Αλφόνσος της Μολίνα

Ο Αλφόνσος της Λεόν, λόρδος της Μολίνα, (Ισπανική γλώσσα : Alfonso, 1202 - 6 Ιανουαρίου 1272) από τον Καστιλιανό Οίκο της Ιβρέας ήταν πρίγκιπας του Λεόν. Ήταν ο τρίτος γιος του Αλφόνσου Θ΄ του Λεόν και της δεύτερης συζύγου του Βερεγγαρίας των Ιβρέα, κόρης του εξαδέλφου του Αλφόνσου Η΄ της Καστίλης. Οι παππούδες του από πατέρα ήταν ο Φερδινάνδος Β΄ του Λεόν και η πρώτη σύζυγος του Ουρράκα της Πορτογαλίας, οι παππούδες του από μητέρα ήταν ο Αλφόνσος Η΄ της Καστίλης και η Ελεονώρα της Αγγλίας. Τα αδέλφια του ήταν ο Φερδινάνδος Γ΄ της Καστίλης, που έγινε βασιλιάς της Λεόν και της Καστίλης, η Κωνσταντία, η Ελεονώρα και η Βερεγγάρια του Λεόν.

Αλφόνσος της Μολίνα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1202 Λεόν
Θάνατος	6  Ιανουαρίου 1272 Σαλαμάνκα
Τόπος ταφής	Καλατράβα λα Νουέβα
Χώρα πολιτογράφησης	Στέμμα της Καστίλης
Θρησκεία	Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ισπανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	στρατιωτικός
Οικογένεια
Σύζυγος	Μάγιορ-Αλφόνσα του Μενέσες Μαφάλντα Γκονθάλεθ δε Λάρα Τερέσα Γκονθάλεθ δε Λάρα Μαφάλντα Γκονθάλεθ δε Λάρα (από 1222)
Τέκνα	Μαρία της Μολίνα Χουάνα Αλφόνσο της Μολίνα Μπλάνκα Αλφόνσο της Μολίνα Alfonso Téllez de Molina Juan Alfonso de Molina Τερέσα Αλφόνσο δε Μολίνα Βερεγγάρια Αλφόνσο δε Μολίνα Ουρράκα Αλφόνσο
Γονείς	Αλφόνσος Θ΄ του Λεόν και Βερεγγάρια της Καστίλης
Αδέλφια	Φερδινάνδος Γ΄ της Καστίλης Βερεγγάρια του Λεόν Ντούλσε της Λεόν Σάντσα, πριγκίπισσα της Λεόν Ουρράκα Αλφόνσο του Λεόν Κονστάνθα δε Λεόν Λεονόρ δε Λεόν Φερδινάνδος της Λεόν Μαρτίν Αλφόνσος δε Λεόν
Οικογένεια	Καστιλιανός Οίκος της Ιβρέας
Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια

Ο θυρεός του Αλφόνσου της Μολίνα

Το Βασίλειο της Καστίλης και το Βασίλειο της Λεόν βρέθηκαν στην παιδική του ηλικία μετά το διαζύγιο των γονέων του σε σύγκρουση. Ακολούθησε η "μάχη του Ναβάς ντε Τολόζα" (1212) στην οποία ο πατέρας του και ο βασιλιάς της Πορτογαλίας ήταν οι μόνοι που δεν συμμετείχαν σε αντίθεση με τους βασιλείς της Καστίλης, της Αραγωνίας και της Ναβάρρας. Ο Αλφόνσος Θ΄ του Λεόν εκμεταλλεύτηκε την απουσία του ξαδέλφου του Αλφόνσου Η΄ της Καστίλης για να επιτεθεί στην Καστίλη. Ο Φερδινάνδος Γ΄ βρέθηκε σε εχθρότητα με τον Γκονζάλο Πέρες ντι Λάρα, λόρδο της Μολίνα λόγω της υποστήριξης που παρείχε στον Αλφόνσο Θ΄. Οι δύο βασιλείς ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στην "Συνθήκη της Ζάφρα" (1223), η Βερεγγάρια είχε σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις. Ο στόχος των επιδρομών του Γκονζάλο Πέρες ντι Λάρα ήταν να οδηγήσει τους ευγενείς σε εξέγερση εναντίον του Φερδινάνδου Γ΄ ώστε να υποστηρίξουν τον πατέρα του. Ο Φερδινάνδος Γ΄ αντιτάχθηκε σκληρά απέναντι στην αυτονομία που είχε ο Γκονζάλο που ανήκε στον Οίκο του Λάρα, μια από τις ισχυρότερες οικογένειες του βασιλείου μαζί με αυτή του Χάρο. Πολιόρκησε το "κάστρο της Ζάφρα" στο οποίο είχε καταφύγει ο Γκονζάλο μαζί με τους οπαδούς και την οικογένεια του. Ο Γκονζάλο παραδόθηκε και αποδέχτηκε τον όρο να μην περάσει η ηγεμονία του Λάρα στον γιο του Πέντρο Γκονσάλες ντι Λάρα, τον "Απόκληρο" αλλά στην κόρη του Μαφάλντα Γκονθάλεθ δε Λάρα που παντρεύτηκε τον Αλφόνσο της Μολίνα.

Με την "Συνθήκη της Ζάφρα" η ηγεμονία της Ζάφρα πέρασε στο Στέμμα της Καστίλης, ο Πέντρο Γκονσάλες ντι Λάρα δυσαρεστημένος κατέφυγε στο Βασίλειο της Αραγωνίας αλλά θεωρούσε τον εαυτό του πάντοτε νόμιμο κληρονόμο της Μολίνα. Με την διαθήκη του (1268) ο Πέντρο κληρονόμησε τα δικαιώματα του στην Μολίνα στον Φερδινάνδο δε λα Θέρδα, μεγαλύτερο γιο και διάδοχο του βασιλιά Αλφόνσου του Σοφού. Μετά τον γάμο του Αλφόνσου της Μολίνα με την Μαφάλντα Γκονθάλεθ δε Λάρα (1240) και τον θάνατο του πεθερού του Γκονζάλο Πέρες ντι Λάρα, ο Αλφόνσος και η σύζυγος του κυβέρνησαν μαζί την ηγεμονία της Μολίνα, μετά τον θάνατο της Μαφάλντας ο Αλφόνσος κυβέρνησε μόνος του σύμφωνα με την γαμήλια συμφωνία. Ο Αλφόνσος της Λεόν και η κόρη του Λευκή μπόρεσαν να επεκτείνουν σύμφωνα με τα Φουέρος την ηγεμονία της Μολίνα. Οι σύγχρονοι ιστορικοί περιγράφουν τον Αλφόνσο της Λεόν σαν έναν άνθρωπο με μεγάλες αρετές και ήπιο χαρακτήρα. Ο πατέρας τους Αλφόνσο Η΄ όρισε διάδοχο του θρόνου της Λεόν τον Αλφόνσο, όχι τον μεγαλύτερο γιο του Φερδινάνδο Γ΄ που είχε κληρονομήσει την Καστίλη, μερίδια έδωσε και στις κόρες του από τον πρώτο του γάμο Σάντσα, πριγκίπισσα του Λεόν και Ντούλσε του Λεόν. Ο Αλφόνσος της Λεόν δέχτηκε ωστόσο έντονες πιέσεις από τον αδελφό του να παραιτηθεί από τον θρόνο της Λεόν, το αίτημα έγινε αποδεκτό με την "Συνθήκη του Μπεναβέντε" παρουσία πολλών μεγιστάνων και ιερέων. Ο Φερδινάνδος Γ΄ ευχαρίστησε θερμά τον αδελφό του για την παραίτηση, του έδωσε πολλούς τίτλους και δώρα, ο Αλφόνσος συνόδευσε τον Φερδινάνδο Γ΄ σε όλες τις εκστρατείες που είχαν σχέση με την Ρεκονκίστα.

Εκστρατείες

Το κάστρο της Μολίνα ντε Αραγκών, έδρα του λόρδου της Μολίνα

Την εποχή που ο Αλφόνσος έκανε επισκέψεις σε διάφορες πόλεις της Λεόν (1231), ο Φερδινάνδος Γ΄ διέταξε τον 10χρονο γιο του Ινφάντη Αλφόνσο που βρισκόταν στην Σαλαμάνκα να λεηλατήσει τους Αλμοάδες γύρω από την Κόρδοβα και την Σεβίλλη, θα τον συνόδευαν οι πανίσχυροι μεγιστάνες Άλβαρο Πίρες ντι Κάστρο και Χυλ Μανρίκε. Πολλοί ιστορικοί αναγνωρίζουν τον συγκεκριμένο "Αλφόνσο" όχι τον ανήλικο Ινφάντη τον μετέπειτα βασιλιά Αλφόνσο τον Σοφό αλλά τον θείο του Αλφόνσο της Μολίνα. Τα Χρονικά ξεκαθαρίζουν ωστόσο ότι στην "μάχη του Χερέθ" συμμετείχε ο μικρός Ινφάντης "έστειλε μαζί του ο βασιλιάς τον Άλβαρο Πίρες ντι Κάστρο, ο Ινφάντης ήταν πολύ μικρός και άπειρος γι΄αυτό δεν μπορούσε μόνος του, ο μεγιστάνας Άλβαρο Πίρες ντι Κάστρο ήταν αντίθετα μαχητικός και έμπειρος". Η αποστολή αναχώρησε από την Σαλαμάνκα με 40 ιππότες, πέρασε από το Τολέδο και έφτασε στην Αντούχαρ, ξεκίνησε από εκεί να λεηλατεί τις περιοχές γύρω από την Κόρδοβα, ιδιαίτερα την βασιλική πόλη Πάλμα δελ Ρίο. Λεηλάτησε τα εδάφη και εξόντωσε όλους τους κατοίκους, στην συνέχεια βάδισε για την Σεβίλλη και την Χερέθ ντε λα Φροντέρα, στρατοπέδευσε στις όχθες του ποταμού Γκουανταλέτε. Ο εμίρης των Αλμοάδων συγκέντρωσε έναν μεγάλο στρατό με επτά μεραρχίες, τις τοποθέτησε ανάμεσα στην Χερέθ και στην Καστίλη, τους διέταξε να πολεμήσουν τους χριστιανούς επιδρομείς. Ακολούθησε η "μάχη του Χερέθ" (1231) στην οποία ο στρατός της Καστίλης ήταν ο νικητής παρά την μεγάλη αριθμητική υπεροχή των Μαυριτανών.

Ο βασιλιάς Αλφόνσος ο Σοφός έγραψε αργότερα "εσύ που διαβάζεις αυτή την ιστορία να γνωρίζεις ότι ο μοναδικός στόχος των μουσουλμάνων ήταν να προστατέψουν την Ανδαλουσία, με την απώλεια της πόλης θεωρούσαν την μάχη χαμένη, αυτό έγινε στην μάχη του Χερέθ. Οι χριστιανοί τους αιφνιδίασαν σημαντικά με την επίθεση, δεν μπορούσαν να τους αντιμετωπίσουν επειδή φοβήθηκαν την εμπειρία τους". Μετά την "μάχη του Χερέθ" ο Άλβαρο Πίρες ντι Κάστρο επέστρεψε στην Καστίλη και παρέδοσε τον μικρό Αλφόνσο στον πατέρα του που βρισκόταν εκείνη την εποχή στην Παλένθια. Ο Αλφόνσος της Μολίνα διακρίθηκε στην κατάκτηση της Κόρδοβας (1236), την παλιά πρωτεύουσα στο Χαλιφάτο της Κόρδοβας. Σε 12 χρόνια (1248) συμμετείχε στην πολιορκία της Σεβίλλης και κατέλαβε το Τόρρε ντελ Όρο, κατέλαβε επίσης τμήμα από το Αλκάθαρ της Σεβίλλης που έμεινε γνωστό ως "Τείχη του Ινφάντη της Μολίνα". Με την διαίρεση της Σεβίλλης έναν μήνα μετά τον θάνατο του αδελφού του Φερδινάνδου Γ΄ (1 Μαίου 1253) δέχτηκε μεγάλα τμήματα σαν μικρότερος αδελφός του πατέρα του βασιλιά. Ο Φερδινάνδος Γ΄ είχε ζητήσει με την διαθήκη του από τον γιο του Αλφόνσο τον Σοφό να δώσει πλούσιες ανταμοιβές στον θείο του.

Τελευταία χρόνια

Την επόμενη χρονιά (1254) εισήλθε στο Ιπποτικό Τάγμα της Καλατράβα, φόρεσε το ένδυμα του μοναχού και έζησε εκεί μέχρι το τέλος της ζωής του, τάφηκε στο μοναστήρι του Τάγματος. Παρακολούθησε τα "Κορτές της Βαγιαδολίδ" (1258) με στόχο να κερδίσει ο ανεψιός του την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Παρακολούθησε για τον ίδιο στόχο τα "Κορτές του Τολέδο" (1259) και το "Συμβούλιο του Χερέθ" (1268). Παρακολούθησε τον γάμο του μικρανεψιού του Φερδινάνδου του Τριχωτού με την Λευκή της Γαλλίας, ινφάντα της Καστίλης κόρη του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου του Αγίου, έγινε στο Μπούργος (30 Νοεμβρίου 1269). Την εποχή που εισήλθε στο Τάγμα της Καλατράβα έκανε την διαθήκη του, ζήτησε να ταφεί στο "κάστρο του Καλατράβα λα Νουέβα" που βρισκόταν στην σημερινή Θιουδάδ Ρεάλ. Ο Αλφόνσος της Μολίνα πέθανε στην Σαλαμάνκα σε ηλικία 70 ετών (6 Ιανουαρίου 1272). Το σώμα του μεταφέρθηκε προσωρινά στο μοναστήρι του Σαν Φραγκίσκο της Σαλαμάνκα που δεν υπάρχει σήμερα. Τα οστά του μεταφέρθηκαν αργότερα στο "κάστρο του Καλατράβα λα Νουέβα" όπως ζήτησε με την διαθήκη του, τοποθετήθηκαν σε ένα πολυτελή φέρετρο στο παρεκκλήσι της εκκλησίας του ναού, δεν σώζονται σήμερα.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε το 1240 τη Μαφάλντα Γκονθάλεθ, κόρη και κληρονόμο του Γκονθάλο Πέρεθ δε Λάρα κυρίου της Μολίνα & Μέσα και είχε επιζόν τέκνο:

• Μπλάνκα Αλφόνσο 1243-1292, παντρεύτηκε τον νόθο γιο του εξαδέλφου της, τον Αλφόνσο-Φερδινάνδο πρίγκιπα της Καστίλης & Λεόν.

Όταν η Μαφάλντα απεβίωσε ο Αλφόνσος έκανε δεύτερο γάμο το 1244 με την Τερέζα Γκονθάλεθ, κόρη του Γκονθάλο Νούνιεθ δε Λάρα κυρίου του Μπελοράντο και είχε τέκνο:

• Χουάνα-Αλφόνσα 1245/6-μετά το 1307, παντρεύτηκε τον Λόπε Ντίαθ Γ΄ δε Άρο κύριο του Μπίσκαϋ.

Το 1260 ο Αλφόνσος έκανε τρίτο γάμο, με τη Μάγιορ-Αλφόνσα, κόρη και κληρονόμο του Αλφόνσο-Τέγιεθ ελ Μόθο κυρίου του Μενέσες & Βιλανουέβα και είχε τέκνα:

• Αλφόνσο Τέγιεθ 1262-1314, κύριος του Μενέσες. Ο γιος του Τέγιο νυμφεύτηκε τη Μαρία από τον Πορτογαλικό Οίκο της Βουργουνδίας, κόρη του Αλφόνσου Β΄ της Πορτογαλίας.
• Μαρία δε Μολίνα π. 1260-1321, παντρεύτηκε τον γιο του εξαδέλφου της, τον Σάντσο Δ΄ της Καστίλης.

Από μη νόμιμες σχέσεις είχε φυσικά τέκνα:

• (νόθος) Χουάν-Αλφόνσο 1225-1293, επίσκοπος της Παλένθια.
• (νόθη) Ουράκα-Αλφόνσο γενν. 1225/30;, παντρεύτηκε τον Γκαρσία Γκόμεθ Καρίλο κύριο του Μαθουέλο.
• (νόθος) Μπερεγγάρια-Φερντάντεθ 1230/5;-1272, παντρεύτηκε τον Γκονθάλο Ραμίρεθ. Έγινε ερωμένη του Ιακώβου Α΄ των Βαρκελώνης της Αραγωνίας.
• (νόθη) Λεόνορ-Αλφόνσο γενν. 1230/5;, παντρεύτηκε τον Αλφόνσο Γκαρθία κύριο του Βιγιαμαγιόρ.
• Χουάνα-Αλφόνσο γενν. 1262.

Πηγές

• Alonso Álvarez, Raquel (2007). "Los promotores de la Orden del Císter en los reinos de Castilla y León: Familias aristocráticas y damas nobles". Anuario de Estudios Medievales (in Spanish) (37/2). Barcelona: Institución Milá y Fontanals (CSIC).
• Arco y Garay, Ricardo del (1954). Sepulcros de la Casa Real de Castilla (in Spanish). Madrid: Instituto Jerónimo Zurita. Consejo Superior de Investigaciones Científicas.
• Casaus Ballester, María José (2006). "La relación de la Casa de Híjar con la Casa Real de Aragón". La Península Ibérica entre el Mediterráneo y el Atlántico, siglos XIII-IV (Jornadas celebradas en Cádiz 1-4 abril 2003) (PDF) (in Spanish). Manuel González Jiménez (Coord.). pp. 657–676. ISSN 0066-5061. Archived from the original (PDF) on 2016-03-04.
• Estepa Díez, Carlos (2006). "Frontera, nobleza y señoríos en Castilla: El señorío de Molina (siglos XII-XIII)". Studia histórica. Historia medieval (in Spanish) (24). Salamanca: Universidad de Salamanca.
• Gaibrois de Ballesteros, Mercedes (1922). Historia del reinado de Sancho IV de Castilla (in Spanish). Madrid: Tip. de la Revista de archivos, bibliotecas y museos.
• González Jiménez, Manuel (2004). Alfonso X el Sabio (in Spanish) (1st ed.). Barcelona: Editorial Ariel S. A.
• Herrera Casado, Antonio (2000). Molina de Aragón: veinte siglos de historia. Vol. 33 de Tierra de Guadalajara. Guadalajara: AACHE Ediciones.
• Manrique de Lara y Velasco, Manuel (1979). "La autonomía histórica del señorío de behetría de linaje de Molina". Hidalguía (in Spanish) (154–155). May–August. Madrid: Ediciones Hidalguía.
• Martínez Díez, Gonzalo (2000). "La conquista de Andujar: su integración en la Corona de Castilla". Boletín del Instituto de Estudios Giennenses (in Spanish) (176). Jaén: Instituto de Estudios Giennenses.
• Quadrado, José María (1884). Salamanca, Ávila y Segovia (in Spanish). Ed. de Daniel Cortezo y Ca.
• Sánchez de Mora, Antonio (2003). La nobleza castellana en la plena Edad Media: el linaje de Lara. Tesis doctoral. Universidad de Sevilla (in Spanish).
• Sánchez de Mora, Antonio (2004). "Nuño González de Lara: "El más poderoso omne que sennor quiese e más honrado de Espanna"". Historia, instituciones, documentos (in Spanish) (31). Sevilla: Universidad de Sevilla.