Πέτερ Στάιν
Ο Πέτερ Στάιν (γερμανικά: Peter Stein, Βερολίνο, 1937 - ) είναι διεθνώς αναγνωρισμένος Γερμανός θεατρικός παραγωγός και σκηνοθέτης ο οποίος αρχικά καθιερώθηκε μέσω του θεάτρου Σαουμπούνε αμ Λενίνερ Πλατς (Schaubühne am Lehniner Platz) το οποίο και έφερε στο προσκήνιο του γερμανικού θεάτρου. Έχει σκηνοθετήσει πολλά έργα του Σαίξπηρ, όπερες, αρχαίες ελληνικές τραγωδίες των Σοφοκλή και Ευριπίδη και θεωρείται ως ένας από τους σπουδαιότερους Ευρωπαίους θεατρικούς σκηνοθέτες.[6][7][8]
| Πέτερ Στάιν | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1 Οκτωβρίου 1937[1][2][3] Βερολίνο[4] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γερμανία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γερμανικά[5] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο Γκαίτε της Φραγκφούρτης Πανεπιστήμιο του Μονάχου Lessing-Gymnasium |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | θεατρικός σκηνοθέτης σεναριογράφος ηθοποιός σκηνοθέτης κινηματογράφου |
| Οικογένεια | |
| Σύντροφος | Maddalena Crippa |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Μεγαλός Ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας με αστέρα βραβείο Erasmus (1993) Τάγμα της Αξίας για τις Τέχνες και Επιστήμες Βραβείο Γκαίτε (1988) Τάγμα της Φιλίας Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής Βραβείο Τέχνης του Βερολίνου (1980) Gold Goethe medal (2001) Schillerpreis der Stadt Mannheim (1978) επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Σάλτσμπουργκ Berliner Bär (1996) Fritz Kortner Award Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου (2011) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφικό
ΕπεξεργασίαΝεαρή ηλικία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στο Βερολίνο το 1937.[8] Πέρασε την παιδική του ηλικία στην περίοδο του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας του, Χέρμπερτ Στάιν, ήταν διευθυντής του εργοστασίου της Άλφρεντ Τέβες (Alfred Teves), μιας εταιρείας παραγωγής μοτοσυκλετών από την οποία το ναζιστικό καθεστώς προμηθευόταν ανταλλακτικά αυτοκινήσεως και είχε υπό τη διοίκηση του 250.000 εργάτες που εργάζονταν καταναγκαστικά. Ταυτόχρονα ήταν μέλος χριστιανικής αντιστασιακής οργάνωσης.[9] Μετά το τέλος του πολέμου, ο πατέρας του καταδικάστηκε σε 2 έτη καταναγκαστικών έργων, λόγω της οικονομικής συνεργασίας του με τους Ναζί και μετά το τέλος της ποινής του συνέχισε τις επιχειρηματική του δράση.[9] Οι σχολικές επιδόσεις του Πέτερ έπεσαν κατακόρυφα και μετά βίας κατάφερε και μπήκε στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης. Κατόπιν μετακόμισε στο Μόναχο και εγγράφηκε στο εκεί πανεπιστήμιο κάνοντας το διδακτορικό του πάνω στα έργα του συγγραφέα και δραματουργού του 19ου αιώνα Ερνστ Θέοντορ Αμαντέους Χόφμαν (Ernst Theodor Amadeus Hoffmann).[9]
Το θέατρο του είχε κινήσει την περιέργεια από την εποχή που ο ίδιος βρίσκονταν στην Φρανκφούρτη, και σε κάποια στιγμή εργάστηκε ως ανεπίσημος βοηθός σκηνής στο Μόναχο και με την πάροδο του χρόνου ασχολήθηκε και σε άλλους ρόλους και αναβαθμίστηκε.[9]
Καθιέρωση
ΕπεξεργασίαΟ Στάιν πραγματοποίησε το 1967 την πρώτη του σκηνοθεσία.[10] Πρώτο του έργο ήταν το Saved του Έντουαρντ Μποντ (Edward Bond), το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία και τον έκανε γνωστό στους θεατρικούς κύκλους. Σκηνοθέτησε πολλά έργα τα οποία ήταν έντονα πολιτικοποιημένα όπως το Vietnam-Discourse του Πέτερ Βάις (Peter Weiss), το Early Morning του Μποντ, και το Κοκοράκι (Cock-a-Doodle Dandy) του Σον Ο'Κέισι.[9] Από το 1970 ήταν υπεύθυνος του θεάτρου Σαουμπούνε αμ Χάλεσε Ούφερ (Schaubühne am Halleschen Ufer) του Δυτικού Βερολίνου, το οποίο και διεύθυνε σε μεγάλο βαθμό κατά τα συμμετοχικά-σοσιαλιστικά πρότυπα της εποχής. Αποχώρησε οριστικά από αυτό το 1985 για επαγγελματικούς και προσωπικούς λόγους (είχε προηγηθεί το τέλος της σχέσης του με τη σύντροφο του Γιούτα Λάμπε). [9] Από το 1991 μέχρι το 1997 ήταν θεατρικός διευθυντής του Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ.[8] Μετά το 2000 ξεχώρισε ως σκηνοθέτης μεγάλων και πολύωρων παραγωγών όπως οι παραστάσεις Φάουστ και Βάλλενσταϊν.[8]
Η θεματολογία του περιλαμβάνει αρκετά έργα του Σαίξπηρ και μεταγενέστερων Ευρωπαίων συγγραφέων, αρχαίες ελληνικές τραγωδίες για τις οποίες έχει άμεση πρόσβαση στο αρχικό υλικό καθώς ο ίδιος γνωρίζει αρχαία ελληνικά, όπερες κ.α.[9][11] Σημαντικές σκηνοθεσίες του είναι οι Τρεις αδελφές και Ο Γλάρος του Τσέχοφ, η Μάνα του Μπρεχτ, ο Ιούλιος Καίσαρας και Αντώνιος και Κλεοπάτρα του Σαίξπηρ, η θεατρική μεταφορά που περιλαμβάνει ολόκληρα τα δύο μέρη του Φάουστ του Γκαίτε, ο Βάλλενσταϊν του Σίλερ, οι Μάκβεθ και Δον Κάρλος του Βέρντι , η Ορέστεια του Αισχύλου, η Μήδεια του Ευριπίδη.[9][12][13]
Έχει συνεργαστεί και παρουσιάσει έργα του σε χώρους όπως η Όπερα του Παρισιού, η Εθνική Όπερα της Ουαλίας, η Σκάλα του Μιλάνου, το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και σε φεστιβάλ που περιλαμβάνουν εκείνα του Σάλτσμπουργκ, του Αθηνών Επιδαύρου, του Εδιμβούργου κ.α.[8][14][15][16]
Διακρίσεις
Επεξεργασία- Βραβείο Εράσμους το 1993
- Ευρωπαϊκό Θεατρικό Βραβείο το 2008[17]
- Βραβείο της Φιλίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας το 2008
- Επίτιμος διδάκτωρ Θεατρικών Σπουδών στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 2012.[18]
Προσωπική ζωή
ΕπεξεργασίαΟ Στάιν είναι παντρεμένος με την Ιταλίδα ηθοποιό Μανταλένα Κρίπα (Maddalena Crippa).[19]
Σημαντικές παραγωγές και σκηνοθεσίες
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 11861729X. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 filmportal.de. e3303767c6314f90b9fa27c759a311a9. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ρομανσική γλώσσα) Theaterlexikon der Schweiz. Peter_Stein. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12343061q. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ «Στάιν Πέτερ | Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2015». Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Patterson (1981, xiii).
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 «Peter Stein». international literature festival berlin (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 O'Mahony, John (2003-08-09). «Master of the rebels» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/stage/2003/aug/09/theatre. Ανακτήθηκε στις 2024-03-12.
- ↑ «Πέτερ Στάιν, «Μισώ το ότι περιμένω να πεθάνω...»». ΤΟ ΒΗΜΑ. 4 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Ο Πίτερ Στάιν στην Επίδαυρο | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ in.gr. «Mαραθώνιος «Φάουστ» από τον Πίτερ Στάιν στο Βερολίνο». in.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ Newsroom (21 Αυγούστου 2005). «O Πίτερ Στάιν στην Επίδαυρο». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ Higgins, Charlotte (2006-08-16). «Troilus and Cressida meet an untimely end in Edinburgh» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/uk/2006/aug/16/arts.edinburgh2006. Ανακτήθηκε στις 2024-03-12.
- ↑ «Επίδαυρος καλεί Πέτερ Στάιν». ΤΑ ΝΕΑ. 25 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Πέτερ Στάιν». ΤΟ ΒΗΜΑ. 24 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ XIV Edition - Prize winners Αρχειοθετήθηκε 2015-11-24 στο Wayback Machine. Europe Theatre Prize
- ↑ «tovima.gr - Πέτερ Στάιν: Σε δύο-τρία χρόνια η Γερμανία θα ζητεί βοήθεια από την Ελλάδα». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Enrico Lancia, Roberto Poppi. Dizionario del cinema italiano, Le Attrici. Gremese Editore, 2003. ISBN 888440214X.
- ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 Patterson (1981, 172).
Πηγές
Επεξεργασία- Patterson, Michael. 1981. Peter Stein: Germany's Leading Theatre Director. Directors in Perspective ser. Cambridge: Cambridge UP. ISBN 0-521-29502-5.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ο διάσημος σκηνοθέτης Πέτερ Στάιν μιλάει στον Θανάση Λάλα - Το Βήμα (2001)
- Πέτερ Στάιν: Σε δύο-τρία χρόνια η Γερμανία θα ζητεί βοήθεια από την Ελλάδα - Το Βήμα (2012)
- Ο Γερμανός σκηνοθέτης Πέτερ Στάιν και ο Έλληνας σκηνογράφος Διονύσης Φωτόπουλος επίτιμοι διδάκτορες του Πανεπιστημίου Αθηνών[νεκρός σύνδεσμος] - Εδώ Πανεπιστήμιο / Κ.Π.Αθηνών (2012)