Πορτή Καρδίτσας
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 39°25′23″N 21°37′37″E / 39.42306°N 21.62694°E
Η Πορτή είναι οικισμός της Θεσσαλίας και της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας.[1][2]
| Πορτή | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Θεσσαλίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Καρδίτσας |
| Δήμος | Μουζακίου |
| Δημοτική Ενότητα | Μουζακίου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Καρδίτσας |
| Υψόμετρο | 650 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 234 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 430 60 |
Γενικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΗ Πορτή βρίσκεται σε απόσταση 6 χλμ. ΝΔ. του Μουζακίου και 33 χλμ. από την πόλη της Καρδίτσας. Το χωριό, χτισμένο σε υψόμετρο 650 μέτρα και βρίσκεται ανάμεσα σε δύο βραχώδη βουνά και τον ποταμό Πάμισο να κυλά ανάμεσα τους. Αριθμεί 150 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες φτάνουν τους 450. Κύριες πηγές εισοδήματος είναι η κτηνοτροφία, η γεωργία και οι οικοδομικές εργασίες.
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΤα ίχνη του χωριού χάνονται στα βάθη του χρόνου.
Από τον αρχαίο συγγραφέα Πολύβιο, η Πορτή αναφέρεται ως "Άκρον" ή "Αθήναιον", όπου υπήρχε στρατόπεδο του βασιλιά των Αθαμάνων Αμύνανδρου και φυλάκιο του βασιλιά Αργίθεου.Το χωριό ήταν μέρος των Γόμφων που βρίσκονταν σε στρατηγική θέση, καθώς ήλεγχαν μεγάλο μέρος της δυτικής Θεσσαλικής πεδιάδας και τις δύο εισόδους προς την Ήπειρο. Η αρχαία πόλη ήταν οχυρωμένη με ισχυρό τείχος στην ακρόπολή της, στο όρος Ίταμος της σημερινής Πορτής, όπου βρίσκονται λείψανα αρχαίων τειχών και οικοδομημάτων. Ερευνητές τοποθετούν εδώ το αρχαίο πόλισμα "Αθήναιον". Τα λείψανα ενός από τα κάστρα μαρτυρούν μάλλον ότι πρόκειται για αρχαίο ναό της Αθηνάς κατασκευασμένο με πελώριες πέτρες (πελασγικές), ναό διαστάσεων 10 επί 30 μέτρων περίπου. Τα τείχη των κάστρων καταστράφηκαν πρώτη φορά το 198 π.Χ. όταν η πόλη των Γόμφων κατελήφθη από τους Αθαμάνες με τον βασιλιά Αμύνανδρο και δεύτερη φορά από τον Ιούλιο Καίσαρα το 48 π.Χ. στον Ρωμαϊκό εμφύλιο πόλεμο με τον Πομπήιο. Οι κάτοικοι είχαν ταχθεί με την πλευρά του Πομπήιου και αρνήθηκαν να ανοίξουν τις πύλες στον Καίσαρα. Μεγάλοι λίθοι, μετά την καταστροφή των τειχών, χρησιμοποιήθηκαν σε δεύτερη χρήση στην κατασκευή οικοδομημάτων κατά τη Ρωμαϊκή εποχή και μεταγενέστερα.
Ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η θέση Παλαιόκαστρο, όπου σώζονται λείψανα αρχαίων τειχών.
Η «Παλαιοκαμάρα», το παλιό πέτρινο τοξωτό γεφύρι, που βρίσκεται στον οικισμό Τόσκες της Πορτής και 3 χλμ. από το Μουζάκι προς Αργιθέα, χρονολογείται τον 16ο αιώνα και σύμφωνα με την παράδοση είναι έργο του Αγίου Βησσαρίωνος μητροπολίτη Λάρισας και πιθανότατα χτίστηκε το 1540.[3]
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον επισκέπτη παρουσιάζει η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (1592) η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.[4] Είναι χτισμένη στον τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής, το ιερό του ναού ξαναχτίστηκε το 1781, ενώ ο νάρθηκας το 1804. Διασώζονται σημαντικές τοιχογραφίες που χρονολογούνται του 17ου και 18ου (1619). Επιγραφή πάνω από την είσοδο αναφέρει ότι ο ναός κηρύχτηκε σταυροπηγιακός το 1595 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Β'. Επίσης στην Πορτή υπάρχουν ακόμη άλλες επτά νεότερες εκκλησίες.
Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΩς οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1833 στο ΦΕΚ 126Α-02/04/1883, μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας και την παλιά του ονομασία το Πορτί, στο ΦΕΚ 126Α - 02/04/1883 όταν προσαρτήθηκε στον τότε δήμο Γόμφων. Το 1912 με το ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας και το 1940 μετονομάστηκε σε Πορτή (η Πορτή).[5] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με τους οικισμούς: Μαρτίνι, Μελιγός και Παλαιόκαστρο αποτελούν την κοινότητα Πορτής που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Μουζακιού του δήμου Μουζακιού και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 210 κατοίκους.[6]
Απογραφές πληθυσμού
Επεξεργασία| Απογραφή | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 858[7] | 880[8] | 671[9] | 379[10] | 468[11] | 391[12] | 210 |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 50. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 205.
- ↑ «Δήμος Μουζακίου - ΟΞΥΑ». www.mouzaki.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «Δήμος Μουζακίου - ΠΟΡΤΗ». www.mouzaki.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10613 (σελ. 139 του pdf)
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 97 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-09-17.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 98. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 96 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-07-11.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 108 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 125 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 126 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.