Δήμος Επισκοπής

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Επισκοπή (αποσαφήνιση).

Το παρόν λήμμα αφορά τον πρώην καποδιστριακό δήμο Επισκοπής.

Για τον σημερινό δήμο βλέπε: Δήμος Χερσονήσου.

Δήμος Επισκοπής
Δήμος
Χώρα	Ελλάδα
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Ροδιτάκης Χάρης
Διοικητική υπαγωγή
• Περιφέρεια	Κρήτης
Νομός	Ηρακλείου
Έκταση	45,500 km2
Πληθυσμός	2.533 (απογραφή 2001)

Ο Δήμος Επισκοπής ήταν δήμος του νομού Ηρακλείου που συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας από τη συνένωση παλαιότερων κοινοτήτων της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου. Λειτούργησε την περίοδο 1999 -2010 οπότε και καταργήθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης και εντάχθηκε στον νέο δήμο Χερσονήσου. Βρισκόταν στο κέντρο του νομού Ηρακλείου, ανατολικά του δήμου Ηρακλείου και είχε σαν έδρα του το χωριό Επισκοπή. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ο δήμος είχε συνολικά 2.533 κατοίκους και έκταση 45.500 στρέμματα.

Χωριά της Δημοτικής Ενότητας Επισκοπής

Ο δήμος περιλάμβανε 5 δημοτικά διαμερίσματα:

Δ.δ. Επισκοπής

• η Επισκοπή
• τα Σκόπελα
• οι Σταμνοί
• οι Χοχλακιές

Δ.δ. Αϊτανίων -- τα Αϊτάνια

Δ.δ. Γαλίφας -- η Γαλίφα

Δ.δ. Καινούργιου Χωρίου

• το Καινούργιο Χωριό
• η Γάλιπε

Δ.δ. Σγουροκεφαλίου -- το Σγουροκεφάλι

Αϊτάνια

Το χωριό Αϊτάνια βρίσκεται πάνω σε ένα λόφο δυτικά του χωριού Επισκοπή, στην ενδοχώρα του Δήμου Χερσονήσου, και ανατολικά της κοιλάδας του Καρτερού ποταμού με βορινή θέα στη θάλασσα σε υψόμετρο 255 μ., με πληθυσμό που ανέρχεται στους 319 κατοίκους. Τα γραφικά εκκλησάκια του καθώς και το ιδιαίτερο τοπίο της κοιλάδας του Καρτερού ποταμού, το καθιστούν ένα μοναδικό προορισμό για τους λάτρεις της φύσης, που μετά την περιήγηση τους μπορούν να ξεκουραστούν στα φιλόξενα και παραδοσιακά καφενεδάκια της πλατείας του χωριού που είναι στρωμένη με κυβόλιθους και διακοσμημένη με πορτοκαλιές, μουριές, πικροδάφνες και ροδιές. Τέλος είναι εκ των ουκ άνευ η επίσκεψη στις εκκλησιές του Αγίου Ιωάννη, της Γέννησης της Θεοτόκου και της Αγίας Παρασκευής που και οι τρεις χρονολογούνται στον 13ο αιώνα. Ο επισκέπτης θα βιώσει αξέχαστες στιγμές χαλάρωσης καθώς και τη θέα μια μοναδικής και άγριας ομορφιάς του τόπου.

Γάλιπε

Το χωριό Γάλιπε βρίσκεται 21 χλμ. νοτιοανατολικά της πόλης του Ηρακλείου και μόλις 5 χλμ νότια του παραθαλάσσιου χωριού Γούρνες, σε υψόμετρο 280 μ. στην ενδοχώρα του Δήμου Χερσονήσου. Το χωριό είναι κτισμένο σε ένα λόφο προσφέροντας μια ιδιαίτερη θέα που στην βόρεια πλευρά του, ο επισκέπτης θα μπορέσει να δει μια εύφορη έκταση που κατεβαίνοντας το βουνό παντρεύεται με το παραθαλάσσιο μέτωπο σε ένα μαγευτικό και άξιο φωτογραφίας τοπίο. Επίσης στο χωριό θα βρείτε παραδοσιακά καφενεδάκια, την πλατεία του που είναι στρωμένη με κυβόλιθους και στο κέντρο της βρίσκεται μια βρύση, διακοσμημένη με 4 πέτρινα λιονταράκια, καθώς και ένα πλήθος από καλλωπιστικά φυτά και δέντρα που προσφέρουν σκίαση και ευωδιές κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Τέλος ο επισκέπτης πρέπει να δει τον ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου η οποία χρονολογείται από τον 14ο αιώνα και στο εσωτερικό της υπάρχουν μοναδικές στο είδος τους αγιογραφίες. Μια σειρά εκδηλώσεων κατά την καλοκαιρινή περίοδο λαμβάνουν χώρα στο χωριό όπως και στα γειτονικά αλλά αυτή της 15 Αυγούστου ξεχωρίζει, εκεί επισκέπτες και ντόπιοι τιμούν την Παναγία με εκκλησιαστική τελετή και μετά με παραδοσιακό γεύμα, μουσική και χορό μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Γαλίφα

Το χωριό Γαλίφα βρίσκεται 25 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης του Ηρακλείου, κτισμένο στο πλάτεμα της κορυφής ενός λόφου δίπλα στο Άρμενο και το Κεφαλόπουλο, στην ενδοχώρα του Δήμου Χερσονήσου. Το χωριό προσφέρει μια θέα άγριας και συνάμα επιβλητικής ομορφιάς από μακρινά γυμνά βουνά αλλά και κοντινά εύφορα μέρη γεμάτα από ελαιώνες, ασπαλάθους, φασκομηλιές και πρίνους. Η Γαλίφα έχει μεγάλη και μακρά ιστορία που φτάνει ως τα Μινωικά έτη, όπως μαρτυρούν και τα αρχαία ευρήματα της περιοχής, επίσης σημαντική συνεισφορά σε όλους τους εθνικούς αγώνες και πολέμους καταγράφεται επίσημα. Χαρακτηριστική είναι η ανηλεής και αστέρευτη δίψα του τοπικού πληθυσμού για την απελευθέρωση τόσο από την γερμανική κατοχή όσο και παλιότερα από την τουρκική όπου και στις δυο αντίστοιχα προσέφερε εκτός από αγωνιστές και αβάσταχτες θυσίες. Σήμερα το χωριό χαρακτηρίζεται από την φιλοξενία των κατοίκων του, που ασχολούνται κυρίως με την αγροτική και ζωική παραγωγή, είναι εμφανείς σε όλους τους επισκέπτες. Τέλος η όρεξη για γλέντι, φαγητό και χορό θα εκπλήξει αλλά και θα εντυπωσιάσει κάθε επισκέπτη χαρίζοντας του μια χαρακτηριστική εμπειρία Κρητικής φιλοξενίας.

Καινούργιο Χωριό

Το Καινούργιο Χωριό βρίσκεται 18.5 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης του Ηρακλείου και μόλις 4.8 χλμ. από το παραθαλάσσιο χωριό Γούρνες, σε υψόμετρο 220 μ. στην ενδοχώρα του Δήμου Χερσονήσου. Το χωριό είναι ένας μικρός οικισμός με μεγάλη ιστορία και εμπειρία στην παραγωγή κρασιού, ξεκινώντας από τον 16ο αιώνα. Σήμερα οι κάτοικοι του ασχολούνται με την γεωργία και συγκεκριμένα στην παραγωγή εξαιρετικής ποιότητας κρασιού και ελαιολάδου. Ο επισκέπτης θα συναντήσει στο χωριό την γραφική πλατεία του, που στο κέντρο της βρίσκεται μια πέτρινη βρύση και στην άκρη της ο ιερός ναός της Παναγίας όπου και στην αυλή της τηρείτε το θρησκευτικό έθιμο της καύσης του Ιούδα το Πάσχα. Ακόμα στο χωριό βρίσκεται το Μουσείο Οίνου, δωρεά του Ιωάννη Παπαδάκη, όπου και εκτίθενται υφαντά, αργαλειός ενώ το υπόγειο λειτουργεί σαν κελάρι που φυλάσσονται βαρέλια κρασιού με πολλά διαφορετικά είδη κρασιού, όπως επίσης και εγκαταστάσεις παραγωγής κρασιού που διασώζονται από την Ενετική εποχή. Ο Πύργος του Φώσκολου όπως και η εκκλησία της Αγίας Αναστασίας που είναι κτισμένη στα σπλάχνα ενός τεράστιου βράχου, αποτελούν αξιόλογα σημεία επίσκεψης. Ένα γραφικό χωριό με παραδοσιακά καφενεδάκια, με ατμόσφαιρα χαλάρωσης και ηρεμίας καθώς και αξιοσημείωτα αξιοθέατα που θα εντυπωσιάσουν όλους τους επισκέπτες ανεξαιρέτως.

Σγουροκεφάλι

Το χωριό Σγουροκεφάλι βρίσκεται 18 χλμ. νοτιοανατολικά της πόλης του Ηρακλείου και μόλις 10 χλμ από το παραθαλάσσιο χωριό Γούρνες, στην ενδοχώρα του Δήμου Χερσονήσου σε υψόμετρο 330 μ. Στο χωριό ο επισκέπτης θα βρει την εκκλησία της Αγίας Τριάδας, όπου μπορεί να θαυμάσει τις αγιογραφίες που κοσμούν το εσωτερικό της και χρονολογούνται στα μέσα του 18ου αιώνα, επίσης θα συναντήσει την πανέμορφη πλατεία με το Ηρώο, ένα ιστορικό μνημείο που αναγράφονται οι πεσόντες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και στην κορυφή του ένας μαρμάρινος αετός δεσπόζει προς τιμή τους. Συνεχίζοντας θα βρείτε τη πέτρινη βρύση του χωριού που βρίσκεται σε ένα πλακόστρωτο χώρο και απέναντι της βρίσκονται παραδοσιακά καφενεδάκια που μπορείτε να απολαύσετε δροσιστικά ποτά και τοπικές λιχουδιές. Λίγο έξω από το χωριό και στην κοντινή περιοχή του, πρέπει να επισκεφτείτε το φαράγγι του Καρτερού, εκεί θα σας συνεπάρει η άγρια και μοναδική ομορφιά του με διάφορες μικρές πηγές και μικρούς καταρράκτες που απλώνονται στο μονοπάτι του. Κατά την καλοκαιρινή περίοδο και ακριβώς 50 ημέρες μετά το Πάσχα, γιορτάζεται η Αγία Τριάδα με εκκλησιαστική τελετή και μετά ακολουθεί γλέντι στην πλατεία του χωριού, όπου ντόπιοι και επισκέπτες διασκεδάζουν με τοπική κουζίνα και ποτό καθώς και με παραδοσιακή μουσική και χορό που κρατεί μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Σκόπελα

Το χωριό Σκόπελα βρίσκεται 6.5 χλμ νότια του χωριού Γούρνες και 18 χλμ από την πόλη του Ηρακλείου, στην ενδοχώρα του Δήμου Χερσονήσου, σε υψόμετρο 280 μ. Ένα γραφικό χωριό με εύκολη και γρήγορη πρόσβαση όπου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει στιγμές χαλάρωσης σταματώντας στο παραδοσιακό καφενεδάκι του που βρίσκεται στην πλατεία μόλις στην είσοδο του. Η πλατεία είναι διακοσμημένη με λουλούδια και δέντρα που προσφέρουν σκίαση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες καθώς επίσης και με ένα αναπαλαιωμένο πηγάδι που βρίσκεται στο κέντρο της. Συνεχίζοντας αξίζει να επισκεφτείτε την εκκλησία των Αγίων Πάντων που το εσωτερικό της διακοσμείται από αγιογραφίες της Βρεφοκρατούσας και του Παντοκράτορος που χρονολογούνται πίσω στις αρχές του 19ου αιώνα. Μια περιήγηση στο χωριό αρκεί για να  εντυπωσιαστεί ο επισκέπτης με την γραφικότητα και την ζεστασιά που εκπέμπει το χωριό, ένας ιδανικός προορισμός για χαλάρωση αλλά και φωτογραφία.

Σταμνοί

Το χωριό Σταμνοί βρίσκεται 17 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης του Ηρακλείου και μόλις 7 χλμ από το παραθαλάσσιο χωριό Γούρνες, στην ενδοχώρα του Δήμου Χερσονήσου και σε υψόμετρο 290 μ. Οι κάτοικοι του χωριού ειδικεύονται στην υψηλής ποιότητας παραγωγή ελαιολάδου, κρασιού, σταφυλιών και σταφίδας, που λόγω κλίματος παράγονται σε αφθονία. Ο επισκέπτης θα δει εντός του χωριού τον ‘‘ Πύργο’’, ένα Ενετικό κτίσμα, διώροφο που στην κορυφή του δεσπόζουν πολεμίστρες και εικάζεται ότι ανήκε σε τοπικό φεουδάρχη και στην αυλή του υπάρχει πατητήρι. Επίσης η πλατεία του χωριού είναι ένα αξιόλογο σημείο και κοσμείται από πεζούλια και καλλωπιστικά φυτά, βρίσκεται πίσω από την εκκλησία του Σωτήρος Μεταμορφώσεως και στην αυλή της θα συναντήσουμε το Ηρώο, ένα μνημείο στους πεσόντες του χωριού κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού διάφορες εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα στο χωριό με αυτή της Παναγίας στις 15 του Αυγούστου να ξεχωρίζει όπου ντόπιοι και επισκέπτες γιορτάζουν με παραδοσιακά εδέσματα, μουσική και χορό.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Στοιχεία για τον δήμο Επισκοπής από το Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης Αρχειοθετήθηκε 2007-11-03 στο Wayback Machine.