Βικιπαίδεια

Εφηβικό είδωλο

Εφηβικό είδωλο είναι κάθε διασημότητα με μεγάλο αριθμόεφήβων θαυμαστών. Τα εφηβικά είδωλα είναι γενικά νέοι αλλά όχι απαραίτητα έφηβοι.[1] Η δημοτικότητα ενός είδωλου μπορεί να περιορίζεται στους εφήβους ή να επεκτείνεται και σε άλλες ηλικιακές ομάδες.

Οι Beatles το 1965

Ανά περιοχή

Επεξεργασία

Ασία

Επεξεργασία
 
Τοκ Τιέν (Βιετνάμ)
 
Ο Σάκης Ρουβάς ερμηνεύει το Shake It στον Διαγωνισμό Τραγουδιού Eurovision 2004

Η Ανατολική Ασία διαθέτει μεγάλο αριθμό οπαδών εφηβικών ειδώλων και στα δύο φύλα. Η κουλτούρα ειδώλων της Ανατολικής Ασίας, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1960, εξαπλώθηκε στις γειτονικές χώρες τις επόμενες δεκαετίες: στη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν, για παράδειγμα, ριζώθηκε τη δεκαετία του 1990 και στην Κίνα τη δεκαετία του 2010. Τα είδωλα δεν περιορίζονται στο τραγούδι και μπορεί να προέρχονται από χώρους με πιο σαφή εστίαση στην εικόνα, όπως η φωτογραφία pin-up (μοντέλα) και η πορνογραφία.

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδωλα και ομάδες ειδώλων διασκορπισμένα σε πολλές χώρες. Στην Ιαπωνία, υπάρχουν οι σταρ της ποπ Αγιούμι Χαμασάκι, Νάμι Αμούρο και Κάνα Νισίνο και μουσικά σχήματα όπως Momoiro Clover Z, Morning Musume, AKB48, οι αγορίστικες μπάντες Perfume and Johnny & Associates Arashi, οι NEWS, KAT-TUN και Hey! Say! JUMP μεταξύ άλλων. Στην Ταϊβάν, υπάρχουν ποπ είδωλα όπως οι Τζέι Τσου, Τζολίν Τσάι, τα μουσικά γκρουπ Mayday, F4 και SHE. Στη Νότια Κορέα, αξιόλογες προσωπικότητες της K-pop είναι οι τραγουδιστές BoA και Rain και τα γκρουπ BTS, Blackpink, Exo, TVXQ, 2PM, 2AM, Beast, Shinee, Super Junior, 2NE1, Big Bang, Wonder Girls, T-ara, Kara and Girls' Generation.[2] Στο Βιετνάμ, υπάρχουν οι τραγουδιστές WanBi Tuấn Anh,[3] Sơn Tùng M-TP, Đông Nhi, Bảo Thy και Tóc Tiên.[4]

Ευρώπη

Επεξεργασία
 
Μπιλ Κάουλιτζ, 2010

Στα ευρωπαϊκά ινδάλματα εφήβων περιλαμβάνονται ο Γερμανός σταρ Μπιλ Κάουλιτζ του ποπ-ροκ συγκροτήματος Tokio Hotel,[5] τα μέλη της αγγλοϊρλανδικής αγορίστικης ποπ μπάντας One Direction και οι Girls Aloud, επίσης αγγλοϊρλανδικό συγκρότημα. Στην Ισπανία, οι La Oreja de Van Gogh, Μιγκέλ Μπόσε, Mecano και Hombres G απολάμβαναν την ιδιότητα του εφηβικού ειδώλου. Στα Βαλκάνια, ο αείμνηστος Βορειομακεδόνας τραγουδιστής Τόσε Προέσκι θεωρούνταν εφηβικό είδωλο.

Στην Ελλάδα, ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στα εφηβικά είδωλα κατέχει ο τραγουδιστής Σάκης Ρουβάς,[6][7] με πλήθος θαυμαστριών στην εφηβεία αλλά και σε μεγαλύτερες ηλικίας, που απέκτησαν το χαρακτηριστικό παρατσούκλι "ρουβίτσες".[8][9]

Λατινική Αμερική

Επεξεργασία
 
Ρίκι Μάρτιν, 2013

Στη Λατινική Αμερική, μεταξύ των ειδώλων συγκαταλέγονται οι αστέρες της μεξικανικής ποπ Τιμπιρίτσε, Λίντα Τόμας, Μανιέτο, τον Μεξικανό Λουίς Μιγκέλ, γεννημένο στο Πουέρτο Ρίκο, την Κολομβιανή Σακίρα και την αγορίστικη μπάντα Menudo από το Πουέρτο Ρίκο τη δεκαετία του 1980 και του 1990 και τους Πάτι Καντού, Μπελντέν και Αναΐ τις δεκαετίες του 2000 και του 2010.[10] Εξάλλου, το πρώην μέλος των Menudo Ρίκι Μάρτιν, οι κύριοι ανταγωνιστές τους Los Chicos και το πρώην μέλος τους Τσαγιέν, ο Βενεζουελανός ηθοποιός και τραγουδιστής Γκιγιέρμο Νταβίλα και άλλοι, στην Αργεντινή, όπου η τηλενουβέλα Τσικιτίτας εγκαινίασε μια νέα εποχή εφηβικών ειδώλων στη χώρα αυτή, των ηθοποιών. Οι Μπενχαμίν Ρόχας, Φελίπε Κολόμπο, Λουισάνα Λοπιλάτο και Λουισάνα Λοπιλάτο, συνέχισαν σχηματίζοντας το εφηβικό συγκρότημα Erreway, που ήταν οι πρόδρομοι του μεξικανικού συγκροτήματος RBD.

Βόρεια Αμερική

Επεξεργασία

Συχνά τα εφηβικά είδωλα είναι ηθοποιοί ή μουσικοί. Μερικά εφηβικά είδωλα ξεκίνησαν την καριέρα τους ως παιδιά ηθοποιοί, όπως οι Μπρίτνεϊ Σπίαρς, Χίλαρι Νταφ, Ρέιβεν Σιμόν και Μάιλι Σάιρους.[11] Εφηβικά είδωλα υπήρχαν πριν δημιουργηθούν εφηβικά περιοδικά, αλλά τα είδωλα ήταν πάντα μόνιμο χαρακτηριστικό σε περιοδικά όπως το Seventeen στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε παρόμοια περιοδικά αλλού. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα κυκλοφορούσε η ελληνική έκδοση του περιοδικού Seventeen με χρονολογία έναρξης το 1985 και ήταν το πρώτο εφηβικό περιοδικό της χώρας.[12] Με την έλευση της τηλεόρασης, τα εφηβικά είδωλα προωθήθηκαν επίσης μέσω εκπομπών όπως American Bandstand, The Ed Sullivan Show και Soul Train. Τα σημερινά εφηβικά είδωλα έχουν δημιουργήσει μια ολόκληρη βιομηχανία κουτσομπολίστικων περιοδικών, τηλεοπτικών εκπομπών, βίντεο στο YouTube, μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ολόκληρων τηλεοπτικών καναλιών όπως το E! Entertainment.

Ανά εποχή

Επεξεργασία

Τα πρώτα εφηβικά είδωλα

Επεξεργασία
 
Ο Ρότζερ Γουλφ Καν στο εξώφυλλο του περιοδικού Time (19 Σεπτεμβρίου 1927, το πρώτο εφηβικό είδωλο στις ΗΠΑ)
 
Γελοιογραφία με θέμα τον Ρούντι Βάλι, 1930

Το πρώτο γνωστό πρόσωπο που έχει μείνει γνωστό ως εφηβικό είδωλο ήταν ο Ούγγρος πιανίστας Φραντς Λιστ, ο οποίος, τη δεκαετία του 1840, απέκτησε τόσες πολλές θαυμάστριες εφηβικής ηλικίας, που δημιουργήθηκε ο όρος "Λιστομανία" για να περιγράψει το φαινόμενο.[13] Το είδος της ειδωλοποίησης με αντικείμενο τον Λιστ στην Ευρώπη άργησε αρκετές δεκαετίες να βγει εκτός ηπείρου. Ο γεννημένος στην Αμερική Ρότζερ Γουλφ Καν έγινε, αναμφισβήτητα, το πρώτο σύγχρονο εφηβικό είδωλο της Αμερικής, όταν, το 1924, σε ηλικία δεκαέξι ετών, ίδρυσε την πρώτη του τζαζ μπάντα. Σε όλη τη διάρκεια της εφηβείας του, ήταν γνωστός ως ο «εκατομμυριούχος μαέστρος».[14] Την ίδια εποχή, στις ΗΠΑ μεσουρανούσαν ως νεανικά είδωλα το ζευγάρι Φράνσις Σκοτ και Ζέλντα Φιτζέραλντ.[15] Η Τζεραλντίν Φαράρ, Αμερικανίδα τραγουδίστρια όπερας, είχε πολλές θαυμάστριες εφήβους στις αρχές του 20ού αιώνα.[16][17] Ο Ρούντι Βάλι, ο οποίος γνώρισε μεγάλη επιτυχία το 1929 με επιτυχίες όπως το "Honey" και το "Deep Night", μάλλον ήταν ο πρώτος Αμερικανός ποπ τραγουδιστής που λατρεύτηκε από εκατοντάδες έφηβες.

Ο Φρανκ Σινάτρα, τα πρώτα βήματα του οποίου στη δεκαετία του 1940 συνδέονται συχνά με την απήχησή του στις έφηβες,[1] έμεινε επίσης γνωστός ως ένα από τα πρώτα εφηβικά είδωλα.[18]

Δεκαετίες 1950-1960

Επεξεργασία

Αν και ερμήνευσε μόνο τρεις μεγάλους κινηματογραφικούς ρόλους, ο Τζέιμς Ντιν κέρδισε δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ. Είχε επίσης την εικόνα του επαναστατημένου νέου, που ήταν δημοφιλής στα κορίτσια και τις νέες κοπέλες. Η ερμηνεία του στην ταινία Επαναστάτης χωρίς αιτία (1955) και ο πρόωρος θάνατός του σε τροχαίο το 1955 εδραίωσαν την εικόνα του ως είδωλο. Οι σύγχρονοι έφηβοι εξακολουθούν να φορούν λευκά μπλουζάκια και τζιν παντελόνι ακολουθώντας το στιλ του.[19]

Επιλεγμένη από τον Γουόλτ Ντίσνεϊ το 1955 για τη νέα του εκπομπή The Mickey Mouse Club, η Ανέτ Φουνιτσέλο έγινε δημοφιλής στους θεατές μέχρι το τέλος του πρώτου κύκλου.[20] Ο Έλβις Πρίσλεϊ έκανε το ντεμπούτο του στα μέσα της δεκαετίας του 1950 δημιουργώντας αίσθηση. Θεωρούνταν πολύ επικίνδυνο να φαίνεται στην οθόνη από τη μέση και κάτω λόγω των αισθησιακών χορευτικών του κινήσεων που ήταν εξαιρετικά δημοφιλείς στους εφήβους.[18][21] Η επιτυχία νέων ροκ σταρ όπως ο Πρίσλεϊ, κινηματογραφικών αστέρων όπως Μάρλον Μπράντο, Πολ Νιούμαν, Τζέιμς Ντιν, ο Ταμπ Χάντερ[22] και ο Σαλ Μινέο τη δεκαετία του 1950, καθώς και η ευρύτερη εμφάνιση υποκουλτούρων της νεολαίας, οδήγησαν στη σκόπιμη δημιουργία εφηβικών ειδώλων. όπως οι τραγουδιστές Φράνκι Άβαλον, Φράνκι Βάλι, Φράνκι Λάιμον και Κόνι Στίβενς. Ακόμη και παλιότεροι τραγουδιστές όπως ο Φρανκ Σινάτρα εξακολουθούσαν να θεωρούνται είδωλα και ωραίοι. Οι ηθοποιοί Εντ Μπερνς και Τρόι Ντόναχιου και άλλοι καλλιτέχνες καλλιέργησαν σκόπιμα μια (πιο ασφαλή) εικόνα ειδώλου, όπως ο Καναδός μουσικός Πολ Άνκα.[23]

 
Φορητό πικάπ

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι έφηβοι μπόρεσαν να αγοράσουν σχετικά φθηνά πικάπ — κυρίως φορητά που μεταφέρονταν σε σπίτια φίλων — και τα νέα 45άρια δισκάκια. Η ροκ μουσική που παιζόταν στα δισκάκια αυτά έγινε το σάουντρακ της δεκαετίας του 1960 καθώς ο κόσμος αγόραζε ό,τι άκουγε στο ραδιόφωνο. Η μεγάλη πλειονότητα της μουσικής που άκουγαν οι έφηβοι της δεκαετίας του 1950 ήταν γραμμένη από ενήλικες, αλλά οι έφηβοι όλο και περισσότερο προτιμούσαν και μιμούνταν καλλιτέχνες πιο κοντά στη δική τους ηλικία, στη μόδα των εφήβων και στους στίχους που ανταποκρίνονταν στις δικές τους ανησυχίες. Οι γονείς, με τη σειρά τους, ανησυχούσαν για την έλξη τους για καλλιτέχνες που ήταν οξύθυμοι και επαναστατημένοι.

 
Εφηβικά είδωλα της δεκαετίας του 1950: Έλβις Πρίσλεϊ, Φάμπιαν Φόρτε, Τόμι Σαντς και Ρίκι Νέλσον

Παράλληλα, ο κινηματογράφος και η τηλεόραση προμήθεσε αυτό το σταρ σίστεμ με φρέσκα, «ασφαλή» πρόσωπα. Το ντεμπούτο του Τόμι Σαντς στην τηλεοπτική εκπομπή The Singin' Idol, έκανε ένα εφηβικό είδωλο τον ίδιο τον Σαντς. Ο Ρίκι Νέλσον, ερμηνευτής της μουσικής rockabilly, έγινε επίσης εφηβικό είδωλο μέσω της τηλεοπτικής σειράς των γονιών του, με τίτλο The Adventures of Ozzie and Harriet. Με πολλούς γονείς να αποδοκιμάζουν τον Έλβις Πρίσλεϊ, ο Νέλσον ήταν μια ασφαλής εναλλακτική. Ωστόσο, ξεπεράστηκε γρήγορα από τους Beatles όταν έφτασαν στις ΗΠΑ το 1964.[18]

Οι Beatles έγιναν σύντομα το πιο επιτυχημένο και επιδραστικό συγκρότημα στη σύγχρονη μουσική ιστορία, παραμένοντας στην κορυφή των επιτυχιών του Billboard για 58 εβδομάδες μεταξύ 1964 και 1970. Η εφηβική υστερία ήταν τόσο δυνατή, που το συγκρότημα είχε πρόβλημα να εμφανιστεί σε συναυλίες.[24] Το φαινόμενο ονομάστηκε μπιτλμάνια[25] και ήταν κάτι το πρωτοφανές.[18]

Κάποιοι νέοι τηλεοπτικοί αστέρες πήγαιναν σε στούντιο για να κάνουν ηχογραφήσεις. Για παράδειγμα, η Ανέτ Φουνιτσέλο έγινε ένα από τα πρώτα μεγάλα γυναικεία είδωλα, καθώς και οι αδελφές Λένον που είχαν εμπνεύσει τις ομώνυμες κούκλες και φιγουράριζαν συχνά στα εξώφυλλα των κουτσομπολίστικων περιοδικών. Ένα άλλο εφηβικό είδωλο, ο Τζόνι Κρόφορντ από την εκπομπή The Rifleman, έκανε πέντε επιτυχίες στο Top-40.[1] Το 1963, ο Λουκ Χάλπιν έκανε μεγάλη θραύση ως εφηβικό είδωλο στην τηλεοπτική σειρά Φλίπερ. Μετά την κυκλοφορία του Bye Bye Birdie (Ο πειρασμός) το 1963 με πρωταγωνιστές τους Αν Μάργκρετ, Ντικ Βαν Ντάικ και Τζάνετ Λι, ο νεαρός Ρόμπι Ράιντελ έγινε αμέσως εφηβικό είδωλο.

Στη δεκαετία του 1960, καθώς οι κωμωδίες καταστάσεων και τα δράματα στην τηλεόραση με παιδιά ηθοποιούς γίνονταν πιο δημοφιλή, οι ηθοποιοί Πολ Πίτερσεν, Πάτι Πίτερσεν και Σέλεϊ Φαμπάρες από το The Donna Reed Show, Σάλι Φιλντ από το Gidget, Τζον Πρόβοστ από το Λάσι και Τζέι Νορθ από το Dennis the Menace έγιναν νεότερα είδωλα προεφηβικής ηλικίας και εφηβικά είδωλα.

Τα συγκροτήματα Herman's Hermits,[26] Rolling Stones και Beach Boys έγιναν εφηβικά είδωλα, ειδικά κατά την πρώτη περίοδο της διαδρομής τους, αν και γρήγορα ξεπέρασαν τα όρια του εφηβικού κοινού. Οι Rolling Stones το πέτυχαν μέσω μιας πιο επαναστατημένης εικόνας, ενώ οι Beatles μέσω ενός πιο ώριμου μουσικού ήχου. Ομοίως, ο Νιλ Σεντάκα γνώρισε δύο ξεχωριστές εποχές στην καριέρα του, με περίπου μια δεκαετία ενδιάμεσα: μία ως εφηβικό είδωλο τη δεκαετία του 1960 και μια μεταγενέστερη καριέρα στη μουσική ενηλίκων. Ο Ρόυ Όρμπισον έμεινε γνωστός για τα τραγούδια του "Oh, Pretty Woman", "Only the Lonely" και "Crying". Πολλά από τα εφηβικά είδωλα της εποχής ήταν παιδιά μεγαλύτερων, καθιερωμένων σταρ, όπως ο Ντιν Πολ Μάρτιν (γιος του τραγουδιστή Ντιν Μάρτιν) και ο Γκάρι Λιούις (γιος του κωμικού Τζέρι Λιούις), που ήταν επικεφαλής των Playboys εκείνη την εποχή.

Όλα τα μέλη του συγκροτήματος Monkees έγιναν αμέσως εφηβικά είδωλα στα τέλη της δεκαετίας του 1960, μόλις η τηλεοπτική τους εκπομπή έγινε εν μία νυκτί επιτυχία.[27]

Το εφηβικό περιοδικό TeenSet άρχισε να εκδίδεται το 1964, εστιάζοντας σε νεανικά συγκροτήματα και μουσικούς. Το περιοδικό Tiger Beat άρχισε να ανταγωνίζεται το πρώτο από το 1965. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα, το μουσικό περιοδικό Μοντέρνοι Ρυθμοί αναδεικνύει τόσο την ξένη όσο και την εκκολαπτόμενη ποπ-ροκ σκηνή, προβάλλοντας συγκροτήματα όπως Forminx, Charms, Juniors, Idols, MGC και Olympians.[28]

.

Δεκαετία του 1970

Επεξεργασία
 
 
Ο Ντέιβιντ Κάσιντι (αριστερά) και ο Μάικλ Τζάκσον (δεξιά), εφηβικά είδωλα της δεκαετίας του 1970

Μετά τον Ντέιβι Τζόουνς, ήρθαν οι Μπόμπι Σέρμαν και Ντέιβιντ Κάσιντι, οι οποίοι κατείχαν τον τίτλο των εφηβικών ειδώλων από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Τόσο ο Σέρμαν όσο και ο Κάσιντι ήταν τηλεοπτικοί ηθοποιοί και κορυφαίοι μουσικοί στην ποπ-ροκ κατηγορία εκείνη την εποχή. Ο Σέρμαν συμμετείχε στις επιτυχημένες τηλεοπτικές εκπομπές Shindig! και Here Come the Brides μεταξύ πολλών άλλων. Μουσικές σειρές όπως το The Partridge Family του Κάσιντι, η σειρά κινουμένων σχεδίων The Archie Show και (σε μικρότερο βαθμό) το The Brady Bunch ενσωμάτωσαν την τηλεόραση και την εφηβική ποπ μουσική με σημαντική επιτυχία εκείνη την εποχή. Δημοφιλείς ηθοποιοί όπως ο Τζον Μόλντερ Μπράους, ο Λέοναρντ Γουάτινγκ, ο Μαρκ Χάμιλ, ο Μαρκ Λέστερ, και ο Τζακ Γουάιλντ ήταν εφηβικά είδωλα τη δεκαετία του 1970.

Ένα από τα χαρακτηριστικά πολλών εφηβικών είδωλων είναι ότι οι θαυμαστές τους (και, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ίδιοι οι μουσικοί) αποκήρυσσαν τη μουσική αυτή μόλις ενηλικιώνονταν, και δεν την άκουγαν ως ενήλικες. Αξιοσημείωτη εξαίρεση είναι Μάικλ Τζάκσον από τους Jackson Five, ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του ως εφηβικό είδωλο μαζί με τα αδέρφια του, αλλά του οποίου η ατομική καριέρα τελικά εξελίχθηκε πολύ πέρα από τους περιορισμούς αυτής της περιγραφής και ο ίδιος έγινε σούπερ σταρ.

Οι Jackson Five ήταν το πρώτο αφροαμερικανικό μουσικό συγκρότημα που έγινε εφηβικό είδωλο σε εθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ,[29] Επιπλέον, η απήχηση του χαρισματικού Μάικλ Τζάκσον τον έκανε ταχύτατα εφηβικό είδωλο. Η επιτυχία του ως σόλο καλλιτέχνη συνεχίστηκε και τη δεκαετία του 1980.[30][31]

Στην Ελλάδα, η μουσική σκηνή της εποχής είχε αναδείξει πολλά είδωλα, όπως ο Πασχάλης (μαζί με τους υπόλοιπους της τετράδας που ήρθε 5ο στον Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision 1977, Μαριάννα Τόλη, Ρόμπερτ Ουίλιαμς και Μπέσσυ Αργυράκη με το "Μάθημα σολφέζ" του Γιώργου Χατζηνάσιου και της Σέβης Τηλιακού), ο Δάκης, ο Θέμης Ανδρεάδης, η Βίκυ Λέανδρος μετά την πρωτιά της στον Διαγωνισμό Τραγουδιού Eurovision 1970 με το τραγούδι "Après toi" που πούλησε 6 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, η Ελπίδα, ο Γιάννης Πάριος, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Νίκος Ξυλούρης, η Βίκυ Μοσχολιού (τότε παντρεμένη με το είδωλο των ποδοσφαιρικών γηπέδων Μίμη Δομάζο), η Μαρινέλλα (συνεχίζοντας την επιτυχία της από προηγούμενες δεκαετίες), ο Τζον Τίκης, ο Γιώργος Κοινούσης, οι Πελόμα Μποκιού, η Μίλλη, η Άννα Βίσση, ο Τόλης Βοσκόπουλος και πολλοί άλλοι.[32] Στον χώρο της υποκριτικής, ο μικρός Μάνος Αρβανιτίδης (ή απλώς Μάνος, όπως ήταν ευρέως γνωστός) έλαμψε ως εφηβικό είδωλο δίπλα στο πρωταγωνιστικό ζευγάρι Τζένης Καρέζη - Κώστα Καζάκου στην τηλεοπτική σειρά του Κώστα Μουρσελά Η μεγάλη περιπέτεια, ενώ παράλληλα έκανε και τραγουδιστική καριέρα, φτάνοντας μάλιστα να κερδίσει το δεύτερο βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης το 1979 ερμηνεύοντας το «Ελπίδα του κόσμου ή SOS».[32] Ενήλικες ηθοποιοί της ίδιας δεκαετίας που αποτέλεσαν εφηβικά είδωλα ήταν η Γκέλυ Μαυροπούλου και ο Κώστας Καραγιώργης (λόγω της τεράστιας επιτυχίας του σίριαλ του Νίκου Φώσκολου Άγνωστος πόλεμος που προβαλλόταν από την ΥΕΝΕΔ), η Αλίκη Βουγιουκλάκη (που μεσουρανούσε σταθερά από προηγούμενες δεκαετίες στο στερέωμα των ειδώλων), η Ελένη Ανουσάκη, η Ρένα Παγκράτη, ο Νίκος Δαδινόπουλος και η Μαίρη Ευαγγέλου (από την τηλεοπτική σειρά του Γιάννη Δαλιανίδη Λούνα Παρκ), η Κάτια Δανδουλάκη (πρωταγωνίστρια των Πανθέων αλλά και μοντέλο σε πολλές διαφημίσεις), ο Βάσος Αδριανός (από τη σειρά Μεθοριακός σταθμός που τον καθιέρωσε), η Νόρα Βαλσάμη (πρωταγωνίστρια σε τηλεοπτικές μεταφορές μυθιστορημάτων του Γρηγορίου Ξενόπουλου όπως Η αναδυομένη και Μυστικοί Αρραβώνες που σκηνοθέτησε ο σύζυγός της Ερρίκος Ανδρέου), ο Αλέξης Γκόλφης (από την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη Ο Χριστός ξανασταυρώνεται του Βασίλη Γεωργιάδη), η Κατερίνα Αποστόλου, ο Γιάννης Λαμπρόπουλος, η Βέρα Κρούσκα, ο Νίκος Γαλανός, η Μαρία Αλιφέρη, η Σταρ Ελλάς 1971 Γωγώ Ατζολετάκη, η Μιμή Ντενίση και πολλοί άλλοι.[33]

Δεκαετία του 1980

Επεξεργασία
 
Μόλι Ρίνγκγουολντ, 2010

Το 1985, η ηθοποιός Αλίσα Μιλάνο από την τηλεοπτική σειρά Who's the boss? έγινε διάσημο εφηβικό είδωλο και ονομάστηκε "βασίλισσα των εφήβων της δεκαετίας του 1980". Στα μέσα της δεκαετίας, υπήρχε μια ομάδα νεαρών ηθοποιών που ονομαζόταν Brat Pack. Όλη η ομάδα συλλογικά και ο καθένας τους χωριστά έγιναν εφηβικά είδωλα. Ήταν οι Εμίλιο Εστέβες, Άντονι Μάικλ Χολ, Ρομπ Λόου, Άντριου Μακάρθι, Ντέμι Μουρ, Τζαντ Νέλσον, Μόλι Ρίνγκγουολντ και Άλι Σίντι. Πρωταγωνίστησαν σε πολλές ταινίες ενηλικίωσης και έγιναν πολύ δημοφιλείς χωρίς να είναι μουσικοί. Η Ρίνγκγουολντ έγινε διάσημη με τις εφηβικές ταινίες Sixteen Candles (Δεκαέξι κεράκια) και The Breakfast Club.[34]

Οι ηθοποιοί Κόρεϊ Φέλντμαν και Κόρεϊ Χάιμ έγιναν επίσης εφηβικά είδωλα στο τέλος της δεκαετίας του 1980 με τις ταινίες Γκούνις: Το κυνήγι της μεγάλης περιπέτειας, The Lost Boys (Τα παιδιά της νύχτας), Dream a Little Dream και License to Drive (Μια νύχτα χωρίς δίπλωμα) μεταξύ άλλων. Έγιναν γνωστοί ως «οι δύο Κόρεϊ».

Ο ηθοποιός Ρίβερ Φίνιξ κατά τη διάρκεια των εφηβικών του χρόνων έγινε εφηβικό είδωλο στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όπως και ο Κρίστιαν Σλέιτερ.

Ο Αυστραλός τραγουδιστής και ηθοποιός Ρικ Σπρίνγκφιλντ ήταν επίσης εφηβικό είδωλο στη δεκαετία του 1980 με επιτυχίες όπως το "Jessie's Girl" και το "Don't Talk to Strangers". Ο βραβευμένος με Grammy μουσικός Σπρίνγκφιλντ ήταν γνωστός για το ρόλο του δρα Νόα Ντρέικ στην δραματική σειρά General Hospital (Γενικό νοσοκομείο) από το 1981 έως το 1983. Εγκατέλειψε την υποκριτική μετά την απογείωση της μουσικής του καριέρας.

Την ίδια δεκαετία, η πορτορικάνικη αγορίστικη μπάντα Menudo προκάλεσε αίσθηση στη Λατινική Αμερική, όπου συγκρίθηκαν με τους Beatles.

Στην ποπ μουσική, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 οι έφηβοι κυριαρχούσαν στα μουσικά charts. Η Ντέμπι Γκίμπσον έγινε το νεότερο άτομο που έγραψε, ερμήνευσε και έκανε την παραγωγή νούμερο ένα σινγκλ με το "Foolish Beat",[35] ενώ είχε και πολλές ακόμη επιτυχίες στα δύο πρώτα άλμπουμ της. Η Τίφανι, ένα ακόμη εφηβικό είδωλο, έγινε διάσημη σε ηλικία 15 ετών χάρη σε μια στρατηγική επιθετικού μάρκετινγκ. Προώθησε το πρώτο της άλμπουμ σε εμπορικά κέντρα των ΗΠΑ. Είναι επίσης το νεότερο άτομο που έχει πρώτο άλμπουμ με νούμερο ένα επιτυχία και πολλά νούμερο ένα σινγκλ από αυτό το άλμπουμ ("I Think We're Alone Now" και "Could've Been"). Έχοντας γίνει γνωστό όνομα, έπαιζε με το άγνωστο τότε συγκρότημα New Kids on the Block που άνοιγε τις συναυλίες της. Ωστόσο, η ξαφνική δημοτικότητα των New Kids προκάλεσε την αντιστροφή των ρόλων τους. Η καριέρα της Γκίμπσον και της Τίφανι είχε τελειώσει στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όπως και των New Kids στα μέσα της ίδιας δεκαετίας. Μια άλλη αγορίστικη μπάντα από τη Βοστώνη, οι New Edition, ήταν δημοφιλής στους εφήβους μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980.

Μία από τις πιο δημοφιλείς γυναίκες τραγουδίστριες της δεκαετίας του 1980, με καθεστώς εφηβικού ειδώλου ήταν η Μαντόνα. Με τα τραγούδια "Like a Prayer", "Who's That Girl" και "Like a Virgin" στις κορυφή των καταλόγων επιτυχιών της δεκαετίας του '80, έγινε εφηβικό είδωλο μέσω της μουσικής, των πρωτοποριακών βίντεο, της εικόνας της στα ΜΜΕ και του φεμινιστικού πανκ πνεύματός της. Η δημόσια αποδοχή της περιθωριοποιημένης ΛΟΑΤ+ κοινότητας, η πρωτότυπη μόδα για την εποχή βοήθησαν πολύ στην απόκτηση φανατικών οπαδών.[36]

Στην Ελλάδα, πολλά από τα εφηβικά είδωλα της δεκαετίας του 1980 προέρχονταν από την τηλεόραση, όπως η τηλεπαρουσιάστρια Ρούλα Κορομηλά και ο ηθοποιός Πάνος Μιχαλόπουλος, που τότε ήταν ζευγάρι,[37] αλλά και από τον εξαιρετικά επιτυχημένο χώρο της βιντεοκασέτας, που ανέδειξε ονόματα όπως οι Στάθης Ψάλτης, Καίτη Φίνου, Σταμάτης Γαρδέλης, Σοφία Αλιμπέρτη, Παύλος Ευαγγελόπουλος, Βίνα Ασίκη, Τέτα Ντούζου, Στηβ Ντούζος, Μιχάλης Μόσιος, Ισμήνη Καλέση, Έφη Πίκουλα, Βάνα Μπάρμπα (που συνέχισε την καριέρα της μέχρι και την επόμενη δεκαετία με μεγαλύτερη επιτυχία), Βάσια Παναγοπούλου, Γκέλλυ Γαβριήλ, Διονύσης Ξάνθος, Νίκος Ζιάγκος,[38] Γιώργος Πετρόχειλος,[39]

Δεκαετία του 1990

Επεξεργασία
 
Spice Girls, 2007
 
Αλίσια Σιλβερστόουν, 2005
 
Λεονάρντο Ντι Κάπριο, 2000
 
Μπρίτνεϊ Σπίαρς, 2003
 
"Backstreet Boys" in 2005

Η κατασκευή εφηφικών ειδώλων έγινε με πιο επιθετικό και πολύπλοκο τρόπο μετά τη δεκαετία του 1980. Πολλά από τα σημαντικότερα εφηβικά είδωλα της δεκαετίας του 1990 ήταν συγκροτήματα και μουσικοί. Η άνοδος του MTV τη δεκαετία του 1980 και η επιτυχία των αγορίστικων και κοριτσίστικων μπαντών τις δεκαετίες του 1990 και 2000 συνέχισαν να τροφοδοτούν το φαινόμενο.[40] Κλασικά παραδείγματα αγορίστικων μπαντών είναι οι Menudo, New Kids on the Block, Take That, Backstreet Boys και NSYNC, που όλα τους έγιναν ποπ συγκροτήματα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις της δεκαετίας. Οι Κριστίνα Αγκιλέρα, Τζένιφερ Λόπεζ, Μάντι Μουρ, Τζέσικα Σίμπσον και Μπρίτνεϊ Σπίαρς, μαζί με γυναικείες μπάντες όπως οι Spice Girls,[18] TLC και Destiny's Child, έγιναν επίσης πολύ δημοφιλείς στο τέλος της δεκαετίας. Παρόλο που οι Spice Girls χώρισαν το 2000, παραμένουν αρκετά δημοφιλείς στην Αγγλία.[18]

Την ίδια δεκαετία, η Λατίνα καλλιτέχνιδα Σακίρα χαρακτηρίστηκε «εφηβικό είδωλο», ενώ τα τραγούδια της έφτασαν στο νούμερο 1 στο λάτιν ραδιόφωνο, τα βίντεό της ήταν από τα πιο δημοφιλή, ενώ τα μαλλιά και τα ρούχα της έγιναν ευρέως αντικείμενο μίμησης.[41][42][43]

Η δημοτικότητα των Backstreet Boys αυξήθηκε το 1997 με το τραγούδι "Everybody (Backstreet's Back)".[18] Επιλέγοντας να μη συμμετάσχει σε κοριτσίστικη μπάντα, Μπρίτνεϊ Σπίαρς κυκλοφόρησε το μουσικό βίντεο "...Baby One More Time" το 1998 στο MTV, το οποίο την καθιέρωσε στη συνείδηση του κοινού.[18] Το πρώτο της, ομώνυμο, άλμπουμ έκανε το ντεμπούτο του στην κορυφή των charts του Billboard.[44]

Μετά την ταινία Clueless (Το κορίτσι του Μπέβερλι Χιλς, 1995), η Αλίσια Σιλβερστόουν έγινε εφηβικό είδωλο,[45] ενώ η ταινία του 1997 Τιτανικός έκανε εφηβικό είδωλο τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο.[46]

Δεκαετία του 2000

Επεξεργασία

Η δεκαετία του 2000 ήταν μια μεταβατική δεκαετία λόγω του αυξανόμενου αριθμού πλατφορμών στην τηλεόραση και το διαδίκτυο, αν και το Χόλιγουντ θα εξακολουθούσε να αποτελεί εφαλτήριο για πολλά ονόματα στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας. Ηθοποιοί όπως οι Τζος Χάρτνετ, Χιθ Λέτζερ και Άστον Κούτσερ θα κυριαρχούσαν ως εφηβικά είδωλα στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ο Χάρτνετ εμφανίστηκε σε δεκάδες εξώφυλλα μεγάλων περιοδικών και αποτέλεσε το θέμα του εξωφύλλου του Vanity Fair που σχολίαζε τη μετέωρη φήμη του. Η έντονη προσοχή που έλαβε κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου τον έκανε να απορρίψει περιζήτητους ρόλους, όπως την προσφορά 100 εκατομμυρίων δολαρίων για να παίξει τον Σούπερμαν,[47] πριν εγκαταλείψει προσωρινά το Χόλιγουντ.

Η εταιρεία Walt Disney με τα πολυάριθμα μέσα της (Disney Channel, Radio Disney και Walt Disney Pictures) ήταν η πρώτη που ανέπτυξε με επιτυχία μια νέα γενιά εφηβικών ειδώλων αυτήν την περίοδο, ξεκινώντας με τις ηθοποιούς και τραγουδίστριες Χίλαρι Νταφ και Λίντσεϊ Λόχαν, στοχεύοντας αρχικά σε νεανικό και έφηβο κοινό κοριτσιών. Ενώ ήταν ακόμη έφηβη, η Νταφ έγινε διάσημη για τον πρωταγωνιστικό της χαρακτήρα στην εφηβική κωμική σειρά του Disney Channel Λίζι Μαγκουάιρ και το πολυπλατινένιο δεύτερο στούντιο άλμπουμ της Metamorphosis (2003), με το οποίο έγινε μεταξύ των νεότερων καλλιτεχνών που έφτασε στην κορυφή του Billboard 200. Η Λόχαν, αντίστοιχα, έγινε διάσημη για τους πρωταγωνιστικούς της ρόλους σε πολλές επιτυχημένες εφηβικές ταινίες, όπως Freaky Friday (Απίστευτη Παρασκευή, 2003) δίπλα στην Τζέιμι Λι Κέρτις, Confessions of a Teenage Drama Queen (Εξομολογήσεις μιας έφηβης, 2004) δίπλα στη Μέγκαν Φοξ, Τα κακά κορίτσια (2004) και Herbie: Fully Loaded (Κατσαριδάκι για πάντα, 2005) πλάι στον Μάικλ Κίτον. Παράλληλα, κυκλοφόρησε το πρώτο στούντιο άλμπουμ της με τίτλο Speak (2004). Η επιτυχία αυτού του μάρκετινγκ οδήγησε στην περαιτέρω ανάπτυξη του είδους, με εφήβους όπως οι Ρέιβεν Σιμόν, Ζακ Έφρον, Τζέσι Μακάρτνεϊ, Βανέσα Χάντζενς, Άσλεϊ Τίσντεϊλ, Κόρμπιν Μπλου, Μάιλι Σάιρους, Ντέμι Λοβάτο και Jonas Brothers. Η Disney χρησιμοποίησε επίσης το τηλεοπτικό της κανάλι Freeform, για να προωθήσει εφηβικές εκπομπές. Στα Κακά κορίτσια, μια πολύ γνωστή κωμωδία που έγραψε η Τίνα Φέι, εκτός από τη Λόχαν, έπαιζαν επίσης οι Ρέιτσελ Μακάνταμς και Αμάντα Σάιφρεντ (στον πρώτο της ρόλο).[45]

Η Ρέιβεν Σιμόν έγινε διάσημη ως παιδί ηθοποιός για τους ρόλους της στις τηλεοπτικές σειρές Μπιλ Κόσμπι (1989-1992) και Hangin' with Mr Cooper (1993-1997), αλλά έγινε γνωστή ως πρωταγωνίστρια στην εξαιρετικά δημοφιλή και επιτυχημένη σειρά του Disney Channel That's So Raven (2003-2007) καθώς και ως μέρος του συγκροτήματος The Cheetah Girls.

Η Μάιλι Σάιρους έγινε διάσημη παίζοντας μια φανταστική εκδοχή του εαυτού της στην τηλεοπτική εκπομπή Χάνα Μοντάνα (2006-2011). Τα σινγκλ της του 2009 "The Climb" και "Party in the USA" ήταν και τα δύο επιτυχίες. Ωστόσο, καθώς άρχισε να μεταμορφώνεται σε κάτι πιο ώριμο, η δημοτικότητά της έπεσε καθώς οι γονείς θεώρησαν τα νέα της έργα ακατάλληλα για τα παιδιά τους.[18]

Η Σελένα Γκόμεζ έκανε το ντεμπούτο της πρωταγωνιστώντας στην κωμωδία καταστάσεων της Disney Οι μάγοι του Γουέβερλι (2007-2012) και κυκλοφόρησε το πρώτο της άλμπουμ με τίτλο Kiss & Tell το 2009. Έγινε σύμβολο για έφηβες και γυναίκες, ωστόσο λεπτομέρειες της προσωπικής της ζωής της στοίχισαν σε δημοτικότητα.

 
 
 
 
(Από αριστερά προς τα δεξιά) Τέιλορ Σουίφτ, Τζάστιν Μπίμπερ, Σελένα Γκόμεζ, και Αριάνα Γκράντε, εφηβικά είδωλα στα τέλη της δεκαετίας του 2000

Το Nickelodeon, ανταγωνιστής του Disney Channel, έχει επίσης τη δική του ομάδα με αστέρια τηλεοπτικών εκπομπών, όπως οι Ντρέικ Μπελ, Τζος Πεκ, Έμα Ρόμπερτς, Μιράντα Κόσγκροβ, Τζενέτ ΜακΚέρντι, Νέιθαν Κρες, Τζέιμι Λιν Σπίαρς (αδελφή της Μπρίτανι), Αριάνα Γκράντε,[48] Βικτόρια Τζάστις, Ελίζαμπεθ Γκίλλις, Naked Brothers Band και Big Time Rush, πολλοί από τους οποίους όχι μόνο έχουν πρωταγωνιστήσει σε τηλεοπτικές εκπομπές, αλλά έχουν ηχογραφήσει και τραγούδια. Πολλά από τα σύγχρονα εφηβικά είδωλα είναι νέες γυναίκες που προβάλλονται ως «πρότυπα» σε έφηβες και κορίτσια. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η ηθοποιός Μίσα Μπάρτον που έγινε εφηβικό είδωλο μέσω του ρόλου της στο California Teens.

Το 2002, η Καναδή τραγουδίστρια Αβρίλ Λαβίν κυριάρχησε στη μουσική σκηνή και τελικά έγινε παγκόσμιο εφηβικό είδωλο. Κατατάσσεται στο #4 στα Top 25 Teen Idols του Yahoo! όλων των εποχών.[49]

Όσο προβαλλόταν από το MTV η δημοφιλής τηλεοπτική σειρά ριάλιτι της αδελφής της, Τζέσικα Σίμπσον, Newlyweds: Nick and Jessica, η ηθοποιός της σειράς Στον έβδομο ουρανό Άσλι Σίμπσον έκανε μουσική καριέρα μέσω της δικής της σπιν-οφ σειράς ριάλιτι The Ashlee Simpson Show που προβλήθηκε το 2004 επίσης από το MTV και σύντομα έγινε εφηβικό είδωλο.

Η Αμερικανίδα μουσικός Τέιλορ Σουίφτ έγινε γνωστή σε ηλικία 16 ετών γράφοντας το τραγούδι "Tim McGraw" με τη Λιζ Ρόουζ το 2005[50][51] μετά το οποίο έγινε εφηβικό είδωλο.[52]

Πριν φτάσει στην ηλικία των 20 ετών, η Αριάνα Γκράντε ήταν ήδη δημοφιλής στους μαθητές πρωταγωνιστώντας στην κωμική εφηβική τηλεοπτική σειρά Victorious (2010-2013) . Εγκατέλειψε την υποκριτική για το τραγούδι, και παρόλο που η καριέρα της στο τραγούδι ξεκίνησε δύσκολα, τράβηξε την προσοχή του παραγωγού και τραγουδοποιού Μαξ Μάρτιν, ο οποίος είχε συνεργαστεί με πολλούς επιτυχημένους καλλιτέχνες στο παρελθόν.[48]

Τα εφηβικά είδωλα ήταν επίσης δημοφιλή στον χώρο του R&B και του χιπ χοπ κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, με ονόματα όπως οι Κρις Μπράουν, JoJo, Bow Wow, 3LW, Κιάρα, Μάριο, B2K και Ριάνα, μεταξύ άλλων.

Στα τέλη της δεκαετίας του 2000, μπάντες όπως Lillix, KSM, Everlife και Clique Girlz έγιναν εφηβικά είδωλα της ποπ με πολλούς θαυμαστές.

Από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε στο YouTube σε ηλικία 13 ετών, Τζάστιν Μπίμπερ έγινε γνωστός με το άλμπουμ του 2009 My World.[18]

Δεκαετία του 2010

Επεξεργασία

Στην Ιαπωνία, όλο και περισσότερα εμφανίζονται όλο και περισσότερα είδωλα. Στην ιαπωνική κουλτούρα, τα πρόσωπα που ονομάζονται «είδωλα» είναι προσωπικότητες των μέσων ενημέρωσης στην εφηβεία αλλά και νέα ενήλικα άτομα που θεωρούνται ιδιαίτερα ελκυστικά ή χαριτωμένα και τα οποία, για μια περίοδο που κυμαίνεται από αρκετούς μήνες έως μερικά χρόνια, εμφανίζονται τακτικά στα μέσα ενημέρωσης, π.χ. τραγουδιστές σε ποπ γκρουπ, ηθοποιοί, τηλεοπερσόνες, μοντέλα κ.λπ. Ένα από τα πιο επιτυχημένα γκρουπ είναι οι Momoiro Clover Z. Οι συναυλίες τους συνδυάζουν στοιχεία μπαλέτου, γυμναστικής και ταινιών δράσης.[53] Μέσα στο εια του 2014, περίπου 486.000 άτομα παρακολούθησαν τις ζωντανές συναυλίευς, αριθμός ρεκόρ για γυναίκες μουσικούς στην Ιαπωνία.[54]

Στα τέλη της δεκαετίας του 2010, πολλοί νέοι ηθοποιοί απέκτησαν πολλούς εφήβους και μιλένιαλ θαυμαστές ερμηνεύοντας διάσημους σύγχρονους λογοτεχνικούς χαρακτήρες. Οι πιο αξιόλογοι από αυτούς ήταν οι Άνσελ Έλγκορτ (Ογκάστους Γουότερς), Τιμοτέ Σαλαμέ (Έλιο Πέρλμαν) και Νικ Ρόμπινσον (Σάιμον Σπίαρ).[55][56]

Αν και τα μελλοντικά μέλη της μπάντας One Direction δεν τα πήγαν καλά στην τρίτη σεζόν του X Factor UK, η προσκεκλημένη κριτής Νικόλ Σέρζινγκερ πρότεινε να σχηματίσουν μια μπάντα. Το αποτέλεσμα ήταν μεγάλη φήμη και περιουσία για το συγκρότημα, τα μέλη του οποίου έγιναν είδωλα το 2012.[18]

Αντίστοιχα, το 2016, η κουβανικής καταγωγής Αμερικανίδα τραγουδίστρια Καμίλα Καμπέγιο άφησε την κοριτσίστικη μπάντα Fifth Harmony, για να ακολουθήσει σόλο καριέρα. Χρησιμοποιεί τη λατινοαμερικάνικη κληρονομιά της στους ρυθμούς της.[57] Σε ηλικία 18 ετών, η Αμερικανίδα μουσικός Μπίλι Άιλις κέρδισε τέσσερα βραβεία Grammy το 2020 και της ανατέθηκε να ερμηνεύσει το τραγούδι των τίτλων στην ταινία της σειράς Τζέιμς Μποντ No Time to Die (2021).[58] Το τραγούδι έφτασε στην κορυφή των τσαρτ τον Φεβρουάριο του 2020.[59] Το έγραψε μαζί με τον αδερφό της, Φινέας Ο'Κόνελ, και έγινε η νεότερη καλλιτέχνης που πέτυχε αυτήν τη διάκριση. Έχει δεκάδες εκατομμύρια ακολούθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και είναι γνωστή για τους στίχους της που αφορούν την κατάθλιψη και το άγχος.[58]

Η Μίλι Μπόμπι Μπράουν έγινε γνωστή από τον ρόλο της στη σειρά Stranger Things του Netflix. Οι συμπρωταγωνιστές της Φιν Γούλφχαρντ, Γκέιτεν Ματαράτσο, Κέιλεμπ Μακλάφλιν, Νόα Σναπ και Σέιντι Σίνκ έχουν επίσης γίνει γνωστοί για τους ρόλους τους στη σειρά.

Δεκαετία του 2020

Επεξεργασία

Η Αμερικανίδα καλλιτέχνιδα Ολίβια Ροντρίγκο είχε εργαστεί στο παρελθόν ως παιδί ηθοποιός στην κωμική σειρά της Disney Μπιζάρντβαρκ (2016–19) και πρωταγωνίστησε στους τρεις πρώτους κύκλους του High School Musical: The Musical: The Series (2019–σήμερα).[60] Τον Ιανουάριο του 2021, κυκλοφόρησε το πρώτο της σινγκλ με τίτλο "Drivers License", το οποίο έγινε ένα από τα τραγούδια με τη μεγαλύτερη επιτυχία στο Spotify εκείνη την εποχή και έμεινε οκτώ εβδομάδες στην κορυφή του Billboard Hot 100.[61][62] Τραγουδά με βωμολοχίες με συναισθηματική φόρτιση για τα προβλήματα των εφήβων και έχει πολλούς ακόλουθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το TikTok.[60][62][63][64] Αναφέρει ως επιρροές της την Τέιλορ Σουίφτ και τη Lorde.[60] Ορισμένες πηγές θεωρούν τη Ροντρίγκο εκπρόσωπο της γενιάς Ζ.[63][64]

Το ιταλικό ροκ συγκρότημα Måneskin τράβηξε την προσοχή όλου του κόσμου μετά τη νίκη του στον Διαγωνισμό Τραγουδιού Eurovision 2021, με το νικητήριο κομμάτι του "Zitti e buoni" καθώς και το "I Wanna Be Your Slave" και τη διασκευή τους στο "Begin" των The Four Seasons.[65] Πριν από τη νίκη του στη Eurovision, το συγκρότημα είχε κατακτήσει τη δεύτερη θέση στον ενδέκατο κύκλο του ιταλικού Χ Factor το 2017.

Αντίκτυπος και επιρροή

Επεξεργασία
 
Ο Τζέιμς Ντιν στο Επαναστάτης χωρίς αιτία (1955)

Στη Δύση, οι Beatles, ο Μπομπ Ντίλαν και οι Rolling Stones ήταν εξαιρετικά δημοφιλείς στους μπέιμπι μπούμερ.[66][67] Οι γονείς, αντίθετα, έβλεπαν την επιρροή τους να μειώνεται σημαντικά.[68] Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, ένας συνδυασμός της δίκης (1959) ενάντια στην κυκλοφορία του μυθιστορήματος Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι του Ντ. Χ. Λώρενς και του πρώτου μεγάλου δίκσου των Beatles, του Please Please Me (1963) προκάλεσε μια μεταστροφή στη δημόσια αντίληψη περί ερωτικής συμπεριφοράς, που οδήγησε πολλά νεαρά άτομα στην αναζήτηση της σεξουαλικής απελευθέρωσης.[68]

Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1960 και του 1970, η μουσική βιομηχανία πλούτισε πουλώντας ροκ δίσκους σε άτομα ηλικίας μεταξύ δεκατεσσάρων και είκοσι πέντε ετών. Αυτή η εποχή μεσουράνησαν πολλά εφηβικά είδωλα –άνθρωποι όπως Μπράιαν Τζόουνς των Rolling Stones ή ο Τζίμι Χέντριξ– που ο τρόπος ζωής τους εγγυόταν τον πρόωρο θάνατο.[68] Ο θάνατος ενός (πρώην) εφηβικού είδωλου μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στους θαυμαστές του, οδηγώντας σε συναισθηματικές εκρήξεις. Αυτό συνέβη σίγουρα όταν πέθαναν άνθρωποι όπως ο Ντέιβι Τζόουνς των Monkees ή ο Μάικλ Τζάκσον.[69] Επιπλέον, ακόμη και καθώς οι θαυμαστές τους μεγαλώνουν, το κοινό των ειδώλων δεν συρρικνώνεται απαραίτητα, καθώς οι θαυμαστές που γίνονται γονείς συχνά μυούν τα παιδιά τους στη μουσική τους. Ο κόσμος έχει την τάση να νοσταλγεί τη μουσική των νεανικών του χρόνων.[69]

Η γοητεία και το χάρισμα του Αμερικανού ηθοποιού Τζέιμς Ντιν στη μεγάλη οθόνη αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ελκυστικά για το κοινό[70] και η περσόνα της νεανικής επαναστατικότητας παρείχε ένα πρότυπο για τις επόμενες γενιές νέων.[71][72] Διάφοροι καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων οι Λεονάρντο Ντι Κάπριο,[73] Μπάντι Χόλι,[74] και Ντέιβιντ Μπόουι,[75] έχουν δηλώσει ότι επηρεάστηκαν από τον Ντιν. Η Αμερικανίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός Τέιλορ Σουίφτ έχει αναφέρει το ίδιο (2014).[76] Πάντως, το ντύσιμο με λευκό μπλουζάκι και τζιν παραμένει κυρίαρχο στους νέους μέχρι σήμερα.[19]

 
Οι BTS (2018) είναι εξαιρετικά πολύτιμοι για την οικονομία της Νότιας Κορέας

Το συγκρότημα της K-pop Girls' Generation έχει γενικά θεωρηθεί πολιτιστικό σύμβολο όχι μόνο της Νότιας Κορέας, [77] αλλά και μέρος του Κορεατικού Κύματος, δηλαδή της αυξανόμενης δημοτικότητας της κορεατικής κουλτούρας στη διεθνή σκηνή.[78][79][80] Από το 2019, ένα άλλο συγκρότημα της K-pop, οι BTS, φέρεται να είχε αξία πάνω από 4,65 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, ή το 0,3 τοις εκατό του ΑΕΠ της χώρας καταγωγής του.[81] Το 2018, το συγκρότημα προσέλκυσε έναν στους 13 ξένους επισκέπτες στη Νότια Κορέα και κυριάρχησε στην αύξηση των παγκόσμιων μουσικών πωλήσεων.[82] Τα δεδομένα από τη Διεθνή Ομοσπονδία Φωνογραφικής Βιομηχανίας δείχνουν ότι οι BTS έγιναν οι καλλιτέχνες με τις περισσότερες πωλήσεις του 2020 παγκοσμίως, μπροστά από τους Τέιλορ Σουίφτ, The Weeknd και Μπίλι Άιλις.[83]

Μια έκθεση του 2023 από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ υπολόγισε ότι η περιοδεία Eras της Τέιλορ Σουίφτ απέφερε 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια σε καταναλωτικές δαπάνες μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ οι τοπικές οικονομίες ενισχύθηκαν σημαντικά από την παρουσία της.[84]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Bogdanov, Vladimir· Chris Woodstra (2002). All music guide to rock: the definitive guide to rock, pop, and soul. Hal Leonard Corporation. σελίδες 1309–10. ISBN 0-87930-653-X. 
  2. ↑ «TIME Asia: The Empress of Pop». Benny Labamba. 25 March 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-18. https://web.archive.org/web/20141018134731/http://bennylabamba.com/Ayumi-Hamasaki-Time_interview. Ανακτήθηκε στις 6 March 2014. 
  3. ↑ «Wanbi Tuấn Anh muốn vượt qua chính mình». Báo điện tử Dân Trí (στα Βιετναμικά). 8 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  4. ↑ Trung Nghĩa (21 Φεβρουαρίου 2007). «Tóc Tiên: nụ cười như nắng mai» [Tóc Tiên: the smile as bright as sunshine]. Tuổi Trẻ Online (στα Βιετναμικά). Ho Chi Minh Communist Youth Union. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2017. 
  5. ↑ «German Pop Success – DW – 09/08/2008». dw.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  6. ↑ Νώτης, Νεκτάριος Β. «Το εμπορικό φαινόμενο Sakis». Capital.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  7. ↑ «Σπάνιες φωτογραφίες του Σάκη Ρουβά 20 χρόνια πριν». www.patrasevents.gr. 29 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  8. ↑ Δελή, Ματίνα (15 Αυγούστου 2018). «Ρουβάς και Ρουβίτσες, ετών 47!». Protagon.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  9. ↑ Καλάρντ, Μιχάλης (11 Μαρτίου 2019). «Οι «ρουβίτσες» υπάρχουν ακόμα – Ξέσκισαν το πουκάμισο του Σάκη Ρουβά». zarpanews.gr (στα greek). Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  10. ↑ «Pictures of Menudo in General Pictures, Page 1». Teen Idols 4 You. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2014. 
  11. ↑ Δαρσακλή, Χρύσα. «Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ MILEY CYRUS». Madame Figaro. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  12. ↑ «Tribute στο Seventeen (η μόνη λέξη που γραφόταν αγγλικά σ' αυτό το περιοδικό ήταν ο τίτλος του)». LiFO. 26 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  13. ↑ Μπαζός, Γιάννης (24 Ιουλίου 2015). «Κι όμως πριν την "Μπητλομανία" υπήρχε η "Λιστομανία", η υστερική λατρεία για τον Φραντζ Λιστ». www.koutipandoras.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  14. ↑ «Was Roger Wolfe Kahn America's first popular music teen idol?». The KAHNS of Fifth Avenue (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  15. ↑ Μοδινός, Μιχάλης (30 Οκτωβρίου 2015). «Η ανεύρετη Γη της Επαγγελίας». Τα Νέα. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  16. ↑ New York Times (23 April 1922) p. 20
  17. ↑ Rosenthal and Warrack (1979), p. 161
  18. ↑ 18,00 18,01 18,02 18,03 18,04 18,05 18,06 18,07 18,08 18,09 18,10 Greene, Andy (May 11, 2021). «The Top 25 Teen Idol Breakout Moments». The Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις October 19, 2020. https://web.archive.org/web/20201019065155/https://www.rollingstone.com/music/music-lists/teen-idol-breakouts-158080/frank-sinatra-1942-169439/. Ανακτήθηκε στις May 14, 2021. 
  19. ↑ 19,0 19,1 «James Dean - Top 10 Teen Idols». Time Magazine. 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2021. 
  20. ↑ «Annette Funicello - Top 10 Teen Idols». Time Magazine. 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2021. 
  21. ↑ «Ο «βασιλιάς» Έλβις Πρίσλεϊ». Newsbeast. 28 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  22. ↑ Κρανάκης, Μανώλης (9 Ιουλίου 2018). «Ο Ταμπ Χάντερ ήταν πολλά περισσότερα από ένα εφηβικό είδωλο των 50s». FLIX. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  23. ↑ Jim Leach, Jeannette Sloniowski, Candid eyes: essays on Canadian documentaries. University of Toronto Press, 2003, pp.50–60.
  24. ↑ «The Beatles - Top 10 Teen Idols». Time Magazine. 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2021. 
  25. ↑ «Beatles! τα Σκαθάρια που άλλαξαν τη Μουσική». www.daypress.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  26. ↑ «Herman's Hermits – Magazine Articles». Hermanshermits.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2011. 
  27. ↑ O'Connor, Rob (1 Δεκεμβρίου 2008). «The Top 25 Teen Idols Of All-Time». New.music.yahoo.com. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2014. 
  28. ↑ Μπιλικάς, Γιώργος (27 Μαρτίου 2019). «Το Rock και οι Έλληνες - Η δεκαετία του '60». SOLidarity Web Radio. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  29. ↑ Mansour, David (2011). From Abba to Zoom: A Pop Culture Encyclopedia of the Late 20th Century. σελ. 241. ISBN 9780740793073. 
  30. ↑ Cross, Alan (22 Νοεμβρίου 2017). «With David Cassidy gone, let's look back at the teen idol era». Global News (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2019. 
  31. ↑ «The Jacksons: A History». The Jacksons.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2019. 
  32. ↑ 32,0 32,1 Νάτσιος, Βασίλης (9 Αυγούστου 2019). «Αφιέρωμα: Τα αγαπημένα μουσικά νεανικά είδωλα των ΄70ς!». Cosmopoliti.com - Χριστίνα Πολίτη. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  33. ↑ Πολίτη, Χριστίνα (15 Απριλίου 2022). «Τα αξεπέραστα είδωλα των '70ς!». Cosmopoliti.com. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  34. ↑ «Molly Ringwald - Top 10 Teen Idols». Time Magazine. 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2021. 
  35. ↑ «1988|η Ντέμπι Γκίμπσον βρίσκεται στο No.1 του Billboard χάρη στο τραγούδι της «Foolish Beat»». Μανίνα. 25 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  36. ↑ Shaw, Gabbi. «The dreamiest teen idol from the year you were born». Insider. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  37. ↑ «Π. Μιχαλόπουλος: Δε θέλω να δω τη Ρούλα». www.womenonly.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  38. ↑ «Τα «αστέρια της βιντεοκασέτας»: Τι απέγιναν 28 αγαπημένοι πρωταγωνιστές της «χρυσής» δεκαετίας του '80». Enimerotiko.gr (στα greek). 17 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  39. ↑ «O Τόνυ Άντονυ και οι άλλοι: "Β' Ρόλοι" για... Όσκαρ, που άφησαν εποχή στην ελληνική τηλεόραση». AμεA. 21 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  40. ↑ «MTV Teen Idol». Iomusic News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2008. 
  41. ↑ Tiempo, Casa Editorial El (29 Μαρτίου 1996). «SHAKIRA, FENÓMENO EN MÉXICO». El Tiempo (στα spanish). Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  42. ↑ Ochoa Flash, Edgard García. (2001). Shakira : nueva diosa del rock. Bogotá: Planeta. ISBN 958-42-0103-4. 
  43. ↑ Diego, Ximena (2001). Shakira : mujer llena de gracia. New York: Libros en Español. ISBN 0-7432-1599-0. 
  44. ↑ «Britney Spears - Top 10 Teen Idols». Time Magazine. 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2021. 
  45. ↑ 45,0 45,1 «The eight best teen films to watch before Booksmart». New Zealand Herald. July 24, 2019. https://www.nzherald.co.nz/entertainment/the-eight-best-teen-films-to-watch-before-booksmart/ECUMSUP7B35DEMXPUYZJMKC4ZU/. Ανακτήθηκε στις May 20, 2021. 
  46. ↑ Winston, Sherri (5 May 1998). «Leomania / Like Sinatra, Elvis And The Beatles Before Him, The Young Star Of Titanic Is Turning The World Of Teen-age Girls Upside Down.». Sun-Sentinel. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-10-23. https://web.archive.org/web/20151023024708/http://articles.sun-sentinel.com/1998-05-05/lifestyle/9805010394_1_leonardo-dicaprio-pet-pig-leo-mania. Ανακτήθηκε στις 23 October 2015. 
  47. ↑ Ντόκας, Λάμπρος (18 Απριλίου 2017). «Ποιος είναι ο μικρός που έγινε διάσημος ηθοποιός;». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  48. ↑ 48,0 48,1 Greene, Andy (May 22, 2014). «How Ariana Grande and Max Martin Made 'Problem' the Song of the Summer». The Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 21, 2021. https://web.archive.org/web/20210521034735/https://www.rollingstone.com/music/music-news/how-ariana-grande-and-max-martin-made-problem-the-song-of-the-summer-85685/. Ανακτήθηκε στις May 20, 2021. 
  49. ↑ «The Top 25 Teen Idols of All Time». yahoo.com. 12 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2018. 
  50. ↑ Thanki, Juli (September 24, 2015). «Taylor Swift: Teen idol to 'biggest pop artist in the world'». The Tennessean (USA Today Network). https://www.tennessean.com/story/entertainment/music/2015/09/24/taylor-swift-teen-idol-biggest-pop-artist-world/72744548/. Ανακτήθηκε στις May 13, 2021. 
  51. ↑ Yahr, Emily (June 16, 2016). «Taylor Swift's first song came out 10 years ago. Here's what she was like as a teen songwriter.». The Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 13, 2021. https://web.archive.org/web/20210513182351/https://www.washingtonpost.com/news/arts-and-entertainment/wp/2016/06/16/taylor-swifts-first-song-came-out-10-years-ago-heres-what-she-was-like-as-a-teen-songwriter/. Ανακτήθηκε στις May 13, 2021. 
  52. ↑ NPR Staff (November 2, 2012). «Taylor Swift: 'My Confidence Is Easy To Shake'». NPR. https://www.npr.org/2012/11/03/164186569/taylor-swift-my-confidence-is-easy-to-shake. Ανακτήθηκε στις May 20, 2021. 
  53. ↑ «Momoiro Clover Z dazzles audiences with shiny messages of hope». The Asahi Shimbun. 29 Αυγούστου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2023. 
  54. ↑ «AKB48よりももクロが上 コンサート動員力2014». Nihon Keizai Shimbun (στα Ιαπωνικά). 4 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2015. 
  55. ↑ Bergado, Gabr (26 Αυγούστου 2019). «Twitter's White Boy of the Month Meme Is a Match Made in Heaven Between Celebrity and Internet Culture». Teen Vogue (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2019. 
  56. ↑ Ilagen, Elyse. «Every 'White Boy of The Month' This Year: A 2018 Round Up». W Magazine (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2018. 
  57. ↑ Pareles, Jon (December 16, 2019). «Camila Cabello and Harry Styles, Teen-Pop Alumni, Think Bigger». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις February 13, 2021. https://web.archive.org/web/20210213112259/https://www.nytimes.com/2019/12/12/arts/music/harry-styles-camila-cabello-review.html. Ανακτήθηκε στις May 21, 2021. 
  58. ↑ 58,0 58,1 Ryan, Patrick (January 27, 2020). «Who is Billie Eilish? Everything to know about the teen who won big at the 2020 Grammys». USA Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 21, 2021. https://web.archive.org/web/20210521042357/https://www.usatoday.com/story/entertainment/music/2020/01/27/billie-eilish-teen-pop-star-winner-grammy-awards-2020/4586132002/. Ανακτήθηκε στις May 21, 2021. 
  59. ↑ Savage, Mark (September 28, 2021). «Writer's block, betrayal and tremolo guitars: The making of Billie Eilish's Bond theme». BBC. https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-58680995. Ανακτήθηκε στις October 26, 2021. 
  60. ↑ 60,0 60,1 60,2 Smyth, David (May 21, 2021). «Olivia Rodrigo Sour album review: the biggest new star in the world is the perfect teller of teen tales». The Evening Standard. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 22, 2021. https://web.archive.org/web/20210522230840/https://www.standard.co.uk/culture/music/olivia-rodrigo-sour-album-review-teen-disney-actress-singer-b936094.html. Ανακτήθηκε στις May 22, 2021. 
  61. ↑ Garvey, Marianne (January 18, 2021). «Olivia Rodrigo's 'Drivers License' breaks new record». CNN. https://www.cnn.com/2021/01/18/entertainment/olivia-rodrigo-drivers-license-spotify-trnd/index.html. Ανακτήθηκε στις May 22, 2021. 
  62. ↑ 62,0 62,1 Kornhaber, Spencer (May 2021). «Pop's Buzziest New Songwriter Knows Exactly What to Say». The Atlantic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 22, 2021. https://web.archive.org/web/20210522224923/https://www.theatlantic.com/culture/archive/2021/05/olivia-rodrigos-sour-album-review/618963/. Ανακτήθηκε στις May 22, 2021. 
  63. ↑ 63,0 63,1 Wood, Mikael (May 20, 2021). «Review: Olivia Rodrigo delivers flawless Gen Z pop on her debut album». The Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 22, 2021. https://web.archive.org/web/20210523000252/https://www.latimes.com/entertainment-arts/music/story/2021-05-20/olivia-rodrigo-sour-debut-album-review. Ανακτήθηκε στις May 22, 2021. 
  64. ↑ 64,0 64,1 John, Sarah (May 22, 2021). «New Olivia Rodrigo album 'Sour' stakes her claim to being the voice of Gen Z: Raw and real». NBC News. https://www.nbcnews.com/think/opinion/new-olivia-rodrigo-album-sour-stakes-her-claim-being-voice-ncna1268211. Ανακτήθηκε στις May 22, 2021. 
  65. ↑ Rutherford, Kevin (7 Ιουλίου 2021). «Maneskin Hits No. 1 on Rock Streaming Songs, Makes Hot 100 Debut With 'Beggin''». Billboard. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2021. 
  66. ↑ Owram, Doug (1997), Born at the Right Time, Toronto: University Of Toronto Press, σελ. xiv, ISBN 0-8020-8086-3, https://archive.org/details/bornatrighttimeh0000owra/page/ 
  67. ↑ Suri, Jeremi (February 2009). «The Rise and Fall of an International Counterculture, 1960-1975». American Historical Review 114 (1): 45–68. doi:10.1086/ahr.114.1.45. https://archive.org/details/sim_american-historical-review_2009-02_114_1/page/45. 
  68. ↑ 68,0 68,1 68,2 Hobsbawn, Eric (1996). «Chapter Eleven: Cultural Revolution». The Age of Extremes: The Short Twentieth Century 1914-1991. Abacus. ISBN 9780349106717. 
  69. ↑ 69,0 69,1 Goldberg, Stephanie (March 1, 2012). «Why we grieve teen idols: A tribute to Davy Jones». CNN. https://www.cnn.com/2012/03/01/showbiz/davy-jones-teen-idol. Ανακτήθηκε στις May 20, 2021. 
  70. ↑ Robert Tanitch (30 Οκτωβρίου 2014). The Unknown James Dean. Pavilion Books. σελ. 21. ISBN 978-1-84994-249-2. [νεκρός σύνδεσμος]
  71. ↑ Claudia Springer (17 Μαΐου 2013). James Dean Transfigured: The Many Faces of Rebel Iconography. University of Texas Press. σελ. 17. ISBN 978-0-292-75288-7. 
  72. ↑ Wayne Robins (31 Μαρτίου 2016). A Brief History of Rock, Off the Record. Routledge. σελ. 40. ISBN 978-1-135-92345-7. 
  73. ↑ «Leonardo DiCaprio On 'Once Upon A Time In Hollywood' And Looking For Positives In Disruption That Has Turned The Movie Business On Its Ear – The Deadline Q&A». deadline.com (στα Αγγλικά). 19 Δεκεμβρίου 2019. 
  74. ↑ John Howlett (1 Νοεμβρίου 2016). James Dean: Rebel Life. Plexus Publishing. σελ. 5. ISBN 978-0-85965-867-6. 
  75. ↑ Marc Spitz (Οκτωβρίου 2010). Bowie: A Biography. Crown/Archetype. σελίδες 25–26. ISBN 978-0-307-71699-6. 
  76. ↑ Kornhaber, Spencer (13 Φεβρουαρίου 2015). «Reading Taylor Swift's Lips». The Atlantic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2019. 
  77. ↑ Ho, Stewart (July 19, 2012). «SNSD Becomes First Korean Celebrity on Official Stamps». CJ E&M. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις December 13, 2014. https://web.archive.org/web/20141213012803/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/8950/snsd-becomes-first-korean-celebrity-on-official-stamps. 
  78. ↑ M, Kristy. «K-Pop Expands the Hallyu Wave». The Seoul Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. 
  79. ↑ «K-pop group Girls' Generation beats Miley, Lady Gaga at first YouTube awards». CNN. 4 Νοεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2015. 
  80. ↑ «Girls' Generation Make Cover of Nikkei Business». The Chosun Ilbo. 2 Οκτωβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2012. 
  81. ↑ (στα ko)SBS News. June 9, 2019. https://news.sbs.co.kr/news/endPage.do?news_id=N1005301820. Ανακτήθηκε στις June 9, 2019. 
  82. ↑ France-Presse, Agence (18 Δεκεμβρίου 2018). «The BTS billions: K-pop superstars 'worth more than US$3.6 billion a year' to South Korea's economy». South China Morning Post. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2018. 
  83. ↑ Savage, Mark (March 4, 2021). «BTS named world's best-selling artists of 2020». BBC. https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-56283259. Ανακτήθηκε στις October 26, 2021. 
  84. ↑ Shin, Rachel (July 14, 2023). «Taylor Swift is so important to the economy that she’s in the latest Fed report». Fortune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις July 15, 2023. https://archive.today/20230715021052/https://fortune.com/2023/07/14/taylor-swift-eras-tour-local-economy-boom-fed-report/. Ανακτήθηκε στις August 6, 2023. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Εφηβικό_είδωλο&oldid=10763874"