Μάχη του ποταμού Τσέρνα (1916)

Η Μάχη του ποταμού Τσέρνα (βουλγάρικα Битка при завоя на Черна, σλαβομακεδονικά: Битка на свиокот на Црна‎‎, σέρβικα Битка на Црној реци) ήταν δίμηνη μάχη μεταξύ των Βουλγάρων και των δυνάμεων της Αντάντ. Η μάχη έλαβε χώρα στα πλαίσια της επίθεσης στο Μοναστήρι (Μακεδονικό Μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου) από τον Οκτώβριο μέχρι τον Νοέμβριο του 1916. Μετά από δύσκολες μάχες, οι Βούλγαροι υποχώρησαν από το Μοναστήρι στις 19 Νοεμβρίου και παρατάχθηκαν σε νέες αμυντικές θέσεις 5 χιλιόμετρα προς τα βόρεια της πόλης και αναχαίτισαν τις συμμαχικές επιθέσεις στην περιοχή. Ωστόσο, η είσοδος των Συμμάχων στο Μοναστήρι δεν είχε στρατηγική αξία.

Μάχη του ποταμού Τσέρνα (1916)
Βαλκανική εκστρατεία του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου
Βούλγαροι αξιωματικοί στον ποταμό Τσέρνα (1917)
Χρονολογία	Οκτώβριος-Νοέμβριος 1916
Τόπος	ποταμός Τσέρνα (νυν Βόρεια Μακεδονία)
Έκβαση	Τακτική νίκη της Αντάντ
Αντιμαχόμενοι
Βουλγαρία Γερμανία Σερβία Γαλλία
Ηγετικά πρόσωπα
Τόντορ Μίτοβ Γκεόργκι Μπόσνακοβ Άρνολντ φον Βίνκλερ Βικτόρ Κορντονιέρ Ζιβόιν Μίσιτς
Δυνάμεις
8η Μεραρχία Πεζικού Τούντζα Άγνωστες
Απολογισμός
Βαριές απώλειες Βαριές απώλειες

Η μάχη

Τον Αύγουστο του 1916, οι Βούλγαροι επιτέθηκαν στο Λερίν. Οι δυνάμεις της Αντάντ προχώρησαν σε αντεπίθεση στις 30 Σεπτεμβρίου και κατέλαβαν το Καϊμακτσαλάν με βαριές απώλειες και συνέχισαν την πορεία προς το Μοναστήρι (Μπίτολα). Στην περιοχή του ποταμού Τσέρνα, η 8η Μεραρχία Πεζικού Τούντζα των Βουλγάρων ετοιμάστηκε γρήγορα για άμυνα. Η μεραρχία δέχτηκε την κύρια επίθεση των δυνάμεων της Αντάντ. Στις 5 Οκτωβρίου, οι σερβικές δυνάμεις προέβησαν στην πρώτη απόπειρα διέλευσης του ποταμού. Μερικές σερβικές δυνάμεις κατάφεραν να φθάσουν στη δεξιά όχθη αλλά δέχτηκαν την αντεπίθεση των Βουλγάρων και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Στις 6 Οκτωβρίου, οι Σέρβοι επιτέθηκαν ξανά στα χωριά Ντομπρόβενι και Σκόσιβιρ αλλά οι Βούλγαροι τους αντεπιτέθηκαν και τους απώθησαν. Οι Βούλγαροι κατέλαβαν το χωριό Μπρόντ. Οι Σέρβοι συνέχισαν τις επιθέσεις, μιας και το πυροβολικό τους είχε σοβαρό πλεονέκτημα. Στις 14 και στις 15 Οκτωβρίου 1916 οι μάχες συνεχίστηκαν χωρίς διακοπή. Παρά την πίεση των Σέρβων, οι Βούλγαροι κατάφεραν να διατηρήσουν τις θέσεις τους. Κατά τη διάρκεια της νύχτας της 15ης Οκτωβρίου, οι Σέρβοι προχώρησαν σε 8 επιθέσεις, οι οποίες αναχαιτίστηκαν. Στις 23 Οκτωβρίου, η δράση του συμμαχικού πυροβολικού έγινε πιο έντονη. Οι Γάλλοι πολεμούσαν κοντά στη Κρέμενιτσα. Οι Βούλγαροι προσπάθησαν να απωθήσουν τους Γάλλους κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας, αλλά απέτυχαν, ενώ οι σερβικές επιθέσεις ήσαν και αυτές ανεπιτυχείς, με αποτέλεσμα οι δύο πλευρές να υποστούν σοβαρές απώλειες. Λόγω της έλλειψης πυρομαχικών, το βουλγαρικό πυροβολικό έκανε οικονομία στις οβίδες, κάτι που προκάλεσε πλήγμα στο ηθικό των Βουλγάρων. Στις 7 Νοεμβρίου, το πυροβολικό της Αντάντ προέβη σε βαρύ κανονιοβολισμό των θέσων της 3/8 ταξιαρχίας, μεταξύ των χωριών Κράπε και Πόλογκ. Μετά από 3 μέρες, στις 10 Νοεμβρίου, η ταξιαρχία υποχώρησε λόγω των σοβαρών απώλειων που υπέστη και οι Σέρβοι κατέλαβαν την περιοχή. Στις 19 Νοεμβρίου, οι Βούλγαροι υποχώρησαν από το Μοναστήρι και παρατάχθηκαν σε νέες θέσεις 5 χιλιόμετρα προς τα βόρεια από την πόλη. Το μέτωπο σταθεροποιήθηκε στη γραμμή Περιστέρι-Λόφος 1248-Λόφος 1050-Ντάμπιτσα-Γκραντέσνιτσα.

Επακόλουθα

Οι δυνάμεις της Αντάντ συνέχισαν τις προσπάθειες να προκαλέσουν ρήγμα στη βουλγαρική άμυνα στον ποταμό Τσέρνα το επόμενο έτος χωρίς καμία επιτυχία. Η συμμαχική επίθεση της άνοιξης του 1917 έληξε με αποτυχία. Οι δυνάμεις των Βουλγάρων και των Γερμανών συνέχισαν να διατηρούν το Μακεδονικό Μέτωπο κατά των Γάλλων, των Βρετανών, των Σέρβων και των Ελλήνων μέχρι τη νίκη των γαλλοσερβικών δυνάμεων στη μάχη του Ντόμπρο Πόλε στις 15 Σεπτεμβρίου 1918.

Πηγές

• Недев, Н., България в световната война (1915-1918), София, 2001, Издателство „Анико“, ISBN 954-90700-3-4
• Атанасов, Щ. и др. Българското военно изкуство през капитализма, София, 1959, Държавно военно издателство при МНО