Ρωμαϊκοί αριθμοί

Το Λατινικό σύστημα αναπαράστασης αριθμών, που χρησιμοποιείτο ευρέως στην Αρχαία Ρώμη, αλλά επιβιώνει ακόμη και στις μέρες μας σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, είναι ένα σύστημα που απεικονίζει τους αριθμούς με συνδυασμούς γραμμάτων του λατινικού αλφάβητου που ανάλογα με τη διάταξη τους , προστίθενται ή αφαιρούνται. Βασίζεται στο αντίστοιχο σύστημα αναπαράστασης των Ετρούσκων. Στην αρχική του μορφή περιελάμβανε 5 γράμματα (I, V, X, L και C). Οι δέκα πρώτοι αριθμοί στο ρωμαϊκό σύστημα αναπαράστασης αριθμών είναι :

Ένα τυπικό ρολόι με λατινικούς αριθμούς στο Bad Salzdetfurth, στη Γερμανία

I=1, II=2, III=3, IV=4, V=5, VI=6, VII=7, VIII=8 , IX=9 και Χ=10

Χαρακτήρες αναπαράστασης

MMXXIV

Το "2024" ως Λατινικός αριθμός

Το σημερινό σύστημα περιλαμβάνει 7 γράμματα αναπαράστασης με τις κάτωθι αξίες στο δεκαδικό σύστημα^[1]:

$I=1\,$
$V=5\,$
$X=10\,$
$L=50\,$
$C=100\,$
$D=500\,$
$M=1.000\,$

Κανόνες σύνταξης

Οι κανόνες αναπαράστασης έχουν ως εξής:

Όταν έχουμε δύο ή τρία ίδια γράμματα στη σειρά τότε οι αξίες των γραμμάτων προστίθενται: II=2, CC=200, III=3, XXX=30,.
Όταν έχουμε δύο γράμματα στη σειρά, και το γράμμα που βρίσκεται στα δεξιά είναι μικρότερης αξίας από το γράμμα που βρίσκεται αριστερά τότε προστίθενται οι αξίες των γραμμάτων: VI=6, XI=11, DC=600, XV=15
Όταν έχουμε δύο γράμματα στη σειρά και το γράμμα που βρίσκεται στα δεξιά είναι μεγαλύτερης αξίας ή το γράμμα στα αριστερά μικρότερης αξίας τότε αφαιρούνται: IV=4, IX=9, CD=400.

Παρατηρήσεις

To Shepherd gate clock με λατινικούς αριθμούς , στο Γκρήνουιτς

Τα σύμβολα I, X, C και Μ μπορούν να επαναληφθούν διαδοχικά μέχρι τρεις φορές. Κατ' εξαίρεση στα καντράν ρολογιών συχνά υπάρχει και η αναπαράσταση IIII που αντιστοιχεί στον αριθμό 4.
Τα σύμβολα V, L και D δεν μπορούν να επαναληφθούν.
Τo σύμβολο I μπορεί να αφαιρεθεί μόνο από τα σύμβολα V και X.
Τo σύμβολο X μπορεί να αφαιρεθεί μόνο από τα σύμβολα L και C.
Τo σύμβολο C μπορεί να αφαιρεθεί μόνο από τα σύμβολα D και M.
Τα σύμβολα V , L και M δεν αφαιρούνται ποτέ.
Το δεκαδικό ψηφίο 0 και ο αριθμός "0" δεν αναπαρίστανται και δεν υπάρχουν στους ρωμαϊκούς αριθμούς.

Χρήσεις

Το ρωμαϊκό σύστημα αριθμών σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως σε καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις όπως στον κινηματογράφο για την απεικόνιση του έτους παραγωγής της ταινίας και στο καντράν αναλογικών ρολογιών για να προσδώσει μια αίσθηση ρετρό.

Παραπομπές

↑ Αλφαβητικά σύμβολα για μεγαλύτερους αριθμούς, όπως το Q για το 500,000, έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί σε διάφορους βαθμούς τυποποίησης.Gordon, Arthur E. (1982). Illustrated Introduction to Latin Epigraphy. Berkeley: University of California Press. ISBN 0520050797.

Πηγές

Menninger, Karl (1992). Number Words and Number Symbols: A Cultural History of Numbers. Dover Publications. ISBN 978-0-486-27096-8.
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 40, σελίδα 12

Δείτε επίσης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Ρωμαϊκοί αριθμοί

FAQ: Γιατί τα ρολόγια με Ρωμαϊκούς αριθμούς χρησιμοποιούν το "IIII" αντί του "IV";

[1] Αλφαβητικά σύμβολα για μεγαλύτερους αριθμούς, όπως το Q για το 500,000, έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί σε διάφορους βαθμούς τυποποίησης.Gordon, Arthur E. (1982). Illustrated Introduction to Latin Epigraphy. Berkeley: University of California Press. ISBN 0520050797.

[1]