Πύον

Το πύον είναι υγρό, συνήθως λευκό-κίτρινο, κίτρινο ή κίτρινο-καφέ, που σχηματίζεται στο σημείο της φλεγμονής κατά τη διάρκεια βακτηριακής ή μυκητιακής λοίμωξης. Μια συσσώρευση πύου σε έναν κλειστό χώρο ιστού είναι γνωστή ως απόστημα, ενώ μια ορατή συλλογή πύου μέσα ή κάτω από την επιδερμίδα είναι γνωστή ως φλύκταινα ή σπυράκι.

Μάτι με επιπεφυκίτιδα που εκκρίνει πύο

Περιγραφή

Το πύον αποτελείται από ένα λεπτό, πλούσιο σε πρωτεΐνες υγρό (ιστορικά γνωστό ως liquor puris ) και νεκρά λευκοκύτταρα από την ανοσολογική απόκριση του σώματος (κυρίως ουδετερόφιλα). Κατά τη διάρκεια της μόλυνσης, τα μακροφάγα απελευθερώνουν κυτοκίνες, οι οποίες ενεργοποιούν τα ουδετερόφιλα να αναζητήσουν τη θέση της μόλυνσης μέσω χημειοταξίας. Εκεί, τα ουδετερόφιλα απελευθερώνουν κοκκία, που καταστρέφουν τα βακτήρια. Τα βακτήρια αντιστέκονται στην ανοσολογική απόκριση απελευθερώνοντας τοξίνες που ονομάζονται λευκοσιδίνες. Καθώς τα ουδετερόφιλα πεθαίνουν από τις τοξίνες και το γήρας, καταστρέφονται από τα μακροφάγα, σχηματίζοντας το παχύρρευστο πύον. Τα βακτήρια που προκαλούν πύον ονομάζονται πυογόνα.

Αν και το πύον έχει συνήθως μια λευκοκίτρινη απόχρωση, αλλαγές στο χρώμα μπορούν να παρατηρηθούν υπό ορισμένες συνθήκες. Το πύον είναι μερικές φορές πράσινο λόγω της παρουσίας της μυελοϋπεροξειδάσης, μιας έντονα πράσινης αντιβακτηριακής πρωτεΐνης που παράγεται από ορισμένους τύπους λευκών αιμοσφαιρίων. Πράσινο, δύσοσμο πύον απαντάται σε ορισμένες λοιμώξεις από Pseudomonas aeruginosa. Το πρασινωπό χρώμα είναι αποτέλεσμα της βακτηριακής χρωστικής πυοκυανίνης που παράγει. Τα αμοιβαδικά αποστήματα του ήπατος παράγουν καφέ πύον, το οποίο περιγράφεται ότι μοιάζει με «πολτό αντζούγιας». Το πύον από αναερόβιες λοιμώξεις μπορεί πιο συχνά να έχει άσχημη οσμή.

Ιστορική ορολογία

Στην εποχή της προασηψίας, ο χειρουργός Φρέντερικ Τρέβς (1853–1923) έγραψε: «Σχεδόν όλες οι μεγάλες πληγές πυορροούν. Το πύον ήταν το πιο κοινό θέμα συνομιλίας [μεταξύ των χειρουργών], επειδή ήταν το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό στο έργο του χειρουργού. Ταξινομείται ανάλογα με τους βαθμούς κακίας».  Όμως το πύον του σωστού είδους θεωρούνταν επιθυμητό. «Αν ένας ασθενής ήταν τυχερός ... ένα παχύρρευστο άοσμο υγρό θα εμφανιζόταν μέσα σε πέντε ή έξι ημέρες» ένα τέτοιο «αξιοπρεπές» πύον θεωρούνταν «σίγουρο σημάδι ότι η πληγή θα επουλωθεί»  γιατί σήμαινε «Η φύση έδωσε έναν τολμηρό αγώνα ενάντια στον εισβολέα». «Από την άλλη πλευρά, εάν το πύον σταδιακά γινόταν υδαρές, είχε απόχρωση αίματος και μύριζε άσχημα, ονομαζόταν «κακής κατάστασης»   και η κατάσταση του τραύματος κρίνεται ως δυσμενής». Αργότερα ήρθε να γίνει κατανοητό ότι το «αξιοπρεπές» πύον γενικά συνεπάγεται μια εισβολή από σχετικά ήπιους σταφυλόκοκκους, ενώ το «κακό» πύον συνήθως σήμαινε πιο επικίνδυνοι στρεπτόκοκκοι ήταν παρόντες.