Τατουάζ αμαλγάματος
Το τατουάζ αμαλγάματος (ονομάζεται επίσης εντοπισμένη αργύρωση,[1] ή εστιακή αργύρωση)[2][ΣΗΜ 1] είναι μια γκρι, μπλε ή μαύρη αποχρωματισμένη περιοχή του βλεννογόνου του στόματος και συναντάται συνήθως στα ούλα της κάτω γνάθου. Είναι μια ιατρογενής βλάβη που προκαλείται με την εισχώρηση οδοντιατρικού αμαλγάματος στους μαλακούς ιστούς. Συνήθως είναι ανώδυνη και καλοήθεις αλλά μπορεί λανθασμένα να διαγνωστεί ως μελάνωμα.
Ενδείξεις και συμπτώματα
Επεξεργασία
Το τατουάζ αμαλγάματος εμφανίζεται συνήθως στα ούλα της κάτω γνάθου, συνήθως σε μια περιοχή ακρορριζεκτομής (έμφραξη ακρορριζίου) όπου το αμάλγαμα έχει διεξηγθεί.[3]:138 Μετά από τα ούλα, οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις που μπορεί να εντοπιστεί είμαι στο φατνιακό βλεννογόνο και τον στοματικό βλεννογόνο ή σε οποιοδήποτε σημείο του στοματικού βλεννογόνου γενικότερα.[1] Είναι ανώδυνο και εμφανίζεται ως μια μπλε-μαύρη ή γκρι αποχρωματισμένη κηλίδα στην επιφάνεια του βλεννογόνου.[3]:138[4]:330[5]:183 Τα όρια του τατουάζ μπορούν να μεταβάλλονται και μπορεί να είναι προσδιορισμένα, ακανόνιστα ή διάχυτα.[1]
Αίτια
ΕπεξεργασίαΤο τατουάζ αμαλγάματος προκαλείται από την εμφύτευση αμαλγάματος στους ιστούς.[5]:183 Μπορεί να προκληθεί με διάφορους τρόπους:
- Κατά την διάρκεια της διαδικασία έμφραξης με αμάλγαμα, π.χ. αν υπάρχουν εκδορές στο βλεννογόνο που επιτρέπουν την είσοδο σκόνης αμαλγάματος.[1]
- Λίγο μετά την τοποθέτηση έμφραξης αμαλγάματος, π.χ. σωματίδια αμαλγάματος μπορούν να μεταφερθούν στο οδοντικό νήμα και να οδηγήσουν σε γραμμικό τατουάζ αμαλγάματος ανάμεσα στα δόντια, ειδικά αν η χρήση οδοντικού νήματος πραγματοποιηθεί αμέσως μετά την τοποθέτηση της έμφραξης αμαλγάματος με εγγύς ή άπω όψη.[1]
- Λειαίνοντας ένα σφράγισμα αμαλγάματος.
- Η πίεση που ασκείται από τη μεγάλη ταχύτητα στροφών ενός οδοντιατρικού τρυπανιού μπορεί από μόνη της να είναι αρκετή ώστε να οδηγήσει σωματίδια αμαλγάματος να εισχωρήσουν στους μαλακούς ιστούς,[1] κάτι που επίσης μπορεί να συμβεί κατά την αφαίρεση ενός παλιού σφραγίσματος αμαλγάματος.
- Κατά την εξαγωγή ενός δοντιού με σφράγισμα αμαλγάματος,[5]:183 π.χ. σπασμένα κομμάτια του σφραγίσματος αμαλγάματος παραμένουν στο φατνίο κατά την εξαγωγή χωρίς να γίνουν αντιληπτά.[1]
- Όταν ένα σφράγισμα αμαλγάματος είναι αναγκαίο για να καλύψει τη θέση μιας εξαγωγής στην περίπτωση της «οδοντιατρικής τεταρτημορίου».
- Οι ακρορριζεκτομές είναι συνηθισμένες αιτίες ενός τατουάζ αμαλγάματος, μιας και το αμάλγαμα τοποθετείται μέσα στο φατνίο και οι μαλακοί ιστοί το καλύπτουν.[1]
- Με την πάροδο του χρόνου, τα σωματίδια του αμαλγάματος που είναι ενσωματωμένα στους μαλακούς ιστούς διαβρώνονται.[5]:183 Τότε τα μακροφάγα κύτταρα εγκολπώνουν και αδρανοποιούν τα ξένα σωματίδια και ο άργυρος που περιέχεται στο αμάλγαμα οδηγεί στη χρώση των ινών του κολλαγόνου.[5]:183
- Μια παρόμοια εμφάνιση μπορεί να προκύψει με την εμφύτευση γραφίτη (π.χ. από μύτες μολυβιών) και μερικές φορές οδηγεί σε τατουάζ γραφίτη αν και είναι λιγότερο συνηθισμένο από το τατουάζ αμαλγάματος.[3]:138
Διάγνωση
ΕπεξεργασίαΗ διάγνωση γίνεται ύστερα από κλινική εξέταση.[3]:138 Τα τατουάζ αμαλγάματος μπορούν να διακριθούν από άλλες αιτίες τοπικών στοματικών χρωματισμών γιατί δεν μεταβάλλονται σημαντικά σε μέγεθος ή χρώμα,[3]:138 αν και μπορεί για αρκετούς μήνες να φαίνονται πως μεγεθύνονται σταδιακά μετά την αρχική εμφύτευση των μεταλλικών σωματιδίων.[1][5]:183 Μερικά τατουάζ αμαλγάματος είναι εμφανή κατά τον ακτινολογικό έλεγχο,[3]:138 αν και σε πλήθος περιπτώσεων τα τατουάζ αμαλγάματος δεν έχουν ακτινολογικά χαρακτηριστικά καθώς τα υπεύθυνα σωματίδια του αμαλγάματος είναι μικροσκοπικά ακόμα και αν η κλινική εικόνα της αποχρωματισμένης περιοχής του βλεννογόνου είναι μεγαλύτερη.[1] Αν κριθεί απαραίτητο, η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί ιστολογικά με λήψη βιοψίας, η οποία αποκλείει την ύπαρξη σπίλων ή μελανωμάτων.[3]:138 Αν ληφθεί βιοψία, η ιστοπαθολογική εμφάνιση είναι:[1]
- Χρωματισμένα θραύσματα μετάλλου μέσα στο συνδετικό ιστό.
- Χρώση από ίνες ρετικουλίνης με άλατα αργύρου.
- Μια διάσπαρτη σύνθεση από μεγάλα, σκούρα, στέρεα θραύσματα ή μια λεπτή, μαύρη ή σκούρα καφέ σύνθεση κόκκων.
- Μεγάλα σωματίδια που μπορεί να περιβάλλονται από χρόνιο φλεγμονώδη ινώδη ιστό.
- Μικρότερα σωματίδια που περιβάλλονται από σοβαρότερη φλεγμονή η οποία μπορεί να κοκκιωματώδης ή ένα μείγμα λεμφοκυττάρων και πλασματοκυττάρων.
Πρόληψη
ΕπεξεργασίαΘεωρητικά η συστηματική χρήση ενός οδοντικού φράγματος κατά τη διάρκεια των οδοντιατρικών διαδικασιών που αφορούν τη χρήση αμαλγαμάτων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο δημιουργίας ενός τατουάζ αμαλγάματος.[1]
Θεραπεία
ΕπεξεργασίαΔεν απαιτείται θεραπεία καθώς η βλάβη είναι καλοήθη. Μερικοί υποστηρίζουν ότι τα τατουάζ αμαλγάματος είναι καλύτερα να αφαιρούνται χειρουργικά έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι η βλάβη δεν είναι μελάνωμα.[3]:138 Άλλοι υποστηρίζουν πως η αφαίρεση είναι απαραίτητη μόνο σε περίπτωση που υπάρχει αμφιβολία διάγνωσης και ότι τα τατουάζ αμαλγάματος αντιμετωπίζονται μόνο με την ταυτοποίησή τους.[4]:330 Για παράδειγμα αν αδιαφανή σωματίδια είναι ορατά κατά τον ακτινολογικό έλεγχο, η βιοψία είναι περιττή.[1]
Επιδημιολογία
ΕπεξεργασίαΤα τατουάζ αμαλγάματος συναντάται σε ποσοστό 1% του γενικού πληθυσμού.[6] Είναι η πιο συνηθισμένη αιτία αποχρωματισμού του στοματικού βλεννογόνου.[6]
Δείτε ακόμα
ΕπεξεργασίαΣημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ Η Αργύρωση είναι ένα συνηθισμένο συνώνυμο της αργυρίας, μιας ασθένειας που προκαλείται από τη υπερέκθεση στον άργυρο, όπου το δέρμα και οι βλεννογόνοι αποχρωματίζονται αποκτώντας μπλε ή μαύρο χρώμα. Ορισμένοι συνδέουν ατυχώς αυτές τις ασθένειες αναφερόμενοι στο τατουάζ αμαλγάματος μιας και ο άργυρος είναι μόνον ένα από τα πολλά συστατικά του οδοντιατρικού αμαλγάματος (Δείτε Νέβιλ 2001).
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 Neville BW, Damm DD, Allen CA, Bouquot JE. (2002). Oral & maxillofacial pathology (2nd έκδοση). Philadelphia: W.B. Saunders. σελίδες 269–272. ISBN 0721690033.
- ↑ Richard C.K. Jordan, Michael A.O. Lewis (2004). A color handbook of oral medicine. New York: Thieme. σελ. 131. ISBN 9781588902740.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Scully, Crispian (2013). Oral and maxillofacial medicine : the basis of diagnosis and treatment (3rd έκδοση). Edinburgh: Churchill Livingstone/Elsevier. ISBN 9780702049484.
- ↑ 4,0 4,1 Athanasios Kalantzis, Crispian Scully (2005). Oxford handbook of dental patient care (2nd έκδοση). New York: Oxford University Press. ISBN 9780198566236.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Paul Coulthard [et al.] (2008). Master dentistry (2nd έκδοση). Edinburgh: Churchill Livingstone/Elsevier. ISBN 9780443068966.
- ↑ 6,0 6,1 Martin S. Greenberg, Michael Glick, Jonathan A. Ship (2008). Burket's oral medicine (11th έκδοση). Hamilton, Ont.: BC Decker. σελ. 124. ISBN 9781550093452.