως μετά τη συνέχεια του Βιβλίου της Ζούγκλας,[118][120] ωστόσο, στις αρχές του 2017 δημοσιεύτηκε πως η συνέχεια του Βιβλίου μπήκε στην αναμονή έτσι ώστε ο Φαβρό να μπορέσει να επικεντρωθεί στον Βασιλιά των Λιονταριών.[121] Τον Φεβρουάριο του 2017, ο Φαβρό ανακοίνωσε πως ο Ντόναλντ Γκλόβερ είχε προσληφθεί για τον ρόλο του Σίμπα και πως ο Τζέιμς Ερλ Τζόουνς θα επαναλάμβανε τον ρόλο του ως Μουφάσα.[122] Τον επόμενο μήνα, δημοσιεύτηκε πως η Μπιγιονσέ αποτελούσε την πρώτη επιλογή του Φαβρό για τον ρόλο της Νάλα, αλλά εκείνη είχε αρνηθεί τον ρόλο λόγω εγκυμοσύνης.[123] Τον Απρίλιο του 2017, οι Μπίλι Άιχνερ και Σεθ Ρόγκεν προστέθηκαν στο καστ ως Τιμόν και Πούμπα αντίστοιχα.[124] Δύο μήνες αργότερα, ο Τζον Όλιβερ προσλήφθηκε για τον ρόλο ου Ζάζου.[125] Στα τέλη Ιουλίου του 2017, η Μπιγιονσέ εισήλθε στις τελευταίες συζητήσεις για το αν θα είχε τελικά τον ρόλο της Νάλα, καθώς και για το αν θα συνείσφερε στο soundtrack της ταινίας.[126] Τον επόμενο μήνα, ο Τσιούετελ Έτζιοφορ εισήλθε σε συζητήσεις για τον ρόλο του Σκαρ.[127] Αργότερα, οι Άλφρι Γούντερντ και Τζον Κανί προστέθηκαν στο καστ για τους ρόλους των Σαράμπι και Ραφίκι αντίστοιχα.[128][129] Την 1η Νοεμβρίου 2017, επιβεβαιώθηκε επίσημα η συμμετοχή των Μπιγιονσέ και Τσιούετελ Έτζιοφορ για τους ρόλους των Νάλα και Σκαρ αντίστοιχα, με τους Έρικ Αντρέ, Φλόρενς Κασούμπα, Κίγκαν-Μάικλ Κι, Τζ. Ντ. ΜακΚρέιρι και Σαχάντι Ράιτ Τζόσεφ να προστίθενται στο καστ για τους ρόλους των Αζίζι, Σένζι και Καμάρι, νεαρός Σίμπα και νεαρή Νάλα αντίστοιχα, ενώ ο Χανς Ζίμερ θα επέστρεφε για τη σύνθεση της μουσικής επένδυσης της ταινίας.[130][131][132][133][134] Στις 28 Νοεμβρίου 2017, δημοσιεύτηκε πως ο Έλτον Τζον είχε υπογράψει να συμμετέχει στο πρότζεκτ, με σκοπό να δουλέψει εκ νέου πάνω στις πρωτότυπες συνθέσεις που είχε κάνει για την πρώτη ταινία.[135]

Η παραγωγή της ταινίας ξεκίνησε τον Μάιο του 2017[136] και κυκλοφόρησε στις 19 Ιουλίου 2019.[137]

Βιντεοπαιχνίδια

Επεξεργασία

Μαζί με την κυκλοφορία της ταινίας, τρία διαφορετικά βιντεοπαιχνίδια βασισμένα στον Βασιλιά των Λιονταριών κυκλοφόρησαν από τη Virgin Interactive τον Δεκέμβριο του 1994. Ο κύριος τίτλος αναπτύχθηκε από τα στούντιο Westwood και κυκλοφόρησε για τον προσωπικό υπολογιστή, για τον Commodore Amiga και τις κονσόλες SNES και Mega Drive. Η εταιρεία Dark Technologies δημιούργησε την έκδοση για το Game Boy, ενώ η Syrox Developments ανέλαβε τις εκδόσεις στα Master System και Game Gear.[138] Η συνέχεια της ταινίας ενέπνευσε αργότερα ένα άλλο παιχνίδι, το The Lion King: Simba's Mighty Adventure (2000) της εταιρείας Torus Games για τις κονσόλες Game Boy Color και PlayStation.[139] Ο Τιμόν και ο Πούμπα εμφανίζονται επίσης στο Timon & Pumbaa's Jungle Games (1995), ένα παιχνίδι για προσωπικό υπολογιστή με συλλογές από διάφορα παιχνίδια γρίφους από την εταιρεία 7th Level, το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε στο SNES από την Tiertex.[140]

Στη σειρά βιντεοπαιχνιδιών Kingdom Hearts της Square Enix και συγκεκριμένα στο πρώτο παιχνίδι, ο Σίμπα είναι διαθέσιμος στη λειτουργία summon,[141][142] ενώ στο Kingdom Hearts II είναι διαθέσιμες περιοχές του κόσμου της ταινίας. Επίσης, ιστορία του είναι ελαφρώς συνδεδεμένη με το τελευταίο μέρος της αυθεντικής ταινίας και περιλαμβάνει όλους τους βασικούς χαρακτήρες, εκτός από τον Ζάζου και τη Σαράμπι.[143] Ο κόσμος του Βασιλιά των Λιονταριών περιλαμβάνεται επίσης στο παιχνίδι δράσης περιπέτειας, Disney Universe (2011).[144] Επίσης, ο Σίμπα εμφανίστηκε στο παιχνίδι Disney Friends (2008) για το Nintendo DS.[145]

Προσαρμογές στη θεατρική σκηνή

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Ο Βασιλιάς των Λιονταριών (μιούζικαλ)

Το θεατρικό τμήμα της Disney δημιούργησε μια εκδοχή της ταινίας σε μιούζικαλ, το οποίο έκανε πρεμιέρα στη Μινεάπολη της Μινεσότα τον Ιούλιο του 1997, ενώ αργότερα, τον Οκτώβριο του 1997, ανέβηκε στο Μπρόντγουεϊ στο θέατρο New Amsterdam. Το μιούζικαλ σκηνοθετήθηκε από την Τζούλι Τέιμορ[146] και περιελάμβανε τραγούδια από την ταινία και από το CD που κυκλοφόρησε μετά την ταινία, Rhythm of the Pride Lands, μαζί με τρεις νέες συνθέσεις από τον Έλτον Τζον και τον Τιμ Ράις. Ο Μαρκ Μανσίνα έκανε τις μουσικές ρυθμίσεις και νέα ορχηστρικά κομμάτια.[147] Το μιούζικαλ έγινε ένα από τα πιο επιτυχημένα στην ιστορία του Μπρόντγουεϊ, κερδίζοντας έξι Βραβεία Tony, συμπεριλαμβανομένου του Καλύτερου Μιούζικαλ, και παρά τη μετακόμισή του στο θέατρο Μίνσκοφ το 2006, μέχρι και σήμερα ανεβαίνει στη Νέα Υόρκη, κάνοντάς το την τρίτη μακροβιότερη παράσταση του Μπρόντγουεϊ και την παραγωγή με τις μεγαλύτερες εισπράξεις στην ιστορία. Η οικονομική επιτυχία της παράστασης οδήγησε στη δημιουργία πολλών διασκευών του ανά τον κόσμο.[12][148][149]

Ο Βασιλιάς των Λιονταριών ενέπνευσε τη δημιουργία δύο αξιοθέατων στα Πάρκα της Disney ώστε να αφηγηθούν ξανά την ιστορία της ταινίας. Το πρώτο, «Ο μύθος του Βασιλιά των Λιονταριών», επαναδημιούργησε την ταινία χρησιμοποιώντας ως χαρακτήρες μαριονέτες που είχαν πραγματικές διαστάσεις, και προβαλλόταν από το 1994 μέχρι το 2002 στο Magic Kingdom στο Πάρκο της Disney στο Ορλάντο της Φλόριντα.[150] Ένα άλλο το οποίο ακόμη ανεβαίνει είναι ένα τριαντάλεπτο μιούζικαλ με τίτλο Festival of the Lion King, μια θεατρική επιθεώρηση της ταινίας, στο οποίο παίζουν κανονικοί ηθοποιοί και ενσωματώνει τα μουσικά νούμερα με γυμναστικές χορογραφίες. Μαζί με τους ηθοποιούς είναι δύο μαριονέτες-ρομποτικά εφέ του Σίμπα και του Πούμπα και ένας ηθοποιός ντυμένος Τιμόν. Το αξιοθέατο άνοιξε τον Απρίλιο του 1998 στο Animal Kingdom στο Πάρκο της Disney στο Ορλάντο,[151] και τον Σεπτέμβριο του 2005 στο Adventureland στο Πάρκο της Disney στο Χονγκ Κονγκ.[152] Μια παρόμοια έκδοση με τον τίτλο «Ο μύθος του Βασιλιά των Λιονταριών» ανέβαινε στο Πάρκο της Disney στο Παρίσι από το 2004 μέχρι το 2009.[153][154]

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. ↑ Σίμπα (simba) στα Σουαχίλι σημαίνει λιοντάρι.
  2. ↑ Σκαρ (scar) στα Αγγλικά σημαίνει ουλή.
  3. ↑ Ραφίκι (rafiki) στα Σουαχίλι σημαίνει φίλος.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «The Lion King» (Αγγλικά) 15  Ιουνίου 1994.
  2. ↑ «The Lion King (U)». British Board of Film Classification. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2013. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «The Lion King». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2011. 
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 Walt Disney Pictures (25 Μαΐου 1994). Lion King Production Notes. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2016.
  5. ↑ Lawson, Tim· Persons, Alisa (9 Δεκεμβρίου 2004). The Magic Behind the Voices: A Who's Who of Cartoon Voice Actors. ISBN 978-1-57806-696-4. 
  6. ↑ «Ο Βασιλιάς των Λιονταριών (The Lion King) - Greek Dub DB». www.greekdubdb.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2022. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 The Lion King: A Memoir – Don Hahn (Blu-ray). The Lion King: Diamond Edition: Walt Disney Home Entertainment. 2011.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Neuwirth, Allan (2003). Makin' toons: inside the most popular animated TV shows and movies . Skyhorse Publishing Inc. ISBN 978-1-58115-269-2. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 The Pride of the King (Blu-ray). The Lion King: Diamond Edition: Walt Disney Home Entertainment. 2011
  10. ↑ «The Origins of 'The Lion King'». James Cummins Book Seller. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2011. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Allers, Roger; Hahn, Don, and Minkoff, Rob (1995). Laserdisc/DVD audio commentary for The Lion King. Walt Disney Home Entertainment
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Walt Disney Company. The Lion King: The Landmark Musical Event. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε 2014-02-22 στο Wayback Machine. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2016. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Daly, Steve (8 Ιουλίου 1994). «Mane Attraction». Entertainment Weekly. http://www.ew.com/article/1994/07/08/storyboard-screen. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2011. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 Finch, Christopher (1994). «Afterword». The art of The Lion King. Hyperion. σελίδες 165–193. ISBN 978-0-7868-6028-9. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Norman, Floyd (2010). Ghez, Didier, επιμ. Walt's People -, Volume 9. Xlibris Corporation. σελίδες 463–464. ISBN 978-1-4500-8746-9. 
  16. ↑ 16,0 16,1 The Lion King: Platinum Edition (Disc 2), Origins (DVD). Walt Disney Home Entertainment. 15 Ιουνίου 1994.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 The Making of The Lion King (Laserdisc). The Lion King laserdisc: Walt Disney Home Entertainment. 1995.
  18. ↑ 18,0 18,1 Redmond, Aiden (15 Σεπτεμβρίου 2011). «Jeremy Irons and James Earl Jones on 'The Lion King 3D' and Keeping It Together When Mufasa Dies». Moviefone. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  19. ↑ 19,0 19,1 King, Susan (15 Σεπτεμβρίου 2011). «A 'Lion's' tale». The Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2011/sep/15/entertainment/la-et-lion-king-20110915. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2011. 
  20. ↑ Kehr, Dave (27 Δεκεμβρίου 2002). «The Lion Evolves». The New York Times. http://www.nytimes.com/2002/12/27/movies/at-the-movies.html. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  21. ↑ Willman, Chris (15 Μαΐου 1994). «SUMMER SNEAKS '94 : You Can't Hide His Lion Eyes». The Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  22. ↑ Shirey, Eric (28 Σεπτεμβρίου 2011). «Producer Don Hahn Shares His Experiences Working on 'The Lion King'». Yahoo!. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2011. 
  23. ↑ «FilMiami's Shining Star: Ron Magill». FilmMiami. Miami-Dade County. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2015. 
  24. ↑ 2007, Hans P. (2008). Dream worlds: production design for animation. Focal Press. σελ. 66. ISBN 0-240-52093-9. 
  25. ↑ The Lion King: Platinum Edition (Disc 2), Computer Animation (DVD). Walt Disney Home Entertainment. 15 Ιουνίου 1994.
  26. ↑ White, Timothy (4 Οκτωβρίου 1997). «Elton John: The Billboard Interview». Billboard: 95–96. http://books.google.com/books?id=1wkEAAAAMBAJ&pg=RA1-PA27. 
  27. ↑ 27,0 27,1 The Lion King: Platinum Edition (Disc 1), Music: African Influence (DVD). Walt Disney Home Entertainment. 15 Ιουνίου 1994.
  28. ↑ The Making of The Morning Report (DVD). The Lion King: Platinum Edition (Disc 1): Walt Disney Home Entertainment. 15 Ιουνίου 1994.
  29. ↑ The Lion King (Original soundtrack). Hans Zimmer, Elton John, Tim Rice. Walt Disney Records. 1994. 60858-7.
  30. ↑ «Year-end 1994 Billboard 200». Billboard. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2008. 
  31. ↑ Grisham, Lori (7 Μαΐου 2014). «Walt Disney Records to release legacy collection». USA Today. http://www.usatoday.com/story/news/nation-now/2014/05/07/walt-disney-to-release-legacy-collection/8803881/. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2014. 
  32. ↑ «Rhythm of the Pride Lands: The Musical Journey Continues ...». Billboard. 5 Ιανουαρίου, 1995. http://books.google.com/books?id=ugsEAAAAMBAJ&pg=PA80. 
  33. ↑ «Disney settles Lion song dispute». BBC News. 16 Φεβρουαρίου 2006. http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4721564.stm. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2008. 
  34. ↑ 34,0 34,1 Brew, Simon (3 Νοεμβρίου 2011). «Don Hahn interview: The Lion King, Disney, Pixar, Frankenweenie and the future of animation». Den of Geek (Dennis Publishing). Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  35. ↑ Welkos, Robert W. (29 Νοεμβρίου 1993). «Will 'Lion King' Be Disney's Next 'Beast'?». The Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 Kallay, William (Δεκέμβριος 2002). «The Lion King: The IMAX Experience». In 70mm. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2009. 
  37. ↑ Hofmeister, Sallie (12 Ιουλίου 1994). «In the Realm of Marketing, 'The Lion King' Rules». The New York Times. http://www.nytimes.com/1994/07/12/business/in-the-realm-of-marketing-the-lion-king-rules.html?pagewanted=all&src=pm. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  38. ↑ Tyler Eastman, Susan (2000). Research in media promotion. Routledge. σελ. 244. ISBN 978-0-8058-3382-9. 
  39. ↑ Olson, Scott Robert (1999). Hollywood planet: global media and the competitive advantage of narrative transparency. Taylor & Francis. σελ. 216. ISBN 978-0-8058-3230-3. 
  40. ↑ Broeske, Pat H. (23 Ιουνίου 1995). «Playing for Keeps». Entertainment Weekly. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  41. ↑ Bryman, Alan (2004). The Disneyization of Society. Sage. σελ. 86. ISBN 978-0-7619-6765-1. 
  42. ↑ 42,0 42,1 «The Lion King home video selling figures». ComingSoon.Net. 9 Οκτωβρίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2006. 
  43. ↑ Susman, Gary (13 Οκτωβρίου 2003). «"Lion King" sets new records with DVD release». Entertainment Weekly. http://www.ew.com/article/2003/10/13/lion-king-sets-new-records-dvd-release. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2008. 
  44. ↑ 44,0 44,1 «TLK on Home Video». Lionking.org. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2006. 
  45. ↑ 45,0 45,1 «The Lion King: Platinum Edition DVD Review (Page 2) which shows the differences between the film presented on the DVD and the original theatrical cut». UltimateDisney.com. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2009. 
  46. ↑ «The Lion King Special Edition». IGN. 16 Απριλίου 2003. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2006. 
  47. ↑ «Out of Print Disney DVDs». UltimateDisney.com. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2006. 
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 48,3 48,4 «Audiences to Experience Disney's "The Lion King" Like Never Before». PR News Wire. 26 Μαΐου 2011. http://www.prnewswire.com/news-releases/audiences-to-experience-disneys-the-lion-king-like-never-before-122647058.html. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2011. 
  49. ↑ 49,0 49,1 «Exclusive: Lion King 3D Blu-ray Details». IGN. 25 Μαΐου 2011. http://www.ign.com/articles/2011/05/25/exclusive-lion-king-3d-blu-ray-details. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2011. 
  50. ↑ Latchem, John (18 Οκτωβρίου 2011). «'Lion King,' 'Fast Five' Propel Blu-ray to Record-breaking Week». Home Media Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2011. 
  51. ↑ C.S.Strowbridge (1 Μαρτίου 2012). «Blu-ray Sales: Vamp Defeat Tramp». The Numbers. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2012. 
  52. ↑ «All Time Worldwide Box Office Grosses». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2016. 
  53. ↑ Hooton, Christopher (14 Ιανουαρίου 2014). «Frozen becomes highest-grossing Disney animated film of all time». The Independent. http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/frozen-becomes-highestgrossing-disney-animated-film-of-all-time-9058069.html. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  54. ↑ «1994 WORLDWIDE GROSSES». Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2011. 
  55. ↑ 55,0 55,1 «The Lion King». The Numbers. Nash Information Services. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2011. North American gross after first run: $312,825,889; Overseas gross prior to re-release:$455,800,000 
  56. ↑ «'Gump' Soars Past 'Star Wars'». Chicago Tribune. 12 Φεβρουαρίου 1995. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-04-16. https://www.webcitation.org/66y8qmNFr?url=http://articles.chicagotribune.com/1995-04-12/business/9504120314_1_gump-star-wars-lion-king. Ανακτήθηκε στις 2016-02-02. 
  57. ↑ 57,0 57,1 Subers, Ray (19 Σεπτεμβρίου 2011). «Weekend Report: 'Lion King' Regains Box Office Crown». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  58. ↑ Gray, Brandon (16 Σεπτεμβρίου 2011). «Forecast: 'Lion King' to Roar Again». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  59. ↑ Eller, Claudia (7 Απριλίου 1994). «Summer Movie Hype Coming In Like a 'Lion' : Disney Opens Season With April Ticket Sales for a June Release». The Los Angeles Times. 
  60. ↑ Natale, Richard (20 Ιουνίου 1994). «'Wolf,' 'Lion King' Grab the Movie-Goers». Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  61. ↑ «TOP WEEKEND THEATER AVERAGES». Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2011. 
  62. ↑ Fantel, Hans. «Technology; Cinema Sound Gets a Digital Life». New York Times. http://www.nytimes.com/1994/06/12/business/technology-cinema-sound-gets-a-digital-lift.html. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  63. ↑ McClintock, Pamela (19 Αυγούστου 2011). «Why CinemaScore Matters for Box Office». The Hollywood Reporter. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  64. ↑ «Top 50 movies of 1994». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2009. 
  65. ↑ «The Lion King (1994)». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2016. 
  66. ↑ «In the Round » Making 'Return of the King'». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2009. 
  67. ↑ «Releases for The Lion King (1994)». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  68. ↑ McClintock, Pamela (26 Μαΐου 2011). «Disney's 'The Lion King' to Return to Theaters in Digital 3D». The Hollywood Reporter. http://www.hollywoodreporter.com/news/disneys-lion-king-return-theaters-192621. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2011. 
  69. ↑ Subers, Ray (16 Σεπτεμβρίου 2011). «Friday Report: 'Lion King' Pounces on Weak Field». Box Office Mojo. 
  70. ↑ «TOP OPENING WEEKENDS BY MONTH SEPTEMBER». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  71. ↑ 71,0 71,1 «Weekend Report: 'Lion' Remains 'King,' 'Moneyball,' 'Dolphin Tale' Go Extra Innings». Box Office Mojo. 
  72. ↑ McClintock, Pamela (22 Σεπτεμβρίου 2011). «Box Office Preview: Brad Pitt's 'Moneyball' Looks to Out-Run Taylor Lautner's 'Abduction'». The Hollywood Reporter. 
  73. ↑ «The Lion King (in 3D)». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2014. 
  74. ↑ Smith, Grady (4 Οκτωβρίου 2011). «'Beauty and the Beast', 'The Little Mermaid', 'Finding Nemo', 'Monsters, Inc.' get 3-D re-releases». Entertainment Weekly. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2011. 
  75. ↑
  76. ↑ Subers, Ray (16 Σεπτεμβρίου 2012). «Weekend Report: 'Resident Evil 5,' 'Nemo 3D' Lead Another Slow Weekend». Box Office Mojo. 
  77. ↑ «Top 100 Animation Movies - Rotten Tomatoes». www.rottentomatoes.com. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2016. 
  78. ↑ «The Lion King (1994): Reviews». Metacritic. CBS. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2008. 
  79. ↑ Ebert, Roger (24 Ιουνίου 1994). «The Lion King review». rogerebert.com. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2014. 
  80. ↑ «The Lion King review». At the Movies with Ebert & Roeper. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2008. 
  81. ↑ Hinson, Hal (24 Ιουνίου 1994). «The Lion King review». The Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/review96/lionkinghin.htm. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2008. 
  82. ↑ Gleiberman, Owen (24 Ιουνίου 1994). «The Lion King movie review». Entertainment Weekly. http://www.ew.com/article/1994/06/24/lion-king-0. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2008. 
  83. ↑ Travers, Peter (14 Ιουλίου 1994). «The Lion King movie review». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2008. 
  84. ↑ Berardinelli, James. «The Lion King review». ReelViews.net. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2008. 
  85. ↑ «The Lion King movie review». TV Guide. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2008. 
  86. ↑ Rafferty, Terrence. «The Lion King movie review». New Yorker. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2008. 
  87. ↑ «SEARCH – Lion King, The». Hollywood Foreign Press Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2008. 
  88. ↑ 88,0 88,1 «Nominees & Winners for the 67th Academy Awards». oscars.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2011. 
  89. ↑ «Elton John». Grammy.com. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2008. 
  90. ↑ «Legacy: 22nd Annual Annie Award Nominees and Winners (1994)». Annie Awards. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2008. 
  91. ↑ «Saturn Awards go to 'Vampire,' 'Gump,' 'Pulp'date=27 Ιουνίου 1995». The Hollywood Reporter 337 (43): σελ. 6. 
  92. ↑ «1995 BAFTA Awards». BAFTA.org. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2009. 
  93. ↑ «BMI Film & TV Awards: 1995». Internet Movie Database. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2008. 
  94. ↑ «MTV Movie Awards: 1995». MTV.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2008. 
  95. ↑ «Kids' Choice Awards: All Winners». Nickelodeon. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2007. 
  96. ↑ Braund, Simon; Glen Ferris; Ian Freer; Nev Pierce; Chris Hewitt; Dan Jolin; Ian Nathan; Kim Newman και άλλοι.. «The 500 Greatest Movies of All Time». Empire. http://www.empireonline.com/500/34.asp. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2010. 
  97. ↑ Richard Corliss (23 Ιουνίου 2011). «The 25 All-TIME Best Animated Films – The Lion King». TIME. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-10-22. https://web.archive.org/web/20111022161020/http://entertainment.time.com/2011/06/23/the-25-all-time-best-animated-films/slide/the-lion-king-1994/. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2011. 
  98. ↑ «AFI's 10 Top 10». American Film Institute. 17 Ιουνίου 2008. http://www.afi.com/10top10/animation.html. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2008. 
  99. ↑ American Film Institute (2004). «The Top Movie Songs of All Time» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2008. 
  100. ↑ Peter Schweizer and Rochelle Schweizer. Disney: The Mouse Betrayed: Greed, corruption, and children at risk, Regnery, Washington, D.C., 1998. Κεφ. 11 "The Lyin' King", σσ. 167–168.
  101. ↑ Fiamma, Andrea (12 Δεκεμβρίου 2014). «Intervista a Roger Allers, il regista de Il Re Leone». Fumettologica Magazine. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2015. 
  102. ↑ Welkos, Robert W. (13 Ιουλίου 1994). «A 'Kimba' Surprise for Disney : Movies: 'The Lion King' is a hit, but reported similarities to the Japanese-created American cartoon of the '60s are raising some questions». Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2015. 
  103. ↑ Kelts, Roland, Japanamerica: How Japanese Pop Culture Has Invaded the US. Reprint edn (Palgrave Macmillan, 2008). σ.45
  104. ↑ «The alleged "SEX" frame in The Lion King». Snopes. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2006. 
  105. ↑ Schweizer, Peter· Schweizer, Rochelle (1998). Disney: The Mouse Betrayed : Greed, Corruption, and Children at Risk. Regnery Pub. σελ. 142. ISBN 0895263874. 
  106. ↑ McPherson, James (Καλοκαίρι 2008). «The good,the bad and the hyena». BBC Wildlife. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-27. https://web.archive.org/web/20141027025919/http://www.suzieszterhas.com/a/pdf/BBC_WL_SUM08_HYENA_final.pdf. Ανακτήθηκε στις 2016-02-04. 
  107. ↑ Glickman, Stephen (Φθινόπωρο 1995). «The Spotted Hyena From Aristotle to the Lion King: Reputation is Everything». Social Research: An International Quarterly 62 (3). 
  108. ↑ Frank, Laurence D. (Μάιος 2006). «Girl Power». African Geographic. http://www.lionconservation.org/PopularArticles/Girl-power,Africa-Geographic,2006.pdf. 
  109. ↑ Martin-Rodriguez, Manuel (2000) "Hyenas in The Pride Lands: Latinos/As and Immigration in Disney's The Lion King". Aztlán: A Journal of Chicano Studies 25(1): σσ. 47-67
  110. ↑ Gooding‐Williams, Robert. "Disney in Africa and the inner city: On race and space in The Lion King." Social Ιdentities 1.2 (1995): σσ. 373-379.
  111. ↑ Foster, David. "The Lion King Falls Prey to Howls of Sexism, Racism." Chicago Tribune 26 (1994).
  112. ↑ Brunette, Libby, Claudette Mallory, and Shannon Wood. "Stereotypes & Racism in Children's Movies." (1997) Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2008.
  113. ↑ Grant, John (1998). Encyclopedia of Walt Disney's animated characters. Hyperion Books. σελ. 150. ISBN 0-7868-6336-6. 
  114. ↑ James, Caryn (23 Οκτωβρίου 1998). «VIDEO REVIEW; A 'Lion King' With Girls as Stars». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2014. 
  115. ↑ Patrizio, Andy (6 Φεβρουαρίου 2004). «The Lion King 1 1/2». IGN. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  116. ↑ Hellmann, Melissa (10 Ιουνίου 2014). Spin-Off of The Lion King Aims to Enchant a New Generation of Viewers. Time. http://time.com/2851192/spin-off-of-the-lion-king-aims-to-enchant-a-new-generation-of-viewers. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2014. 
  117. ↑ Steinberg, Brian (12 Αυγούστου 2015). «Disney to Revive 'Lion King' With 'Lion Guard' TV Series». Variety. Variety Media. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2015. 
  118. ↑ 118,0 118,1 «Disney and Jon Favreau Joining Forces on "The Lion King"». The Walt Disney Company. 28 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2016. 
  119. ↑ McCabe, Adam (13 Οκτωβρίου 2016). «Disney's Live-Action 'Lion King' hires Jeff Nathanson to pen script». Inside the Magic. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  120. ↑ Foutch, Haleigh (1 Δεκεμβρίου 2016). «Jon Favreau Offers Updates on 'The Lion King' and 'The Jungle Book 2'». Collider. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  121. ↑ Fleming Jr, Mike (21 Μαρτίου 2017). «Sean Bailey On How Disney's Live-Action Division Found Its 'Beauty And The Beast' Mojo». Deadline Hollywood. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  122. ↑ Couch, Aaron (17 Φεβρουαρίου 2017). «'Lion King' Remake Casts Donald Glover as Simba, James Earl Jones as Mufasa». The Hollywood Reporter. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  123. ↑ Kroll, Justin (30 Μαρτίου 2017). «Beyonce Top Choice to Voice Nala in ‘Lion King’ Remake (EXCLUSIVE)». Variety. https://variety.com/2017/film/news/beyonce-lion-king-remake-nala-1202019931/. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  124. ↑ Lesnick, Silas (25 Απριλίου 2017). «Billy Eichner and Seth Rogen Set as The Lion King’s Timon and Pumbaa». Comingsoon.net. http://www.comingsoon.net/movies/news/841623-timon-and-pumbaa. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  125. ↑ Gettell, Oliver (10 Ιουλίου 2017). «Disney's live-action Lion King adds John Oliver as Zazu». Entertainment Weekly. http://ew.com/movies/2017/07/10/john-oliver-lion-king-zazu-disney/. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  126. ↑ BWW News Desk (31 Ιουλίου 2017). «Will Beyonce Join THE LION KING Remake with A Starring Role AND a Soundtrack?». Broadway World. http://www.broadwayworld.com/article/Will-Beyonce-Join-THE-LION-KING-Remake-with-A-Starring-Role-AND-a-Soundtrack-20170731. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  127. ↑ Kit, Borys (2 Αυγούστου 2017). «Chiwetel Ejiofor in Talks to Voice Scar in Disney's 'Lion King'». The Hollywood Reporter. https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/chiwetel-ejiofor-talks-voice-scar-live-action-lion-king-1026338. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  128. ↑ Evry, BMax (7 Αυγούστου 2017). «Alfre Woodard to Play Simba’s Mother in Live-Action Lion King». Comingsoon.net. http://www.comingsoon.net/movies/news/877243-alfre-woodard-to-play-simbas-mother-in-live-action-lion-king. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  129. ↑ Gonzalez, Umberto; Verhoeven, Beatrice (7 Αυγούστου 2017). «‘Lion King’ Rafiki Casting: John Kani, ‘Civil War’ Star, to Play Wise Baboon (Exclusive)». TheWrap. http://www.thewrap.com/john-kani-rafiki-lion-king/. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  130. ↑ Dean Schmitz, Dean (4 Αυγούστου 2017). «Chiwetel Ejiofor Will Voice Scar in The Lion King». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  131. ↑ Pallotta, Frank (2 Νοεμβρίου 2017). «Beyoncé joins cast of Disney's live-action 'Lion King'». http://edition.cnn.com/2017/11/01/entertainment/lion-king-beyonc-cast/index.html. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  132. ↑ Criscitiello, Alaxa (1 Νοεμβρίου 2017). «Beyonce and More Additional Casting Revealed in New Preview Poster for THE LION KING». Broadway World. https://www.broadwayworld.com/article/Beyonce-and-Additional-Casting-Revealed-in-New-Preview-Poster-for-THE-LION-KING-20171101. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  133. ↑ «'Lion King's' Young Simba Actor Signs With ICM Partners (Exclusive)». The Hollywood Reporter. 2 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  134. ↑ «Shahadi Wright Joseph as Young Nala». New York Daily News. 2 Νοεμβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  135. ↑ «Elton John will make millions with live-action remake of 'The Lion King'». New York Daily News. 28 Νοεμβρίου 2017. http://www.nydailynews.com/entertainment/gossip/confidential/elton-john-set-rake-article-1.3660427. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  136. ↑ Lammers, Timothy (18 Μαρτίου 2017). «Disney's Live-Action The Lion King Starts Production in May». Screen Rant. http://screenrant.com/lion-king-disney-filming-start-synopsis/. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  137. ↑ Snetiker, Marc (25 Απριλίου 2017). «Disney sets release dates for Frozen 2, Lion King, and more». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-04-26. https://web.archive.org/web/20170426013103/http://ew.com/movies/2017/04/25/frozen-2-lion-king-disney-release-dates/. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
  138. ↑ «The Lion King». Moby Games. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  139. ↑ Harris, Craig (30 Νοεμβρίου 2000). «Disney's The Lion King: Simba's Mighty Adventure Review». IGN. 
  140. ↑ Burch, Anthony (6 Μαρτίου 2008). «Games time forgot: Timon and Pumbaa's Jungle Games». Destructoid. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  141. ↑ Birlew, Dan (2003). Kingdom Hearts Official Strategy Guide . BradyGames. ISBN 978-0-7440-0198-3. 
  142. ↑ Hollinger, Elizabeth (2004). Kingdom Hearts: Chain of Memories Official Strategy Guide. BradyGames Publishing. ISBN 978-0-7440-0473-1. 
  143. ↑ Hollinger, Elizabeth (2006). Kingdom Hearts II Official Strategy Guide. BradyGames Publishing. ISBN 978-0-7440-0526-4. 
  144. ↑ VanOrd, Kevin (28 Οκτωβρίου 2011). «Disney Universe Review». GameSpot. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  145. ↑ DeVries, Jack (7 Μαρτίου 2008). «Disney Friends Review». IGN. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  146. ↑ «Disney's THE LION KING». LouisvilleKy.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2016. 
  147. ↑ Pacheco, Patrick (3 Νοεμβρίου 1997). «Disney's Great Leap». The Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  148. ↑ Playbill Staff (19 Ιανουαρίου 2014). «Long Runs on Broadway». Playbill. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2014. 
  149. ↑ «Cumulative Broadway Grosses by Show». BroadwayWorld.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2014. 
  150. ↑ Rasmussen, Nate (7 Ιουλίου 2011). «Vintage Walt Disney World: Legend of the Lion King». Disney Parks. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  151. ↑ «Festival of the Lion King». Walt Disney World. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  152. ↑ «Adventureland — Attractions & Entertainment». Hong Kong Disneyland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014. 
  153. ↑ «EURO DISNEY S.C.A.: Annual Report 2004» (PDF). Euro Disney. σελίδες 26–7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 1 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2016. 
  154. ↑ «Videopolis Theatre». DLPGuide. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Ο_Βασιλιάς_των_Λιονταριών&oldid=10851144"