Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου (Ελλάδα)

Η Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου (Ε.ΔΗ.Κ.) είναι ελληνικό πολιτικό κόμμα. Συγκαταλέγεται στα μετριοπαθή κεντροαριστερά κόμματα της μεταπολίτευσης.

Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου
Πρόεδρος	Σταύρος Καράμπελας
Ίδρυση	5 Φεβρουαρίου 1976
Συγχώνευση των	Ένωσις Κέντρου - Νέες Δυνάμεις Δημοκρατική Ένωση Κέντρου
Πτέρυγα νεολαίας	Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία
Ιδεολογία	Φιλελευθερισμός Σοσιαλφιλελευθερισμός Σοσιαλδημοκρατία Δημοκρατικός σοσιαλισμός
Πολιτικό φάσμα	Κέντρο Κεντροαριστερά (από 2012)
Χρώματα	Μπλε, πορτοκαλί
Βουλή των Ελλήνων	0 / 300
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο	0 / 21
Ιστότοπος
edik.gr
Πολιτικό σύστημα Ελλάδας Πολιτικά κόμματα Εκλογές

Ιστορικό

Το κόμμα ιδρύθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1976, κατόπιν συνένωσης της Ενώσεως Κέντρου - Νέων Δυνάμεων (Ε.Κ.-Ν.Δ.) και της Δημοκρατικής Ενώσεως Κέντρου (Δ.Ε.Κ.) του Ιωάννη Ζίγδη και ονομάστηκε Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου (Ε.ΔΗ.Κ.). Αρχηγός του κόμματος ανέλαβε ο μέχρι τότε αρχηγός της Ε.Κ.-Ν.Δ., Γεώργιος Μαύρος, υπό τον οποίο το κόμμα κατήλθε στις εκλογές του 1977.

1977-1981

Το λογότυπο του κόμματος μέχρι την εκλογική αναμέτρηση του 1989

Στις εκλογές του 1977 η Ε.ΔΗ.Κ. αναδείχθηκε τρίτο κόμμα με ποσοστό 11,95%, χάνοντας σημαντικό μέρος της δύναμής της σε σχέση με το ποσοστό της Ε.Κ.-Ν.Δ. στις εκλογές του 1974 (20,42% και αξιωματική αντιπολίτευση).

Η εκλογική αποτυχία οδήγησε σε παραίτηση τον πρόεδρο του κόμματος Γεώργιο Μαύρο, ο οποίος στη συνέχεια αποχώρησε και από το κόμμα, παραμένοντας ανεξάρτητος βουλευτής. Τον διαδέχθηκε ο Ιωάννης Ζίγδης, υπερψηφιζόμενος αρχικά από την κοινοβουλευτική ομάδα (29 Νοεμβρίου 1977) και από το έκτακτο συνέδριο του κόμματος στη συνέχεια (20 Μαρτίου 1978).

Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 1981 η Ε.ΔΗ.Κ. εκπροσωπήθηκε στο ευρωκοινοβούλιο, στέλνοντας τον πρόεδρο της, Ιωάννη Ζίγδη, στην προσωρινή ευρωβουλή.

Η Διάσπαση του 1978

Στα μέσα του 1978 το κόμμα διασπάστηκε, με αποτέλεσμα από τους 16 βουλευτές του μόνο οι 5 να παραμείνουν στην κοινοβουλευτική ομάδα, 7 να παραμείνουν στη Βουλή ως ανεξάρτητοι και 4 να προσχωρήσουν στη Νέα Δημοκρατία, ενώ ο Μαγκάκης και ο Πεπονής είχαν φύγει από το κόμμα το 1976 και ο Τσάτσος την ίδια χρονιά είχε διαγραφεί.

Ανάμεσα στα στελέχη που προσχώρησαν στη Νέα Δημοκρατία υπήρξαν και οι μετέπειτα υπουργοί της Αθανάσιος Κανελλόπουλος και Σωτήρης Κούβελας. Άλλα στελέχη που αργότερα προσχώρησαν στο ΠΑΣΟΚ και υπήρξαν μετέπειτα υπουργοί του ήταν οι Στέλιος Παπαθεμελής, Μανώλης Μπαντουβάς, Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης, Αναστάσιος Πεπονής, ο μετέπειτα ευρωβουλευτής Δημήτρης Τσάτσος καθώς και ως συνεργαζόμενος βουλευτής ο πρώην αρχηγός Γεώργιος Μαύρος.

Ο Γιάγκος Πεσμαζόγλου μαζί με τη Βιργινία Τσουδερού και άλλα στελέχη δημιούργησαν το Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (ΚΟ.ΔΗ.ΣΟ.), ενώ ο Νικήτας Βενιζέλος επιχείρησε να αναβιώσει το Κόμμα Φιλελευθέρων. Αυτή η πολυδιάσπαση και η σταδιακή απορρόφηση στελεχών από τους δύο μεγάλους κομματικούς σχηματισμούς, σήμανε και το τέλος του παραδοσιακού Κέντρου από το πολιτικό προσκήνιο.

1981-2012

Αποδεκατισμένο από στελέχη αλλά και οπαδούς, οι οποίοι ακολουθούσαν πλέον το ανερχόμενο ΠΑ.ΣΟ.Κ., το κόμμα στις βουλευτικές εκλογές και τις Ευρωεκλογές που διεξήχθησαν ταυτόχρονα το 1981, περιορίστηκε στα πενιχρά ποσοστά του 0,40% και 1,12% αντίστοιχα.

Τα πράγματα χειροτέρεψαν στις Ευρωεκλογές του 1984 (0,28%), κάτι που οδήγησε τον Ιωάννη Ζίγδη να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ και να μην κατέλθει αυτόνομα στις εκλογές του 1985. Τελευταία παρουσία της Ε.ΔΗ.Κ. σε εκλογική διαδικασία ήταν στις βουλευτικές εκλογές και τις Ευρωεκλογές που διεξήχθησαν ταυτόχρονα τον Ιούνιο του 1989, με πενιχρά και πάλι ποσοστά (0,12% και 0,28% αντίστοιχα).

Πρόεδρος του κόμματος παρέμεινε ο Ιωάννης Ζίγδης έως το θάνατό του (21 Οκτωβρίου 1997), ενώ τον διαδέχθηκε το 1998 ο πανεπιστημιακός Νεοκλής Σαρρής, έχοντας λάβει την ανάθεση από την Κεντρική Επιτροπή και την Εκτελεστική Γραμματεία του κόμματος. Ο Νεοκλής Σαρρής ηγήθηκε της Ε.ΔΗ.Κ. μέχρι το θάνατό του (19 Νοεμβρίου 2011), αν και το κόμμα απείχε από κάθε εκλογική διαδικασία από τον Νοέμβριο του 1989 έως και το 1999. Όμως στις εκλογές του 2000, συνεργάστηκε με το ΔΗ.Κ.ΚΙ. και στελέχη του κόμματος ήταν υποψήφια σε διάφορες περιφέρειες, ενώ ο πρόεδρός του στο ψηφοδέλτιο επικρατείας. Συμμετείχε ξανά στις εκλογές του 2009 όπου ο Νεοκλής Σαρρής ήταν υποψήφιος βουλευτής, συνεργαζόμενος με τη Δημοκρατική Αναγέννηση, έχοντας τοποθετηθεί στην τιμητική τελευταία θέση του ψηφοδελτίου επικρατείας του κόμματος.

2012-σήμερα

Η Ε.ΔΗ.Κ. μπήκε το 2012 σε διαδικασία ανασυγκρότησης. Το Μάρτιο του 2012 διεξήχθη το 3ο Συνέδριο του κόμματος (με απόσταση 32 χρόνων από το προηγούμενο), το οποίο εξέλεξε πρόεδρο τον Σταύρο Καράμπελα. Στις εκλογές του 2012 και του Ιανουαρίου του 2015, η Ε.ΔΗ.Κ. συμμετείχε με υποψηφίους της στο ψηφοδέλτιο του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.. Στις 10 Σεπτεμβρίου 2015, απέσυρε την στήριξή της από αυτόν. Το 2022 σχημάτισε μαζί με την Πράσινη Αριστερά και τη Σοσιαλιστική Προοπτική τον συνασπισμό «Μαζί» προκειμένου να συμμετάσχει στις επικείμενες εκλογές. Τελικά ο Άρειος Πάγος απέκλεισε τη συμμετοχή του συνδυασμού, με το κόμμα να καταγγέλει την ενέργεια αυτή.

Αποτελέσματα εκλογών

Βουλή των Ελλήνων

Έτος	Αρχηγός κόμματος	Αριθμός ψήφων	Ποσοστό ψήφων	Έδρες	Θέση
1974	Γεώργιος Μαύρος	δε συμμετείχε	δε συμμετείχε	61 / 300	Αξιωματική αντιπολίτευση
1977	Γεώργιος Μαύρος	612.786	11,95%	16 / 300	3ο κόμμα Αντιπολίτευση
1981	Ιωάννης Ζίγδης	22.763	0,40%	0 / 300	7ο κόμμα Εκτός Βουλής
1985	Ιωάννης Ζίγδης	στήριξε το ΠΑ.ΣΟ.Κ.	στήριξε το ΠΑ.ΣΟ.Κ.	1 / 300	στήριξε το ΠΑ.ΣΟ.Κ.
1989 Ι	Ιωάννης Ζίγδης	7.770	0,12%	0 / 300	12ο κόμμα Εκτός Βουλής
2000	Νεοκλής Σαρρής	στήριξε το ΔΗ.Κ.ΚΙ.	στήριξε το ΔΗ.Κ.ΚΙ.	0 / 300	στήριξε το ΔΗ.Κ.ΚΙ.
2009	Νεοκλής Σαρρής	στήριξε τη Δημοκρατική Αναγέννηση	στήριξε τη Δημοκρατική Αναγέννηση	0 / 300	στήριξε τη Δημοκρατική Αναγέννηση
2012 Ι	Σταύρος Καράμπελας	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.	0 / 300	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.
2012 ΙΙ	Σταύρος Καράμπελας	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.	0 / 300	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.
2015 Ι	Σταύρος Καράμπελας	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.	0 / 300	στήριξε το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Έτος	Αρχηγός κόμματος	Αριθμός ψήφων	Ποσοστό ψήφων	Έδρες	Θέση	Ομάδα
1981	Ιωάννης Ζίγδης	63.673	1,12%	0 / 24	8η	-
1984	Ιωάννης Ζίγδης	16.848	0,28%	0 / 24	10η	-
1989	Ιωάννης Ζίγδης	18.313	0,28%	0 / 24	15η	-

Ιδεολογική τοποθέτηση

Σύμφωνα με τις ιδεολογικές αρχές και τις προγραμματικές της θέσεις, η Ε.ΔΗ.Κ. είναι το κόμμα που εμφορείται από την ιδεολογία της ουσιαστικής κοινωνικής δημοκρατίας, αποβλέπει δηλαδή στην εξελικτική αλλαγή της κοινωνίας με επίκεντρο τον άνθρωπο. Η ιδεολογία της ΕΔΗΚ χαρακτηρίζεται φιλελεύθερη, δημοκρατική, κεντρώα και ριζοσπαστική.

Η Ε.ΔΗ.Κ. αποβλέπει να θεμελιώσει στην Ελλάδα ένα πολίτευμα που θα βασίζεται στην αφαλκίδευτη λαϊκή κυριαρχία για να υπηρετεί τις αρχές της πολιτικής ελευθερίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας ζωής και της κατοχύρωσης της εθνικής κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της χώρας.

Ιστορικά έντυπα

• Μεταξύ μας: Πρόκειται για Ενημερωτικό Δελτίο της Ένωσης Δημοκρατικού Κέντρου για τα στελέχη και τα μέλη του Κόμματος. Την ευθύνη της Σύνταξης-Επιμέλειας είχε το Γραφείο Τύπου της Ε.ΔΗ.Κ. Το πρώτο τεύχος της 1^ης Ιανουαρίου 1978 τιτλοφορείται «Δελτίο Ενημερώσεως Οργανώσεων και στελεχών της Ε.ΔΗ.Κ.» και αποτελείται από 8 μονόφυλλα μεγέθους Α.4 Περιέχει κάθε φορά επιλεγμένες ανακοινώσεις του Κόμματος και επισημάνσεις ή σχολιασμό δημοσιευμάτων του Τύπου για την Ε.ΔΗ.Κ. Δεν υπήρχε στις αρχές σταθερή περιοδικότητα, πολλές φορές εκδόθηκαν και συντομότερα του μήνα τεύχη, ούτε σταθερός αριθμός σελίδων. Από το τεύχος 21, ο τίτλος αποκτά πορτοκαλί χρώμα. Το Δελτίο κλείνει με το τεύχος 40 της 31^ης Οκτωβρίου 1979, αφού διαφημίζει σε όλα τα τελευταία τεύχη της έκδοση της Εβδομαδιαίας Εφημερίδας του Κόμματος “Ανένδοτος” που θα κυκλοφορούσε στις 17 Νοεμβρίου 1979.
• Ένα γράμμα από την Ε.ΔΗ.Κ.: Ενημερωτικό Δελτίο ευρείας κυκλοφορίας προς τους πολίτες εκδίδει η Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου μετά την εκλογή του Ιωάννη Ζίγδη ως Προέδρου της, με τίτλο “ένα γράμμα από την Ε.ΔΗ.Κ.”. Περιέχει ομιλίες, αγορεύσεις στη Βουλή και Δελτία Τύπου. Το έντυπο έχει σχήμα Α4 και ακανόνιστο αριθμό σελίδων και περιοδικότητας έκδοσης. Το τελευταίο τεύχος είναι το φύλλο 28 έκδοσης 15.10.1979 και διαφημίζει την έκδοση της Εβδομαδιαίας Εφημερίδας του Κόμματος “Ανένδοτος”.
• Ενημέρωση Μηνιαίο Δελτίο της Κ.Ο.Ε. της Ε.ΔΗ.Κ:Την περίοδο μεταξύ των Εκλογών του 1974 και εκείνων του 1977, η Κεντρική Οργανωτική Επιτροπή (Κ.Ο.Ε.) της Ένωσης Δημοκρατικού Κέντρου εκδίδει το Μηνιαίο Δελτίο “Ενημέρωση”, 16 σελίδων που καλύπτει το σύνολο των τομέων δράσης και ενδιαφέροντος του Κόμματος. Υπεύθυνος Έκδοσης είναι ο Αντώνιος Δροσόπουλος.
• Δημοκρατικό Κέντρο: Στις 23 Σεπτεμβρίου 1977 η Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου εκδίδει την εβδομαδιαία Εφημερίδα «Δημοκρατικό Κέντρο». Τα γραφεία της Εφημερίδας είναι στα γραφεία της Ε.ΔΗ.Κ. στην Πανεπιστημίου 10 και είναι μαυρόασπρη 12 μεγάλων σελίδων. Κυκλοφορούσε κάθε Παρασκευή με εκδότη τον Βασίλη Τόμπρο, από την ΕΛ.Δ.ΕΚ. ΑΕ (Ελληνικές Δημοκρατικές Εκδόσεις). Η εφημερίδα έρχεται να καλύψει το μειωμένη προβολή που απολαμβάνει στα μέσα ενημέρωσης η Ε.ΔΗ.Κ. ενόψει τον Εκλογών που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο του 1978 και έγιναν έκτακτα στις 20 Νοεμβρίου του 1977. Η Εφημερίδα έκλεισε αμέσως μετά τις Εκλογές.
• Πρόγραμμα 100 ημερών: Έχει μείνει μέχρι τις μέρες μας η φράση «οι πρώτες 100 ημέρες της Κυβέρνησης», που συνήθως αποτελεί και μια περίοδο χάριτος για κάθε νέο κυβερνητικό σχήμα. Τα παλαιότερα χρόνια ήταν σημαντικό τμήμα των εξαγγελιών των κομμάτων το τι θα έκαναν τις πρώτες 100 μέρες. Η Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου (Ε.ΔΗ.Κ.) εξέδωσε για τις Εκλογές της 25^ης Νοεμβρίου 1977 ένα μικρό βιβλιαράκι για τις πρώτες 100 ημέρες, ελπίζοντας ότι θα είναι εκείνη η επόμενη κυβέρνηση της χώρας. Το βιβλιαράκι έχει τίτλο «Πρόγραμμα 100 ημερών για την άμεση αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσεως και του πληθωρισμού». Είναι έκδοση των Ελληνικών Δημοκρατικών Εκδόσεων Α.Ε., εταιρείας του Κόμματος που αναλάμβανε όλες του τις εκδόσεις.
• Το πρόγραμμα της Ε.ΔΗ.Κ.: Η τελευταία μέχρι σήμερα αυτόνομη κάθοδος της Ένωσης Δημοκρατικού Κέντρου (Ε.ΔΗ.Κ.) πραγματοποιείται στις Εκλογές της 18^ης Ιουνίου 1989 με επικεφαλής τον Ιωάννη Ζίγδη. Μαζί με μια μεγάλη σειρά από βιβλία με θέσεις και απόψεις της Ε.ΔΗ.Κ. και του Προέδρου της για ζητήματα της πλούσιας τότε επικαιρότητας, το Κόμμα εκδίδει σε 16-σέλιδο βιβλιαράκι, το Πρόγραμμα της Ε.ΔΗ.Κ. για τις Εκλογές, με τους υπότιτλους «Δημοκρατία- Ήθος-Υπευθυνότητα».
• Δημοκρατικός Παλμός: Ένα χρόνο μετά τις Εκλογές της 17^ης Νοεμβρίου 1974 και συγκεκριμένα στις 8 Νοεμβρίου 1975, η Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου (Ε.ΔΗ.Κ.) προχωρά στην έκδοση Εφημερίδας με εβδομαδιαία περιοδικότητα και τίτλο «Δημοκρατικός Παλμός» και ημέρα έκδοσης το Σάββατο. Η Εφημερίδα είναι μικρού σχήματος και ξεκίνησε με 8 σελίδες. Εκδότης-Ιδιοκτήτης είναι το «Ελληνικόν Κέντρον Δημοσιότητος Ε.Π.Ε.» και Διευθυντής Σύνταξης ο Δημοσιογράφος Σωκράτης Φαλιάγκας. Στις 6 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους ξεκινά εκ νέου την αρίθμησή της με διαφορετική σχεδίαση, μεγάλο σχήμα και υπότιτλο «Εβδομαδιαία Εφημερίδα των αρχών του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού». Εκδότης παραμένει ο ίδιος, αλλά Διευθυντής Σύνταξης αναλαμβάνει ο Γεώργιος Καρανικόλας.
• Ανένδοτος: Στις 17 Νοεμβρίου 1979 η Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου (Ε.ΔΗ.Κ.) εκδίδει εβδομαδιαία Εφημερίδα με τίτλο «Ανένδοτος». Η Εφημερίδα είναι ασπρόμαυρη, μεγάλου σχήματος και 12 σελίδων στο πρώτο τεύχος της. Εκδότης είναι η «Δημοκρατικές Σοσιαλιστικές Εκδόσεις Ε.Π.Ε», που εκδίδει την περίοδο προεδρίας Ιωάννη Ζίγδη όλα τα έντυπα της Ε.ΔΗ.Κ. Υπεύθυνος Σύνταξης είναι ο δικηγόρος Ιωάννης Σταμούλης, ο μετέπειτα Νομάρχης Βοιωτίας. Από το 27ο τεύχος η Εφημερίδα εκδίδεται Κυριακή και με διχρωμία και από το 31 κάθε Πέμπτη. Το τελευταίο τεύχος της Εφημερίδας είναι το 103 της 30ης Οκτωβρίου 1981, δύο εβδομάδες μετά τις Εκλογές του ίδιου μήνα.

Πηγές

• Ε.ΔΗ.Κ. Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου Μανιφέστο '77, Εκδ: Ελληνικές Δημοκρατικές Εκδόσεις Α.Ε, Οκτώβριος 1977- Α' έκδοση
• Ε.Ο.Κ. και Ε.ΔΗ.Κ., η ένταξη, τα ελληνικά συμφέροντα και τα άλλα κόμματα, Εκδ: Ελληνικές Δημοκρατικές Εκδόσεις Α.Ε, Αθήνα 1977
• Τι εκάναμε. Ο Απολογισμός του Κυβερνητικού έργου στη Δωδεκάνησο Ιωάννη Ζίγδη, άρθρο της εφημερίδας "Ροδιακή", Ρόδος 3 και 6 Νοεμβρίου 1952
• Ατενίζοντας το 1980- Ομιλίες για τον Προϋπολογισμό και την Εξωτερική Πολιτική,Ιωάννου Ζίγδη, Εκδ: Ελληνικές Δημοκρατικές Εκδόσεις Ε.Π.Ε., Αθήνα 1980
• Πρόγραμμα ριζικής αλλαγής στην Υγεία της Ε.ΔΗ.Κ. (Πρόλογος Γ. Μαύρου), Εκδ: Ελληνικές Δημοκρατικές Εκδόσεις Α.Ε, Αθήνα 1977
• ΟΜΟΙΟΤΡΟΠΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ - ΑΝΔΡΕΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 1974, Νεοκλή Σαρρή, άρθρο της εφημερίδας «Το Παρόν της Κυριακής», 4 Απριλίου 2010

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημη ιστοσελίδα