Δημήτρης Μυράτ
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Δημήτρης Μυράτ (Αθήνα ή Μπογιάτι Αττικής, 5 Δεκεμβρίου 1908 - 10 Ιανουαρίου 1991) ήταν Έλληνας ηθοποιός, σκηνοθέτης, θιασάρχης και θεωρητικός του θεάτρου, γιος του Μήτσου Μυράτ και της Χρυσούλας Κοτοπούλη (αδελφής της Μαρίκας).
| Δημήτρης Μυράτ | |
|---|---|
 Ο Δημήτρης Μυράτ ως Ιωάννης Καποδίστριας στην ταινία "Η δίκη των δικαστών" | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Δημήτρης Μυράτ (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 5 Δεκεμβρίου 1908 Αθήνα ή Μπογιάτι Αττικής |
| Θάνατος | 10 Ιανουαρίου 1991 (82 ετών) Αθήνα |
| Τόπος ταφής | Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Σπουδές | Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου |
| Ιδιότητα | ηθοποιός, σκηνοθέτης και μεταφραστής |
| Σύζυγος | Βούλα Ζουμπουλάκη (ν. 1951) |
| Γονείς | Μήτσος Μυράτ και Χρυσούλα Κοτοπούλη Μυράτ |
| Αδέλφια | Μιράντα Μυράτ Αλέξανδρος Μυράτ |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στην Αθήνα (κατά άλλους στο Μπογιάτι, τη σημερινή Άνοιξη Αττικής) στις 5 Δεκεμβρίου του 1908. Σπούδασε φιλολογία στο Βερολίνο και θέατρο στη δραματική σχολή του μεγάλου Αυστριακού σκηνοθέτη Μαξ Ράινχαρτ, και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Θέατρο
ΕπεξεργασίαΠρωτοεμφανίστηκε στη σκηνή το 1931 στο θίασο της Κοτοπούλη, όπου και παρέμεινε ως το 1947. Από το 1947 μέχρι το 1950 ήταν πρωταγωνιστής του Εθνικού Θεάτρου, από το 1951 μέχρι το 1956 καλλιτεχνικός διευθυντής στο Θέατρο Κοτοπούλη - ΡΕΞ, ενώ από το 1957 διηύθυνε δικό του θίασο.
Για μια ενδιάμεση τριετία (1947-1950) έπαιξε στο Εθνικό Θέατρο («Συρανό ντε Μπερζεράκ», «Το ημέρωμα της στρίγγλας», «Ορέστεια») όπου και ερμήνευσε τον Ορέστη με Κλυταιμνήστρα την Κοτοπούλη και σκηνοθέτη τον Δημήτρη Ροντήρη, το 1949. Στο ΡΕΞ ο Μυράτ σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε στην «Άννα των χιλίων ημερών» (με τη Μελίνα Μερκούρη), στον «Κορυδαλλό» του Ζαν Ανούιγ, στο «Η βασίλισσα και οι επαναστάτες» του Ούγκο Μπέττι, στο «Ρέκβιεμ για μια μοναχή» του Γουίλιαμ Φώκνερ, στη «Λυσσασμένη γάτα» του Τένεσι Ουίλιαμς, στον «Μάκβεθ» του Σαίξπηρ.
Συνεργάστηκε με πολύ σημαντικούς πρωταγωνιστές (Άννα Συνοδινού, Ντίνος Ηλιόπουλος, Βασίλης Διαμαντόπουλος, Μάνος Κατράκης, Χρήστος Τσαγανέας), ενώ το 1957 ίδρυσε, μαζί με τη σύζυγό του Βούλα Ζουμπουλάκη, προσωπικό θίασο και στεγάστηκαν (ως τον θάνατό του) στο Θέατρο ΑΘΗΝΩΝ της οδού Βουκουρεστίου. Εκεί ανέβασε και έπαιξε Πιραντέλλο («Απόψε αυτοσχεδιάζουμε», «Να ντύσουμε τους γυμνούς»), Μπρεχτ («Αγία Ιωάννα των σφαγείων»), έργα του Σόμερσετ Μομ, της Δάφνης ντι Μωριέ, την «Εκάβη» του Ευριπίδη και την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή και πολλά άλλα. Για πάρα πολλά χρόνια διετέλεσε καθηγητής στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και διευθυντής του Ωδείου Αθηνών.
Πολιτική
ΕπεξεργασίαΥπήρξε γραμματέας του ΕΑΜ Θεάτρου και την περίοδο της απελευθέρωσης της Αθήνας φιλοξενούσε στο σπίτι την Ελένη Παπαδάκη[1][2]. Ωστόσο, ήταν σφοδρός αντικομμουνιστής. Σε απογευματινή αθηναϊκή εφημερίδα στα τέλη του 1965 δήλωνε: "Κοσμοθεωρητικά με απωθεί όσο δε λέγεται η μαρξιστική φιλοσοφία. Ασφυκτιώ με τη σκέψη πως κάποια μέρα μπορεί να επιβληθεί ο κομμουνισμός, όσο βρίσκομαι στη ζωή." Εντούτοις, στην ίδια συνέντευξη επικροτούσε τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, συγκρίνοντάς την με τη στάση ζωής άλλων νέων, λέγοντας; "Αλλά δεν μπορώ να σας αποκρύψω το θαυμασμό μου για τους νέους, που πιστεύουν στο διαλεκτικό ματεριαλισμό. Πιστεύουν σε κάτι, παλεύουν για κάτι. Αυτό φανερώνει πως έχουν πάρει τη ζωή στα σοβαρά. Είναι ζωντανοί. Οι άλλοι που κυλιούνται στα ποικιλώνυμα κλαμπς και παριστάνουν πότε τους άντρες και πότε τις γυναίκες κατά την περίσταση κι όχι κατά το πάθος μού φαίνονται περιφερόμενα φαντάσματα...". Και συνέχιζε: "Τι απέμεινε γερό, για να τραβήξει τους νέους; Οι Λαμπράκηδες! Έτσι είναι. Εγώ, τουλάχιστον, αντικομμουνιστής, μέχρι μυελού οστέων, τους χειροκροτώ μέσα από την καρδιά μου"[3].
Συγγραφικό έργο
ΕπεξεργασίαΟ Δημήτρης Μυράτ υπήρξε πολύ σημαντικός πνευματικός άνθρωπος, λόγιος, με βαθύτατη κουλτούρα και γλωσσική παιδεία, γνώστης της λατινικής γλώσσας και παρουσιάζει πλούσιο συγγραφικό έργο:
- Ξεφυλλίζοντας τα αρχαία κείμενα (1970)
- Ο καλός άνθρωπος του Άουγκσμπουργκ (1970)
- Αγωγή του λόγου (1979)
- Κριτική βιογραφία για το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ, ενώ μετέφρασε ακόμη το «Μικρό Όργανο για το θέατρο», σημαντικό θεωρητικό κείμενο του Γερμανού αυτού δραματουργού.
Τέλος, μετέφρασε πολλά από τα έργα που σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε.
Πέθανε στις 10 Ιανουαρίου του 1991, σε ηλικία 83 ετών.
Θεατρικές παραστάσεις
ΕπεξεργασίαΚατάλογος βασικών πληροφοριών θεατρικών παραστάσεων, στις οποίες ο Μυράτ συμμετείχε ως ηθοποιός.
Όλες οι πληροφορίες προέρχονται από το έντυπο πρόγραμμα της κάθε παράστασης ή/και από σχετικά δελτία τύπου
Φιλμογραφία
Επεξεργασία| Έτος | Τίτλος | Ρόλος | Παρ. |
|---|---|---|---|
| 1933 | Ο κακός δρόμος | Νιόνιος | |
| 1943 | Το δρομάκι του παραδείσου | ||
| 1945 | Η βίλα με τα νούφαρα | κύριος Κανδής | |
| 1947 | Μαρίνα | Δημήτρης | |
| 1955 | Η κάλπικη λίρα | αφηγητής (φωνή) | |
| 1956 | Δολάρια και όνειρα | Πίτερ Σπάιρους | |
| 1957 | Η μοίρα γράφει την ιστορία | Κώστας Μπότης | |
| 1958 | Το μυστικό της κατηγορούμενης | εισαγγελέας | |
| 1959 | Αμαρυλλίς (Το κορίτσι της αγάπης) | Νίκος Βεργής | |
| Ταξίδι με τον έρωτα | Δημήτρης | ||
| 1960 | Είμαι αθώος | λοχαγός Αλφρέδος Ντρέιφους | |
| Ο δολοφόνος αγαπούσε πολύ | Αλέξης Καράτος | [4] | |
| 1961 | Το παιδί και το χρυσόμαλλο δέρας (Tintin et le mystère de la toison d'or) |
Αντόν Καραμπίν | |
| Το παιδί του δρόμου | καθηγητής Βαρδής | ||
| 1962 | Η Αθήνα τη νύχτα | ο ίδιος | |
| Ο τρίτος δρόμος | Νίκος Αστέρης | ||
| 1964 | Προδοσία | δρ Χάινριχ Στόκμαν | [5][6] |
| 1965 | Λολίτες της Αθήνας | Κώστας Ζανίτος | [7] |
| 1966 | Μια σφαίρα στην καρδιά (Une balle au coeur) |
πατήρ Ζίγκφριντ | |
| Ένοχοι | πατήρ Ιερόθεος | ||
| 1967 | Ο πουλημένος άνθρωπος | κύριος Ζαπαντής | |
| 1968 | Ραντεβού με μια άγνωστη | σύζυγος Χριστίνας | |
| 1969 | Θέλω πίσω το παιδί μου | ||
| Το νυφοπάζαρο | |||
| 1970 | Δεν υπάρχουν λιποτάκτες (Μεγάλες προσδοκίες) |
||
| 1974 | Η δίκη των δικαστών | Ιωάννης Καποδίστριας | |
| 1980 | Ελευθέριος Βενιζέλος: 1910-1927 | Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Δημήτρης Μυράτ - Ελένη Παπαδάκη: Ποιος σκότωσε την ηθοποιό;». Τα Νέα. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Δολοφονία της Ελένης Παπαδάκη στα Δεκεμβριανά - Ένα συγκλονιστικό κείμενο του Μάνου Ελευθερίου». www.protothema.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Λαϊκός Αγώνας». Όργανο του Συλλόγου των Ελλήνων Προσφύγων στη Λ.Δ. της Ουγγαρίας, Χρόνος 16, αρ. φ. 1, σ. 3. 05/01/1966.
- ↑ «Ο δολοφόνος αγαπούσε πολύ». tainiothiki.gr. Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2023.
- ↑ Σολδάτος, Γιάννης (1991). Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου, τομ. Β. Αθήνα: Αιγόκερως. σελ. 100.
- ↑ Nikolic, Sandra M. (11 June 2020). «Μνήμη και αφήγηση του πολέμου στο Ξυπόλυτο Τάγμα και την Προδοσία». Modern Greek Studies. https://core.ac.uk/download/pdf/327234718.pdf.
- ↑ Κοσυφολόγου, Αλίκη (2012). Η ιδεολογία της γυναικείας σεξουαλικότητας: Αναπαραστάσεις και συγκρότηση προτύπων στον ελληνικό ερωτικό κινηματογράφο της δεκαετίας του εξήντα. Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. σελ. 31.
Πηγές
Επεξεργασία- Who's Who 1979 σ.463.