Βικιπαίδεια

Αγία Γραφή

Η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη
(Ανακατεύθυνση από Βιβλία της Αγίας Γραφής)
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 07/04/2015.

Αγία Γραφή ή Άγιες Γραφές (ή Θεία Γραφή, Γραφή, Γραφές) ή Ιερά Γράμματα ή Βίβλος, χαρακτηρίζεται το σύνολο ή «βιβλιοθήκη» κειμένων θρησκευτικού χαρακτήρα. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η Εβραϊκή Βίβλος του ιουδαϊσμού αλλά και ο συνδυασμός αυτής, δηλαδή της Παλαιάς Διαθήκης, που αναφέρεται στη προ Χριστού εποχή και της Καινής Διαθήκης, που αναφέρεται στην παρουσία του Χριστού, τη διδασκαλία του και στις Επιστολές και Πράξεις των Αποστόλων, του χριστιανισμού.

Αγία Γραφή
ΤίτλοςThe Holy Bible
Santa Biblia
Biblia
Bíblia Sagrada
Света Библија
Bibbia
La Bible
la Biblio
Biblija
Αγία Γραφή
Βίβλος
الكتاب المقدس
ΓλώσσαΒιβλική Εβραϊκή
Αραμαϊκή γλώσσα
Ελληνιστική Κοινή
Μορφήανθολογία
ΤόποςΜέση Ανατολή
Dewey Decimal220
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το όνομα «Βίβλος» ως δήλωση της Αγίας Γραφής οφείλεται περισσότερο στην επίδραση των αντίστοιχων λέξεων των νεότερων ευρωπαϊκών γλωσσών Bible, Bibel κ.λπ. Αυτές προήλθαν εκ του biblia -orum και ειδικότερα από το μεσαιωνικό Biblia -ae που και αυτά έχουν προέλευση στην Παλαιά Διαθήκη όπου αναφέρονται «οι βίβλοι» (Δανιήλ, θ΄ 2), «τα βιβλία τα άγια» (Α΄ Μακκαβαίων, ιβ΄:9), «η ιερά βίβλος» (Β΄ Μακκαβαίων, η΄:23).

Το σύνολο των βιβλίων που συγκροτεί τον «χριστιανικό κανόνα» της Παλαιάς Διαθήκης (1ο μέρος της Αγίας Γραφής) και Καινής Διαθήκης (2ο μέρος της Αγίας Γραφής), προέκυψε από την ανάγκη να καθορισθούν τα βιβλία εκείνα που εκφράζουν αυθεντικά την πίστη της Εκκλησίας, ώστε να αποκλειστούν μεταγενέστερα ψευδεπίγραφα έργα, που περιείχαν μη αποδεκτές ή και αιρετικές διδασκαλίες. Παρόλα αυτά όμως, οι διάφορες τοπικές Εκκλησίες, ενώ δέχθηκαν όλες την Καινή Διαθήκη, περίπου στο σύνολό της, ακολούθησαν διαφορετικές πρακτικές στην αναγνώριση των βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει ένας ενιαίος κανόνας ολόκληρης της χριστιανικής Εκκλησίας.

Ετυμολογία

Επεξεργασία

Η λέξη «Βίβλος» είναι αρχαία και σήμαινε το φυτό του παπύρου, επίσης τον φλοιό του ίδιου φυτού, εκ του οποίου παραγόταν η ομώνυμη γραφική ύλη, και συνεκδοχικά τον ίδιο τον περιτυλιγμένο με επεξεργασμένα φύλλα παπύρου ρόλο. Αρχικά η λέξη γραφόταν με -υ- και θεωρείται ότι προέρχεται από την πόλη Βύβλο της Φοινίκης, η οποία ήταν φημισμένη για τις εξαγωγές παπύρου. Το ότι ταυτίστηκε η βασική λέξη της τότε αναγνωστικής και γραφικής ύλης με την Αγία Γραφή υπογραμμίζει ότι η τελευταία είναι «Το Βιβλίο των βιβλίων». Από την άλλη μεριά, η αγγλική λέξη Bible προέρχεται από τη λατινική biblia, απόδοση της λέξης βιβλία ή, προγενέστερα, βυβλία, η οποία είναι υποκοριστικό της «βίβλου» ή «βύβλου». —Για περισσότερες ετυμολογικές πληροφορίες βλέπε το λεξικό της Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα.

Κανόνας της Βίβλου

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Βιβλικός κανόνας

Το μεγάλο σχίσμα μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας και αργότερα η Μεταρρύθμιση συνέβαλαν στο να παγιωθούν οι διαφορετικές παραδόσεις στο θέμα του κανόνα, με αποτέλεσμα οι τρεις μεγάλες Ομολογίες να δέχονται σήμερα διαφορετικό αριθμό βιβλίων, διαφορετικό κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης.

Ορθόδοξη Εκκλησία

Επεξεργασία

Η Ορθόδοξη Εκκλησία δέχεται συνολικά 76 «κανονικά» ή «πρωτοκανονικά» βιβλία. Αυτά είναι: τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης (τα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη· οι Πράξεις των Αποστόλων· οι 21 Αποστολικές Επιστολές και η Αποκάλυψη) και τα 49 βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης ή ιουδαϊκής Βίβλου, τα οποία τιτλοφορούνται σύμφωνα με τη μετάφραση των Εβδομήκοντα. Επίσης, δέχεται τα εξής 10 «αναγινωσκόμενα» ή «δευτεροκανονικά» βιβλία:

  1. Α΄ Έσδρας
  2. Τωβίτ
  3. Ιουδίθ
  4. Α΄ Μακκαβαίων
  5. Β΄ Μακκαβαίων
  6. Γ΄ Μακκαβαίων
  7. Σοφία Σολομώντος
  8. Σοφία Σειράχ
  9. Βαρούχ
  10. Επιστολή Ιερεμίου
και αποδέχεται τις εξής 4 προσθήκες, που ονομάζονται «δευτεροκανονικά τεμάχια»:
– 1 προσθήκη στην Εσθήρ, στα ελληνικά
– 3 προσθήκες στον Δανιήλ, στα ελληνικά

Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία

Επεξεργασία

Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δέχεται συνολικά 73 βιβλία. Πέρα από την Καινή Διαθήκη, δέχεται 46 βιβλία από την Παλαιά Διαθήκη τα οποία χωρίζει σε «πρωτοκανονικά» και «δευτεροκανονικά». Στα πρωτοκανονικά έργα περιλαμβάνονται τα 39 βιβλία της ιουδαϊκής Βίβλου, ενώ στα δευτεροκανονικά τα εξής 7 συγγράμματα:

  1. Τωβίτ
  2. Ιουδίθ
  3. Α΄ Μακκαβαίων
  4. Β΄ Μακκαβαίων
  5. Σοφία Σολομώντος
  6. Σοφία Σειράχ
  7. Βαρούχ (και Επιστολή Ιερεμίου)[1]
και αποδέχεται τις εξής 4 προσθήκες, που ονομάζονται «δευτεροκανονικά τεμάχια»:
– 1 προσθήκη στην Εσθήρ, στα ελληνικά
– 3 προσθήκες στον Δανιήλ, στα ελληνικά
Τα βιβλία που δεν συμπεριλαμβάνονται στον κανόνα αυτό λέγονται «Απόκρυφα» και είναι τα εξής:
1. Α΄ Έσδρας
2. Γ΄ Μακκαβαίων
3. Δ΄ Μακκαβαίων

Προτεστάντες

Επεξεργασία

Οι Προτεστάντες γενικά δέχονται συνολικά 66 βιβλία. Μαζί με τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης (αναφέρονται σε αυτό το τμήμα και ως «Ελληνική Καινή Διαθήκη») αποδέχονται και τον ιουδαϊκό κανόνα με τα 39 βιβλία μόνο. Τα επιπλέον βιβλία που περιλαμβάνονται στον κανόνα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας τα ονομάζουν γενικά «απόκρυφα», αν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη λατρεία. Υπάρχει μία σύγχρονη έκδοση της Βίβλου από τον καθολικό θεολόγο Hubertus Halbfas στα γερμανικά[2], η οποία ενώ προφανώς απευθύνεται σε προτεσταντικό κοινό, δεν περιέχει τα βιβλία των Νόμων, δηλ. το Λευιτικό, τους Αριθμούς και το Δευτερονόμιο.[3]

Άγιοι των Τελευταίων Ημερών (Μορμόνοι)

Επεξεργασία

Οι Άγιοι των Τελευταίων Ημερών (γνωστοί και ως Μορμόνοι) δέχονται συνολικά τα 66 βιβλία. Μαζί με τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης αποδέχονται και τον ιουδαϊκό κανόνα με τα 39 βιβλία μόνο. Τα χειρόγραφα της Μετάφρασης της Βίβλου του Τζόζεφ Σμιθ δηλώνουν ότι «το Άσμα Ασμάτων δεν είναι θεόπνευστο κείμενο»,[4] και επομένως δεν θεωρείται «κανονικό» βιβλίο από την Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών και σπάνια μελετάται από τα μέλη της. Ωστόσο, εξακολουθεί να τυπώνεται και να συμπεριλαμβάνεται σε κάθε εξουσιοδοτημένη έκδοση της Βίβλου που δημοσιεύει η εκκλησία. Τα άλλα «δευτεροκανονικά» βιβλία που περιλαμβάνονται στον κανόνα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και άλλων χριστιανικών εκκλησιών τα ονομάζουν «Απόκρυφα» και επί του παρόντος δεν περιλαμβάνονται στον επίσημο κανόνα της Εκκλησίας. Ο Τζόζεφ Σμιθ δίδαξε ότι, ενώ η σύγχρονη έκδοση των Αποκρύφων δεν έπρεπε να βασίζεται στη διδαχή, είναι δυνητικά χρήσιμη όταν διαβάζεται με πνεύμα διάκρισης.[5] Οι Μορμόνοι εκτός από την Αγία Γραφή, συμπεριλαμβάνουν στον κανόνα των γραφών τους και το Βιβλίο του Μόρμον το οποίο θεωρούν εξίσου θεόπνευστο κείμενο και ισόκυρο και συγκρίσιμο με την Αγία Γραφή. Επιπλέον, στον κανόνα των γραφών τους συμπεριλαμβάνουν και το Διδαχή και Διαθήκες και το Πολύτιμο Μαργαριτάρι τα οποία θεωρούν εξίσου θεόπνευστα βιβλία.

Μάρτυρες του Ιεχωβά

Επεξεργασία

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δέχονται συνολικά 66 βιβλία. Μαζί με τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης (αναφέρονται σε αυτό το τμήμα και ως «Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές»), αποδέχονται αποκλειστικά τον ιουδαϊκό (αλεξανδρινό) κανόνα με τα 39 βιβλία μόνο (αναφέρονται σε αυτό το τμήμα και ως «Εβραϊκές Γραφές»)[6]. Οποιαδήποτε άλλα βιβλία δεν τα θεωρούν θεόπνευστα και τα κατατάσσουν στα «απόκρυφα».

 
Τμήμα γραφής σε ασημένιο ειλητάριο με την «Ιερατική Ευλογία» (Αριθμοί, 6:24-26) στο οποίο φαίνεται το Τετραγράμματο: «Είθε ο Κύριος να σε ευλογεί και να σε φυλάει· ο Κύριος να κάνει το πρόσωπό του να λάμψει επάνω σου και να σε ευσπλαχνεί· ο Κύριος να υψώσει το πρόσωπό του πάνω σου και να σου χαρίσει ειρήνη». Χρονολογείται περί το 600 π.Χ. και βρέθηκε το 1979 στην Ιερουσαλήμ

Ιουδαίοι

Επεξεργασία

Οι Ιουδαίοι δέχονται αποκλειστικά τα 24 (αντιστοιχούν στα 39 των χριστιανικών δογμάτων, καθώς κάποια ενοποιούνται) βιβλία του ιουδαϊκού κανόνα και αναφέρονται σε αυτά ως «Τανάκ» ή απλά «Άγιες Γραφές».

Κοινό στοιχείο στους κανόνες όλων των χριστιανικών ομολογιών αποτελεί το σύστημα κατάταξης των βιβλικών έργων, που διαφέρει από εκείνο της ιουδαϊκής Βίβλου. Έτσι, τα βιβλία κατατάσσονται με βάση το φιλολογικό χαρακτήρα και το περιεχόμενο τους σε 3 ομάδες:

  1. Ιστορικά
  2. Ποιητικά - Διδακτικά
  3. Προφητικά

Η Εβραϊκή Βίβλος ομαδοποιεί τα βιβλία ως εξής:

  1. Τορά (Νόμος)
  2. Νεβιείμ (Προφήτες)
  3. Κετουβείμ (Αγιόγραφα ή Γραπτά)

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Στις Καθολικές Βίβλους, στο βιβλίο του Βαρούχ περιλαμβάνεται ένα επιπρόσθετο έκτο κεφάλαιο που ονομάζεται Επιστολή Ιερεμία.
  2. ↑ Hubertus Halbfas, Die Bibel. ISBN 978-3-8436-0439-0.
  3. ↑ Bernard M. LEVINSON, The development of the Jewish Bible: Critical Reflections upon the Concept of a “Jewish Bible” and on the Idea of Its “Development”, στο Karin FINSTERBUSCH and Armin LANGE (eds.) What is Bible? Peeters, 2012, σελ. 378, 379.
  4. ↑ «Song of Solomon». www.churchofjesuschrist.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2024. 
  5. ↑ «Διδαχή και Διαθήκες 91». 
  6. ↑ Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θεωρούν ότι η έκφραση «Παλαιά Διαθήκη», που χρησιμοποιείται από τον Απ. Παύλο στο εδάφιο 2 Κορινθίους 3:14, αναφέρεται συγκεκριμένα στα συγγράμματα του Μωυσή και όχι σε όλες τις Εβραϊκές Γραφές, και γι' αυτό δεν χωρίζουν τη Γραφή σε «Παλαιά» και «Καινή Διαθήκη». Επίσης έχουν υιοθετήσει την ευρέως αποδεκτή άποψη που έχουν πλέον οι λόγιοι, ότι η λέξη διαθήκη στο εν λόγω εδάφιο δεν χρησιμοποιείται με την κλασική ελληνική της σημασία αλλά με αυτήν της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα και της υπόλοιπης Καινής Διαθήκης, και σημαίνει «συμφωνία, συνθήκη, συμβόλαιο». Ως εκ τούτου, υποστηρίζουν ότι είναι παντελώς εσφαλμένη η παράδοση που καθιερώθηκε με τη λατινική Βουλγάτα, να αποδίδεται η λέξη διαθήκη ως testamentum ή testament ή αντίστοιχους όρους, αλλά αντιθέτως πρέπει να αποδίδεται covenant. (Βλέπε Alexander Souter, The Text and Canon of the New Testament Second ed., 1953, σελ. 144)

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Επιπλέον ανάγνωση

Επεξεργασία

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Η Αγία Γραφή, Μετάφραση από τα Πρωτότυπα Κείμενα, έκδοση Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας, 1997.
  • 'Όλη η Γραφή είναι Θεόπνευστη και Ωφέλιμη' , 1990, Β. & Φ. Ε. Σκοπιά.
  • Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην, Αθ. Π. Χαστούπη, Πανεπ. Αθηνών, 1986
  • Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη, Στ. Καλαντζάκη, Πουρνάρας, 1999
  • Η Παλαιά Διαθήκη-Διάγραμμα Περιεχομένου Τόμος Α', Ι. Μούρτζιου, Πουρναράς, 1998
  • Η Παλαιά Διαθήκη-Διάγραμμα Περιεχομένου Τόμος Β', Ι. Μούρτζιου, Πουρναράς, 2000
  • Η Παλαιά Διαθήκη Τόμος Α', Αθανάσιου Χαστούπη κ.α., Εκδ. Χ. Γιοβάνης, 1955, 1993
  • Nelson's complete book of Bible maps & charts, Nashville, Tenn.: Thomas Nelson, 1993
  • The Outline Bible, Tyndale House Publishers, 1999
  • A survey of Old Testament introduction, Moody Press, 3rd. ed. 1998
  • The books of history, Smith, J. E., College Press, 1995
  • The Major Prophets, Smith, J. E., College Press, 1992
  • The Minor Prophets, Smith, J. E., College Press, 1992
  • The Pentateuch (2nd ed.), Smith, J. E., College Press, 1993
  • The wisdom literature and Psalms, Smith, J. E., College Press, 1996
  • Ιωάννης Πέτρου, Η Βίβλος ως ιερό και πολιτισμικό κείμενο. Κοινωνιολογική θεώρηση, Δια-κείμενα, τεύχ. 6, Θεσσαλονίκη 2004, σ. 13-22. Το ίδιο επεξεργασμένο: Επιστημονική Επετηρίδα Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, τόμ. 15 (2005), σ. 269-278
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Αγία_Γραφή&oldid=10865752"