Ιωάννης Β΄ Καζίμιρ της Πολωνίας

Ο Ιωάννης Β΄ Καζιμίρ Βάσα (Jan II Kazimierz Waza, 22 Μαρτίου 1609 - 16 Δεκεμβρίου 1672) ήταν βασιλιάς της Πολωνίας και του μεγάλου δουκάτου της Λιθουανίας κατά τη διάρκεια της εποχής της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, δούκας του Οπόλε στη Άνω Σιλεσία και τιμητικός βασιλιάς της Σουηδίας 1648-1660. Οι γονείς του ήταν ο Σιγισμούνδος Γ΄ της Πολωνίας και η Κωνσταντία των Αψβούργων, κόρη του Καρόλου Β΄ αρχιδούκα της Έσω Αυστρίας. Ο μεγαλύτερος αδελφός του, και προκάτοχος στο θρόνο, ήταν ο Βλαδίσλαος Δ΄ της Πολωνίας.

Ιωάννης Β΄ Καζιμίρ
Βασιλιάς της Πολωνίας Μέγας Δούκας της Λιθουανίας
Περίοδος	20 Νοεμβρίου 1648 - 16 Σεπτεμβρίου 1668
Στέψη	17 Ιανουαρίου 1649
Προκάτοχος	Βλαδίσλαος Δ΄ της Πολωνίας
Διάδοχος	Μιχαήλ Κορύμπουτ Βισνιοβιέτσκι
Γέννηση	22 Μαρτίου 1609 Κρακοβία, Πολωνία
Θάνατος	16 Δεκεμβρίου 1672 (63 ετών) Νεβέρ, Γαλλία
Τόπος ταφής	Καθεδρικός Ναός της Κρακοβίας
Σύζυγος	Μαρία Λουίζα Γκοντζάγκα Κλωντίν-Φρανσουάζ Μινιό
Οίκος	Οίκος των Βάσα
Πατέρας	Σιγισμούνδος Γ΄ της Πολωνίας
Μητέρα	Κωνσταντία της Αυστρίας
Θρησκεία	Καθολική Εκκλησία
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Το 1638 επιβιβάστηκε στη Γένοβα για την Ισπανία με σκοπό να διαπραγματευτεί έναν συνασπισμό με τον Φίλιππο Δ΄ της Ισπανίας κατά της Γαλλίας, αλλά όταν ναυάγησε στις ακτές της Προβηγκίας, συνελήφθη και με εντολή του καρδινάλιου Ρισελιέ φυλακίστηκε στο Βενσέν, όπου παρέμεινε δύο χρόνια, και ελευθερώθηκε μόνο με την υπόσχεση του αδελφού του, βασιλιά της Πολωνίας, πως δεν θα εξαπολύσει ποτέ πόλεμο εναντίον της Γαλλίας. Στη συνέχεια ταξίδεψε σε διάφορες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, εντάχθηκε στην Εταιρία του Ιησού στη Ρώμη, έγινε καρδινάλιος από τον Πάπα Ιννοκέντιο Ι΄, ωστόσο, μετά την επιστροφή του στην Πολωνία έγινε και πάλι απλός λαϊκός και, αφού διαδέχθηκε τον αδελφό του το 1648, παντρεύτηκε την χήρα του, βασίλισσα Μαρία Λουίζα Γκονζάγκα. Η βασιλεία του ξεκίνησε εν μέσω της σύγχυσης και των καταστροφών που προκλήθηκαν από τη μεγάλη εξέγερση των Κοζάκων υπό τον Μπογκντάν Χμελνίτσκι, ο οποίος είχε προχωρήσει στην ίδια την καρδιά της Πολωνίας. Η εξουσία του βασιλιά είχε απογυμνωθεί όλων σχεδόν των προνομίων της από την αυξανόμενη επιρροή των ευγενών.

Η Ρωσία και η Σουηδία, που ήταν από καιρό ενεργοί εχθροί της Πολωνίας, επωφελήθηκαν από την κατάσταση και ανανέωσαν τις επιθέσεις τους. Ο Γεώργιος Γ΄ Ρακόζυ της Τρανσυλβανίας επίσης εισέβαλε στο πολωνικό έδαφος, ενώ οι συγκλίσεις τη Πολωνικής Δίαιτας διαλύονταν από την κατάχρηση του βέτο. Ο Κάρολος Ι΄ Γουσταύος της Σουηδίας προήλασε θριαμβευτικά στη χώρα και κατέλαβε την Κρακοβία (1655), ενώ ο Ιωάννης Β΄ Καζιμίρ κατέφυγε στην Σιλεσία. Ωστόσο, πριν την πόλη Τσεστοχόβα οι Σουηδοί αναχαιτίστηκαν απροσδόκητα από έναν συνασπισμό ευγενών που διαμορφώθηκε εναντίον όλων των εχθρών της χώρας και ο Στέφαν Τσαρνιέτσκι πέτυχε μία σειρά από νίκες εναντίον των Σουηδών, Τρανσυλβανών, Κοζάκων και Ρώσων. Οι πόλεμοι με τους Σουηδούς και τους Ρώσους τερματίστηκαν με συνθήκες που περιελάμβαναν σημαντικές εκχωρήσεις των επαρχιών στη Βαλτική και τον Δνείπερο εκ μέρους της Πολωνίας, η οποία έχασε επίσης την επιρροή της επί των Κοζάκων, που τέθηκαν υπό την προστασία του τσάρου. Κατά τη διάρκεια αυτών των μακρών διαταραχών ο Ιωάννης Β΄ Καζιμίρ, αν και αδύναμος και με ειρηνική διάθεση, απέδειξε συχνά τον πατριωτισμό και την ανδρεία του.

Οι δολοπλοκίες της συζύγου του υπέρ του Ερρίκου Γ΄ του Κοντέ, γιο του πρίγκιπα του Κοντέ, ως διαδόχου του θρόνου, επέφεραν εξέγερση υπό τον Λουμπομίρσκι και έναν αιματηρό, αν και σύντομο, εμφύλιο πόλεμο, γεγονός που οδήγησε τον βασιλιά στην απόφασή του να παραιτηθεί από το στέμμα του στη Δίαιτα της Βαρσοβίας στις 16 Σεπτεμβρίου του 1668. Το επόμενο έτος αποσύρθηκε στη Γαλλία, όπου αντιμετωπίστηκε φιλόξενα από τον Λουδοβίκο ΙΔ΄. Η σύζυγός του είχε πεθάνει άτεκνη πριν από την παραίτησή του.

Η βασιλεία του Ιωάννη Β΄ Καζιμίρ ήταν μία από τις πιο καταστροφικές στην ιστορία της Πολωνίας, της οποίας το διαμελισμό από τους οίκους της Μόσχας, του Βρανδεμβούργου και των Αψβούργων, που έλαβε χώρα 100 χρόνια μετά τον θάνατό του, είχε προβλέψει σε μία αλησμόνητη ομιλία του στη Δίαιτα του 1661.

Συνδεόμενος με τους Αψβούργους ηγέτες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ήταν ο τρίτος και τελευταίος μονάρχης στον θρόνο της Πολωνίας από τον Οίκο των Βάσα. Ήταν ο τελευταίος κυβερνήτης της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, που είχε εξ αίματος συγγένεια με τον Οίκο των Γιαγκελλόνων.

Βασιλικοί τίτλοι

• Επίσημοι τίτλοι στη λατινική γλώσσα: Ioannes Casimirus, Dei Gratia rex Poloniae, magnus dux Lithuaniae, Russie, Prussiae, Masoviae, Samogitiae, Livoniae, Smolenscie, Severiae, Czernichoviaeque; nec non-Suecorum, Gothorum, Vandalorumque haereditarius rex, κ.λπ.

Οικογένεια

Με τη Μαρία-Λουίζα Γκοντζάγκα, κόρη του Καρόλου Α΄ δούκα της Μάντουα & του Μομφερράτου, είχε τέκνα:

• Ιωάννης-Σιγισμούνδος 1652, Μαρία-Άννα 1650-1651, απεβίωσαν νήπια.

Λίγες εβδομάδες πριν αποβιώσει, έκανε ένα μοργανατικό γάμο με τη Κλωντίν-Φρανσουάζ Μινιό, αφήνοντάς της την τεράστια περιουσία του. είχε τέκνο:

• Μαρία-Αικατερίνη 1670-μετά το 1672.

Πηγές

• Jan II Kazimierz Waza, Polski Słownik Biograficzny, Tom X, 1964, p. 410
• http://www.szlachta.internetdsl.pl/krolowie/kazimierz.htm
• http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/268181,1,wladca-co-kaprysil.read
• http://dampol.republika.pl/jan_kazimierz.htm Αρχειοθετήθηκε 2014-10-21 στο Wayback Machine.
• http://www.britannica.com/EBchecked/topic/466681/Poland/28189/John-II-Casimir-Vasa
• Lileyko Jerzy, Vademecum Zamku Warszawskiego, Warszawa, 1980. ISBN 83-223-1818-9 p. 129