Μαξίμ Βεϊγκάν
Ο Μαξίμ Βεϋγκάν (Maxime Weygand, 21 Ιανουαρίου 1867 - 28 Ιανουαρίου 1965) ήταν Γάλλος στρατηγός και στρατιωτικός ηγέτης κατά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Αν και δεν έχει παραμείνει στη μνήμη των Γάλλων με το ίδιο όνειδος του Στρατάρχη Φιλίπ Πεταίν, ωστόσο έχει καταγραφεί στην Ιστορία ως ο ηγέτης του Γαλλικού Στρατού, που αρχικά πολέμησε εναντίον των Γερμανών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και, ύστερα από την παράδοση της Γαλλίας, το 1940, συνεργάστηκε με τους κατακτητές της συμμετέχοντας στο καθεστώς της Κυβέρνησης του Βισύ.
Σταδιοδρομία
ΕπεξεργασίαΤα πρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΟ Βεϋγκάν γεννήθηκε στις Βρυξέλλες (Βέλγιο) στις 21 Ιανουαρίου 1867. Δεν είναι σαφή τα στοιχεία περί της καταγωγής του. Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι ήταν νόθος γιος μιας Πολωνής[12], αλλού αναφέρεται ότι ίσως ήταν νόθος γιος της αυτοκράτειρας του Μεξικού Καρλότας με τον συνταγματάρχη Φαν ντερ Σμίσσεν (Van der Smissen)[13] ή του αδελφού της, Βασιλιά του Βελγίου, Λεοπόλδου Β΄ [14] και ο ίδιος ούτε επιβεβαίωνε ούτε διέψευδε αυτές τις φήμες.[15] Συχνά αναφέρεται ότι οι γονείς του ήταν άγνωστοι. Το περιοδικό "Time" αναφέρει ότι μητέρα του ήταν μια Γερμανίδα από την περιοχή του Σάαρ.[16]
Την ανατροφή και μόρφωσή του ανέλαβε η οικογένεια Κοέν ντε Λεόν (Cohen de Léon), εβραϊκής καταγωγής, στη Μασσαλία, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Ο ίδιος στα απομνημονεύματά του δεν γράφει παρά ελάχιστα για την περίοδο αυτή της ζωής του, αναφέροντας μόνο μια γκουβερνάντα και έναν ιερέα του κολεγίου στο οποίο φοιτούσε. Από εκεί μάλλον προέρχεται ο ισχυρός καθολικισμός του. Άγνωστα, όμως, παραμένουν τα αίτια του έντονου αντισημιτισμού, από τον οποίο κυριαρχείτο και που εκδηλώθηκε ιδιαίτερα κατά την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η σταδιοδρομία του στον Στρατό ξεκινά με την είσοδό του στην προπαρασκευαστική τάξη της Στρατιωτικής Ακαδημίας του Σαιν Συρ ( Saint-Cyr) στο Παρίσι. Στην τάξη αυτή εγγράφηκε ως αλλοδαπός (Βέλγος) εύελπις, με το όνομα Μαξίμ ντε Νιμάλ (Maxime de Nimal)[17]. Αποφοίτησε από την Ακαδημία του Σαιν Συρ το 1887 και τοποθετήθηκε σε ένα σύνταγμα ιππικού. Την τοποθέτησή του ακολούθησε η επίσημη αναγνώρισή του ως γιου ενός υπαλλήλου του Κοέν ντε Λεόν, του Φρανσουά Ζοζέφ Βεϋγκάν (François-Joseph Weygand) (18 Οκτωβρίου 1888). Η αναγνώριση αυτή του έδωσε το επώνυμό του και, μαζί, την γαλλική υπηκοότητα.
Στις 12 Νοεμβρίου 1900 και ενώ υπηρετεί στο 9ο Σύνταγμα Δραγόνων στο Βιτρύ, ο Βεϋγκάν νυμφεύεται την Μαρί ντε Φορσάνζ (Marie-Renée-Joséphine de Forsanz), ηλικίας τότε 24 ετών, θυγατέρα του Διοικητή του Συντάγματός του. Το ζεύγος απέκτησε δύο γιους, τον Εντουάρ (Édouard, 1901), ο οποίος ασχολήθηκε με τη βιομηχανία, και τον Ζακ (Jacques, 1905), ο οποίος έγινε επίσης στρατιωτικός.
Ο Βεϋγκάν υπηρέτησε σε διάφορες μονάδες ιππικού και, το 1912, έχοντας το βαθμό του αντισυνταγματάρχη, έγινε εκπαιδευτής στη Στρατιωτική Σχολή École d'application de l' arme blindée et cavalerie (Σχολή εφαρμογής τεθωρακισμένων και ιππικού) στο Σωμύρ της δυτικής Γαλλίας. Το 1913 αναγορεύθηκε σε Ιππότη της Λεγεώνος της Τιμής, οπότε και τον πρόσεξε ο Στρατηγός Ζοζέφ Ζοφρ (Joseph Joffre).
Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Επεξεργασία
Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Βεϋγκάν υπηρέτησε στο 5ο Σύνταγμα Ουσσάρων ως υποδιοικητής, με το οποίο έλαβε μέρος στη μάχη της Λωρραίνης (Bataille de Lorraine). Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα προάχθηκε σε συνταγματάρχη και, στις 28 Αυγούστου 1914 τοποθετήθηκε στο Επιτελείο του Στρατηγού Φερντινάν Φος (Ferdinand Foch). Το 1916 προάχθηκε σε ταξίαρχο και, το 1918 σε Υποστράτηγο, ενώ ήδη από το 1917 ήταν μέλος του Ανωτάτου Πολεμικού Συμβουλίου και συμμετείχε, μαζί με τον Φος, στη Διάσκεψη του Ραπάλλο (Rapallo) (6 - 7 Νοεμβρίου 1917). Όταν ο Φος έγινε Ανώτατος Διοικητής των Συμμαχικών δυνάμεων, ο Βεϋγκάν παρέμεινε στο Επιτελείο του. Το 1918 συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις της ανακωχής και, όταν υπογράφηκε η συνθήκη της Κομπιένης, στο "βαγόνι της Ρετόντ" (wagon de Rethondes), ο Βεϋγκάν ήταν αυτός που ανέγνωσε τους όρους της Συνθήκης στη Γερμανική αντιπροσωπεία (Νοέμβριος 1918).
Περίοδος Μεσοπολέμου
ΕπεξεργασίαΠολωνία
ΕπεξεργασίαΤο 1920 ο Βεϋγκάν αποστέλλεται στην Πολωνία ως επικεφαλής Γαλλοβρετανικής στρατιωτικής αποστολής, στην οποία συμμετέχει ο Γάλλος διπλωμάτης Ζαν Ζυλ Ζυσσεράν (Jean Jules Jusserand) και ο Βρετανός Λόρδος Έντγκαρ Βίνσεντ ντ' Άμπερνον (Edgar Vincent D'Abernon). Την αποστολή είχαν ζητήσει ο Ζωρζ Κλεμανσώ και ο Λόιντ Τζόρτζ από τον Στρατάρχη Φος, ο οποίος απάντησε: "Ο Βεϋγκάν θα κάνει ό,τι θα έκανα εγώ". Η Πολωνία βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Σοβιετική Ένωση και τα στρατεύματά της βρίσκονται σε υποχώρηση[18]. Η υποδοχή του, στις 24 Ιουλίου από τον επικεφαλής του Πολωνικού Στρατού Γιούζεφ Πιουσούτσκι δεν είναι ιδιαίτερα θερμή, καθώς η πρώτη ερώτηση του Πολωνού ηγέτη είναι "πόσες μεραρχίες μάς φέρατε, Στρατηγέ;". Ο Βεϋγκάν, φυσικά, δεν διέθετε ούτε μία. Στις 27 Ιουλίου τοποθετείται ως σύμβουλος του Αρχηγού του Πολωνικού Επιτελείου Στατηγού Ροζβαντόβσκι (Rozwadowski), η συνεργασία τους, όμως, δεν θα χαρακτηριζόταν αρμονική[19]. Ο Βεϋγκάν περιτριγυριζόταν από αξιωματικούς που τον έβλεπαν σαν παρείσακτο και επίτηδες μιλούσαν μεταξύ τους Πολωνικά αποκλείοντάς τον, έτσι, από τις συζητήσεις τους. Όλες του οι προτάσεις για την οργάνωση της Πολωνικής άμυνας απορρίπτονταν συστηματικά: Στα τέλη Ιουλίου πρότεινε στους Πολωνούς να κρατήσουν τη γραμμή του ποταμού Μπουγκ. Μια εβδομάδα αργότερα πρότεινε αμυντική διάταξη στον ποταμό Βιστούλα. Καμία από αυτές τις προτάσεις του δεν έγινε δεκτή. Σημαντική συμβολή του, ωστόσο, ήταν η επιμονή για τη δημιουργία ενός συστήματος γραπτών διαταγών του Επιτελείου, που θα αντικαθιστούσε το χύδην σύστημα προφορικών διαταγών. Σε γενικές γραμμές ο Βεϋγκάν ήταν τοποθετημένος ανάμεσα σε άνδρες που δεν είχαν καμία διάθεση να υπακούσουν στις εντολές ή τις συμβουλές του. Παρά ταύτα, και χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει, αυτό που κατάφερε, σύμφωνα με τον Βρετανό πρέσβη στη Βαρσοβία Σερ Άντριαν Κάρτον ντε Βάιαρτ (Sir Adrian Karton de Wiart), ήταν η ψυχολογική τόνωση της στρατιωτικής πολωνικής ηγεσίας. Επίσης, οι Πολωνοί είχαν αποδεχθεί τη συμβουλή του για την οχύρωση της περιοχής της Βαρσοβίας, ενώ ο Πιουσούτσκι είχε ακολουθήσει τις συμβουλές του για ανασυγκρότηση του Πολωνικού στρατού που βρισκόταν βόρεια της Βαρσοβίας, σχηματίζοντας νέα πολωνική Στρατιά.
Τον Αύγουστο του 1920 έγινε η μεγάλη μάχη της Βαρσοβίας, στην οποία οι Πολωνοί κατενίκησαν τους Σοβιετικούς, ύστερα από αριστουργηματικό σχέδιο αντεπίθεσης του Πιλσούντσκι. Η αποστολή του Βεϋγκάν είχε ολοκληρωθεί. Η αναχώρησή του, σχεδιασμένη για τις 25 Αυγούστου, τον εξέπληξε: Στην αποβάθρα του σιδηροδρομικού σταθμού οι Πολωνοί του απονέμουν το μετάλλιο των "Πολεμικών Αρετών" (Virtuti Militari), στις 26 το τρένο του σταματά στην Κρακοβία όπου τον δεξιώνεται ο Δήμαρχος της πόλης. Ο Βεϋγκάν φθάνει στις 28 Αυγούστου στο Παρίσι, όπου γίνεται δεκτός από ενθουσιώδη πλήθη στην αποβάθρα του "Γκαρ ντε λ' Εστ" και τον ασπάζεται δημόσια ο Πρωθυπουργός Αλεξάντρ Μιλεράν (Alexandre Millerand), που του απονέμει το Μεγαλόσταυρο της Λεγεώνας της Τιμής, ενώ αργότερα γίνεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Ο ίδιος μένει κατάπληκτος από όλα αυτά, για να γράψει αργότερα στα απομνημονεύματά του: "Δεν καταλαβαίνω τι συνέβη. Η νίκη ήταν των Πολωνών, το σχέδιο ήταν Πολωνικό, ο Στρατός ήταν Πολωνικός". Πιστεύεται ότι το "θαύμα της Βαρσοβίας" του αποδόθηκε, σε τέτοια ευρύτητα, από τους πολιτικούς αντιπάλους του Πιουσούτσκι στην Πολωνία και Γάλλους υποστηρικτές του Μιλεράν.[20] Η φήμη αυτή θα τον συνοδεύει επί 40 και πλέον έτη και έγινε αποδεκτή ακόμη και από ακαδημαϊκούς κύκλους[21] [22]. Σε ορισμένες πηγές αναφέρεται, επίσης, ότι ο Πιουσούτσκι είχε προσφέρει, στις 9 Αυγούστου, τη συναρχηγία του Πολωνικού στρατού στον Βεϋγκάν, αλλά ο Γάλλος στρατηγός δεν την δέχτηκε.
Γαλλία, Μέση Ανατολή
ΕπεξεργασίαΟ Βεϋγκάν παρέμεινε αδρανής μετά την επιστροφή του από την Πολωνία. Το 1923, ωστόσο, του ανατίθεται η αρχηγία της γαλλικής αποστολής στη Συρία και τον Λίβανο. Το επόμενο έτος ονομάζεται Ύπατος Αρμοστής της Συρίας, θέση στην οποία παρέμεινε για ένα έτος. Ο Βεϋγκάν επιστρέφει στη Γαλλία το 1925 και αναλαμβάνει Διευθυντής του Κέντρου Ανωτάτων Στρατιωτικών σπουδών. Στη θέση αυτή παρέμεινε επί μια πενταετία: Το 1931 εκλέγεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και το ίδιο έτος αναλαμβάνει Αρχηγός του Επιτελείου του Γαλλικού Στρατού, Αντιπρόεδρος του Ανώτατου Πολεμικού Συμβουλίου και Επιθεωρητής του Στρατού. Στις θέσεις αυτές παρέμεινε μέχρι το 1935, οπότε και εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω της ηλικίας του (είχε συμπληρώσει το 68ο έτος). Η πρότασή του για την επέκταση της γραμμής Μαζινό, της οποίας τότε άρχιζε η κατασκευή, και στα γαλλοβελγικά σύνορα δεν έγινε δεκτή.
Δεν παρέμεινε επί πολύ στην αποστρατεία: Ο Εντουάρ Νταλαντιέ τον ανακάλεσε στο Στράτευμα το 1939 και του ανέθεσε τη διοίκηση των Γαλλικών στρατευμάτων της Μέσης Ανατολής. Παρέμεινε εκεί και μετά την έναρξη του Πολέμου.
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
ΕπεξεργασίαΗ Γερμανία εισέβαλλε στη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες τον Μάιο του 1940. Η γαλλική - συμμαχική άμυνα καταρρέει και ο Πρωθυπουργός Πολ Ρεϊνό (Paul Reynaud), ο οποίος από καιρό έχει την αντίληψη ότι ο Μωρίς Γκαμελέν (Maurice Gamelin), επικεφαλής του Γαλλικού Στρατού, δεν είναι αντάξιος των περιστάσεων, τον εξαναγκάζει σε παραίτηση (παρά το γεγονός ότι και ο ίδιος και η κυβέρνησή του τελούν υπό παραίτηση) και καλεί από τη Συρία, ως αντικαταστάτη του, τον Βεϋγκάν.
Ο νέος Αρχιστράτηγος έφτασε αμέσως στη Γαλλία, "ζωηρός παρά τα 73 χρόνια του"[23] μελέτησε τα σχέδια του προκατόχου του και επισκέφθηκε τα θέατρα των μαχών με αεροπλάνο[24]. Μέχρι να καταλήξει σε αποφάσεις πέρασαν δύο κρίσιμες ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων το γερμανικό πεζικό πρόλβε τις θωρακισμένες μεραρχίες που είχαν προωθηθεί αφήνοντάς το πίσω. Τα γερμανικά στρατεύματα περικύκλωσαν μεγάλο αριθμό συμμαχικών δυνάμεων και εκμηδένισαν σημαντικές γαλλικές μονάδες. Η εξέλιξη αυτή έδειξε στον νέο αρχιστράτηγο ότι με τις δυνάμεις που του απέμεναν δεν θα μπορούσε να αντιταχθεί στην υπεροχή του εχθρού. Αποφάσισε να δημιουργήσει τη "γραμμή Βεϋγκάν", μια ζώνη αντίστασης στη βόρεια Γαλλία, ωστόσο ούτε αυτό ήταν, πλέον, εφικτό. Εξεδίωξε 15 στρατηγούς και προήγαγε επτά νέους συνταγματάρχες σε υποστρατήγους, σε μια προσπάθεια να εμφυσήσει περισσότερη ενεργητικότητα στον γαλλικό Στρατό. Παραπονέθηκε ότι "άργησαν δύο εβδομάδες να τον καλέσουν" για να αναχαιτίσει τη γερμανική επίθεση. Στη διάσκεψη του Μπριάρ (Briare) διαπιστώθηκε πως δεν ήταν δυνατή πλέον η διατήρηση της συμμαχίας Αγγλίας - Γαλλίας.[25] Απρόσμενα και χωρίς να ειδοποιήσει τους Συμμάχους του, ο Βασιλιάς Λεοπόλδος του Βελγίου συνθηκολόγησε. Αυτό ήταν σημαντικό πλήγμα για τους Γάλλους και τους Βρετανούς. Ο Βεϋγκάν σε συνεργασία με τον Στρατάρχη Πεταίν (τότε αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Ρεϊνό) και την πολιτική ηγεσία αποφάσισε την έναρξη διαπραγματεύσεων για την παράδοση των γαλλικών δυνάμεων.
Κυβέρνηση του Βισύ
ΕπεξεργασίαΟ Πεταίν σχημάτισε τον Ιούνιο του 1940 την Κυβέρνηση του Βισύ, στην οποία κάλεσε τον Βεϋγκάν να συμμετάσχει και τον διόρισε Υπουργό Εθνικής Άμυνας. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1940, οπότε και ο Πεταίν τον έστειλε ως εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπό του στις γαλλικές αποικίες της Βόρειας Αφρικής. Σύμφωνα με τον Πεταίν, αυτό έγινε "για να οργανωθεί ένα στράτευμα αντίστασης εκτός γαλλικού εδάφους"[26], κάτι τέτοιο, ωστόσο, διαψεύστηκε από τα γεγονότα: Ναι μεν δημιούργησε στους εξόριστους Γάλλους αξιωματικούς την ελπίδα κανούργιων μαχών κατά του Γερμανού κατακτητή της πατρίδας, αλλά, από την άλλη, εκτόπιζε τους αντιπάλους του καθεστώτος του Βισύ (οπαδούς του ντε Γκωλ, κομμουνιστές κ. ά.) σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Νότια Αλγερία και στο Μαρόκο, με τη συνεργασία του Ναυάρχου Αμπριάλ.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως αξιωματούχου της Κυβέρνησης του Βισύ, εκδήλωσε, επίσης, ανοικτά τα αντισημιτικά του αισθήματα, αφαιρώντας δικαιώματα από τους Εβραϊκής καταγωγής Γάλλους πολίτες. Συνεργάστηκε, επίσης, με τους Γερμανούς του Άφρικα Κορπ, στους οποίους παρέδωσε, το 1941, σημαντικό υλικό πολέμου (1200 φορτηγά, θωρακισμένα οχήματα, υλικό πυροβολικού). Αντίθετα, απέκτησε κάποια φήμη όταν αντιτάχθηκε σθεναρά στη συμφωνία του Πρωτοκόλλου του Παρισιού (28 Μαΐου 1941), που υπέγραψε ο Ναύαρχος Νταρλάν (Darlan) με την οποία παραχωρούνταν γαλλικές βάσεις στο Χαλέπι της Συρίας, στην Μπιζέρτα και στο Ντακάρ, στις δυνάμεις του Άξονα. Όπως και ο Πεταίν, παρέμενε μετριοπαθής στην κριτική του απέναντι στους Γερμανούς, ενώ υποστήριζε ότι μπορούσαν να συνεργαστούν μαζί τους, αλλά με πολύ μεγάλη διακριτικότητα. Αυτό που ουσιαστικά επιδίωκε ήταν όχι η συνεργασία με τους Συμμάχους ή η παροχή βοήθειας προς αυτούς, αλλά απλά η διατήρηση του γοήτρου της Γαλλίας και, φυσικά, η διατήρηση του αποικιακού καθεστώτος της στη Βόρεια Αφρική.
Ωστόσο, όταν ο Χίτλερ απαίτησε πλήρη συνεργασία με τις γαλλικές δυνάμεις του Βισύ (Νοέμβριος 1941), ζήτησε επίμονα την απομάκρυνσή του από κάθε θέση του καθεστώτος. Πράγματι, ο Βεϋγκάν ανακλήθηκε τον ίδιο μήνα. Ένα χρόνο αργότερα, μετά την απόβαση των Συμμάχων στη Βόρεια Αφρική (Νοέμβριος 1942) ο Βεϋγκάν συνελήφθη και παρέμεινε έγκλειστος μέχρι το Μάιο του 1945, οπότε και κρατήθηκε από τους Αμερικανούς.
Αποκατάσταση και θάνατος
ΕπεξεργασίαΟ Βεϋγκάν κρατήθηκε, ως συνεργάτης των Γερμανών, στο νοσοκομείο του Βαλ ντε Γκρας (Val-de-Grâce). Αφέθηκε ελεύθερος το 1946 και απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες εναντίον του το 1948. Απεβίωσε στο Παρίσι το 1965, σε ηλικία 98 ετών.
Συγγραφικό έργο
ΕπεξεργασίαΟ Μαξίμ Βεϋγκάν εξέδωσε τρία βιβλία ιστορικού περιεχομένου:
- "Ιστορία του Γαλλικού Στρατού" (1947),
- "Φος" (1947) και τα
- "Απομνημονεύματα" (1950)
Παραπομπές, σημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11929109t. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Maxime-Weygand. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ www
.jstor .org /stable /1875584?seq=4. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11929109t. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2019.
- ↑ (Γαλλικά) d:Q112126646. 1996. σελ. 1225.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Spartacus Schoolnet». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2009.
- ↑ Dominique Paoli, Maxime ou le secret Weygand, Bruxelles, 2003
- ↑ Charles Fouvez, Le Mystère Weygand, éd. de La Table Ronde, 1967
- ↑ World War II Database
- ↑ «Time Magazine, Vol. XXXV, No 23, 1940». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2009.
- ↑ Φαίνεται ότι αυτό το επώνυμο προήλθε από το όνομα της νεαρής νύφης της οικογένειας του Κοέν ντε Λεόν, Ντενιμάλ (Denimal)
- ↑ Philip Charles Farwell Bankwitz, Maxime Weygand and civil-military relations in modern France, Harvard University Press, 1967 ISBN 0-674-55701-8
- ↑ World War Database, ό.π.
- ↑ Bankwitz, ό.π.
- ↑ Spartacus School Net Αρχειοθετήθηκε 2010-01-13 στο Wayback Machine.: Αναφέρεται ότι ο Βεϋγκάν, επικεφαλής 600 Γάλλων αξιωματικών, νίκησε στη Μάχη της Βαρσοβίας
- ↑ Ρεϊμόν Καρτιέ, Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Πάπυρος, Αθήνα, 1966: Αναφέρεται ότι ο Βεϋγκάν έσωσε την Πολωνία στα 1920
- ↑ Ρεϊμόν Καρτιέ, Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Πάπυρος, Αθήνα, 1966
- ↑ «Time Magazine, Vol. XXXV, No 23, 1940, Cover Story: Battle of Desperation». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2009.
- ↑ Ο Καρτιέ αναφέρει χαρακτηριστικά: "Στο Μπριάρ η συμμαχία καταρρέει"
- ↑ Καρτιέ, ό.π.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- Jacques Weygand, Weygand, mon père
- Guy Raïssac, Un soldat dans la tourmente, éd. Albin Michel, Paris, 1963
- Bernard Destremau , Weygand, Perrin, Paris, 1989
- Henri Michel, Histoire de la seconde Guerre Mondiale, Paris, Omnibus, 2001