Κατάλογος μοναρχών της Πορτογαλίας

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia

Η απαρίθμηση των Πορτογάλων βασιλέων ξεκινά με την ανεξαρτησία της Πορτογαλίας από το βασίλειο του Λεόν το 1128 υπό τον Αλφόνσο Ενρίκες, ο οποίος αυτοανακηρύχθηκε βασιλέας το 1139. Τελειώνει με την ανακήρυξη της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, στις 5 Οκτωβρίου 1910, κατά τη βασιλεία του Εμμανουήλ Β΄, του Πατριώτη ή του Χαμένου Βασιλιά.

Βασιλιάς της Πορτογαλίας
Εθνόσημο της Πορτογαλίας
Εμμανουήλ Β΄
Στοιχεία
Πρώτος μονάρχηςΑλφόνσος Α΄
Τελευταίος μονάρχηςΕμμανουήλ Β΄
Δημιουργία25 Ιουλίου 1139
Κατάργηση5 Οκτωβρίου 1910

Ο Αλφόνσος Α΄ αναγνωρίστηκε επισήμως ως βασιλιάς το 1143 από τον Αλφόνσο Ζ΄ του Λεόν και της Καστίλλης και το 1179 από τον Πάπα της Ρωμαιοκαθολικής Χριστιανικής Εκκλησίας Αλέξανδρο Γ΄.

Οι οίκοι που βασίλευσαν διαδοχικά είναι:

Οίκος της Βουργουνδίας (1139–1383)

Επεξεργασία

Ο Πορτογαλικός Οίκος της Βουργουνδίας, γνωστός ως Αλφονσινή Δυναστεία, υπήρξε ο βασιλικός οίκος που ίδρυσε το Βασίλειο της Πορτογαλίας. Πριν από την ίδρυση του βασιλείου, η δυναστεία αυτή κυβερνούσε την Κομητεία της Πορτογαλίας, φέουδο του Βασιλείου της Γαλικίας. Όταν ο κόμης Αλφόνσος Α΄ κήρυξε την ανεξαρτησία της Πορτογαλίας, η οικογένειά του αναβιβάστηκε σε βασιλική και οι διάδοχοί του κυβέρνησαν την Πορτογαλία για περισσότερο από δύο αιώνες. Το 1383 απεβίωσε ο τελευταίος του Οίκου Φερδινάνδος Α΄ και ακολούθησε μία κρίση διαδοχής. Η κόρη του Φερδινάνδου Βεατρίκη και ο σύζυγός της Ιωάννης Α΄ της Καστίλης διεκδίκησαν τον θρόνο, αλλά η νομιμότητά τους ως μοναρχών αμφισβητήθηκε.[1][2] Βασιλιάς έγινε ο Ιωάννης Α΄, νόθος αδελφός του Φερδινάνδου Α΄, που είναι ο ιδρυτής της επόμενης δυναστείας, των Αβίς, κλάδου του Πορτογαλικού Οίκου της Βουργουνδίας.

Όνομα
Διάρκεια ζωής
Έναρξη βασιλείας
Λήξη βασιλείας
Σημειώσεις
Οίκος
Εικόνα
Αλφόνσος Α΄
1109 – 6 Δεκεμβρίου 1185 (76 ετών) 25 Ιουλίου 1139 6 Δεκεμβρίου 1185 Ιδρυτής του Βασιλείου της Πορτογαλίας
Γιος του Κόμη Ερρίκου
Βουργουνδίας  
Σάντσο Α΄
11 Νοεμβρίου 1154 – 26 Μαρτίου 1212 (57 ετών) 6 Δεκεμβρίου 1185 26 Μαρτίου 1212 Γιος του Αλφόνσου Α΄ Βουργουνδίας  
Αλφόνσος Β΄
23 Απρίλιος 1185 – 25 Μαρτίου 1223 (37 ετών) 26 Μαρτίου 1212 25 Μαρτίου 1223 Γιος του Σάντσο Α΄ Βουργουνδίας  
Σάντσο Β΄
8 Σεπτεμβρίου 1209 – 4 Ιανουαρίου 1248 (38 ετών) 26 Μαρτίου 1223 4 Δεκεμβρίου 1247 Γιος του Αλφόνσου Β΄ Βουργουνδίας  
Αλφόνσος Γ΄
5 Μαΐου 1210 – 16 Φεβρουαρίου 1279 (68 ετών) 4 Ιανουαρίου 1248 16 Φεβρουαρίου 1279 Γιος του Αλφόνσου Β΄ Βουργουνδίας  
Ντενίς Α΄ 9 Οκτωβρίου 1261 – 7 Ιανουαρίου 1325 (63 ετών) 6 Φεβρουαρίου 1279 7 Ιανουαρίου 1325 Γιος του Αλφόνσου Γ΄ Βουργουνδίας  
Αλφόνσος Δ΄
8 Φεβρουαρίου 1291 – 28 Μαΐου 1357 (66 ετών) 7 Ιανουαρίου 1325 28 Μαΐου 1357 Γιος του Ντενίς Α΄ Βουργουνδίας  
Πέτρος Α΄ 19 Απρίλιος 1320 – 18 Ιανουαρίου 1367 (46 ετών) 8 Μαΐου 1357 18 Ιανουαρίου 1367 Γιος του Αλφόνσου Δ΄ Βουργουνδίας  
Φερδινάνδος Α΄
31 Οκτωβρίου 1345 – 22 Οκτωβρίου 1383 (37 ετών) 18 Ιανουαρίου 1367 22 Οκτωβρίου 1383 Γιος του Πέτρου Α΄ Βουργουνδίας  

Οίκος του Αβίς (1385-1580)

Επεξεργασία

Ο κλάδος του Αβίς διαδέχτηκε τον Πορτογαλικό κλάδο του Οίκου της Βουργουνδίας ως η επόμενη δυναστεία του βασιλείου της Πορτογαλίας. Ο Οίκος αυτός ιδρύθηκε από τον νόθο Ιωάννη Α΄ της Πορτογαλίας, ο οποίος ήταν Μέγας Διδάσκαλος του Τάγματος του Αβίς. Όταν ο τελευταίος της δυναστείας Ερρίκος Α΄ των Αβίς απεβίωσε, ξεκίνησε ο πόλεμος για τη διαδοχή του πορτογαλικού θρόνου. Ο Αντώνιος των Αβίς θα ανακηρυχθεί βασιλιάς, ωστόσο η νομιμότητά του αμφισβητήθηκε και λόγω επιγαμίας βασιλιάς έγινε ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας, ως Φίλιππος Α΄ της Πορτογαλίας, από τον Οίκο των Αψβούργων.

Όνομα
Διάρκεια ζωής
Έναρξη βασιλείας
Λήξη βασιλείας
Σημειώσεις
Οίκος
Εικόνα
Ιωάννης Α΄ 11 Απριλίου 1358 – 14 Αυγούστου 1433 (75 ετών) 6 Απριλίου 1385 14 Αυγούστου 1433 Νόθος γιος του Πέτρου Α΄ Αβίς  
Εδουάρδος Α΄
31 Οκτωβρίου 1391 – 9 Σεπτεμβρίου 1438 (46 ετών) 14 Αυγούστου 1433 9 Σεπτεμβρίου 1438 Γιος του Ιωάννη Α΄ Αβίς  
Αλφόνσος Ε΄
15 Ιανουαρίου 1432 – 28 Αυγούστου 1481 (49 ετών) 13 Σεπτεμβρίου 1438
15 Νοεμβρίου 1477
11 Νοεμβρίου 1477
28 Αυγούστου 1481
Γιος του Εδουάρδου Α΄ Αβίς  
Ιωάννης Β΄
3 March 1455 – 25 Οκτωβρίου 1495 (40 ετών) 11 Νοεμβρίου 1477
28 Αυγούστου 1481
15 Νοεμβρίου 1477
25 Οκτωβρίου 1495
Γιος του Αλφόνσου Ε΄ Αβίς  
Εμμανουήλ Α΄
31 May 1469 – 13 Δεκεμβρίου 1521 (52 ετών) 25 Οκτωβρίου 1495 13 Δεκεμβρίου 1521 Εξάδελφος του Ιωάννη Β΄ Αβίς  
Ιωάννης Γ΄
7 Ιουνίου 1502 – 11 Ιουνίου 1557 (55 ετών) 13 Δεκεμβρίου 1521 11 Ιουνίου 1557 Γιος του Εμμανουήλ Α΄ Αβίς  
Σεβαστιανός Α΄
20 Ιανουαρίου 1554 – 4 Αυγούστου 1578 (24 ετών) 11 Ιουνίου 1557 4 Αυγούστου 1578 Εγγονός του Ιωάννη Γ΄ Αβίς  
Ερρίκος Α΄
31 Ιανουαρίου 1512 – 31 Ιανουαρίου 1580 (68 ετών) 4 Αυγούστου 1578 31 Ιανουαρίου 1580 Γιος του Εμμανουήλ Α΄ Αβίς  

Οίκος των Αψβούργων (1581–1640)

Επεξεργασία

Η επόμενη δυναστεία, που ήταν γνωστή και ως Δυναστεία των Φιλίππων, είχε τον έλεγχο της Πορτογαλίας από το 1581 ως το 1640. Αφετηρία της δυναστείας θεωρείται η ανακήρυξη του Φιλίππου Β΄ της Ισπανίας σε Φίλιππο Α΄ της Πορτογαλίας το 1580. Η μητέρα του Ισαβέλλα των Αβίς ήταν κόρη του Εμμανουήλ Α΄ της Πορτογαλίας. Ο Φίλιππος διακυβέρνησε την Πορτογαλία ως ξεχωριστό βασίλειο από εκείνο της Ισπανίας, στο πλαίσιο όμως της Ιβηρικής Ένωσης.

Όνομα
Διάρκεια ζωής
Έναρξη βασιλείας
Λήξη βασιλείας
Σημειώσεις
Οίκος
Εικόνα
Φίλιππος Α΄
21 Μαΐου 1527 – 13 Σεπτεμβρίου 1598 (71 ετών) 17 Απριλίου 1581 13 Σεπτεμβρίου 1598 Εγγονός του Εμμανουήλ Α΄ Αψβούργων  
Φίλιππος Β΄
14 Απριλίου 1578 – 31 Μαρτίου 1621 (42 ετών) 13 Σεπτεμβρίου 1598 31 Μαρτίου 1621 Γιος του Φιλίππου Α΄ Αψβούργων  
Φίλιππος Γ΄
8 Απριλίου 1605 – 17 Σεπτεμβρίου 1665 (60 ετών) 31 Μαρτίου 1621 1 Δεκεμβρίου 1640 Γιος του Φιλίππου Β΄ Αψβούργων  

Οίκος της Μπραγκάνσα (1640–1834)

Επεξεργασία

Ο Οίκος της Μπραγκάνσα ήρθε στην εξουσία το 1640, όταν ο Ιωάννης Β΄ δούκας της Μπραγκάνσα, διεκδίκησε τον θρόνο ως νόμιμος διάδοχος του πρώην Οίκου του Αβίς. Οι Μπραγκάνσα ήταν πλάγιος κλάδος των Αβίς και επιπλέον ο Ιωάννης ήταν τρισεγγονός του Εμμανουήλ Α΄ των Αβίς. Η Ισπανία θα αναγνωρίσει τελικώς τη νέα κατάσταση μετά από τον Πορτογαλικό Πόλεμο της Παλινόρθωσης και ο Ιωάννης θα γίνει βασιλιάς ως Ιωάννης Δ΄ της Πορτογαλίας.

Όνομα
Διάρκεια ζωής
Έναρξη βασιλείας
Λήξη βασιλείας
Σημειώσεις
Οίκος
Εικόνα
Ιωάννης Δ΄
18 Μαρτίου 1603 – 6 Νοεμβρίου 1656 (53 ετών) 1 Δεκεμβρίου 1640 6 Νοεμβρίου 1656 Τρισέγγονος του Εμμανουήλ Α΄ Μπραγκάνσα  
Αλφόνσος ΣΤ΄
21 August 1643 – 12 Σεπτεμβρίου 1683 (40 ετών) 6 Νοεμβρίου 1656 12 Σεπτεμβρίου 1683 Γιος του Ιωάννη Δ΄ Μπραγκάνσα  
Πέτρος Β΄
26 Απριλίου 1648 – 9 Δεκεμβρίου 1706 (58 ετών) 6 Νοεμβρίου 1683 9 Δεκεμβρίου 1706 Γιος του Ιωάννη Δ΄ Μπραγκάνσα  
Ιωάννης Ε΄ 22 Οκτωβρίου 1689 – 31 Ιουλίου 1750 (60 ετών) 9 Δεκεμβρίου 1706 31 Ιουλίου 1750 Γιος του Πέτρου Β΄ Μπραγκάνσα  
Ιωσήφ 6 Ιουνίου 1714 – 24 Φεβρουαρίου 1777 (62 ετών) 31 Ιουλίου 1750 24 Φεβρουαρίου 1777 Γιος του Ιωάννη Ε΄ Μπραγκάνσα  
Μαρία Α΄ 17 Δεκεμβρίου 1734 (1734-12-17) - 20 Μαρτίου 1816 (81 ετών) 24 Φεβρουαρίου 1777 20 Μαρτίου 1816 Κόρη του Ιωσήφ Α΄ Μπραγκάνσα  
Πέτρος Γ΄
5 Ιουλίου 1717 (1717-07-05) - 25 Μαΐου 1786 (68 ετών) 24 Φεβρουαρίου 1777 25 Μαΐου 1786 Σύζυγος της Μαρίας Α΄
Γιος του Ιωάννη Ε΄
εξ αγχιστείας Βασιλιάς
Μπραγκάνσα  
Ιωάννης ΣΤ΄
13 Μαΐου 1767 – 10 Μαρτίου 1826 (58 ετών) 20 Μαρτίου 1816 10 Μαρτίου 1826 Γιος της Μαρίας Α΄ και του Πέτρου Γ΄ Μπραγκάνσα  
Πέτρος Δ΄
12 Οκτωβρίου 1798 – 24 Σεπτεμβρίου 1834 (35 ετών) 10 Μαρτίου 1826 2 Μαΐου 1826 Γιος του Ιωάννη ΣΤ΄ Μπραγκάνσα  
Μαρία Β΄
4 Απριλίου 1819 – 15 Νοεμβρίου 1853 (34 ετών) 2 Μαΐου 1826
26 Μαΐου 1834
23 Ιουνίου 1828
15 Νοεμβρίου 1853
Κόρη του Πέτρου Δ΄ Μπραγκάνσα  
Μιχαήλ
26 Οκτωβρίου 1802 – 14 Νοεμβρίου 1866 (64 ετών) 26 Φεβρουαρίου 1828 6 Μαΐου 1834 Γιος του Ιωάννη ΣΤ΄ Μπραγκάνσα  

Οίκος της Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα

Επεξεργασία

Ο Ιωάννης ΣΤ΄ είχε δύο τέκνα, τον Πέτρο Δ΄ και τον Μιχαήλ. Τον Πέτρο Δ΄ διαδέχθηκε η ανήλικη κόρη του Μαρία Β΄ με επίτροπο τον Μιχαήλ, που τη μνηστεύθηκε και κατέλαβε τον θρόνο. Όμως ο απολυταρχικός βασιλιάς εκθρονίστηκε από την Επανάσταση των Φιλελεύθερων. Η Μαρία Β΄ παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο Β΄ των Βέττιν, του κλάδου Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα. Ωστόσο οι άρρενες απόγονοι του Μιχαήλ, του Οίκου της Μπραγκάνσα, διεκδικούν τη διαδοχή.

Όνομα
Διάρκεια ζωής
Έναρξη βασιλείας
Λήξη βασιλείας
Σημειώσεις
Οίκος
Εικόνα
Φερδινάνδος Β΄
29 Οκτωβρίου 1816 – 15 Δεκεμβρίου 1885 (69 ετών) 16 Σεπτεμβρίου 1837 15 Νοεμβρίου 1853 Σύζυγος της Μαρία Β΄
εξ αγχιστείας Βασιλιάς
Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα  
Πέτρος Ε΄ 16 Σεπτεμβρίου 1837 – 11 Νοεμβρίου 1861 (24 ετών) 15 Νοεμβρίου 1853 11 Νοεμβρίου 1861 Γιος της Μαρίας Β΄ και του Φερδινάνδου Β΄ Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα  
Λουδοβίκος 31 Οκτωβρίου 1838 – 19 Οκτωβρίου 1889 (50 ετών) 11 Νοεμβρίου 1861 19 Οκτωβρίου 1889 Γιος της Μαρίας Β΄ και του Φερδινάνδου Β΄ Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα  
Κάρολος
28 Σεπτεμβρίου 1863 – 1 Φεβρουαρίου 1908 (44 ετών) 19 Οκτωβρίου 1889 1 Φεβρουαρίου 1908 Γιος του Λουδοβίκου Α΄ Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα  
Εμμανουήλ Β΄
15 Νοεμβρίου 1889 – 2 Ιουλίου 1932 (42 ετών) 1 Φεβρουαρίου 1908 5 Οκτωβρίου 1910 Γιος του Καρόλου Α΄ Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα  

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. David Williamson, «Debrett's Kings and Queens of Europe»,1988,Webb & Bower, Exeter, ISBN 0-86350-194-X; César Olivera Serrano, «Beatriz de Portugal»
  2. García de Cortázar, Fernando (1999), Breve historia de España, Alianza Editorial, page 712; Armindo de Sousa, in História de Portugal coordinated by José Mattoso, Editorial Estampa, vol. II, ISBN 972-33-0919-X, pages 494/95