Δημοκρατία της Ταϊβάν (1895)
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Δημοκρατία της Ταϊβάν (Παραδοσιακά Κινέζικα 臺灣民主國 Απλοποιημένα Κινέζικα 台湾民主国 πίνγιν Táiwān Mínzhǔguó (Ταϊγουάν Μιν-τσου-κουό), κατά λέξη «Δημοκρατικό Κράτος της Ταϊβάν», γνωστή και ως Δημοκρατία της Φορμόζα) ήταν ένα σύντομης διάρκειας κρατικό μόρφωμα που ιδρύθηκε στην Ταϊβάν το 1895. Έλαβε χώρα στο μεσοδιάστημα μεταξύ της επίσημης παράδοσης της Ταϊβάν από την Δυναστεία Τσιν της Κίνας στην Ιαπωνική Αυτοκρατορία, ως απαίτηση της Συνθήκης Σιμονοσέκι και της άφιξης των Ιαπωνικών στρατευμάτων και την επακόλουθη ανάληψη Ιαπωνικής κυριαρχίας. Αν και πολλές φορές αναγνωρίζεται από ιστορικούς και πολιτικούς ως η πρώτη δημοκρατία στην Ασία, είχε προηγηθεί η Δημοκρατία του Λανφάν, η οποία ιδρύθηκε το 1777.
| Δημοκρατία της Ταϊβάν 台灣民主國 (Táiwān Mínzhǔguó) | ||||||
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 | ||||||
| Πρωτεύουσα | Ταϊπέι (Μάιος-Ιούν. 1895) Ταϊνάν (Ιούν.-Οκτ. 1895) | |||||
| Πολίτευμα | Δημοκρατία | |||||
| Πρόεδρος | ||||||
| - | Mάιος-Ιούν. 1885 | Tang Ching-sung | ||||
| - | Ιούν.-Οκτ. 1895 | Liu Yung-fu (de facto) | ||||
| Ιστορία | ||||||
| - | Κήρυξη ανεξαρτησίας | 23 Μαΐου 1895 | ||||
| - | Κατάκτηση | 21 Οκτωβρίου 1895 | ||||
Η δημοκρατία κηρύχθηκε από μια ομάδα ανώτερων αξιωματούχων και μέλη της τοπικής αριστοκρατίας, που ήταν υπέρμαχοι της δυναστείας Τσιν (清) (1644-1911), με την ελπίδα να εμποδιστεί η κατάκτηση της Ταϊβάν από την Ιαπωνία, η οποία της είχε παραχωρηθεί χωρίς όρους
από την Κίνα βάσει της συνθήκης Σιμονοσέκι. Πολλοί από αυτούς τους αξιωματούχους εγκατέλειψαν το νησί μετά την εισβολή της Ιαπωνίας. Στις 24 Μαΐου του 1895 στάλθηκε αγγλική μετάφραση της διακήρυξης ανεξαρτησίας σε όλες τις πρεσβείες που βρίσκονταν στο νησί, ενώ ακολούθησε επίσημη τελετή την επόμενη μέρα. Από την αρχή, οι ιδρυτές της Δημοκρατίας, ξεκαθάρισαν ότι οι πράξεις τους ήταν πράξεις αφοσίωσης στους Τσιν και αυτοανακηρύχθηκαν υποτελείς του κράτους των Τσιν.
Παρά την ομοιότητα του ονόματος, οι σύγχρονοι υπέρμαχοι μιας «Δημοκρατίας της Ταϊβάν» (στα πλαίσια του κινήματος της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν) αποκηρύσσουν την όποια σύνδεση με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ή κοινώς Κίνα.
Ο λόγος είναι ότι εν αντιθέσει με την πρώτη δημοκρατία της Ταϊβάν, που ήταν δημιούργημα της αφοσίωσης στην ηπειρωτική Κίνα, οι θιασώτες της σύγχρονης Δημοκρατίας της Ταϊβάν έχουν ως επιδίωξη την εγκατάλειψη του σημερινού επίσημου ονόματος της χώρας (Δημοκρατία της Κίνας). Ελπίζουν δε στην υιοθέτηση ενός νέου συντάγματος για την Ταϊβάν (το σημερινό σύνταγμα είναι του 1911 και έχει ουσιαστικά μεταφερθεί από την Κίνα) καθώς και νέων εθνικών χαρακτηριστικών όπως της σημαίας και του ύμνου της χώρας.