Βόνιτσα
Συντεταγμένες: 38°54′55″N 20°53′28″E / 38.91528°N 20.89111°E
Η Βόνιτσα είναι κωμόπολη της Αιτωλοακαρνανίας με επίσημο πληθυσμό 4.703 κατοίκων, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011[1] . Σύμφωνα με την Απόγραφή του 2021[2] ο πληθυσμός της Βόνιτσας ανέρχεται σε 4264 κατοίκους. Αποτελεί έδρα του Δήμου Ακτίου - Βόνιτσας, ενώ υπήρξε έδρα του καποδιστριακού πρώην Δήμου Ανακτορίου[3], ο οποίος αριθμούσε 8.830 κατοίκους. Η Βόνιτσα είναι παραλιακή πόλη, κτισμένη στη νότια πλευρά του Αμβρακικού κόλπου σε υψόμετρο 10 μέτρα[4].
| Βόνιτσα | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αιτωλοακαρνανία |
| Δήμος | Ακτίου - Βόνιτσας |
| Δημοτική Ενότητα | Ανακτορίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεάς Ελλάδας |
| Υψόμετρο | 10 |
| Έκταση | 69,892 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 4.052 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΗ σύγχρονη πόλη είναι χτισμένη πολύ κοντά στο αρχαίο Ανακτόριο, γι' αυτό άλλωστε και η πρώην ονομασία του δήμου, έδρα του οποίου είναι η Βόνιτσα, ονομαζόταν Δήμος Ανακτορίου. Το αρχαίο Ανακτόριο ήταν σημαντική πόλη της Ακαρνανίας και ιδρύθηκε από τους Κορίνθιους το 630 π.X.[5] Όπως και οι περισσότερες πόλεις της Ακαρνανίας παρήκμασε όταν οι Ρωμαίοι ίδρυσαν τη Νικόπολη στην απέναντι πλευρά του Αμβρακικού και ανάγκασαν τους κατοίκους της περιοχής να μεταφερθούν εκεί[6]. Με τον καιρό, στα Βυζαντινά χρόνια η πόλη άκμασε ξανά, με το όνομα Βόνιτσα αυτή τη φορά και στο ακριβές σημείο όπου βρίσκεται σήμερα.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η πόλη πέρασε για ένα μεγάλο διάστημα υπό τον έλεγχο των Βενετών, και συγκεκριμένα από το 1684 έως το 1797. Το 1832 αποτέλεσε τμήμα του νέου Ελληνικού κράτους. Στις 4 Οκτωβρίου 1862, κατά την "Εξέγερση της Βόνιτσας", ο Θεοδωράκης Γρίβας ανέλαβε την αρχηγία επαναστατικής επιτροπής που προκάλεσε τελικά την εκθρόνιση του Όθωνα[4][7].
Μερικά μόνο χιλιόμετρα ανατολικά από τη σημερινή Βόνιτσα, συγκεκριμένα στο ύψωμα «Αϊ -Λιάς», είχαν από παλιά εντοπιστεί τα ερείπια αρχαίας πόλης, η οποία ταυτίζεται πιθανώς με την Ηράκλεια, που μνημονεύεται από τον Πλίνιο (NH, IV, 4-5) στην παραλιακή ζώνη ανάμεσα στο Ανακτόριο και τον Εχίνο (από άλλους ερευνητές η Ηράκλεια ταυτίζεται με τα αρχαία ερείπια στη Ρούγα Παλιαμπέλων). Κατά την αυτοκρατορική περίοδο, με την ίδρυση της Νικόπολης, φαίνεται ότι ένα μέρος των κατοίκων της Ηράκλειας συμμετείχε στον «συνοικισμό» της, ενώ οι υπόλοιποι μετακινήθηκαν προς τη θάλασσα και ίδρυσαν ένα νέο οικισμό στο ύψωμα του «Σωτήρα», που βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του όρμου της Βόνιτσας και στο οποίο διαπιστώθηκαν λείψανα ρωμαϊκού οικισμού.[8]
Αξιοθέατα
Επεξεργασία
Κυριότερο αξιοθέατο της πόλης είναι το ενετικό κάστρο της, το οποίο είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα της Ελλάδας. Κτίστηκε στις αρχές του 11ου αιώνα (γύρω στα 1070) από τους Ενετούς, όταν αυτοκράτορες του Βυζαντίου ήταν οι Κομνηνοί που τους παραχώρησαν το προνόμιο να κτίσουν το φρούριο και να εκμεταλλευτούν εμπορικά το λιμάνι[9]. Από το 1922, σύμφωνα με το ΒΔ 25-2-1922 - ΦΕΚ 28/Α/26-2-1922 είναι μεταξύ των "προεχόντων Βυζαντινών μνημείων"[10].
Στην περιοχή υπάρχουν επίσης αρκετοί παλαιοί ναοί (της Παναγίας κοντά στο λιμάνι, ο μητροπολιτικός του Αγίου Σπυρίδωνος και του Αγίου Νικολάου) καθώς και το όμορφο πευκόφυτο νησάκι της Κουκουμίτσας στον κόλπο μπροστά από την πόλη το οποίο ενώνεται με γέφυρα και προσφέρεται για περιπάτους. Εκεί γίνονται διάφορες εκδηλώσεις όπως θέατρα, συναυλίες και χοροί από τους διάφορους συλλόγους χορού που έχουν την έδρα τους στην Βόνιτσα[11].
Ο επισκέπτης αξίζει να επισκεφτεί το φάρο της Βόνιτσας και να θαυμάσει από κει τη θέα προς το κάστρο
Διοικητικά - Πληθυσμιακά
ΕπεξεργασίαΑναφέρεται επίσημα, μετά την Επανάσταση του 1821, το 1836 να ορίζεται έδρα του δήμου Ανακτορίων στην τότε επαρχία Ακαρνανίας από την οποία αποσπάσθηκε το 1845 με το ΦΕΚ 32Α - 08/12/1845 και υπάχθηκε στην επαρχία Βονίτσης και Ξηρομέρου του νομού Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Το 1912 με το ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 ορίστηκε έδρα της κοινότητας Βονίτσης και το 1997 με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 έδρα του δήμου Ανακτορίου.[13]
Απογραφές πληθυσμού
Επεξεργασία| Απογραφή | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 2.432[14] | 2.996[15] | 3.324[16] | 3.627[17] | 4.037[18] | 3.840[19] | 4.703 | 4.052 |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10713 (σελ. 239 του pdf)
- ↑ Ελληνική Στατιστική Αρχή (Ανάκτηση 26-1-2024). «Ελληνική Στατιστική Αρχή». https://www.statistics.gr/documents/20181/17286366/APOF_APOT_MON_DHM_KOIN.pdf/41ae8e6c-5860-b58e-84f7-b64f9bc53ec4. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|ημερομηνία=(βοήθεια); Εξωτερικός σύνδεσμος στο|website=(βοήθεια) - ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019.
- ↑ 4,0 4,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 219, τομ. 7.
- ↑ «Ηλεκτρονική Πλοήγηση Μνημείων Αιτωλοακαρνανίας και Αχαϊας - Χώροι». monuments.hpclab.ceid.upatras.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019.
- ↑ Παυσανία, Ηλιακών/ΑἈμβρακιώτας δὲ καὶ Ἀνακτορίους ἀποίκους Κορινθίων ὄντας ἐπηγάγετο ὁ Ῥωμαίων βασιλεὺς ἐς Νικοπόλεως συνοικισμὸν πρὸς τῷ Ἀκτίῳ:
- ↑ Άγγελος Π. Σακκέτος. «Η Εξέγερση της Βόνιτσας». www.sakketosaggelos.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019.
- ↑ Δ. Κ. Σαμσάρης, Η Άκτια Νικόπολη και η «χώρα» της (Νότια Ήπειρος-Ακαρνανία). Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 135-137
- ↑ Παπαθανασίου, Μανώλης. «Κάστρο Βόνιτσας». Καστρολόγος. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019.
- ↑ Στεργιόπουλος, Βαγγέλης (28 Νοεμβρίου 2018). «Βόνιτσα, το κάστρο και η Κουκουμίτσα». in.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019.
- ↑ wikimapia Αρχαίο Θύρρειο
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 18 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-09-17.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 26. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 26 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-07-11.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 34 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 28 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 24 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία