Βικιπαίδεια

Ζαν-Λυκ Γκοντάρ

Γαλλο-Ελβετός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και κριτικός κινηματογράφου

Ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ (Jean-Luc Godard, 3 Δεκεμβρίου 1930 – 13 Σεπτεμβρίου 2022) ήταν Γάλλος σκηνοθέτης, σεναριογράφος, ηθοποιός και κριτικός κινηματογράφου. Το όνομά του ταυτίζεται συχνά με τη νουβέλ βαγκ, ίσως το πιο σημαντικό κίνημα στην ιστορία του κινηματογράφου, καθώς υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους της[32], αλλά η καριέρα του επεκτείνεται πέρα από αυτήν την περίοδο, έχοντας σκηνοθετήσει πάνω από 100 ταινίες συνολικά.

Ζαν-Λικ Γκοντάρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jean-Luc Godard (Γαλλικά)
Γέννηση3  Δεκεμβρίου 1930[1][2][3]
7ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού[4]
Θάνατος13  Σεπτεμβρίου 2022[5][6][7]
Rolle[7][8][9]
Συνθήκες θανάτουΕυθανασία[10] και υποβοηθούμενη αυτοκτονία[10]
ΨευδώνυμοHans Lucas
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία[11][12][13]
Ελβετία (από 1953)[14][15][13]
Ύψος1,7 m Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[16][17]
Αγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου[18]
ΕργοδότηςCahiers du cinéma
ΑντιπρόσωποςElectronic Arts Intermix[19]
Αξιοσημείωτο έργοΜε κομμένη την ανάσα[20]
Η περιφρόνηση[20]
Ο τρελός Πιερρό[20]
Every Man for Himself
Le Petit Soldat[20]
Περίοδος ακμής1954 - 2022
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑν Βιαζέμσκι (1967–1970)[21]
Αν-Μαρί Μιεβίλ (1971–2022)
Άννα Καρίνα (1961–1967)[21]
ΓονείςPaul Godard[22] και Odile Monod[22]
ΣυγγενείςMaximilien Vox (θείος)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςβραβείο Τέοντορ Βισενγκρούντ-Αντόρνο (1995)
Αυτοκρατορικό βραβείο (2002)[23]
Βραβείο Σάδερλαντ (1965)
Χρυσός Λέων (1983)
τιμητικό βραβείο Σεζάρ (1987)[24]
βραβείο Λουί Ντελούκ (1987)
τιμητικό βραβείο Σεζάρ (1998)[24]
Τιμητικό Όσκαρ (2010)[25]
Βραβείο Κριτικής Επιτροπής (Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών) (2014)[26]
Χρυσή Άρκτος (1965)[27]
Leopard of Honour (1995)
βραβείο Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου Συνολικής προσφοράς (2007)[28]
Αργυρή Άρκτος καλύτερου σκηνοθέτη (1960)[29]
Αργυρός Λέων (1962)
Golden Lion for Lifetime Achievement (1982)
Χρυσός Φοίνικας (2018)[30]
Silver Bear for Outstanding Artistic Contribution (1961)[31]
Αργυρή Άρκτος
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γκοντάρ ήταν μέλος μιας ομάδας ταινιοκριτικών του περιοδικού Cahiers du Cinema, οι οποίοι αποφάσισαν να φτιάξουν δικές τους ταινίες και να φέρουν μια επανάσταση στο μέσο, διότι ήταν δυσαρεστημένοι με την ποιότητα του Γαλλικού Κινηματογράφου εκείνη την εποχή. Αυτή η ομάδα ήταν η βάση της Νουβέλ Βαγκ. Το 1968, ο Γκοντάρ εγκατέλειψε τη Νουβέλ Βαγκ και ίδρυσε μαζί με τον Jean-Pierre Gorin την κινηματογραφική ομάδα Dziga Vertov Group, ονομασμένη από τον γνωστό Σοβιετικό σκηνοθέτη. Επρόκειτο για μια ομάδα πολιτικά ενεργών σκηνοθετών οι οποίοι ομαδικά και ανώνυμα δημιουργούσαν πειραματικές και πολιτικές ταινίες οι οποίες υποστήριζαν κινήματα όπως ο Μαοϊσμός και ο Μαρξισμός.

Το έργο του

Επεξεργασία

Όπως και οι σύγχρονοί του σκηνοθέτες της νουβέλ βαγκ, ο Γκοντάρ επέκρινε το κυρίαρχο ρεύμα του γαλλικού κινηματογράφου για "Παράδοση στην Ποιότητα"[32], το οποίο "έδινε περισσότερο βάση στη τέχνη παρά στη καινοτομία, έδινε προνόμια σε καταξιωμένους σκηνοθέτες παρά στους νέους, και προτιμούσε τα σπουδαία έργα του παρελθόντος παρά τον πειραματισμό".[33] Για να αμφισβητήσει αυτή την παράδοση, άρχισε μαζί με ομοϊδεάτες του κριτικούς, να σκηνοθετούν τις δικές τους ταινίες.[32] Πολλές ταινίες του Γκοντάρ αμφισβητούν και τους κώδικες του παραδοσιακού Χόλυγουντ μαζί με αυτές του Γαλλικού κινηματογράφου.[34] Αρκετές του ταινίες εκφράζουν τις ακροαριστερές πολιτικές του απόψεις.[35] [36][37][38] Οι ταινίες του επίσης καταδεικνύουν τη γνώση του για την ιστορία του κινηματογράφου μέσω των αναφορών του σε παλαιότερες ταινίες. Επιπλέον οι ταινίες του Γκοντάρ συχνά αναφέρονται στον υπαρξισμό, μιας και ήταν μανιώδης αναγνώστης του υπαρξισμού και της Μαρξιστικής φιλοσοφίας.[39] Η ριζοσπαστική του προσέγγιση στους κινηματογραφικούς κώδικες, στην πολιτική και τη φιλοσοφία, τον κατατάσσουν ως σκηνοθέτη με τη μεγαλύτερη επιρροή στο γαλλικό νουβέλ βαγκ.

Το 2002 σε ψηφοφορία κριτικών του κινηματογραφικού περιοδικού Sight & Sound, του βρετανικού ινστιτούτου κινηματογράφου (BFI), κατετάγη τρίτος ανάμεσα στους δέκα καλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών.[40] Δέκα χρόνια αργότερα, το Sight & Sound ονόμασε την ταινία του Με Κομμένη Την Ανάσα την 13η καλύτερη ταινία όλων των εποχών. Στην ίδια ψηφοφορία, τρεις άλλες ταινίες του συμπεριλήφθηκαν στην λίστα των 50 καλύτερων ταινιών. Αυτές ήταν Η Περιφρόνηση, Ο Τρελός Πιερό και το Histoire(s) du Cinema. Λέγεται ότι έχει δημιουργήσει ένα από τα μεγαλύτερα σώματα κριτικής ανάλυσης από οποιονδήποτε άλλο σκηνοθέτη μέχρι τα μέσα του εικοστού αιώνα.[41] Το 2010 βραβεύτηκε με το Τιμητικό Όσκαρ, αλλά δεν παρέστη στην τελετή απονομής των βραβείων.[42] Οι ταινίες του Γκοντάρ ενέπνευσαν πολλούς σκηνοθέτες, συμπεριλαμβανομένων των Μάρτιν Σκορσέζε, Κουέντιν Ταραντίνο, Στίβεν Σόντερμπεργκ[43] και Πιερ Πάολο Παζολίνι[44]. Το 2015 κέρδισε για πρώτη φορά στην καριέρα του βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ των Καννών, το οποίο μοιράστηκε μαζί με ακόμα μία ταινία.[45] To 2018 η ταινία του Le Livre d'Image κέρδισε το πρώτο βραβείο Ειδικού Χρυσού Φοίνικα.

Επιλεγμένη φιλμογραφία

Επεξεργασία
Έτος Μεταφρασμένος τίτλος Αυθεντικός τίτλος
1960[46] Με κομμένη την ανάσα À bout de souffle
1961 Η Κυρία Θέλει Έρωτα Une Femme Est Une Femme
1962[47] Ζούσε τη ζωή της Vivre sa vie
1963[48] Οι καραμπινιέροι Les Carabiniers
1963[49] Ο μικρός στρατιώτης Le petit soldat
1963[50] Η περιφρόνηση Le Mépris
1964 Bande à part Bande à part
1965[51] Αλφαβίλ Alphaville
Ο τρελός Πιερρό Pierrot le Fou
1966[52] Συνέβη στην Αμερική Made in U.S.A.
1967[53] 2 ή 3 πράγματα που ξέρω γι' αυτήν 2 ou 3 choses que je sais d'elle
Η κινέζα La Chinoise
Ένα Σαββατοκύριακο Week-end(Weekend)
1972[54] Όλα πάνε καλά Tout va bien
1980[55] Ο σώζων εαυτόν σωθήτω Sauve qui peut (la vie)
1983[56] Όνομα: Κάρμεν First name : Carmen
1985[57] Χαίρε Μαρία Je vous salue, Marie
1989 Histoire(s) du Cinéma Histoire(s) du Cinéma
1993 Χαίρε Σαράγεβο Je vous salue, Sarajevo
2000 Για την αρχή του 21ου αιώνα De l'origine du XXIe siècle
2001[58] Η ελεγεία ενός έρωτα Éloge de l'amour
Στο Σκοτάδι του Χρόνου Dans le noir du temps
2004[59] Η δική μας μουσική Notre musique
2010[60] Film Socialisme Film socialisme
2014[61] Αποχαιρετισμός στη γλώσσα Adieu au langage
2018 Το Βιβλίο της Εικόνας Le Livre d'Image

Πηγές

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jean-Luc-Godard. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6xd1qk1. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ www.sudoc.fr/251127591.
  5. ↑ www.liberation.fr/culture/cinema/mort-de-jean-luc-godard-histoire-du-cinema-20220913_4CZHL3TCIZELDKSELOABOVFREM/.
  6. ↑ «Jean-Luc Godard, giant of the French new wave, dies at 91». (Βρετανικά αγγλικά) The Guardian. Guardian Media Group. Ηνωμένο Βασίλειο. 13  Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 13  Σεπτεμβρίου 2022.
  7. ↑ 7,0 7,1 www.swissinfo.ch/fre/le-cinéaste-jean-luc-godard-est-décédé-à-l-âge-de-91-ans/47896180.
  8. ↑ www.rts.ch/info/culture/13380583-le-cineaste-francosuisse-jeanluc-godard-est-decede-a-lage-de-91-ans.html.
  9. ↑ «Luc Godard a eu recours au suicide assisté: «Il n’était pas malade, il était simplement épuisé»». Ανακτήθηκε στις 13  Σεπτεμβρίου 2022.
  10. ↑ 10,0 10,1 «Luc Godard a eu recours au suicide assisté: «Il n’était pas malade, il était simplement épuisé»». Ανακτήθηκε στις 13  Σεπτεμβρίου 2022.
  11. ↑ (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 32250. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  12. ↑ rkd.nl/nl/explore/artists/283427. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2021.
  13. ↑ 13,0 13,1 009170.
  14. ↑ www.telegraph.co.uk/culture/film/cannes-film-festival/7736026/Cannes-Film-Festival-2010-as-it-happened-day-six.html.
  15. ↑ film/2000/feb/11/culture.features.
  16. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11905213z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  17. ↑ CONOR.SI. 11204963.
  18. ↑ The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/36958. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  19. ↑ www.eai.org/artists/jean-luc-godard/titles. Ανακτήθηκε στις 16  Φεβρουαρίου 2019.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 13  Σεπτεμβρίου 2022.
  21. ↑ 21,0 21,1 p70307.htm#i703069. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  23. ↑ www.praemiumimperiale.org/en/laureate-en/laureates-en. Ανακτήθηκε στις 19  Μαρτίου 2022.
  24. ↑ 24,0 24,1 www.academie-cinema.org/palmares/.
  25. ↑ awardsdatabase.oscars.org/Search/Nominations?nominationId=10091&view=1-Nominee-Alpha.
  26. ↑ www.festival-cannes.com/fr/74-editions/retrospective/2014/palmares/competition-1.
  27. ↑ www.berlinale.de/en/archive/jahresarchive/1965/01_jahresblatt_1965/01_jahresblatt_1965.html.
  28. ↑ www.europeanfilmacademy.org/European-Film-Awards-Winners-2007.66.0.html. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2019.
  29. ↑ www.berlinale.de/en/archive/jahresarchive/1960/01_jahresblatt_1960/01_jahresblatt_1960.html.
  30. ↑ www.festival-cannes.com/fr/74-editions/retrospective/2018/palmares/competition-1.
  31. ↑ www.berlinale.de/en/archive/jahresarchive/1961/01_jahresblatt_1961/01_jahresblatt_1961.html.
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Grant 2007, Vol. 4, p. 235.
  33. ↑ Grant 2007, Vol. 2, p. 259.
  34. ↑ «Jean-Luc Godard». New Wave Film. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2013. 
  35. ↑ Grant 2007, Vol. 4, p. 126.
  36. ↑ «Γκοντάρ». 
  37. ↑ «Η Κινέζα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. 
  38. ↑ «Ζαν Λικ Γκοντάρ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. 
  39. ↑ David Sterritt. «40 Years Ago, 'Breathless' Was Hyperactive Anarchy. Now It's Part of the Canon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2013. 
  40. ↑ «BFI – Sight & Sound – Top Ten Poll 2002 Poll – The Critics' Top Ten Directors». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2014. 
  41. ↑ Grant 2007, Vol. 4, p. 238.
  42. ↑ Freeman, Nate. «Godard Companion: Director Will Not Travel to Oscars for a 'Bit of Metal' | The New York Observer». Observer.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2012. 
  43. ↑ BFI (4 Σεπτεμβρίου 2006). «Jean-Luc Godard: Biography». BFI. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2011. He made an enormous impact on the future direction of cinema, influencing film-makers as diverse as Robert Altman, Martin Scorsese, Jim Jarmusch, Wim Wenders, Steven Soderbergh, Quentin Tarantino and Wong Kar-Wai. 
  44. ↑ Grant 2007, Vol. 3, p. 49.
  45. ↑ «Adieu au langage». 
  46. ↑ «A bout de souffle». 
  47. ↑ «Vivre sa vie». 
  48. ↑ «Les carabiniers». 
  49. ↑ «Le petit soldat». 
  50. ↑ «Le mepris». 
  51. ↑ «Pierrot le fou». 
  52. ↑ «Made in U.S.A.». 
  53. ↑ «La chinoise». 
  54. ↑ «Tout va bien». 
  55. ↑ «Every man for himself». 
  56. ↑ «First Name: Carmen». 
  57. ↑ «Detective». 
  58. ↑ «Éloge de l'amour». 
  59. ↑ «Notre musique». 
  60. ↑ «Film socialisme». 
  61. ↑ «Adieu au langage». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Ζαν-Λυκ_Γκοντάρ&oldid=10679862"