Δαύλεια
Συντεταγμένες: 38°30′53.6″N 22°43′58.4″E / 38.514889°N 22.732889°E
Η Δαύλεια είναι χωριό του νομού Βοιωτίας. Διοικητικά ανήκει στον δήμο Λεβαδέων, ενώ από το 1997 μέχρι το τέλος του 2010 αποτελούσε έδρα του καποδιστριακού δήμου Δαύλειας. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ανέρχεται στους 1.232 κατοίκους.
| Δαύλεια Βοιωτίας | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Βοιωτίας |
| Δήμος | Λεβαδέων |
| Δημοτική Ενότητα | Δαύλειας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Βοιωτίας |
| Υψόμετρο | 340 μέτρα |
| Έκταση | 61,725 km²[1] |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.065 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 320 08 |
| Τηλ. κωδικός | 2261 |
| http://www.davlia.gr/ | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Τοποθεσία
ΕπεξεργασίαΗ Δαύλεια είναι κτισμένη βορειοδυτικά της πρωτεύουσας του νομού, Λιβαδειάς, σε υψόμετρο 340 μέτρων επί των ανατολικών πλαγιών του Παρνασσού, στην ίδια περιοχή που βρισκόταν κατά την αρχαιότητας η φωκική πόλη Δαυλίς ή Δαύλεια ή Δαυλία.[2]
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΗ αρχαία Δαυλίδα
ΕπεξεργασίαΗ Δαυλίδα, όπως αναφέρει ο Όμηρος στην Ιλιάδα, συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο μαζί με άλλες οκτώ φωκικές πόλεις.[3] Από την Δαυλίδα διερχόταν η Σχιστή οδός ο δρόμος που κατέληγε στον ιερό χώρο των Δελφών. Σύμφωνα με την παράδοση, κοντά στην Δαυλίδα ήταν το σημείο που ο Οιδίποδας σκότωσε τον πατέρα του Λάιο. Ο Παυσανίας αναφέρει πως κοντά στην Δαυλίδα βρισκόταν η βουλή των Φωκικών πόλεων, το Φωκικόν.[4][5] Από την αρχαία πόλη σώζονται σήμερα μεγάλο τμήμα του αρχαίου τείχους καθώς και ερείπια του οικισμού.
Σύγχρονη ιστορία
ΕπεξεργασίαΟ οικισμός αναφέρεται από φράγκικα έγγραφα των τελευταίων χρόνων της Λατινοκρατίας στην Στερεά Ελλάδα ως Daulia ενώ μερικά χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα το 1466, καταγράφεται σε οθωμανικό κατάστιχο ως Tavla.[6] έχοντας πληθυσμό 150 οικογενειών.[7] Μερικές δεκαετίες αργότερα (1506) άλλη οθωμανική απογραφή καταγράφει στη Δαύλεια 220 οικογένειες.[8]
Οι κάτοικοι της Δαύλειας συμμετείχαν ενεργά στην επανάσταση του 1821,[9] ενώ ο τόπος έγινε αρκετές φορές πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα στους Έλληνες επαναστάτες και τα οθωμανικά στρατεύματα.[10] Το 1856, ένοπλοι από τη Δαύλεια έλαβαν μέρος στην επιχείρηση εξόντωσης της συμμορίας του λήσταρχου Νταβέλη.[11]
Την περίοδο του Εθνικού Διχασμού, διεξήχθη στις 29 Ιανουαρίου του 1918 συμπλοκή ανάμεσα σε απόσπασμα χωροφυλακής και δύναμη ντόπιων αντιβενιζελικών ενόπλων που αποτελείτο από Επίστρατους και στρατιώτες που είχαν λιποτακτήσει. Κατά τη διάρκεια της μάχης σκοτώθηκαν πέντε Κρητικοί χωροφύλακες και ένας επίστρατος. Τη 12η Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, μετά από απόφαση στρατοδικείου, εκτελέστηκαν στον τόπο της σύγκρουσης έξι άτομα (δύο στρατιώτες και τέσσερις πολίτες) που κρίθηκαν ένοχοι για τον φόνο των χωροφυλάκων.[12]
Στις 5 Μαΐου του 1943, ο οικισμός πυρπολήθηκε από απόσπασμα των ιταλικών δυνάμεων Κατοχής,[10][13] ενώ στις 21 Οκτωβρίου του 1948, σκοτώθηκε σε ενέδρα δυνάμεων της εθνοφυλακής και της χωροφυλακής ο καπετάνιος του ΔΣΕ Παντελής Λάσκας (Πελοπίδας).[14]
Στη Δαύλεια γεννήθηκε ο αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, Παναγιώτης Αντωνόπουλος.[15]
Αξιοθέατα
ΕπεξεργασίαΣώζονται σε καλή κατάσταση η οχύρωση της αρχαίας πόλης και κάποια ακόμα κτίσματα. Αξιοθέατα της περιοχής είναι το γυναικείο μοναστήρι «Ιερά μονή Ιερουσαλήμ» που βρίσκεται λίγο βορειότερα της Δαύλειας και τα ερείπια της εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων στο κάστρο.[10] Κοντά στη Δαύλεια τοποθετεί η ελληνική μυθολογία το σημείο όπου ο Οιδίποδας, κατευθυνόμενος προς τους Δελφούς σκότωσε τον πατέρα του Λάιο.
Δημογραφικά στοιχεία
Επεξεργασία| Χρονολογία | Πληθυσμός Δαύλειας |
|---|---|
| 1835 | 532 [16] |
| 1861 | 888 [17] |
| 1879 | 1246 |
| 1889 | 1396 |
| 1896 | 1752 |
| 1907 | 1970 |
| 1920 | 2122 |
| 1928 | 2176[2] |
| 1940 | 2596[2] |
| 1951 | 2451[2] |
| 1961 | 2111[2] |
| 1971 | 1899[2] |
| 1981 | 2260[2] |
| 1991 | 2188[2] |
| 2001 | 1764 [18], (α/α 03060101) |
| 2011 | 1200 [19], (α/α 824487) |
Μεταφορές
Επεξεργασία
Η Εθνική Οδός 3 διέρχεται πλησίον του χωριού συνδέοντάς το με τη Λιβαδειά, τη Λαμία και άλλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας. Επίσης, η περιφερειακή σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας - Λειανοκλαδίου εξυπηρετεί το χωριό με τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό.
Αθλητισμός
ΕπεξεργασίαΣτον οικισμό εδρεύει ο ποδοσφαιρικός σύλλογος Α.Π.Ο. Πανδαυλειακός, ο οποίος ιδρύθηκε το 1936 και συμμετέχει στα τοπικά πρωταθλήματα της ΕΠΣ Βοιωτίας.[20]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 dlib
.statistics .gr /Book /GRESYE _02 _0101 _00098%20 .pdf. - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ. 181 - 182.
- ↑ Βικιθήκη - Ιλιάδα Ραψωδία Β΄στίχοι 517-520 Αὐτὰρ Φωκήων Σχεδίος καὶ Ἐπίστροφος ἦρχον υἷες Ἰφίτου μεγαθύμου Ναυβολίδαο, οἳ Κυπάρισσον ἔχον Πυθῶνά τε πετρήεσσαν Κρῖσάν τε ζαθέην καὶ Δαυλίδα καὶ Πανοπῆα, οἵ τ' Ἀνεμώρειαν καὶ Ὑάμπολιν ἀμφενέμοντο, οἵ τ' ἄρα πὰρ ποταμὸν Κηφισὸν δῖον ἔναιον, οἵ τε Λίλαιαν ἔχον πηγῇς ἔπι Κηφισοῖο·
- ↑ Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Φωκικά, Λοκρών Οζόλων ἔστι δὲ καὶ ἄνοδος διὰ τῆς Δαυλίδος ἐς τὰ ἄκρα τοῦ Παρνασσοῦ μακροτέρα τῆς ἐκ Δελφῶν, οὐ μέντοι καὶ κατὰ ταὐτὰ χαλεπή. ἐς δὲ τὴν ἐπὶ Δελφῶν εὐθεῖαν ἀναστρέψαντι ἐκ Δαυλίδος καὶ ἰόντι ἐπὶ τὸ πρόσω, ἔστιν+ οἰκοδόμημα ἐν ἀριστερᾷ τῆς ὁδοῦ καλούμενον Φωκικόν.
- ↑ Θύμιου Δ. Δάλκα, Λειβαδιά. Ιστορικοί περίπατοι Β. Στα δυτικά της, Λειβαδιά, 1993, σελ. 48.
- ↑ Καλαϊτζάκης, Θεοφάνης (2000). Η Ανατολική Στερεά Ελλάδα από την ύστερη φραγκοκρατία στην πρώιμη τουρκοκρατία: η Βοιωτία ca 1400-1500: οι πολιτικές συνθήκες, η οικοστική και δημογραφική εξέλιξη, η οικονομική ζωή, το κοινωνικό αποτέλεσμα. Αθήνα: ΕΚΠΑ. Διδακτορική διατριβή. σελ. 88-90.
- ↑ Καλαϊτζάκης, Θεοφάνης (2000). σελ. 102.
- ↑ Καλαϊτζάκης, Θεοφάνης (2000). σελ. 106.
- ↑ Θύμιου Δ. Δάλκα, 1993, σελ. 50 - 51.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Ριζοσπάστης, καθ'οδόν στη Δαύλεια[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Κωνσταντίνου Σ. Αντωνίου, Ιστορία Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής 1833 - 1967, Εκδοτικός Οίκος Χρηματιστήριον του Βιβλίου, Αθήναι 1965, τόμος Α΄, σελ. 363 - 364.
- ↑ Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, 1915. Ο Εθνικός Διχασμός, εκδόσεις Πατάκη, ζ΄έκδοση, Αθήνα 2016, σελ. 298 - 301.
- ↑ Επιμελητήριο Βοιωτίας, Δαύλεια
- ↑ Διονύσης Χαριτόπουλος, Άρης ο αρχηγός των ατάκτων, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003, σελ. 778.
- ↑ Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. Εκπαιδευτική Εγκυκλοπαίδεια, Εκδοτική Αθηνών, 1999, τόμος πρώτος, σελ. 335.
- ↑ [1][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Εθνικό ίδρυμα ερευνών, Εξέλιξη πληθυσμού επαρχίας Λιβαδειάς
- ↑ [2][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ «Πανδαυλειακός». youngtalents.gr. Young Talents. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]