Απόμερο Άρτας
Συντεταγμένες: 39°04′34″N 20°56′25″E / 39.0760242°N 20.9402234°E
Το Απόμερο είναι ένας οικισμός του Δήμου Αρταίων με 124 μόνιμους κατοίκους με βάση την Απογραφή του 2021, μειωμένοι από τους 145 μόνιμους κατοίκους του 2011 (απογραφή 2011) και απέχει περίπου 14 χιλιόμετρα από την πόλη της Άρτας.[1]
| Απόμερο | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Άρτας |
| Δήμος | Αρταίων |
| Δημοτική Ενότητα | Αμβρακικού |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Άρτας |
| Υψόμετρο | 5 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 124 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Μπαντούλα |
| Ταχ. κώδικας | 47 150 |
| Τηλ. κωδικός | 26810 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστρια, το Απόμερο υπήρξε μέχρι το τέλος του 2010, τμήμα του νεοσύστατου Δήμου Αμβρακικού με έδρα την Ανέζα. Με βάση τη νέα διοικητική διαίρεση που προβλέπει το Σχέδιο Καλλικράτης, το Απόμερο εντάχθηκε στο Δήμο Αρταίων.[2] Το Απόμερο μαζί με την Ανέζα και το Μύτικα αποτελούν την τοπική κοινότητα Ανέζας με συνολικό πληθυσμό 1241 κατοίκους.
Ιστορία
Επεξεργασία
Η παλαιά ονομασία του οικισμού ήταν Μπατούλα ή Μπαντούλα. Ο Φρανσουά Πουκεβίλ στο έργο του «Ταξίδι στην Ελλάδα», το οποίο εκδόθηκε το 1820, κάνει αναφορά στον κάμπο της Άρτας και μας πληροφορεί ότι το Απόμερο απείχε περίπου ένα μίλι από τα Καλομόδια.[3] Με βάση την εργασία του Κων.Διαμαντή με τίτλο «Η Άρτα και τα περίχωρα αυτής κατά τους χρόνους της επανάστασης», το Απόμερο ήταν ένας μικρός οικισμός με 16 οικογένειες την περίοδο που ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση του 1821.[4]
Η έκθεση του Ρωσικού Υποπροξενείου Άρτας, το 1877, μας πληροφορεί ότι στον οικισμό κατοικούσαν 7 οικογένειες και αποτελούσε ιδιοκτησία του Αχμέτ Σαρρή Εφένδη.[5] Αναφορά στο χωριό κάνει και ο Ιφικράτης Κοκκίδης στο έργο του «Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας» που εξέδωσε το ελληνικό Υπουργείο Στρατιωτικών (Αθήνα 1880) και μας δίνει την πληροφορία ότι στο χωριό κατοικούσαν περίπου 50 άνθρωποι. Ο Ι. Κοκκίδης μας ενημερώνει ότι η επαρχία Άρτας χωριζόταν σε 2 περιοχές: την περιοχή Άρτας και την περιοχή Πρεβέζης. Η περιοχή της Άρτας χωριζόταν με τη σειρά της σε 7 τμήματα: τμήμα Ποταμιάς, τμήμα Βρύσεως, τμήμα Ραδοβυζίου, τμήμα Τζουμέρκων, τμήμα Κάμπου, τμήμα Καρβασαρά και τμήμα Λάκκας. Το Απόμερο αποτελούσε μέρος του τμήματος Κάμπου.[6]
Εξίσου σημαντική πηγή αποτελεί το «Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης & Πρεβέζης» (εκδ.1884) του Σεραφείμ Ξενόπουλου, μητροπολίτη Άρτας. Σύμφωνα με αυτή την πηγή, την εποχή εκείνη οι κάτοικοι του χωριού εκκλησιάζονταν στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου Ανέζας. Εμπρός από τον ναό λειτουργούσε αλληλοδιδακτικό σχολείο, στο οποίο δίδασκε ένας δάσκαλος και φοιτούσαν περίπου 180 μαθητές από τη Γαβριά, το Μύτικα, την Ανέζα, το Απόμερο και το Καλογερικό.[7]
Άλλη αξιόλογη πηγή είναι η Οθωμανική απογραφή του 1895 που εκδόθηκε με τον τίτλο «Bin üc yüz on bir sene-i maliyesine mahsus Yanya salnamesi. Yedinci defa olarak» (Σαλναμές Ιωαννίνων για το οικονομικό έτος 1311, έκδοση έβδομη). Με βάση λοιπόν αυτή την απογραφή, στο Απόμερο κατοικούσαν 8 οικογένειες (χανέδες) με συνολικό πληθυσμό 37 άτομα (12 άνδρες, 25 γυναίκες). Ο αντισυνταγματάρχης του μηχανικού Νικόλαος Σχινάς στο έργο του «Οδοιπορικόν Ηπείρου» που εξέδωσε το ελληνικό Υπουργείο Στρατιωτικών (Αθήνα 1897) μας πληροφορεί ότι στο Απόμερο την εποχή εκείνη κατοικούσαν 25 οικογένειες γεωργών και το χωριό συνέχιζε να αποτελεί ιδιοκτησία του Αχμέτ Σαρρή Εφένδη.[8][9]
Κατά τη διάρκεια του ατυχή Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, το χωριό απελευθερώθηκε προσωρινά. Όπως αναφέρεται στην «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», ο Ελληνικός στρατός μέχρι το βράδυ της 23ης Απριλίου 1897 είχε ελευθερώσει τα χωριά Μύτικα, Γαβριά, Ψαθοτόπι, Κεραμάτες, Ανέζα, Καλογερικό, Βίγλα, Ράχη, Καλόβατος, Πλησιοί, Κιρκιζάτες, Στρογγυλή, Ζαβάκα, Καλομόδια, Αγία Παρασκευή, Κωστακιοί, Ακροποταμιά, Νεοχώρι, Ανθότοπος, Χαλκιάδες, Ρόκκα, Άγιος Σπυρίδωνας, Ελευθεροχώρι, Καμπή και την πόλη της Φιλιππιάδας.[10]. Τελικά με την μεσολάβηση των ευρωπαϊκών δυνάμεων και της Ρωσίας, στις 20 Σεπτεμβρίου οι εχθροπραξίες σταμάτησαν και υπογράφηκε ειρήνη. Η οριστική απελευθέρωση του Απομέρου έλαβε χώρα το διάστημα ανάμεσα στις 6 και 9 Οκτωβρίου 1912, όπου τα πρώτα ελληνικά τάγματα, πέρασαν τη γέφυρα της Άρτας και στις 2 το μεσημέρι απώθησαν τους Τούρκους και εδραιώθηκαν στους Κωστακιούς και την περιοχή Μαρατιού.
Το 1910, η Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης δημοσιοποιεί τα στοιχεία της απογραφής που πραγματοποίησε το ίδιο έτος σε όλη την εκκλησιαστική περιφέρεια και μας πληροφορεί ότι το Απόμερο υπαγόταν στο τμήμα Λούρου και στο χωριό κατοικούσαν 67 άτομα.[11]
Τοποθεσία και Πρόσβαση
ΕπεξεργασίαΤο Απόμερο γειτνιάζει με το Ψαθοτόπι, το Μύτικα, την Ανέζα και τη Γαβριά.[12] Συνδέεται οδικώς με την Άρτα μέσω της Επαρχιακής οδού Άρτας–Κορωνησίας. Το χωριό εξυπηρετεί η γραμμή Άρτα-Μύτικα, του Αστικού ΚΤΕΛ Άρτας.[13]
Δημογραφικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΣήμερα ο πληθυσμός ανέρχεται στους 124 μόνιμους κατοίκους, μειωμένος από τους 145 μόνιμους κατοίκους του 2011 (απογραφή 2011),[1] . Η πρώτη φορά που το χωριό ξεπέρασε τους 100 κατοίκους ήταν το 1940 ενώ ο μέγιστος αριθμός κατοίκων σημειώθηκε το 1951 με 217 κατοίκους.
Οι πληθυσμιακές διακυμάνσεις, αποτυπώνονται στον παρακάτω πίνακα.[14]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 «Ελληνική απογραφή 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2013.
- ↑ Διοικητική διαίρεση Δήμου Αρταίων με το Σχέδιο Καλλικράτης
- ↑ « Si on côtoie l'Inachus eti descendant sa rive droite pendant trois quarts d'heure , on passe à Calamotia, en laissant un quart de lieue au sud-ouest Badoûla. A deux milles du premier de ces villages , que le sentier traverse, on découvre une demi - lieue à l'occident Kyrnicolo et Kyramatès. Enfin à deux lieues et demie du pont de l'Arta , on trouve Néochori, village environné de rizières, à travers lesquelles l'Inachus coule pendant un mille avant de se rendre à la mer. Tel est le signalement de cette contrée, que je prie le lecteur de ne pas dédaigner , puisqu'avec ces noms barbares il va nouns rèvèler l'existence d'une des villes le plus vaguement indiqueès dans la gèographie malgrè son importance historique.», Voyage dans la Grèce, François Charles Hugues Laurent Pouqueville, 1820.
- ↑ Η Αρτα και τα περίχωρα αυτής κατα τους χρόνους της επανάστασης, Περιοδικό Σκουφάς/ Ετος 5ον/ 1960 – Τοµος Β΄ σελ.266
- ↑ Αρχεία Ρωσικού Υποπροξενείου Άρτης – Πρεβέζης περιόδων 1858 – 1881[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας / υπό του παρά τω Υπουργείω των Στρατιωτικών Επιτελικού Γραφείου, Ι.Κοκίδης, Αθήνα 1880.
- ↑ «Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης και Πρεβέζης(εκδ.1884)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο σαλναμέ του 1895,Μ.Κοκολάκης
- ↑ Οδοιπορικόν Ηπείρου, Νικολάου Θ. Σχινά, σ.198.
- ↑ Ιστορία του Ελληνοτουρκικού πολέμου : από της ενάρξεως της τελευταίας Κρητικής επαναστάσεως μέχρι του πέρατος του πολέμου, γραφείσα επί τη βάσει των επισήμων εγγράφων και των ασφαλεστέρων πληροφοριών μετά πολλών εικόνων και τοπογραφικών χαρτών / Ηλία Ι. Οικονομοπούλου,1897, σελ.462.
- ↑ Το ύστερο Γιαννιώτικο Πασαλίκι : χώρος, διοίκηση και πληθυσμός στην τουρκοκρατούμενη Ηπειρο (1820-1913), Μιχάλης Κοκολάκης,σελ.492 [1]
- ↑ Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών, χωρών
- ↑ Δρομολόγια Αστικού ΚΤΕΛ
- ↑ «Αρχείο Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος – Ε.Σ.Υ.Ε». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2013.
