Τογκρούλ-Μπεγκ

Ο Τουγκρούλ Μπέη ή Τογκρούλ-Μπεγκ γνωστός και ως « Ο Πρίγκηπας Γεράκι » (γεννημένος το 990 και αποβιώσας στις 4 Σεπτεμβρίου 1063), ήταν Τούρκος Σελτζούκος πρίγκηπας, γιος του Μιχαήλ ιμπν Σελτζούκ και εγγονός του Σελτζούκ (Σαλτζούκ). Θεωρείται ως ο ιδρυτής της Αυτοκρατορίας των Σελτζούκων (της οποίας ηγήθηκε από το 1038 ως το 1063).

Τογκρούλ-Μπεγκ
Πύργος (τάφος) του Τουγκρούλ Μπέη στο Ράι στα νότια της Τεχεράνης
1ος Σελτζούκος Σουλτάνος
Περίοδος	1038-4 Σεπτεμβρίου 1063
Διάδοχος	Αλπ Αρσλάν
Γέννηση	990
Θάνατος	4 Σεπτεμβρίου 1063
Σύζυγος	Άκα Αλτούν Τζαν Χατούν Σεγιεντέχ Φατίμα
Πλήρες όνομα
Ρουκν αντ-Ντουνιά γουα αντ-Ντιν Αμπού Ταλίμπ Μουχάμαντ Τογκρούλ-Μπεγκ ιμπν Μικαΐλ
Οίκος	Δυναστεία των Σελτζούκων
Πατέρας	Μικαΐλ ιμπν Σαλτζούκ
Θρησκεία	Σουνιτισμός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Τέθηκε επικεφαλής των Σελτζούκων Τούρκων το 1038 (αφότου συγκέντρωσε υπό την αρχηγία του τους Τουρκομάνους πολεμιστές των στεπών της Κεντρικής Ασίας), ενώ στη συνέχεια ανακηρύχτηκε βασιλιάς και σουλτάνος από τον Αββασίδα χαλίφη της Βαγδάτης το 1058.

Βιογραφία

Το 1025, όταν ο θείος του Αρσλάν Ισραήλ, γιος του Σελτζούκ, ηττήθηκε και πιάστηκε αιχμάλωτος από τον Μαχμούντ του Γκαζνί, ο Τογκρούλ-Μπεγκ εγκατέλειψε, μαζί με τον αδελφό του, Σαγκρί Μπεγκ, τις βάσεις του στην Χορασμία και προχώρησε προς το Χορασάν.

Κατά την περίοδο 1028-1029 κατέλαβαν την Μερβ και το Νισαπούρ και έπειτα ανεξαρτητοποιήθηκαν από τους Γαζναβίδες (1031). Ο Τογκρούλ-Μπεγκ αυτοανακηρύχτηκε σουλτάνος του Νισαπούρ (1038).

Στις 22 Μαΐου 1040 οι Τούρκοι Γαζναβίδες ηττήθηκαν στο Νταντανκάν, στα βόρεια του Μερβ, από τους Σελτζούκους, οι οποίοι κατέλαβαν το Χορασάν. Ο Σαγκρί Μπεγκ (1040-1058), και στη συνέχεια ο γιος του, Αλπ Αρσλάν, παρέμειναν στο Χορασάν, ενώ ο Τογκρούλ-Μπεγκ αναχώρησε για να καταλάβει το Ιράν και το Ιράκ.

Ο Τογκρούλ-Μπεγκ αντελήφθη την πίστη των Ιρανών σε μία ισχυρή και κεντροποιημένη εξουσία, η οποία απείχε παρασάγγας από τα αναρχικά πρότυπα των Τουρκομάνων. Εκμεταλλεύτηκε επίσης -εν μέρη- ένα σκάνδαλο, που προκλήθηκε από την επιβολή των Μπουγιδών επί του χαλίφη, προκειμένου να ενισχύσει την εμπιστοσύνη που του έδειχναν οι Χορασανιανοί προεστοί, οι οποίοι ήλπιζαν στη διατήρηση του ελέγχου των ανακτηθέντων, σε βάρος των Σιιτών, εδαφών. Τα χορασανιανά στρατεύματα, αρτίως εξοπλισμένα για την κατάληψη πόλεων, ήλθαν να ενισχύσουν τα ήδη υπάρχοντα των Τουρκομάνων, των οποίων η κύρια δύναμη βρισκόταν στην ταχύτητα των κινήσεών τους.

Το 1046, ο Τογκρούλ-Μπεγκ κατέλαβε το Χαμαντάν και έπειτα το Ισπαχάν και έκανε το Ράι (ευρισκόμενο εντός της σημερινής Τεχεράνης) την πρωτεύουσά του. Αντιτέθηκε στην επίθεση των Φατιμιδών της Αιγύπτου ενάντια της Βαγδάτης (1054), ενώ στη συνέχεια προέβη σε σειρά επιδρομών στην Αρμενία, στην περιοχή του Βαν (1054-1055).

Το 1055, έπειτα από κάλεσμα του Αββασίδη χαλίφη και μετά από διαπραγματεύσεις του νομικού Αλ Μαγουαρντί, εισήλθε ειρηνικά στη Βαγδάτη και απελευθέρωσε τον χαλίφη από τον έλεγχο των Μπουγιδών. Ο Σουνιτισμός επανήλθε. Ο Τογκρούλ-Μπεγκ ανακηρύχτηκε σουλτάνος και εμίρης της ανατολής και της δύσης από τον χαλίφη (1058).

Με τον θάνατό του το 1063, ο ανιψιός του, Αλπ Αρσλάν, γιος του Σαγκρί Μπεγκ, τον διαδέχτηκε στην ηγεσία της Αυτοκρατορίας των Σελτζούκων.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• (Τουρκικά) «Tuğrul Bey». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2015. 
• (Αραβικά) «Les grands Seldjoukides». 
• (Αραβικά) «Les Seldjoukides en Irak». 
• (Αγγλικά) William Muir. «The Caliphate, its rise, decline and fall, Chapter LXXVI, Buweihid Dynasty, Bagdad under Seljuks, Toghril Beg, Al-Muktadi and four following Caliphs, Crusades, Capture of Jerusalem, End of Fatimids». 
• Dictionnaire historique de l'islam, Janine et Dominique Sourdel, Éd. PUF, (ISBN 978-2-130-54536-1)