Η Συμφωνία Κυρίων (αγγλ. Gentleman's Agreement) είναι δραματική ταινία παραγωγής 1947 σε σκηνοθεσία Ελία Καζάν με πρωταγωνιστές τον Γκρέγκορι Πεκ, την Ντόροθι ΜακΓουϊαρ, τον Τζον Γκάρφιλντ, τη Σελέστ Χολμ και τον Ντιν Στόκγουελ. Η ταινία που ασκεί κριτική στο ρατσισμό και τις προκαταλήψεις της αμερικανικής κοινωνίας είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Λόρα Χόμπσον και τιμήθηκε με τρία βραβεία Όσκαρ μεταξύ των οποίων και με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.

Συμφωνία Κυρίων
ΣκηνοθεσίαΕλία Καζάν
ΠαραγωγήΝτάριλ Φ. Ζάνουκ
ΣενάριοΜος Χαρτ
Λόρα Χόμπσον (Μυθιστόρημα)
Βασισμένο σεGentleman's Agreement[1]
ΠρωταγωνιστέςΓκρέγκορι Πεκ
Ντόροθι ΜακΓκουάιαρ
Τζον Γκάρφιλντ
Ντιν Στόκγουελ
Σελέστ Χολμ
Αν Ριβίαρ
Τζέιν Γουάιατ
ΜουσικήΆλφρεντ Νιούμαν
ΦωτογραφίαΆρθουρ Τσαρλς Μίλερ
ΜοντάζFred Sersen
Εταιρεία παραγωγής20th Century Fox
Διανομή20th Century Fox και Netflix
Πρώτη προβολήCountry flag 11 Νοεμβρίου 1947 (πρεμιέρα)
Κυκλοφορία1947
Διάρκεια118 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαAγγλικά
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το 2017 η ταινία χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.[2]

Ο Φίλιπ Γκριν (Γκρέγκορι Πεκ) είναι ένας συγγραφέας με κύρος που αναλαμβάνει να γράψει μια σειρά άρθρων πάνω στο φαινόμενο του αντισημιτισμού στις Η.Π.Α. για χάρη ενός περιοδικού. Αρχικά δε δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον πάνω στο θέμα δεδομένου ότι δεν ξέρει από που να ξεκινήσει. Τότε του έρχεται η ιδέα να παραστήσει τον Εβραίο για μερικούς μήνες για να αναλύσει τη συμπεριφορά των συμπολιτών του απέναντί του. Θα χρειαστεί ελάχιστος καιρός για να βιώσει το φαινόμενο του ρατσισμού και της προκατάληψης τόσο από τους συνεργάτες του όσο και από την κοπέλα του Κάθι Λέισι (Ντόροθι Μακ Γκουάιαρ), η οποία δηλώνει φιλελεύθερη και ανοικτόμυαλη. Μαθαίνει επίσης ότι η γραμματέας του Ιλέιν Γουέλς (Τζουν Χάβοκ) είναι στην πραγματικότητα Εβραία που αναγκάστηκε να αλλάξει όνομα προκειμένου να προσληφθεί από το "φιλελεύθερο" περιοδικό το οποίο του ανέθεσε τη δουλειά. Ο Γκριν σύντομα βρίσκεται απομονωμένος από τους γύρω του...

Πληροφορίες παραγωγής

Επεξεργασία

Ο αντίκτυπος της παγκόσμιας διαμάχης και του πολέμου ήταν ακόμη ορατός στις Η.Π.Α. του 1947. Ο θρίαμβος στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έφερε τους Αμερικανούς σε θέση ισχύος ως υπερδύναμη (ενώ έμελλε να ακολουθήσει ο Μακαρθισμός και το κυνήγι των μαγισσών του Κομμουνισμού) και η περίοδος ευνοούσε στο να τεθούν ερωτήματα γεμάτα κουράγιο. Πολλοί Αμερικάνοι είχαν ακόμη ζωντανές της μνήμες του ναζιστικού και ιαπωνικού εφιάλτη κι υπήρχαν εκείνοι που αναρωτούνταν αν υπήρχαν σπέρματα ρατσισμού και στην ίδια τους την πατρίδα. Όσον αφορά τους Εβραίους για παράδειγμα, ήταν σίγουρο ότι δεν υπήρχε κάποιο είδος ρατσισμού; Ο Ντάριλ Ζάνουκ της 20th Century Fox ήθελε πάση θυσία να κάνει την παραγωγή μιας ταινίας που να καταδικάζει τις προκαταλήψεις και το ενδιαφέρον του κίνησε το μυθιστόρημα της Λόρα Χόμπσον του οποίου η μεταφορά πέρα από την ψυχαγωγία θα περνούσε κοινωνικά μηνύματα στο θεατή. Ο Ζάνουκ ωθήθηκε επίσης στο να πραγματοποιήσει την ταινία όταν του αρνήθηκε η είσοδος στο Country Club του Λος Άντζελες όταν κάποιοι συμπέραναν εσφαλμένα ότι ήταν Εβραίος. Απευθύνθηκε λοιπόν στον σεναριογράφο Μος Χαρτ και τον έπεισε να μεταφερθεί στο Χόλυγουντ. Έπειτα απευθύνθηκε στον Ελία Καζάν, ο οποίος πέρα από τις επιτυχημένες θεατρικές παραγωγές που είχε σκηνοθετήσει, είχε κάνει μεγάλο όνομα στο Χόλυγουντ ως σκηνοθέτης που ήξερε να συνεργάζεται με τους ηθοποιούς αποσπώντας εξαιρετικές ερμηνείες, μετά την επιτυχία της ταινίας του 1945 Χαμένα Νιάτα (A Tree Grows In Brooklyn, 1945).

Διανομή ρόλων

Επεξεργασία

Πρώτη επιλογή για το ρόλο του Φίλιπ Γκριν ήταν ο Κάρι Γκραντ που αρνήθηκε το ρόλο, ο οποίος δόθηκε τελικά στον Γκρέγκορι Πεκ. Ο Πεκ κατάλαβε τη σημασία της ταινίας και δέχτηκε το ρόλο παρά τις αντιρρήσεις του μάνατζέρ του που τον συμβούλεψε να απορρίψει το ρόλο. Ο εβραϊκής καταγωγής ηθοποιός Τζον Γκάρφιλντ αποφάσισε να δεχτεί ένα δευτερεύοντα ρόλο στην ταινία προκειμένου να συμμετάσχει σε εκείνη.

Διχογνωμία

Επεξεργασία

Θύελλα αντιδράσεων ξέσπασε στους κινηματογραφικούς κύκλους του Χόλυγουντ. Οι υπόλοιποι παραγωγοί ταινιών που ήταν ως επί το πλείστον Εβραίοι προσέγγισαν το Ζάνουκ ζητώντας του να μην πραγματοποιήσει την ταινία, καθώς θα δημιουργούσε προβλήματα. Επίσης τον προειδοποίησαν ότι η ταινία επρόκειτο να υποστεί λογοκρισία από τον κώδικα Χέιζ, λόγω της θεματολογίας της. Υπήρχε επίσης φόβος ότι ο ρόλος της Κάθι Λέισι που ήταν διαζευγμένη και επρόκειτο να υποδυθεί η Ντόροθι ΜακΓουαίαρ, θα έθιγε τη Λεγεώνα της Κοσμιότητος. Η ταινία όμως πραγματοποιήθηκε όμως με μεγάλο κουράγιο και τα γυρίσματα έγιναν στο Κονέκτικατ[3].

Βραβεία Όσκαρ

Επεξεργασία
 
Η Ντόροθι ΜακΓκουάιαρ και ο Γκρέγκορι Πεκ σε απόσπασμα από την ταινία.

Η προβολή της ταινίας συνοδεύτηκε από θετικές κριτικές και οι κριτικοί την τίμησαν με πολλά βραβεία κατά την περίοδο που προηγείται της βραδιάς των Όσκαρ (2 βραβεία των κριτικών της Νέας Υόρκης, τέσσερις Χρυσές Σφαίρες, εκ των οποίων και μια για τον Ντιν Στόκγουελ που υποδύθηκε το μικρό γιο του Πεκ). Η ταινία προτάθηκε για 8 όσκαρ και βραβεύτηκε με τρία, κατατροπώνοντας μια άλλη ταινία που ασκεί κριτική στον κοινωνικό ρατσισμό το Διασταυρωμένα Πυρά (Crossfire) του Έντουαρντ Ντμίτρικ.

Βράβευση:

  • Καλύτερης Ταινίας – Ντάριλ Φ. Ζάνουκ
  • Σκηνοθεσίας – Ελία Καζάν
  • Β' Γυναικείου Ρόλου - Σελέστ Χολμ

Υποψηφιότητα:

  • Α' Ανδρικού Ρόλου - Γκρέγκορι Πεκ
  • Α' Γυναικείου Ρόλου - Ντόροθι ΜακΓκουάιαρ
  • Β' Γυναικείου Ρόλου - Αν Ριβίαρ
  • Διασκευής Σεναρίου - Μος Χαρτ
  • Μοντάζ - Χάρμον Τζόουνς

Διαχρονικότητα

Επεξεργασία

Η ταινία έχει διατηρήσει τη φρεσκάδα της μέχρι και σήμερα, κυρίως λόγω της διαχρονικότητας του θέματος που πραγματεύεται και αποτελεί πλέον συνώνυμο κριτικής για το ρατσισμό κάθε μορφής. Ο ίδιος ο Καζάν κατάλαβε τη δύναμη του σεναρίου που είχε στα χέρια του και δήλωσε: Όλα όσα φαίνονται εξιδανικευμένα στην ταινία, ακουλουθούν κάποια κλισέ. Αλλά πρέπει κανείς να κάνει αναδρομή στις Αμερικανικές ταινίες μέχρι και το 1946, όπου δεν υπήρξε ποτέ αναφορά στη λέξη Εβραίος μέχρι και τη Συμφωνία Κυρίων. Για πρώτη φορά υπήρξε κάποιος που υποστήριξε ότι οι Η.Π.Α. είναι μια χώρα γεμάτη αντισημίτες, οι οποίοι είτε το ξέρουν ή όχι, βρίσκονται ανάμεσά μας και μπορεί να είναι οι καλύτεροι άνθρωποι ή έστω οι πιο φιλελεύθεροι.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. (Σουηδικά) Svensk Filmdatabas. Svenska Filminstitutet. 26222.
  2. «Ο πλήρης κατάλογος ταινιών του Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Η.Π.Α» (στα Αγγλικά). loc.gov. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2021. 
  3. Lynn Haney Gregory Peck: A Charmed Life, Da Capo Press, 2003 ISBN 0-7867-1473-5

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία