Βιβλιοθήκη (έπιπλο)
Η βιβλιοθήκη ή αρμάριο,[1] είναι έπιπλο το οποίο διαθέτει ράφια για την τοποθέτηση βιβλίων και άλλων εντύπων. Συνήθως έχουν ανοικτή μορφή, ενώ υπάρχουν και παραλλαγές τους με γυάλινες πόρτες έτσι ώστε να προστατεύονται από την συσσώρευση σκόνης και παράλληλα να είναι δυνατή η ανάγνωση της ράχης τους.[2] Χρησιμοποιούνται σε ιδιωτικές οικίες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, γραφεία, βιβλιοπωλεία και σε κτήρια βιβλιοθηκών όπου καταλαμβάνουν τον κυρίως χώρο τους.
Ετυμολογία
ΕπεξεργασίαΗ ετυμολογία προέρχεται από την ελληνική λέξη βιβλιοθήκη. Στα λατινικά η λέξη διατηρήθηκε ως bibliotheca, και από εκεί μεταφέρθηκε έτσι σε αρκετές άλλες ρομανικές γλώσσες με μικροδιαφοροποιήσεις, καθώς και με παράλληλη χρήση τόσο για το έπιπλο όσο για το κτήριο που στεγάζει βιβλία.
Ιστορική εξέλιξη
ΕπεξεργασίαΠαλαιότερες μορφές
Επεξεργασία
Οι πρώτες ιδιωτικές βιβλιοθήκες φέρονται να εμφανίστηκαν στην αρχαία Ρώμη, και ο Ρωμαίος ρήτορας Σενέκας συχνά σχολίαζε πως ενώ οι βιβλιοθήκες αυτές ήταν φορτωμένες με γραπτά οι ιδιοκτήτες τους ήταν αγράμματοι και απλώς ενδιαφέρονταν για την επίδειξη του πλούτου και του υποτιθέμενου πνεύματος τους.[3]
Οι οριζόντια περιστρεφόμενες βιβλιοθήκες εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Κίνα το 544,[4] ενώ υπάρχουν και διάσπαρτες άλλες περιγραφές τους σε κινεζικά χειρόγραφα του 8ου και 9ου αιώνα, καθώς γνώρισαν ιδιαίτερα διάδοση στις βουδιστικές μονές υπό την δυναστεία των Σονγκ.[4]Στην Ευρώπη, οι περιστρεφόμενες βιβλιοθήκες εμφανίστηκαν σε κάθετη μορφή το 1588 από τον Αγκοστίνο Ραμέλι και έγιναν γνωστές ως βιβλιοτροχοί.
Πριν την εφεύρεση της τυπογραφίας, και καθώς όλα τα γραπτά ήταν χειρόγραφα και ο αριθμός τους ήταν μικρός, συνηθίζονταν να φυλάσσονται και εντός μικρών κιβωτίων ή μπαούλων τα οποία οι ιδιοκτήτες τους κουβαλούσαν μαζί τους. Καθώς η παραγωγή χειρογράφων αυξάνονταν, τα χειρόγραφα αυτά άρχισαν να φυλάσσονται σε έπιπλα βιβλιοθηκών με την μορφή αρμάριου (προσαρμοσμένη ντουλάπα), και με την πάροδο του χρόνου οι πόρτες αφαιρέθηκαν και τα έπιπλα αυτά εξελίχθηκαν στις σημερινές βιβλιοθήκες. Οι παλιές βιβλιοθήκες κατασκευάζονταν συνήθως από ξύλο οξιάς.[5]
Τοποθέτηση βιβλίων
ΕπεξεργασίαΚατά τις παλαιότερες εποχές όμως, τα βιβλία δεν τοποθετούνταν με την ράχη τους προς τα έξω, αλλά συνήθως είτε τοποθετούνταν σωρηδόν το ένα πάνω στο άλλο, είτε τοποθετούνταν με την εμπρόσθια όψη τους να αντικρίζει προς τα έξω, καθώς οι τίτλοι γραφόταν μόνο στην εμπρόσθια όψη και όχι στις ράχες των βιβλίων. Μόνο μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας και αφότου η παραγωγή νέων βιβλίων αυξήθηκε κατά πολύ, οι τίτλοι άρχισαν πλέον να αναγράφονται και στις ράχες, με συνέπεια τα βιβλία να τοποθετούνται πλέον και με την ράχη τους προς τα έξω, σύμβαση η οποία επικράτησε μετέπειτα.[5]
Παραλλαγές
ΕπεξεργασίαΤα ιδιαίτερα σπάνια ή ευπαθή βιβλία προστατεύονται σε ειδικές βιβλιοθήκες οι οποίες έχουν ενισχυμένο γυαλί και κλειδαριά. Υπάρχουν επίσης ποικιλίες όπου άλλα έπιπλα μπορεί να διαθέτουν παράλληλα και λειτουργία βιβλιοθήκης για τοποθέτηση βιβλίων, όπως γραφείο με ενσωματωμένα ράφια ή χαμηλό τραπέζι. Στα μεγάλα ιδρύματα μουσείων και βιβλιοθηκών υπάρχουν και σε μορφή με ρόδες στην βάση τους ώστε να είναι εύκολη η μετακίνηση τους, καθώς και σε μορφή συρόμενης πόρτας ή με κυλιόμενη σκάλα προσαρμοσμένη πάνω τους για τα πολύ ψηλά ράφια.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Αρμάρι(ο)(ν)». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Bookcase». The Free Dictionary By Farlex. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2012.
- ↑ Seneca, De tranquillitate animi ix.4–7.
- ↑ 4,0 4,1 Austere Luminosity of Chinese Classical Furniture. University of California Press. 2001. σελίδες 246–247. ISBN 978-0-520-21484-2.
- ↑ 5,0 5,1 Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Penderel-Brodhurst, James George Joseph (1911) «Bookcase» στο: Chisholm, Hugh, επιμ. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 4 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 221
