Εγλυκάδα
Συντεταγμένες: 38°13′40″N 21°45′42″E / 38.22778°N 21.76167°E
Η Εγλυκάδα (παλαιότερα: Εγλυκάς) είναι συνοικία στα νοτιοανατολικά της Πάτρας. Η ονομασία της είναι παραφθορά της λέξης γλυκάδα, και ονομάστηκε έτσι διότι -ακόμα και σήμερα αλλά κυρίως πριν το 1960- η περιοχή ήταν γεμάτη πορτοκαλεώνες, λεμονιές, μανταρινιές κ.ά. που, λόγω του εκεί κλίματος και άλλων τοπικών παραγόντων, είχαν πολύ γλυκιά γεύση, όπως αναφέρεται. Σήμερα ο πληθυσμός της Εγλυκάδας ανέρχεται σε περίπου 5.000 κάτοικους, ενώ η περιοχή αναπτύσσεται οικιστικά με γοργούς ρυθμούς.
Διαθέτει δύο πλατείες, την Αλ. Δημόπουλου και τη μικρότερη του Αγίου Ανδρέα[1]. Συνοικίες την Εγλυκάδας είναι τα "Τζολέικα", τα "Πολιτέικα" και η "Πευκιώτισα"[2]. Στην περιοχή δραστηριοποιούνται διάφορες βιομηχανίες και εργοστάσια[3].
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣτα όρια της Εγλυκάδος έχουν βρεθεί αρχαίοι τάφοι διαφόρων περιόδων[4], επίσης έχουν ανασκαφή ποιμενικές ή αγροτικές εγκαταστάσεις ρωμαϊκών και οθωμανικών χρόνων[5].
Η περιοχή αναφέρεται πρώτη φορά με το όνομα Γλυκάδα από περιηγητές, όπως ο Σπον και Ουέλερ, που την αποκαλούν "Κήποι των Πατρών" και γράφουν για τα ωραία πορτοκάλια και λεμόνια της με την ευχάριστη γεύση. Οι δύο περιηγητές πέρασαν από την Εγλυκάδα μαζί το 1676[6] κι αναφέρουν ότι ο βασιλιάς της Σικελίας είχε αγοράσει όλη την παραγωγή κίτρων, λεμονιών και πορτοκαλιών[7].
Το 1816 αναφέρεται με 62 οικογένειες , 250 κάτοικους είχε το 1821[7] και 690 το 1903[8]. Το 1920 είχε 1062 κατοίκους [9],
Σύμφωνα με μαρτυρίες αρχαίων αλλά και σύγχρονων ιστορικών στην Εγλυκάδα υπήρχε ένα υπεραιωνόβιο κυπαρίσσι με κορμό 6 μέτρων το οποίο κάηκε από τους Οθωμανούς κατά την Επανάσταση του 1821. Αυτό το κυπαρίσσι οι Άραβες το θεωρούσαν ιερό και έκαναν μια φορά τον χρόνο θρησκευτικές τελετές σε αυτό. Ο Πουκεβίλ αναφέρει ότι ήταν 146 ετών και ότι είχε 24 πόδια περίμετρο, ενώ κατά τους Σπον κι Ουέλερ ήταν 18 πόδια[10]. Ο Οθωμανός περιηγητής Τσελεμπή Εβρά γράφει ότι δεν ήταν πολύ ψηλό αλλά χρειάζονταν 7 άντρες για να αγκαλιάσουν τον κορμό του, στην σκιά του υπήρχαν 40 στάβλοι αλόγων και μπορούσε να στεγάσει 50.000 πρόβατα[11]. Ο Διονύσιος Φωτεινός αναφέρει ότι ήταν πάνω από 2.000 ετών[11].
Στην Εγλυκάδα υπήρχε Σανατόριο κατά τον μεσαίωνα[12] λόγω του κλίματος που οφειλόταν στα πολλά πυκνά δάση που υπήρχαν γύρω της τότε. Στην θέση Κούτσα είχε εξοχική κατοικία ο Παλαιών Πατρών Γερμανός[13].
Η Εγλυκάδα έχει πεσόντες σε όλους τους εθνικούς αγώνες και από το 1948 έχει στηθεί ηρώο στην πλατεία Αγίου Ανδρέα με τα ονόματα των πεσόντων της περιοχής[14].
Διαθέτει δημοτικό σχολείο από το 1932,[15] διέθετε μάλιστα αρρένων και θηλέων. Παλιότερα διέθετε τμήμα χωροφυλακής.
Διοικητική ιστορία
ΕπεξεργασίαΑνεξάρτητη κοινότητα-χωριό όπου με το Β.Δ. 8/4/1835 αποτέλεσε οικισμό του νεοσύστατου δήμου Πατρέων[16]. Το 1912 με τον Ε.τ.Κ. 14/2/1912 και τον νόμο ΔΝΖ΄4057 διαλύθηκαν οι δήμοι και η Εγλυκάδα έγινε ανεξάρτητη κοινότητα που περιλάμβανε και τους οικισμούς Ρωμανός και Ελεκίστρα[17]. Το 1919 οι δύο οικισμοί αποσπώνται για δημιουργηθεί η κοινότητα Ελεκύστρας[17]. Πρώτος πρόεδρος της κοινότητας Εγλυκάδος (1914-1916) ήταν ο Ιωάννης Παναγιωτόπουλος[18], οι εκλογές ήταν προγραμματισμένες για το 1912 αλλά λόγω των βαλκανικών πολέμων έγιναν το 1914[19].
Το 1920 αναγνωρίζεται σαν οικισμός της κοινότητας Εγλυκάδας η Περιβόλα, όπως και το 1928 οι οικισμοί Άγιος Γεώργιος (Λάγγουρα) και Κούτσα[17][20]. Με το ΦΕΚ 182Α - 07/07/1933 καταργείται η κοινότητα Εγλυκάδος και προσαρτάται στον δήμο Πατρέων έως σήμερα[17][20]. Μάλιστα το 1933 η κοινότητα είχε 1.500 κατοίκους και το χωριό 1.070[21]. Με το ΦΕΚ - 19/03/1961 καταργείται ο οικισμός και αποτελεί επίσημα τμήμα της πόλεως Πατρών[22].
Αθλητισμός
ΕπεξεργασίαΠρώτος αθλητικός σύλλογος της Εγλυκάδος ήταν η «Ελπίς», που ιδρύθηκε το 1950 με ποδοσφαιρικό τμήμα[23]. Το 1970 ιδρύθηκε ο «Απόλλων Εγλυκάδος», που δραστηροποιείται έως σήμερα στο ποδόσφαιρο, μάλιστα το 1976 σαν Πρωταθλήτρια Πατρών διεκδίκησε την άνοδο της σε αγώνες μπαράζ στην Β΄ Εθνική[23]. Το 1970 ιδρύθηκε και ο «Θρίαμβος Εγλυκάδος», που εξελίχθηκε στον Θρίαμβο Πατρών. Σήμερα στην Εγλυκάδα έχει έδρα και ιδιόκτητες εγκαταστάσεις η «Νίκη Πατρών», σύλλογος αντισφαίρισης.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 35.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 38.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 39.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 19, 20, 21.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 22.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 25.
- ↑ 7,0 7,1 Γκουρβέλος 2010, σελ. 31.
- ↑ Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903.
- ↑ Ιερά Μητρόπολη Πατρών Αρχειοθετήθηκε 2011-09-29 στο Wayback Machine.. i-m-patron.gr
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 28.
- ↑ 11,0 11,1 Γκουρβέλος 2010, σελ. 29.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 32.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 46.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 51.
- ↑ Γκουρβέλος 2010, σελ. 27.
- ↑ Πληθυσμιακή διοικητική & Γεωγραφική εξέλιξη των δήμων & κοινοτήτων του νομού Αχαΐας[νεκρός σύνδεσμος]. datarc.gr
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Εγλυκάδας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
- ↑ Νεολόγος, φύλλο 10-2-1914.
- ↑ Κώστας Παπαγιαννόπουλος (επιμ.), Βραχναίικα και Μονοδένδρι. Αρχαιολογία του τοπίου και τοπική ιστορία, πρόλογος: Βασίλης Τογαντζής, Μιλτιάδης Γούτας, Λάζαρος Κολώνας, Έκδοση Δήμος Βραχναίικων-Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Βραχναίικων, Πάτρα 2009. ISBN 978-960-99129-0-7.
- ↑ 20,0 20,1 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Εγλυκάδας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
- ↑ Δανηιλίς, Ψηφιακά Τεκμήρια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πατρών Οδηγός Πελοποννήσου 1933[νεκρός σύνδεσμος]. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Πατρέων. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
- ↑ 23,0 23,1 Γκουρβέλος 2010, σελ. 40.
Πηγές
Επεξεργασία- Σπυρίδων Ν. Γκουρβέλος, Η ενορία του Αγίου Ανδρέα Ελυκάδος χθες και σήμερα, έκδοση Ιερού Ναού Αγίου Ανδρέα Εγλυκάδος, εκδοτική παραγωγή Cαιτηc, Πάτρα 2010.
- Δ. Καρατζά, Χ. Χαραλάμπους, Δ. Γκότση, Γ. Λύρα, Πάτρα, ονομάτων επίσκεψις, Έκδοση των εφημερίδων «Εθνικός Κήρυξ των Πατρών» και «Ημερήσιος Κήρυξ των Πατρών», Πάτρα 1995.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Εγλυκάδας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Εγλυκάδας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αγίου Γεωργίου (Λάγγουρα) Εγλυκάδας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κούτσας Εγλυκάδας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Πατρέων. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.