Χο Τσι Μιν

Αυτό το λήμμα αφορά τον πολιτικό. Για την πόλη δείτε, δείτε: Χο Τσι Μιν (πόλη).

Ο Χο Τσι Μιν (Hồ Chí Minh, προφορά  [hò̤ tɕǐmɪ̄ɲ], 19 Μαΐου 1890 – 2 Σεπτεμβρίου 1969), αποδιδόμενος και ως Χο Τσι Μινχ, ήταν Βιετναμέζος κομμουνιστής επαναστάτης και πολιτικός που διατέλεσε πρωθυπουργός (1946–1955) και πρόεδρος (1945–1969) της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ (Βόρειο Βιετνάμ).

Χο Τσι Μιν Hồ Chí Minh
Πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής του Εργατικού Κόμματος του Βιετνάμ
Περίοδος 19 Φεβρουαρίου 1951 – 2 Σεπτεμβρίου 1969
Προκάτοχος	Η θέση δημιουργήθηκε
Διάδοχος	Η θέση καταργήθηκε
Πρώτος Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Εργατικού Κόμματος του Βιετνάμ
Περίοδος 1 Νοεμβρίου 1956 – 10 Σεπτεμβρίου 1960
Διάδοχος	Λε Ντουέν
Πρόεδρος του Βιετνάμ
Περίοδος 4 Σεπτεμβρίου 1945 – 2 Σεπτεμβρίου 1969
Προκάτοχος	Η θέση θεσπίστηκε
Πρωθυπουργός του Βιετνάμ
Περίοδος 4 Σεπτεμβρίου 1945 – 20 Σεπτεμβρίου 1955
Προκάτοχος	Η θέση θεσπίστηκε
Υπουργός Εξωτερικών
Περίοδος 28 Αυγούστου 1945 – 2 Μαρτίου 1946
Προκάτοχος	Η θέση θεσπίστηκε
Περίοδος 3 Νοεμβρίου 1946 – Μάρτιος 1947
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	19 Μαΐου 1890, Κιμ Λιέν, Βιετνάμ
Θάνατος	2 Σεπτεμβρίου 1969 (79 ετών) Ανόι, Βόρειο Βιετνάμ
Εθνότητα	Βιετναμέζος, Γάλλος
Πολιτικό κόμμα	Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (1921-1925) Κομμουνιστικό Κόμμα Βιετνάμ (1925-1969)
Σύζυγος	Καμμία
Συγγενείς	Νγκουγιέν Σιν Σακ (πατέρας) Μπαχ Λιεν ή Νγκουγιέν Θι Θαν (αδελφή) Νγκουγιέν Σιν Κιεμ ή Νγκουγιέν Τατ Ντατ (αδελφός) Νγκουγιέν Σιν Νουάν (αδελφός)
Σπουδές	Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής
Επάγγελμα	Πολιτικός
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Ο Χο Τσι Μιν ηγήθηκε του κινήματος ανεξαρτησίας των Βιετμίν από το 1941 και μετά, ιδρύοντας την κομμουνιστική Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ το 1945 και νικώντας τη Γαλλική Ένωση το 1954, στη μάχη του Ντιεν Μπιεν Φου. Έχασε πολιτική ισχύ εντός του Βόρειου Βιετνάμ στα τέλη της δεκαετίας του 1950, αλλά παρέμεινε πρόεδρος μέχρι το θάνατό του. Η πρώην πρωτεύουσα του Νοτίου Βιετνάμ, Σαϊγκόν, μετά την πτώση της στις δυνάμεις του Βορείου Βιετνάμ, μετονομάστηκε προς τιμήν του σε «πόλη Χο Τσι Μιν».

Βιογραφία

Τα πρώτα χρόνια

Ο Χο Τσι Μιν γεννήθηκε με το όνομα Νγκουγιέν Σιν Κουνγκ το 1890 στο μικρό χωριό Κιμ Λιέν, στην επαρχία Νγκε Αν του Βιετνάμ. Είχε τρία αδέρφια, την υπάλληλο του γαλλικού στρατού Μπαχ Λιεν (ή Νγκουγιέν Θι Θαν), τον γεωμάντη Νγκουγιέν Σιν Κιεμ (ή Νγκουγιέν Τατ Ντατ) και τον Νγκουγιέν Σιν Νουάν, που πέθανε βρέφος. Ακολουθώντας τις κομφουκιανικές παραδόσεις, στην ηλικία των 10 ετών ο πατέρας του τον ονόμασε Νγκουγιέν Τατ Θαν (Νγκουγιέν ο Ολοκληρωμένος).

Ο πατέρας του Χο Τσι Μιν, Νγκουγιέν Σιν Σακ, ήταν μελετητής του κομφουκιανισμού, δάσκαλος και αργότερα αυτοκρατορικός διοικητής της μικρής και απομακρυσμένης περιοχής Μπιν Κε (Κουί Νον), με έντονη εθνικοαπελευθερωτική δράση. Έχασε το αξίωμά του για κατάχρηση εξουσίας, μετά το θάνατο ενός σημαντικού τοπικού παράγοντα αρκετές μέρες μετά την τιμωρία του με 100 ραβδιές. Ο πατέρας του Χο Τσι Μιν έστειλε τον γιο του να σπουδάσει σε ένα γαλλικό λύκειο στην παλιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα Χουέ, πιστεύοντας ότι τα υπόδουλα έθνη πρέπει να αφομοιώσουν τον πολιτισμό των κατακτητών τους αν θέλουν να τους πολεμήσουν αποτελεσματικά. Το 1907, ο νεαρός Χο Τσι Μιν σπούδασε δάσκαλος και τα επόμενα χρόνια δίδαξε για ένα μικρό διάστημα σε δημοτικά σχολεία.

Πολιτική εκπαίδευση στη Γαλλία

Στις 5 Ιουνίου του 1911, ο Χο Τσι Μιν άφησε το Βιετνάμ με ένα γαλλικό ατμόπλοιο, το Ναύαρχος Λατούς-Τρεβίλ, εργαζόμενος ως βοηθός στα μαγειρεία. Με την άφιξή του στη Μασσαλία της Γαλλίας, υπέβαλε αίτηση εγγραφής στο Γαλλικό Σχολείο Αποικιακής Διοίκησης, η οποία όμως απορρίφθηκε. Κατά την παραμονή του στη Γαλλία, δούλεψε ως καθαριστής, σερβιτόρος και υπάλληλος σε φωτογραφείο. Πέρναγε τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο του σε δημόσιες βιβλιοθήκες, διαβάζοντας βιβλία ιστορίας και εφημερίδες για να εξοικειωθεί με το δυτικό πολιτισμό και την πολιτική του. Ήταν η αρχή της μυθιστορηματικής ζωής του κατά τη διάρκεια της οποίας γύρισε την Ευρώπη, τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ασία και την Αφρική, έμαθε άπταιστα πολλές ευρωπαϊκές και ασιατικές γλώσσες και έγινε διαδοχικά μούτσος, θαλαμηπόλος, μπόνγκος σε παγόδα βουδιστών, κηπουρός, χιονοκαθαριστής, λαντζέρης, μάγειρας, φωτογράφος, δημοσιογράφος, συγγραφέας, καθηγητής πανεπιστημίου, εκδότης, αρχηγός αντάρτικου και πρόεδρος της δημοκρατίας μιας μικρής χώρας που, κάτω από την ηγεσία του, αντιμετώπισε δύο αποικιακές υπερδυνάμεις. Το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τον βρήκε στο Παρίσι, όπου εργαζόταν ως φωτογράφος και εντάχθηκε στην αριστερή πτέρυγα του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος. Εκεί ίδρυσε οργάνωση όλων των εξορίστων αριστερών αντιαποικιοκρατών και εξέδωσε την εβδομαδιαία εφημερίδα Ο Παρίας.

Στη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα

Χο Τσι Μιν, 1921

Το 1920, όταν διασπάστηκε το σοσιαλιστικό κόμμα, έγινε ιδρυτικό μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και αργότερα πήρε μέρος στο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς στη Μόσχα, όπου γνωρίστηκε με τον Βλαντιμίρ Λένιν και τον Λέοντα Τρότσκι. Οι ηγετικές ικανότητες και η πλατιά μόρφωση του νεαρού επαναστάτη έκαναν εντύπωση στους Σοβιετικούς ηγέτες, που τον κάλεσαν να μείνει ένα διάστημα στη Μόσχα και να σπουδάσει στο Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής, όπως και έγινε. Κατά τη διάρκεια της τριετούς παραμονής του, είχε την ευκαιρία να συναντήσει τον Ιωσήφ Στάλιν, τον Καρλ Ράντεκ, τον Γκριγκόρι Ζινόβιεφ, τον Γκεόργκι Δημητρόφ, τον Έρνστ Τέλμαν και γενικά την αφρόκρεμα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Το 1924, ως βασικός εισηγητής στο 5ο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς για το αποικιακό ζήτημα, ανέπτυξε, πολύ πριν από τον Μάο Τσετούνγκ, τη θεωρία για τον επαναστατικό ρόλο της αγροτιάς των αποικιών και τη στρατηγική της «περικύκλωσης των πόλεων» από την επαναστατημένη ύπαιθρο, θεμέλιο όλων των αντάρτικων κινημάτων της Ανατολής που ακολούθησαν. Το 1925 μετέβη στην Κίνα με το ψευδώνυμο Λι Τιούι. Επίσημα, ήταν μεταφραστής του Σοβιετικού προξένου στην Κουανγκτσόου, ανεπίσημα όμως δημιούργησε την Ένωση Επαναστατικής Νεολαίας Βιετνάμ, η οποία έφερνε νεαρούς Βιετναμέζους πατριώτες στην Κίνα για πολιτική και στρατιωτική εκπαίδευση από Σοβιετικούς, στη στρατιωτική ακαδημία του Γουαμπόα.

Όταν ο Κινέζος εθνικιστής ηγέτης Τσιανγκ Κάι Σεκ συγκρούστηκε με τους κομμουνιστές, το 1927, ο Βιετναμέζος επαναστάτης γύρισε στη Μόσχα για να ξαναμπεί στην Ινδοκίνα το 1930, παράνομος πια, αφού η δράση του τον είχε κάνει στόχο όλων των αποικιακών δυνάμεων. Για αρκετό διάστημα έζησε στη Μπανγκόκ, καμουφλαρισμένος σαν βουδιστής-καλόγερος (μπόνγκος).

Η επαναστατική του «κατήχηση» αυτής της περιόδου επηρέασε τους βουδιστές μοναχούς, γεγονός που φάνηκε στις επανειλημμένες εξεγέρσεις τους τις επόμενες τρεις δεκαετίες. Την ίδια περίοδο, ίδρυσε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ινδοκίνας, το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Κ.Κ. Βιετνάμ και, τελικά, Εργατικό Κόμμα Βιετνάμ. Τον Ιούνιο του 1931 συνελήφθη από τους Άγγλους και φυλακίστηκε στο Χονγκ Κονγκ, ενώ η Ινδοκίνα εξελισσόταν μία μεγάλη αγροτική εξέγερση. Δικαστήριο των γαλλικών δυνάμεων κατοχής τον καταδίκασε ερήμην σε θάνατο, ως υποκινητή της εξέγερσης, και ζήτησε από το Λονδίνο την έκδοσή του, ώστε να εκτελεστεί στην Ινδοκίνα.

Ωστόσο οι Άγγλοι δεν έκαναν δεκτή την αίτηση και λίγο αργότερα απελευθέρωσαν τον κρατούμενο ηγέτη, ο οποίος μπήκε λαθραία στην Κίνα, μεταμφιεσμένος σε έμπορο. Στη Μόσχα, όμως, η πληροφόρηση ήταν ελλιπής και πίστευαν ότι ο ηγέτης των κομμουνιστών της Ινδοκίνας είχε εκτελεστεί από τους αποικιοκράτες. Οργανώθηκε μάλιστα μεγάλο πολιτικό μνημόσυνο προς τιμήν του, στο οποίο μίλησαν για τη ζωή και το έργο του «νεκρού» εξέχοντες κομμουνιστές από διάφορες χώρες. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, επισκέφτηκε το στρατηγείο του Μάο Τσετούνγκ στο Γενάν και συνέχισε την οργανωτική του δραστηριότητα στη Μόσχα, όπου δίδαξε για ένα διάστημα στο πανεπιστήμιο Ιστορία των ασιατικών λαών. Το 1940, ίδρυσε πολιτικοστρατιωτικό μέτωπο των εξόριστων της Ινδοκίνας στα σύνορα με την Κίνα, με την επωνυμία Βιετμίν, ξεκινώντας ανταρτοπόλεμο εναντίον των Ιαπώνων. Εκείνη την περίοδο υιοθέτησε το επαναστατικό ψευδώνυμο Χο Τσι Μιν («Εκείνος που φωτίζει»), με το οποίο πέρασε στην ιστορία.

Το κίνημα ανεξαρτησίας

Το 1942 συνελήφθη από τους Κινέζους εθνικιστές του Κουομιντάνγκ. Επί 15 μήνες, ο Χο Τσι Μιν έμεινε κλεισμένος σε φυλακές. Τελικά, διέφυγε το θάνατο και απελευθερώθηκε έπειτα από πιέσεις συμμαχικών δυνάμεων, που ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τις στρατιωτικές ικανότητες και τις πολύτιμες πληροφορίες των Βιετμίν εναντίον των Ιαπώνων. Με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Χο Τσι Μιν εκλέχθηκε πρόεδρος της νεαρής αυτονακηρυγμένης Δημοκρατίας του Βιετνάμ. Το 1946 οι Βιετμίν και οι Γάλλοι αποικιοκράτες υπέγραψαν τη συμφωνία των Παρισίων, με την οποία ο Χο αναγνωριζόταν πρόεδρος του Βόρειου (μόνο) Βιετνάμ, το οποίο θεωρείτο ανεξάρτητο τμήμα της γαλλικής κοινοπολιτείας, ενώ οι Γάλλοι δεσμεύτηκαν για δημοψήφισμα στο Νότιο Βιετνάμ με το ερώτημα της ένωσης με το Βορρά και της ανεξαρτητοποίησης από τη Γαλλία.

Δεν χρειάστηκε παρά ένας χρόνος για να σπάσει η συμφωνία και να αρχίσει ο σκληρός απελευθερωτικός αγώνας των Βιετμίν, που στέφθηκε με θρίαμβο, μετά τη συντριβή των Γάλλων στο Ντιέν Μπιεν Φου (8 Μαΐου 1954). Η συνθήκη της Γενεύης που ακολούθησε, διχοτόμησε το Βιετνάμ με όριο τον 17ο παράλληλο, αναγνωρίζοντας την ανεξαρτησία του (κομμουνιστικού) Βορρά. Λίγο αργότερα, οι Αμερικανοί διαδέχτηκαν τους Γάλλους στην Ινδοκίνα, πυροδοτώντας έναν νέο αιματηρό πόλεμο για την ανεξαρτησία.

Ο θάνατος

Το μαυσωλείο του Χο Τσι Μιν στο Ανόι

Ο Χο Τσι Μιν πέθανε σε ηλικία 79 ετών στις 2 Σεπτεμβρίου του 1969 στο Ανόι. Ο κομμουνιστής ηγέτης υπέφερε επί αρκετούς μήνες από καρδιακά προβλήματα. Οι Times του Λονδίνου έγραψαν στη σχετική νεκρολογία «με το θάνατο του Χο Τσι Μιν, η παγκόσμια κομμουνιστική οικογένεια χάνει μια προσωπικότητα που θα πάρει τη θέση της δίπλα στον Λένιν, τον Στάλιν και τον Μάο, ως μια από τις πλέον εξέχουσες μορφές του κομμουνιστικού κινήματος». Ο Χο Τσι Μιν ή «Θείος Χο», όπως τον αποκαλούσαν σε ένδειξη αγάπης και σεβασμού οι συμπατριώτες του, άφησε την τελευταία του πνοή τη στιγμή που η θριαμβευτική νίκη των Βιετκόνγκ (όπως είχαν στο μεταξύ μετονομαστεί οι Βιετμίν) εναντίον των Αμερικανών διαγραφόταν ως βέβαιη. Έπειτα από ένα τριήμερο προσκύνημα της σορού, στην τιμητική φρουρά της οποίας εναλλάχθηκε όλη η κρατική και κομματική ηγεσία, 250.000 Βιετναμέζοι συνόδευσαν τον ηγέτη τους στην τελετή της κηδείας του, στις 8 Σεπτεμβρίου, μαζί με τον Σοβιετικό πρωθυπουργό Κοσίγκιν, τον Κινέζο αναπληρωτή πρωθυπουργό Λι Χσιέν Νιέν και μία σειρά άλλους επιφανείς παράγοντες του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Κατά τη διάρκεια της τελετής ο Α΄ Γραμματέας του Εργατικού Κόμματος και νέος ισχυρός άνδρας του Βόρειου Βιετνάμ, Λε Ντουέν, διάβασε στο πλήθος την πολιτική διαθήκη του Χο Τσι Μιν, την οποία ο απελθών ηγέτης είχε συντάξει, προαισθανόμενος το τέλος του, ήδη στις 10 Μαΐου. Στο λιτό και μεστό αυτό κείμενο, μίλησε για τις δύο μεγάλες έγνοιες που είχε ως τις τελευταίες του στιγμές: την ενότητα του κομμουνισμού και τη νίκη της επανάστασης. «Έχοντας αφιερώσει όλη μου τη ζωή στην υπόθεση της Επανάστασης, όσο περήφανος νιώθω βλέποντας την ανάπτυξη του διεθνούς κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος, τόσο θλίβομαι για τις διχογνωμίες που διαιρούν τα αδελφά κόμματα», έγραψε ο Χο Τσι Μιν, αναφερόμενος στη σινοσοβιετική διένεξη. «Εύχομαι το κόμμα μας να κάνει το καλύτερο δυνατό ώστε να συμβάλει αποτελεσματικά στην αποκατάσταση της ενότητας των αδελφών κομμάτων, στο έδαφος του μαρξισμού-λενινισμού και του προλεταριακού διεθνισμού». Όσο για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, υπογράμμισε ότι όλες οι γέφυρες έχουν κοπεί, όλα τα καράβια της επιστροφής έχουν πυρποληθεί και η μόνη εναλλακτική λύση που υπάρχει είναι η απόλυτη, συντριπτική νίκη: «Ο αμυντικός πόλεμος που διεξάγουμε απέναντι στους Αμερικανούς εισβολείς μπορεί να τραβήξει σε μάκρος. Οι συμπατριώτες μας μπορεί να χρειαστεί να υποβληθούν σε νέες θυσίες, περιουσιών και ανθρώπινων ζωών. Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να αφιερωθούμε ολόψυχα στη μάχη με τους Αμερικανούς εισβολείς ως την τελική νίκη. Τα ποτάμια μας, τα βουνά μας, το λαό μας, δεν μπορεί κανείς να μας τα πάρει! Αφού συντρίψουμε τους Γιάνκηδες, θα μπορέσουμε να χτίσουμε την πατρίδα μας δέκα φορές πιο όμορφη και ισχυρή!».

Ο θάνατος του Χο Τσι Μιν, αντιθέτως, δεν προκάλεσε συναισθήματα λύπης σε Ουάσινγκτον και Σαϊγκόν. Στο Νότιο Βιετνάμ, η μόνη εκδήλωση που επέτρεψαν οι αρχές προς τιμήν του νεκρού ηγέτη ήταν μία νεκρώσιμη ακολουθία φιλειρηνιστών βουδιστών μοναχών στη νησίδα Φουόνγκ Χοάνγκ, στο δέλτα του ποταμού Μεκόνγκ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστοσελίδα του Βιετνάμ με πληφοφορίες για τον Χο Τσι Μιν (Αγγλικά)
• Αρχείο Χο Τσι Μιν (Αγγλικά)
• Ρητορική του Χο Τσι Μιν περί επανάστασης (Αγγλικά)