Βικιπαίδεια

Κίρι Τε Κανάουα

Νεοζηλανδή τραγουδίστρια της όπερας

Η ντέιμ Κίρι Ζανέτ Κλαιρ Τε Κανάουα (Kiri Jeanette Claire Te Kanawa[11], γενν. ως Claire Mary Teresa Rawstron στις 6 Μαρτίου 1944) είναι Νεοζηλανδή τραγουδίστρια της όπερας με φωνή λυρικής σοπράνο.[12]

Κίρι Τε Κανάουα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6  Μαρτίου 1944[1][2][3]
Γκίζμπορν[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΝέα Ζηλανδία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[5]
ΣπουδέςSt Mary's College
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητατραγουδίστρια όπερας
μουσικός της τζαζ
ΕργοδότηςΚολέγιο Γούλφσον
Περίοδος ακμής1968 - 2016[6]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΝτάμα Ταξιάρχις του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (12  Ιουνίου 1982)[7]
Τάγμα της Νέας Ζηλανδίας (17  Ιουνίου 1995)
Edison Music Awards 2003 (12  Ιουνίου 2008)
Companion of Honour (2018)
Επίτιμος εταίρος του τάγματος της Αυστραλίας (26  Ιανουαρίου 1990)[8]
Επίτιμος διδάκτωρ του Βασιλικού Κολεγίου Μουσικής (2015)[9]
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ
honorary doctor of the University of Waikato
honorary doctor of the University of Bath
honorary doctor of Durham University
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
doctor honoris causa of the University of Warwick
honorary doctor of the University of Chicago
honorary doctor of the University of Auckland
Exemplary/Supreme Award of the Te Waka Toi Awards (2010)[10]
Classic Brit Awards
Brit Award for Classical Recording
Ιστότοπος
www.kiritekanawa.org
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Τε Κανάουα έχει τιμηθεί από πολλές χώρες[13][14] και έχει τραγουδήσει ευρεία ποκιλία έργων των 4 τελευταίων αιώνων σε πολλές διαφορετικές γλώσσες. Το όνομά της συνδέθηκε ιδίως με εκτελέσεις έργων των Μότσαρτ, Ρίχαρντ Στράους, Βέρντι, Χαίντελ και Πουτσίνι. Είχε εξάλλου αρκετή επιτυχία σε ρόλους πριγκιπισσών και αριστοκρατισσών.[15]

Παρά το ότι κατά τα τελευταία αρκετά χρόνια της σταδιοδρομίας της τραγουδούσε σπανίως σε παραστάσεις όπερας, η Τε Κανάουα παρέμεινε πολύ δραστήρια, τραγουδώντας συχνά σε συναυλίες και ρεσιτάλ, δίνοντας masterclass και στηρίζοντας νεαρούς τραγουδιστές της όπερας στην αρχή της σταδιοδρομίας τους.[16] Η τελευταία ερμηνεία της ήταν στην Αυστραλία το 2016 και ανακοίνωσε την απόσυρσή της[17] τον Σεπτέμβριο του 2017.

Προσωπική ζωή

Επεξεργασία

Η Τε Κανάουα γεννήθηκε ως Κλαιρ Μαίρυ Τερέζα Ρώστρον στην πόλη Γκίσμπορν της βορειοανατολικής Νέας Ζηλανδίας και ήταν εξώγαμο τέκνο του Μάορι κρεοπώλη Τιέκι Ουαουατάι (Tieki "Jack" Wawatai) και της Μαίρυ Ν. Ρώστρον. Ο Ουαουατάι ήταν εκείνη την εποχή έγγαμος με άλλη γυναίκα, την Άπο, κόρη του αιδεσιμότατου Ποϊχίπι Κοχέρε.[18][19] Η μητέρα της Ρώστρον επέμενε να δοθεί το μωρό για υιοθεσία[20][21][22], οπότε η Κίρι υιοθετήθηκε σε νηπιακή ηλικία από τον Τόμας Τε Κανάουα, ιδιοκτήτη φορτηγών, και τη σύζυγό του Νελ. Η Κίρι πήγε σχολείο στο Κολέγιο Σαιν Μαίρυ του Ώκλαντ, ενώ έμαθε κλασικό τραγούδι από τη μοναχή Μαίρυ Λέο Νίκολ (Mary Leo Niccol, 1895-1989). Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της ως μεσόφωνος, αλλά εξελίχθηκε σε σοπράνο.[23] Η ηχογράφηση μιας άριας από την οπερέτα Καζανόβα του Γιόχαν Στράους του νεότερου υπήρξε ο πρώτος «χρυσός δίσκος» που ηχογραφήθηκε ποτέ στη Νέα Ζηλανδία.

Η Κίρι γνώρισε τον Ντέσμοντ Παρκ σε ένα ραντεβού στα τυφλά στο Λονδίνο τον Αύγουστο του 1967 και παντρεύτηκαν 6 εβδομάδες αργότερα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Πατρικίου στο Ώκλαντ.[24] Υιοθέτησαν δύο παιδιά, την Αντωνία (γενν. 1976) και τον Τόμας (γενν. 1979). Το ζευγάρι χώρισε το 1997.[25]

Σταδιοδρομία

Επεξεργασία

Πριν κλείσει τα 20, η Κίρι Τε Κανάουα ψυχαγωγούσε ήδη το κοινό σε κλαμπ της Νέας Ζηλανδίας τραγουδώντας ποπ. Το 1963 ήλθε δεύτερη μετά τη Μαλβίνα Μέιτζορ (μια άλλη μαθήτρια της αδελφής Νικόλ) στο Lexus Song Quest (τότε Mobil Song Quest), τραγουδώντας μία άρια από την Τόσκα, ενώ το 1965 νίκησε στον ίδιο διαγωνισμό. Ως νικήτρια, κέρδισε μία υποτροφία για να σπουδάσει στο Λονδίνο.

Εμφανίσθηκε επίσης και τραγούδησε στη νεοζηλανδική κινηματογραφική μουσική κωμωδία του 1966 Don't Let It Get You. Το ίδιο έτος κέρδισε τον διαγωνισμό Melbourne Sun-Aria, τον οποίο επίσης είχε κερδίσει η Μέιτζορ το προηγούμενο έτος.

Το 1966 εγγράφηκε χωρίς να περάσει από ακρόαση στο «London Opera Centre», όπου είχε καθηγητές τη Βέρα Ρόζα και τον Τζέιμς Ρόμπερτσον.[20] Εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στη λυρική σκηνή ως η Δεύτερη Κυρία στον Μαγικό Αυλό, καθώς και σε παραστάσεις της όπερας Διδώ και Αινείας του Χένρι Πέρσελ τον Δεκέμβριο του 1968, στο Sadler's Wells Theatre. Μεγαλύτερο ρόλο (τον ομώνυμο) είχε στην όπερα Άννα Μπολένα του Ντονιτσέττι. Το 1969 της προσφέρθηκε ο ρόλος της Κόμισσας στους Γάμους του Φίγκαρο μετά από μία ακρόαση για την οποία ο μαέστρος Κόλιν Ντέιβις δήλωσε: «Δεν μπορούσα να πιστέψω στα αυτιά μου. Παρά το ότι έχω παραστεί σε χιλιάδες ακροάσεις, ήταν μια τόσο αφάνταστα όμορφη φωνή». Οι έπαινοι για τον ρόλο του Ιδαμάντη στον Ιδομενέα του Μότσαρτ οδήγησαν στην προσφορά ενός τριετούς συμβολαίου με τη Βασιλική Όπερα (Κόβεντ Γκάρντεν), όπου πρωτοεμφανίσθηκε ως Ξένια στον Μπορίς Γκοντούνοφ και ως Λουλουδοκόρη στον Πάρσιφαλ[26] το 1970.

Στο μεταξύ η φήμη της επιτυχίας της Τε Κανάουα έφθασε στον Τζων Κρόσμπυ της Όπερας του Σάντα Φε στο Νέο Μεξικό, που έσπευσε να εξασφαλίσει τη συμμετοχή της για το 15ο θερινό φεστιβάλ της. Την έβαλε στον ρόλο της Κόμισσας στους Γάμους του Φίγκαρο, με πρώτη εμφάνιση στις 30 Ιουλίου 1971. Εκεί έπαιξε μαζί με τη Φρεντερίκα φον Στάντε και, όπως έγραψε η Έληνορ Σκοτ, «δύο νεοεμφανιζόμενες ήταν που άφησαν ζαλισμένο το ακροατήριο: Η Φρεντερίκα φον Στάντε στον ρόλο της Κερουμπίνο και η Τε Κανάουα στον ρόλο της Κόμισσας. Ο καθένας μπορούσε να αντιληφθεί αμέσως ότι επρόκειτο για εκπληκτικές φωνές. Η μετέπειτα πορεία τους έχει επιβεβαιώσει εκείνη την πρώτη εντύπωση".[27]

Την 1η Δεκεμβρίου 1971 στο Κόβεντ Γκάρντεν η Τε Κανάουα στον ιδιο ρόλο δημιούργησε παγκόσμια αίσθηση: «με την άρια «Porgi amor» η Κίρι άφησε άφωνο το κοινό».[28] Επανέλαβε τον ρόλο στη Λυών και στο Σαν Φρανσίσκο το φθινόπωρο του 1972. Η πρώτη ερμηνεία της στη Μετροπόλιταν Όπερα, το 1974, ήταν στον ρόλο της Δυσδαιμόνας στον Οθέλο του Βέρντι και έγινε με ειδοποίηση της τελευταίας στιγμής, καθώς αντικατέστησε την Τερέζα Στράτας που είχε αρρωστήσει. Το 1982 έδωσε τις μοναδικές της παραστάσεις στον ρόλο της Τόσκα, στο Παρίσι.

Πλέον όλες οι μεγάλες λυρικές σκηνές ήταν ανοικτές για την Κίρι Τε Κανάουα, που τραγούδησε στην Όπερα του Παρισιού, στην Κρατική όπερα της Βιέννης, στη Σκάλα του Μιλάνου, και βέβαια στην Όπερα του Σίδνεϋ. Από ρόλους, προσέθεσε στο ρεπερτόριό της τους μοτσαρτικούς της Δόνα Ελβίρα, Παμίνα και Φιορντιλίτζι σε ρόλους της ιταλικής όπερας όπως της Μιμί στη Λα Μποέμ. Το 1979 εμφανίσθηκε και πάλι στον κινηματογράφο, παίζοντας τη Δόνα Ελβίρα στην κινηματογραφική μεταφορά του Ντον Τζοβάνι από τον Τζόζεφ Λόουζυ. Είχε πιθανώς το μέγιστο ακροατήριό της το 1981, όταν περίπου 600 εκατομμύρια άνθρωποι την άκουσαν και την είδαν να τραγουδά το «Let the bright Seraphim» από το ορατόριο Σαμψών του Χαίντελ στους γάμους του Πρίγκιπα Καρόλου και της Νταϊάνα.[29]

Το 1984 ο Λέοναρντ Μπερνστάιν αποφάσισε να επανηχογραφήσει το μιούζικαλ Γουέστ Σάιντ Στόρι , διευθύνοντας την ορχήστρα για τη δική του μουσική για πρώτη φορά. Αυτή η εκδοχή, που είναι γενικώς γνωστή ως «οπερατική» ηχογραφήθηκε με την Τε Κανάουα στον ρόλο της Μαρίας, τον Χοσέ Καρρέρας στον ρόλο του Τόνυ, την Τατιάνα Τροϊάνος ως Ανίτα και τη Μέριλυν Χορν ως τη φωνή που τραγουδά το «Somewhere». Η Τε Κανάουα ήταν η πρώτη που έσπευσε να συμμετάσχει στην εκδοχή, δηλώνοντας: «Δεν μπορούσα να το πιστέψω... Αυτή ήταν μουσική με την οποία είχα μεγαλώσει, μουσική που ανέκαθεν ήθελα να τραγουδήσω».[30] Ο δίσκος κέρδισε ένα Βραβείο Γκράμι για τον καλύτερο δίσκο μιούζικαλ το 1985, ενώ η διαδικασία της ηχογραφήσεως κινηματογραφήθηκε ως ντοκιμαντέρ.[31]

Η Τε Κανάουα είχε μια ιδιαίτερη προτίμηση για τις ηρωίδες του Ρίχαρντ Στράους, από τότε που πρωτοτραγούδησε τον ρόλο της Αραμπέλα το 1977, ακολουθούμενο από τους ρόλους της Μαρσαλίνας στο Der Rosenkavalier και της Κόμισσας στο Καπρίτσιο.

Μετά το 2000 οι εμφανίσεις της σε όπερες άρχισαν να αραιώνουν σταδιακά, ενώ παρέμεινε δραστήρια ως ερμηνεύτρια σε συναυλίες. Τον Απρίλιο του 2010, τραγούδησε τον ρόλο της Μαρσαλίνας σε δύο παραστάσεις στην Όπερα της Κολωνίας, στη Γερμανία. Το ίδιο έτος έπαιξε μόνο τα ρετσιτατίβα του ρόλου της Δούκισσας του Κράκενθορπ στην όπερα La fille du régiment του Ντονιτσέτι στη Μετροπόλιταν Όπερα και τραγούδησε ένα τάγκο. Επανέλαβε αυτόν τον ρόλο στη Βιέννη το 2013 και στο Κόβεντ Γκάρντεν το 2014 εορτάζοντας τα εβδομηκοστά της γενέθλια. Τον Οκτώβριο του 2013 εμφανίσθηκε στον ρόλο της ιστορικής σοπράνο Νέλι Μέλμπα στην τηλεοπτική σειρά Downton Abbey.[32]

Η τελευταία δημόσια ερμηνεία της ήταν στο Μπαλαράτ της Αυστραλίας τον Οκτώβριο του 2016.

Τιμητικές διακρίσεις

Επεξεργασία

Η Κίρι Τε Κανάουα τιμήθηκε με το παράσημο της Dame Commander of the Order of the British Empire (DBE) το 1982 «για υπηρεσίες προς την όπερα».[33] Το 1995 πήρε και το ανώτατο παράσημο της Νέας Ζηλανδίας, το Τάγμα της Νέας Ζηλανδίας[34], ενώ είχε δεχθεί ήδη αντίστοιχη τιμή το 1990 από την Αυστραλία (Honorary Companion of the Order of Australia).[35]

Το 2018 ανακηρύχθηκε μέλος του Τάγματος των Συνοδών της Τιμής (CH) για υπηρεσίες προς τη μουσική[36] και της απονεμήθηκε το αντίστοιχο παράσημο από τον πρίγκιπα Κάρολο σε τελετή στο Ανάκτορο του Μπάκινγχαμ.[37]

Τον Νοέμβριο του 2019 το θέατρο ASB στο Κέντρο Αοτέα, στην Πόλη του Ώκλαντ, μετονομάσθηκε σε «Θέατρο Κίρι Τε Κανάουα» σε αναγνώριση του έργου της Τε Κανάουα στο παγκόσμιο λυρικό θέατρο και με αφορμή τα 75α γενέθλιά της.[38] Η σοπράνο αποκάλυψε μία πλάκα με τη νέα ονομασία πριν λάβει χώρα ένα «γκαλά» προς τιμή της.[39]

Επιλέχθηκε ως «Καλλιτέχνης του έτους» από το Gramophone Magazine[40] το 1982. Στις 10 Ιουνίου 2008 τιμήθηκε με το Βραβείο Έντισον για την κλασική μουσική στη Χάγη της Ολλανδίας.

Η Κίρι Τε Κανάουα έχει αναγορευθεί επίτιμη διδάκτορας από αρκετά Βρετανικά πανεπιστήμια, καθώς και από τα Πανεπιστήμια του Σικάγου, του Ώκλαντ και του Γουαϊκάτο. Επιπλέον είναι επίτιμη εταίρος του Κολεγίου Σόμερβιλ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Κολεγίου Γούλφσον του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

Το ίδρυμα και το βραβείο

Επεξεργασία

Η Κίρι Τε Κανάουα ίδρυσε το 2004 το «Ίδρυμα Κίρι Τε Κανάουα» με το όραμα «ταλαντούχοι νέοι και νέες με πλήρη αφιέρωση στο τραγούδι ή τη μουσική να έχουν ακριβοδίκαιη στήριξη για να υποβοηθηθούν στην πραγματοποίηση των ονείρων τους».[41] Το ίδρυμα παρέχει υποτροφίες σε τραγουδιστές/τραγουδίστριες και μουσικούς που έχουν υπηκοότητα Νέας Ζηλανδίας.

Τον Ιανουάριο του 2010 η Τε Κανάουα και το BBC Radio 2 ανέλαβαν μια πρωτοβουλία για να βρεθεί ένας ταλαντούχος τραγουδιστής ή τραγουδίστρια της όπερας: τον «Διαγωνισμό Βραβείου BBC Radio 2 Kiri».[42] Μετά από ακροάσεις ανά περιφέρεια άνω των 600 επίδοξων αοιδών, 40 από αυτούς προσκλήθηκαν να παρακολουθήσουν μαθήματα στο Λονδίνο με την Τε Κανάουα, τη μεσόφωνο Ανν Χάουελς και τον διευθυντή ορχήστρας Ρόμπιν Στέιπλτον. Μετά από τα μαθήματα επιλέχθηκαν 15 πρόσωπα για τους ημιτελικούς, που μεταδόθηκαν σε 5 συνεχείς Παρασκευές από το BBC Radio 2 με συμμετοχή της Ορχήστρας Συναυλιών του BBC. Οι ερμηνείες τους κρίθηκαν από τους Τε Κανάουα, Χάουελς, Στέιπλτον και τον σκηνοθέτη όπερας Τζων Κόουξ.

Πέντε καλλιτέχνες πέρασαν στον τελικό, που έγινε στις 3 Σεπτεμβρίου 2010. Η νικήτρια, η 35χρονη Σκωτσέζα σοπράνο Σούνα Σκοτ Σένταλ, τραγούδησε μαζί με την Κίρι και τον Χοσέ Καρρέρας στο The Proms, στο Χάιντ Παρκ του Λονδίνου.

Επιλεγμένη δισκογραφία

Επεξεργασία
  • 1971 - Βέρντι: Ριγκολέττο, στον ρόλο της κόμισσας Τσεπράνο, ηχογράφηση σε στούντιο με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου υπό τη διεύθυνση του Ρίτσαρντ Μπόνυνγκ
  • 1972 – Μότσαρτ: Exsultate Jubilate, Συμφωνική Ορχήστρα και χορωδία του Λονδίνου (επανεκδ. 1986)
  • 1972 – Μότσαρτ: Ντον Τζοβάννι, στον ρόλο της Δόνα Ελβίρα με τη Χορωδία και ορχήστρα του Covent Garden
  • 1973 – Μότσαρτ: Μεγάλη Λειτουργία σε ντο μινόρε, με την Ileana Cotubas και τη New Philharmonia Orchestra
  • 1975 – Μπιζέ: Κάρμεν, στον ρόλο της Μικαέλα με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου
  • 1976 – Μότσαρτ: Le nozze di Figaro, στον ρόλο της κοντέσσας Αλμαβίβα με τη Φιλαρμονική της Βιέννης (& DVD)
  • 1979 – Μπραμς: Γερμανικό Ρέκβιεμ (παραλλαγές σε ένα θέμα του Χάιντν), Συμφωνική Ορχήστρα & χορωδία του Σικάγου
  • 1981 – Τζον Γκέι: Η όπερα του ζητιάνου, στον ρόλο της Πόλυ
  • 1981 – Mozart Concert Arias, με την Ορχήστρα Δωματίου της Βιέννης
  • 1983 – Verdi & Puccini, με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου
  • 1984 – Come to the Fair – Folk Songs & Ballads
  • 1984 – Πουτσίνι: Τόσκα, στον ρόλο της Φλόρια Τόσκα
  • 1984 – Ave Maria, συλλογή γνωστών θρησκευτικών ασμάτων με την Αγγλική Ορχήστρα Δωματίου και τη Χορωδία του Καθεδρικού του Αγίου Παύλου Λονδίνου
  • 1984 – A Portrait of Kiri Te Kanawa
  • 1985 – Χαίντελ: Μεσσίας, με τη Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία του Σικάγου
  • 1985 – Λέοναρντ Μπερνστάιν: West Side Story, στον ρόλο της Μαρίας με τον Χοσέ Καρρέρας ως Τόνυ και τον Μπερνστάιν στη διεύθυνση ορχήστρας και χορωδίας
  • 1986 – Ρίχαρντ Στράους: Αραμπέλα, με τη Χορωδία και ορχήστρα του Covent Garden
  • 1986 – Γκουνώ: Φάουστ, στον ρόλο της Μαργαρίτας με τη Συμφωνική Ορχήστρα και χορωδία της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας
  • 1986 – Ρότζερς και Χάμερστην: South Pacific (μιούζικαλ), με τους Μάντυ Πατίνκιν, Χοσέ Καρρέρας και Σάρα Βώαν
  • 1986 – Christmas with Kiri, με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα & χορωδία του Λονδίνου
  • 1987 – Πουτσίνι: Μανόν Λεσκώ, Δημοτικό Θέατρο της Μπολόνια
  • 1987 – Alan Jay Lerner & Fritz Loewe: Ωραία μου Κυρία, στον ρόλο της Ελάιζα Ντούλιτλ, με τον Τζέρεμι Άιρονς ως καθηγητή Χίγκινς
  • 1987 – Kiri Sings Gershwin, συλλογή τραγουδιών του Τζορτζ Γκέρσουιν με τη «New Princess Theater Orchestra»
  • 1987 – Μπετόβεν: 9η Συμφωνία, Hamari, Burrows, Holl, Συμφωνική Ορχήστρα & Χορωδία του Λονδίνου
  • 1988 – Μπαχ: Τα κατά Ματθαίον Πάθη, Συμφωνική Ορχήστρα του Σικάγου
  • 1989 – Βέρντι: Σιμόν Μποκανέγκρα, στον ρόλο της Αμέλια Γκριμάλντι, ηχογράφηση σε στούντιο με την ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου
  • 1990 – Γιόχαν Στράους: Η νυχτερίδα, στον ρόλο της Ροζαλίντα με την Κρατική Όπερα της Βιέννης
  • 1990 – Ρίχαρντ Στράους: Der Rosenkavalier, στον ρόλο της Μαρσαλίνας με την Όπερα της Δρέσδης
  • 1990 – Italian Opera Arias, με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου
  • 1991 – Ρίχαρντ Στράους: Τέσσερα τελευταία τραγούδια (και άλλα τραγούδια), με τη Φιλαρμονική της Βιέννης
  • 1992 – Τσαϊκόφσκι: Ευγένιος Ονέγκιν, στον ρόλο της Τατιάνα, Εθνική Όπερα της Ουαλίας
  • 1992 – Βέρντι: Τραβιάτα, στον ρόλο της Βιολέτας, στο Φεστιβάλ Maggio Musicale Fiorentino με διεύθυνση του Ζούμπιν Μέτα
  • 1992 – Kiri Sidetracks: The Jazz Album
  • 1993 – Βάγκνερ: Τανχόυζερ, στον ρόλο της Ελισάβετ με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου και τους Ambrosian Singers
  • 1994 – Πουτσίνι: Λα Μποέμ, στον ρόλο της Μιμί με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου
  • 1994 – The Sorceress, άριες από όπερες του Χαίντελ
  • 1995 – Christmas with Kiri Te Kanawa: Carols from Coventry Cathedral
  • 1996 – Ρίχαρντ Στράους: Καπρίτσιο, στον ρόλο της Κόμισσας με τη Φιλαρμονική της Βιέννης
  • 1996 – Σούμπερτ: Λήντερ
  • 1997 – Sole et amore – Puccini Arias, με την Ορχήστρα της Εθνικής Όπερας της Λυών
  • 1999 – Maori Songs, με την ορχήστρα της Air New Zealand
  • 2004 – Dame Kiri Te Kanawa & Friends: The Gala Concert
  • 2005 – The Best of Kiri Te Kanawa [20th Century Masters – The Millennium Collection]


Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w67w703z. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Kiri-Te-Kanawa. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ (Αγγλικά) Carnegie Hall linked open data. Ιουνίου 2017. 32997. Ανακτήθηκε στις 2  Μαΐου 2022.
  5. ↑ CONOR.SI. 18728803.
  6. ↑ 6,0 6,1 www.pressreader.com/new-zealand/weekend-herald/20170916/281831463902644.
  7. ↑ «The London Gazette». (Βρετανικά αγγλικά) The London Gazette 49010. 11  Ιουνίου 1982. σελ. 39.
  8. ↑ (Αγγλικά) Australian Honours Search Facility. 870099.
  9. ↑ www.rcm.ac.uk/about/historyofthercm/honoursandfellowships/NEW%20Honorary%20Doctorate%20List%20(2019).pdf.
  10. ↑ www.creativenz.govt.nz/results-of-our-work/award-winners/te-waka-toi-awards.
  11. ↑ https://www.ukwhoswho.com/view/10.1093/ww/9780199540884.001.0001/ww-9780199540884-e-37222/version/11
  12. ↑ «Kiri Te Kanawa sails at Ravinia». Chicago Tribune. 30 Ιουλίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2012. 
  13. ↑ «Profile: Tonight she sings for Britain: Kiri Te Kanawa, most beloved». 12 Σεπτεμβρίου 1992. 
  14. ↑ «Nostalgia flows freely as beloved diva charms fans at Ravinia. But don't call it a farewell». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2020. 
  15. ↑ «Kiri Te Kanawa» του J.B. Steane, ανακτ. 6 Ιανουαρίου 2009
  16. ↑ «Matt Thomas: «Dame Kiri Te Kanawa on coaching young singers»». Walesonline.co.uk. 8 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2009. 
  17. ↑ «Concert announcement». voicefm.com.au. [νεκρός σύνδεσμος]
  18. ↑ «Story: Kōhere, Hēnare Mōkena». teara.govt.nz. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2022. 
  19. ↑ «Story: Kōhere, Rēweti Tūhorouta». teara.govt.nz. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2022. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Jenkins & d'Antal 1998.
  21. ↑ Au Yong Chee Tuck (2018). We Were Born on the Same Day. Partridge Publishing. σελ. Παράρτημα II. 
  22. ↑ «Kiri: the unsung story». Independent. 16 Νοεμβρίου 1998. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2022. 
  23. ↑ Fingleton 1982, σελ. 21.
  24. ↑ Rubin, Stephen E. (1974-03-03). «Kiri Did It All with a Bit of Maori Pride; About Kiri Te Kanawa». The New York Times: σελ. AL 15. «We met on a blind date in London and wed about six weeks later.» 
  25. ↑ Billen, Andrew (16 Μαΐου 2006). «A most undramatic exit for a prima donna». The Times. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2009. [νεκρός σύνδεσμος]
  26. ↑ Gilbert & Shir 2003.
  27. ↑ Scott 1976.
  28. ↑ Lebrecht 2000.
  29. ↑ «Famed soprano Dame Kiri Te Kanawa is coming to Manila». BusinessWorld: σελ. 1. 2000-09-27. 
  30. ↑ Rockwell, John (1984-09-07). «New Recording of West Side Story». The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1984/09/07/theater/new-recording-of-west-side-story.html. Ανακτήθηκε στις 2017-09-15. 
  31. ↑ «The Making of West Side Story». www.classicstoday.com. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2017. 
  32. ↑ Christiansen, Rupert (2013-10-07). «How Downton Abbey got Nellie Melba all wrong». The Daily Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/downton-abbey/10360164/How-Downton-Abbey-got-Nellie-Melba-all-wrong.html. Ανακτήθηκε στις 2019-09-07. 
  33. ↑ «New Year Honours 1982» (24/6/1982), New Zealand Gazette νο. 1995.
  34. ↑ «The Queen's Birthday Honours 1995» (23 Ιουνίου 1996), New Zealand Gazette νο. 1759.
  35. ↑ «Citation of Dame Kiri Te Kanawa». It's an Honour. The Commonwealth Government of Australia. 26 Ιανουαρίου 1990. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2013. 
  36. ↑ London Gazette, 8 Ιουνίου 2018, σελ. B24
  37. ↑ «Dame Kiri Te Kanawa receives top honour award at Buckingham Palace». The New Zealand Herald. 2018-12-21. https://www.nzherald.co.nz/entertainment/news/article.cfm?c_id=1501119&objectid=12180811. 
  38. ↑ «Aotea Centre theatre to be named after Dame Kiri Te Kanawa». Radio New Zealand. 2019-08-21. https://www.rnz.co.nz/concert/programmes/upbeat/audio/2018709695/aotea-centre-asb-theatre-to-be-renamed-after-dame-kiri-te-kanawa. Ανακτήθηκε στις 2019-11-19. 
  39. ↑ «ASB Aotea Centre is being renamed after Dame Kiri Te Kanawa». NZ Herald. 2019-11-19. https://www.nzherald.co.nz/nz/news/article.cfm?c_id=1&objectid=12286348. 
  40. ↑ «Kiri te Kanawa: Artist of the Year 1992». classicfm.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2020. 
  41. ↑ «Statement of Mission and Vision». Kiri Te Kanawa Foundation. 13 Μαρτίου 2007. 
  42. ↑ «The BBC Radio 2 Kiri Prize». BBC Radio 2. 3 Σεπτεμβρίου 2010. 

Πηγές

Επεξεργασία

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Κίρι_Τε_Κανάουα&oldid=10821449"