Γιάννης Λειβαδάς

Ο Γιάννης Λειβαδάς (Καλαμάτα, 26 Σεπτεμβρίου 1969) είναι Έλληνας ποιητής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής. Ποιήματα και δοκίμιά του έχουν μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες. Ζει στο Παρίσι.

Γιάννης Λειβαδάς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Γιάννης Λειβαδάς (Ελληνικά)
Γέννηση	26  Σεπτεμβρίου 1969 Καλαμάτα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα Αγγλικά Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής μεταφραστής δοκιμιογράφος μυθιστοριογράφος
Σχετικά πολυμέσα

Έργο

Ο Γιάννης Λειβαδάς είναι εξειδικευμένος μελετητής του μοντερνισμού, της μπιτ και της αμερικανικής μεταμοντέρνας λογοτεχνίας, καθώς και του χάικου. Πέραν της ποίησης ασχολείται συστηματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση και τη δοκιμιογραφία. Παράλληλα αρθρογραφεί ως ανεξάρτητος συνεργάτης λογοτεχνικών περιοδικών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το 1993 επινόησε το «σύμμεικτο σονέτο», και το 2008 εισήγαγε την ιδέα της «οργανικής αντιμετάθεσης». Από το 2009 έως το 2011 διατηρούσε λογοτεχνική στήλη στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία».

Ο Γιάννης Λειβαδάς, τόσο στα ποιήματα όσο και στα δοκίμιά του, εισήγαγε την ιδέα της «οργανικής αντιμετάθεσης», την ποίηση που δημιουργείται από την κλιμακούμενη απροσδιοριστία των εννοιών, και τη συντακτική παραβολή. Ο ίδιος πιστεύει ότι η ποίηση είναι δημιουργία και πως απέχει παρασάγγας από την εκφραστική, ή τη, λεγόμενη, έντεχνη γραφή. Σύμφωνα με τον ίδιο «η ποίηση είναι η μέγιστη διαφορά μέσα στο ίδιο πράγμα».

Ως μελετητής και μεταφραστής έχει εγκύψει ειδικότερα στα έργα των: Ουίλιαμ Μπλέικ, Ουώλτ Ουίτμαν,[1] Τζακ Κέρουακ, Τζων Μπέρρυμαν,[2] Τόμας Γουλφ, Τσαρλς Όλσον, Μάλκολμ Λόουρυ, Τσαρλς Μπουκόφσκι, Κομπαγιάσι Ίσσα, Ματσούο Μπασό, Μπλεζ Σαντράρ, Γουίλιαμ Γκάντις και στα έργα της πρώτης μεταμοντερνιστικής περιόδου 1950-1972.

Περιοδικά και λογοτεχνικές επιθεωρήσεις όπου έχουν δημοσιευθεί έργα του Γιάννη Λειβαδά: Foglio Clandestino, Signaturen, Helikon, Spring: The Journal of the E. E. Cummings Society, Ragged Lion Journal, Dispatches, Dainik Bangla, Punjud, New Coin, Numéro Cinq, Kolikata Letterpress Journal, Gobshite Quarterly, Poetry Kanto, Pratishedhak, Empty Mirror, Kritya Poetry Journal, Poesie Vivante, Résonance Générale, Recours au poème, Poèmes/Poesie Française et Mondiale d'Hier et d'Aujourd'hui, World Haiku, Incertain Regard, Népenthès, Le Zaporogue, El Golem, Vallejo & Co., Alpialdelapalabra, Revista Literaria Centroamericana, Revista 7im, El Perseguidor, Words Without Borders, Vendor, Quorum Magazine, 世界俳句, 吟遊俳句選集, Tokyo Poetry Journal, Koan Magazine, Vestiges Literary Journal, Henry, Poeticanet, Hyperallergic, Fractal, Book Press, Literature, Ποιητική, Τα ποιήματα του 2007, 24 Γράμματα, Διάστιχο, Artic, Νέο Πλανόδιον, Ομπρέλα, Νέα Εστία, Χάρτης, Noria - Revue littéraire et artistique, Poezija κ.ά.

Ενδεικτική εργογραφία

Ποίηση

• Εχέγγυα της Φύρας (Ίνδικτος 2024)
• Κενά Τεκμαιρόμενα [Δεύτερη έκδοση] (Εκάτη 2023)
• Εκδοχικά. Τζαζ ποιήματα 1990-2003 (Πανοπτικόν 2023)
• Ρουτίνες (Ίνδικτος 2022)
• Άκρα [Ποιήματα 1990-2008] (Εκάτη 2022)
• Χάικου [1991-2008] (Εκάτη 2018)
• Κενά Τεκμαιρόμενα (Κουκούτσι 2017)
• Μοντάρτ (Αlloglotta 2015)
• Το ξίγκι της μύγας (Κέδρος 2015)
• Ηχούν Οστά (Ιωλκός 2014)
• Στο σταντ του La Manne στο 90 της Claude Bernard (Ιδιωτική έκδοση, Γαλλία 2013)
• La Chope Daguerre + Ποιήματα Κελύφους (Κέδρος 2013)
• Άτη [Σκόρπια ποιήματα 2001-2009] (Κέδρος 2011)
• Άπτερος Νίκη-Μπίζνες-Σφιγξ (Ηριδανός 2008)
• John Coltrane & 13 Ποιήματα για την Τζαζ (Απόπειρα 2007)

Δοκίμιο

• Ανάπτυγμα [Δεύτερη έκδοση] (Εκάτη 2023)
• Ανάπτυγμα [Δοκίμια και σημειώματα ποίησης] (Κουκούτσι 2015)

Μετάφραση

• Sōseki Natsume - Κουσαμάκουρα (Πανοπτικόν 2024)
• Nagarjuna - Μούλα-μαντιάμακα-κάρικα/Θεμέλια της κενότητας (Archive/Οξύ 2024)
• Herman Melville - Εγώ και η καμινάδα μου (Ηριδανός 2024)
• John Dos Passos - Περιπέτειες ενός νεαρού άνδρα (Ηριδανός 2024)
• Charles Bukowski - Μερικές ακόμα σημειώσεις ενός πορνόγερου (Μεταίχμιο 2023)
• Santōka Taneda - Φύλλα πορείας και σκόρπια χάικου (Εκάτη 2023)
• Gregory Corso - Σ' αυτή την αγχώδη εποχή/Αγαπημένε Βιγιόν, αγαπημένε Μιλαρέπα [Ένα μονόπρακτο κι ένα ποίημα] (Bibliotheque 2023)
• Kajii Motojirō - Εσωτερικό τοπίο (Εκάτη 2023)
• Charles Bukowski - Ιστορίες καθημερινής τρέλας (Μεταίχμιο 2023)
• D. H. Lawrence - Οι ζωγραφιστοί τάφοι της Ταρκουίνια (Οξύ 2023)
• Charles Bukowski - Σημειώσεις ενός πορνόγερου (Μεταίχμιο 2022)
• Ανθολογία Κλασικής Κινέζικης Ποίησης (Εκάτη 2022)
• Allen Ginsberg - Ουρλιαχτό (Bibliotheque 2022)
• Allen Ginsberg - Ποιήματα (Bibliotheque 2022)
• Charles Mingus - Χειρότερα κι από σκυλιά (Εξάντας 2021)
• Διελκυστίνδα / 35 ποιητές του 20ου αιώνα: Gertrude Stein, Mina Loy, Samuel Greenberg, e. e. cummings, Hart Crane, Carl Rakosi, George Oppen, Josephine Miles, Weldon Kees, David Gascoyne, Hilda Morley, Barbara Guest, Philip Larkin, Alan Dugan, Philip Whalen, Bob Kaufman, Kenneth Koch, Donald Justice, Allen Ginsberg, Ed Dorn, Ted Berrigan, Joseph Ceravolo, Rober Mezey, Russell Edson, Paul Blackburn, Kathleen Fraser, Diane Wakoski, William Mathews, Leslie Scalapino, David Kirby, Al Zolynas, Bob Perelman, George Evans, August Kleinzahler, John Yau (Bibliotheque 2021)
• Όψεις της σύγχρονης ινδικής ποίησης (Bibliotheque 2021)
• Ανθολογία Κλασικής Ιαπωνικής Ποίησης (Μέδουσα 2021)
• Beat Ανάλεκτα (Bibliotheque 2020)
• Matsuo Basho - Νοζαράσι Κικό και δέκα οκτώ χάικου (Μέδουσα 2019)
• Παρασπουδές στη γαλλική ποίηση: Léon-Paul Fargue, Francis Picabia, Guillaume Apollinaire, Valery Larbaud, Blaise Cendrars, Pierre Reverdy, Antonin Artaud, Philippe Soupault, Francis Ponge, Robert Desnos, Jacques Prévert, René Char (Bibliotheque 2018)
• Η Μεταμοντέρνα Αμερικανική Ποίηση: Charles Olson, John Berryman, Harold Norse, Robert Duncan, Charles Bukowski, Barbara Guest, Jack Kerouac, Cid Corman, Kenneth Koch, Frank O'Ηara, Paul Blackburn, Robert Creeley, Larry Eigner, John Ashbery, James Wright, Edward Dorn, Joel Oppenheimer, Gregory Corso, Ted Berrigan, Joseph Ceravolo, Richard Brautigan, Robert Kelly, Ted Greenwald, Michael Palmer, Leslie Scalapino, Ron Silliman, Bruce Andrews, Charles Bernstein, John Yau. (Κουκούτσι 2017)
• Kobayashi Issa - Διακόσια Εξήντα Επτά Χάικου (Κουκούτσι 2017)
• William Blake - 16 Ποιήματα (Κουκούτσι 2015)
• Τα οράματα μιας απίθανης γενιάς / Στοιχεία για την Beat Generation: Jack Kerouac, Allen Ginsberg, Gregory Corso, Frank O’Hara, Ted Joans, Amiri Baraka, Diane DiPrima, Peter Orlovsky, Jack Micheline, Harold Norse, Kenneth Rexroth, Lawrence Ferlinghetti, Lew Welch, Bob Kaufman, John Wieners, Philip Whalen, Gary Snyder, Michael McClure, Philip Lamantia, Jack Hirschman, Robert Creeley, Sinclair Beiles, David Meltzer, Carl Solomon, Howard Hart, John Clellon Holmes, Charles Bukowski, Charlie Parker, Paul Bowles, Brion Gysin, Herbert Huncke, Fred W. McDarrah (Κέδρος 2011)
• Ανθολογία Αμερικανικής Ποίησης του Εικοστού Αιώνα: Carl Sandburg, Wallace Stevens, W. C. Williams, Ezra Pound, Robinson Jeffers, Τ. S. Eliot, Maxwell Bodenheim, e. e. Cummings, Charles Reznikoff, Hart Crane, Langston Hughes, Countee Cullen, Louis Zukofsky, Kenneth Rexroth, Theodore Roethke, George Oppen, Charles Olson, Kenneth Patchen, William Everson, Delmore Schwarz, John Berryman, Brion Gysin, Harold Norse, Robert Lowell, Lawrence Ferlinghetti, Barbara Guest, Charles Bukowski, Jack Kerouac, Denise Levertov, Louis Simpson, James Schuyler, Cid Corman, Bob Kaufman, Paul Blackburn, Frank O’ Hara, James Merrill, Allen Ginsberg, Philip Lamantia, John Ashbery, James Wright, Larry Eigner, Howard Hart, W. S. Merwin, Robert Creeley, Jonathan Williams, Gregory Corso, Sylvia Plath, Jack Hirschman, Peter Orlovsky, Amiri Baraka, Richard Brautigan, Charles Simic, George D. Slater, Ron Padgett, Michael Palmer, Andrei Codrescu, David Lehman, August Kleinzahler, Elaine Equi (Ηριδανός 2007)
• Ποιητές του κόσμου: Nicanor Parra, Dylan Thomas, Miroslav Holub, Yevgeny Yevtushenko, John Fles, Antoine-Roger Bolamba, Sitakant Mahapatra, Ezra Pound, Allen Ginsberg, Lawrence Frelinghetti, Philip Larkin, Tsogyam Trungpa, D. J. Enright, Joy Wishart, Basil Bunting, Johannes Bobrowski, Carl Sandburg, Robert Creeley, J. P. Angold, Shinkichi Takahashi, Jean Joseph Rabearivelo, Blaise Cendrars, Pierre Reverdy, Rober Graves, Andrei Voznesensky, James Right, Kenneth Rexroth, Dan Fante, Manuel Durán, Giuseppe Ungaretti, Charles Tomlinson (Έλευσις 2007)
• Ανθολογία Μπιτ Ποίησης: Jack Kerouac, Allen Ginsberg, Gregory Corso, Frank O’Hara, Ted Joans, Amiri Baraka, Diane DiPrima, Brenda Frazer, Peter Orlovsky, Jack Micheline, Harold Norse, Kenneth Rexroth, Lawrence Ferlinghetti, William Everson, Lew Welch, Bob Kaufman, John Wieners, Philip Whalen, Gary Snyder, Michael McClure, Philip Lamantia, Jack Hirschman, Robert Creeley, Sinclair Beiles (Ροές 2003)

Μεταφράσεις έργων του σε άλλες γλώσσες

Ποίηση

• El sebo de la mosca [Mantis Editores 2024]
• Il grasso della mosca / Poesie 1995-2010 (Campanotto Editore, Italia 2021)
• Jazz Şiirleri (Sub Press, Türkiye 2021)
• Collected Haiku (Red Moon Press, USA 2020)
• Kemiklerimden Yapılma Mezar Çorbası [Seçilmiş kısa şiirler 1996-2012] (Sub Press, Türkiye 2020)
• La Chope Daguerre / Autoreportage (Edizioni Kolibris, Italia 2020)
• My Bones In The Soup Of My Grave [Selected Shorter Poems 1996-2012] (Ragged Lion Press, United Kingdom 2019)
• A Sum of Haiku [1991-1997] (Ragged Lion Press, United Kingdom 2019)
• Autoreportages (Moloko Print, Deutschland 2018)
• Magnat De La Mort [Poèmes courts 1997-2011] (Éditions L’ Harmattan, France 2017)
• Αn interview and Five Poems. (A co-edition of Moloko Print [Deutschland] and Sea Urchin Editions [Netherlands] 2017)
• Austerity Measures/The New Greek Poetry [six poems] (New York Review Books, USA 2017)
• Austerity Measures/The New Greek Poetry [six poems] (Penguin Books, United Kingdom 2016)
• Strictly Two (Sea Urchin Editions, Netherlands 2015)
• Bezumlje (Peti Talas, Serbia 2012)
• Kelifus (Cold Turkey Press, France 2011)
• The Margins Of A Central Man (Graffiti Kolkata, India 2010)
• The Star Electric Space/An International Anthology Of Indie Writers [four poems] (Graffiti Kolkata, India 2010)
• John Coltrane & 15 Poems for Jazz (C.C. Marimbo, USA 2008)

Δοκίμιο

• Three Sketches Of Criticism and The Routines Of Poetry (Moloko Print, Deutschland 2021)

Σημείωμα

• Ravaged By The Hand Of Beauty (Cold Turkey Press, France 2012)

Κριτική

Για την ακαδημαϊκό Karen Van Dyck, η ποίηση του Λειβαδά είναι «υψίστης σημασίας», γιατί βασίζεται στην απροσδιοριστία του περιεχομένου, στη συντακτική και τη διαμορφωτική καινοτομία.

Ο Πάνος Σταθάτος από τη μεριά του σημειώνει πως ο Λειβαδάς, αμφισβητώντας τον φορμαλισμό της διάταξης των 5-7-5 συλλαβών στο είδος του νεοελληνικού χάικου, σηματοδοτεί τις απαρχές ενός νέου τρόπου γραφής του είδους, συνιστώντας μία τομή στο είδος του νεοελληνικού χάικου, θυμίζοντάς μας ότι η ιστορία της λογοτεχνίας αναπόφευκτα γράφεται με τομές. Ακόμη κι αν αυτές οι τομές φαίνεται να αργούν τρομερά να εμφανιστούν.

Σύμφωνα με τον Φώντα Τρούσα, ο Γιάννης Λειβαδάς είναι μία σημαντική σύγχρονη ποιητική και μεταφραστική προσωπικότητα, κάτι το οποίο μαρτυρά, περίτρανα, το έργο του στα συγκεκριμένα πεδία (την ποίηση και τη μετάφραση).

Ο κριτικός Γιώργος Μιχαηλίδης υποστήριξε πως: "ο Γιάννης Λειβαδάς κατεβαίνει με τις Ρουτίνες του ως δύστηνος άγγελος... οι Ρουτίνες εισάγουν κάτι καινοφανές μέσα στην ελληνική ποίηση...".[3].

Κατά τον κριτικό λογοτεχνίας Μιχάλη Κατσιγιάννη, '[η] ποίηση του Γιάννη Λειβαδά είναι μία ποίηση επεμβατική, όχι πραγματιστική, αλλά συνθετική και εξακολουθητική ως προς το πεδίο δράσης του περιεχομένου του γίγνεσθαι,… η ποιητική φιγούρα του Λειβαδά δεν είναι άλλη από αυτή του υποκειμένου εκείνου που είναι καταδικασμένο στην πράξη της δημιουργίας, στον πειραματισμό, στην αναίρεση της αποικιοκρατικής δράσης του πνευματικού, δηλαδή η φιγούρα του ‘προδότη’, μία ιδιότητα άλλη, διαφορετική από τον απατεώνα, τον κακούργο, τον εγκληματία: ‘προδότης στον κόσμο των συνηθισμένων εννοιών και της καθεστηκυίας τάξης’ [...]. Προδότης που αρνείται την αποδοχή της κάλπικης πληρότητας που χαρίζουν απλόχερα οι ‘εδραιωμένες εξουσίες’'.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το ιστολόγιο του Γιάννη Λειβαδά.

Συνεντεύξεις

• Άννα Καρτάλη, Γιάννης Λειβαδάς – Η επανιεράρχηση της ποίησης και η κριτική της ποιητικής τέχνης https://artic.gr/giannis-leibadas-i-kritiki-tis-poihtikis-texnis/
• Τέσυ Μπάιλα,Φάκελος: Ελληνική ποίηση [2018-2019]: Γιάννης Λειβαδάς https://www.literature.gr/fakelos-elliniki-poiisi-2018-2019-giannis-leivadas/
• Θοδωρής Αντωνόπουλος. Γιάννης Λειβαδάς: «Ελπίζω να μην επιστρέψω στην Ελλάδα ούτε μέσα σε φέρετρο». lifo.gr. 24.3.2021. Ανακτήθηκε στις 20/03/2024.
• Συνέντευξη στον Γιώργο Πάνο. Γιάννης Λειβαδάς: “Γνωρίζω τι είναι η ποίηση μόνο εφόσον δεν ερωτώμαι.”. fractalart.gr. 16/06/2020. Ανακτήθηκε στις 20/03/2024.
• Συνέντευξη στον Παναγιώτη Χαχή. Γιάννης Λειβαδάς: Το κυλιόμενο ντεμπούτο της ποίησης. Περιοδικό Unfollow. 9-01-2018. Ανακτήθηκε στις 20/03/2024.
• Συνέντευξη στον Γιώργο Μιχαηλίδη. Ο Δύστηνος Άγγελος Περιοδικό Χάρτης, τεύχος 61, Ιανουάριος 2024.