Βασίλειο του Ιράκ
Το Χασεμιτικό Βασίλειο του Ιράκ ( αραβικά: المملكة العراقية الهاشمية , « Ιρακινό Χασεμιτικό Βασίλειο» ) ήταν κράτος στη Μέση Ανατολή από το 1932 έως το 1958.
| Χασεμιτικό Βασίλειο του Ιράκ
Ιράκ المملكة العراقية الهاشمية (al-Mamlakah al-ʿIrāqiyyah ʾal-Hāshimyyah) | |||
|---|---|---|---|
| |||
Εθνικός ύμνος:
| |||
| Βαγδάτη 33°18'55"N, 44°21'58"E | |||
Μεγαλύτερη πόλη | Βαγδάτη | ||
Θρησκεία |
| ||
| συνταγματική μοναρχία | |||
Βασιλιάς του Ιράκ | Φαϊζάλ Α' (1932–1933)
Γκαζί (1933–1939) Φαϊζάλ Β' (1939–1958) | ||
| Ανεξαρτησία | 1932-1958 | ||
| Νόμισμα | Δινάριο Ιράκ (IQD) | ||
.svg)
.svg)
Ιδρύθηκε στις 23 Αυγούστου 1921 ως Βασίλειο του Ιράκ μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μεσοποταμία κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και η εντολή της Κοινωνίας των Εθνών απονεμήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1920, η ιρακινή εξέγερση του 1920 είχε ως αποτέλεσμα την κατάργηση του αρχικού σχεδίου εντολής υπέρ ενός επίσημα κυρίαρχου ιρακινού βασιλείου, αλλά υπό αποτελεσματική βρετανική διοίκηση. Το σχέδιο καθιερώθηκε επίσημα από την Αγγλο-Ιρακινή Συνθήκη.
Ο ρόλος του Ηνωμένου Βασιλείου στην επίσημη διοίκηση του Βασιλείου του Ιράκ τερματίστηκε το 1932[1] μετά την Αγγλο-Ιρακινή Συνθήκη του 1930. Τώρα επίσημα πλήρως ανεξάρτητο βασίλειο, που επίσημα ονομάζεται Χασεμιτικό Βασίλειο του Ιράκ, πέρασε μια περίοδο αναταραχής υπό τους Χασεμιτικούς ηγεμόνες του καθ' όλη τη διάρκεια της ύπαρξής του. Την εγκαθίδρυση της σουνιτικής θρησκευτικής κυριαρχίας στο Ιράκ ακολούθησαν αναταραχές των Ασσυρίων, των Γιαζίντι και των Σιιτών, οι οποίες κατεστάλησαν βάναυσα..Το 1936, το πρώτο στρατιωτικό πραξικόπημα έλαβε χώρα στο Χασεμιτικό Βασίλειο του Ιράκ, καθώς ο Μπακρ Σίντκι κατάφερε να αντικαταστήσει τον ενεργό πρωθυπουργό με τον συνεργάτη του. Ακολούθησαν πολλαπλά πραξικοπήματα σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας, που κορυφώθηκε το 1941.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η ιρακινή κυβέρνηση του Πρίγκιπα-Αντιβασιλέα Αμπντ αλ-Ιλάχ, ανατράπηκε το 1941 από τους αξιωματικούς της Χρυσής Πλατείας, με επικεφαλής τον Ρασίντ Αλί αλ Γκαϊλάνι. Η βραχύβια φιλοναζιστική κυβέρνηση του Ιράκ ηττήθηκε τον Μάιο του 1941 από τις Συμμαχικές δυνάμεις στον Αγγλο-Ιρακινό πόλεμο. Το Ιράκ χρησιμοποιήθηκε αργότερα ως βάση για επιθέσεις των Συμμάχων στην Εντολή της Συρίας, που ελεγχόταν από το Βισύ, και την υποστήριξη της αγγλοσοβιετικής εισβολής στο Ιράν. Την ίδια στιγμή, ο Κούρδος ηγέτης Μουσταφά Μπαρζανί ηγήθηκε εξέγερσης κατά της κεντρικής κυβέρνησης στη Βαγδάτη. Μετά την αποτυχία της εξέγερσης, ο Μπαρζανί και οι οπαδοί του κατέφυγαν στη Σοβιετική Ένωση .
Το 1945, κατά τα τελευταία στάδια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το Ιράκ προσχώρησε στα Ηνωμένα Έθνη και έγινε ιδρυτικό μέλος του Αραβικού Συνδέσμου . Το 1948, μαζικές βίαιες διαδηλώσεις, γνωστές ως εξέγερση Αλ Ουατμπάχ, ξέσπασαν σε όλη τη Βαγδάτη ως λαϊκό αίτημα κατά της κυβερνητικής συνθήκης με τους Βρετανούς και με την υποστήριξη των κομμουνιστών. Περισσότερες διαδηλώσεις συνεχίστηκαν την άνοιξη, αλλά διακόπηκαν τον Μάιο, όταν επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος μετά την είσοδο του Ιράκ στον Αραβο-Ισραηλινό πόλεμο του 1948 μαζί με άλλα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου.
Τον Φεβρουάριο του 1958, ο βασιλιάς Χουσεΐν της Ιορδανίας και ο πρίγκιπας Αμπντ αλ Ιλάχ πρότειναν μια ένωση χασιμιτικών μοναρχιών για να αντιμετωπίσουν την πρόσφατα σχηματισθείσα αιγυπτιακή-συριακή ένωση . Η προκύπτουσα Αραβική Ομοσπονδία, που δημιουργήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 1958, ήταν βραχύβια και έληξε την ίδια χρονιά με ένα στρατιωτικό πραξικόπημα υπό τον Αμπντ αλ Καρίμ Κασίμ, που καθαιρούσε τη μοναρχία.
Βασίλειο του Ιράκ υπό de facto βρετανική διοίκηση
ΕπεξεργασίαΤο έδαφος του Ιράκ ήταν υπό οθωμανική κυριαρχία μέχρι το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και έγινε κατεχόμενο έδαφος υπό τον βρετανικό στρατό από το 1918. Προκειμένου να μετατραπεί η περιοχή σε πολιτική διακυβέρνηση, η Μεσοποταμία προτάθηκε ως εντολή της Κοινωνίας των Εθνών κατηγορίας Α σύμφωνα με το άρθρο 22 και ανατέθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας, όταν τα πρώην εδάφη αυτής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας διαιρέθηκαν τον Αύγουστο του 1920. από τη Συνθήκη των Σεβρών. Ωστόσο, η ιρακινή εξέγερση του 1920 είχε ως αποτέλεσμα την κατάργηση του αρχικού σχεδίου εντολής. Αντίθετα, το Βασίλειο του Ιράκ αναγνωρίστηκε ως κυρίαρχη χώρα υπό τον βασιλιά Φαϊσάλ Α' του Ιράκ. Χωρίς να αντέχει την επίσημη κυριαρχία του Ιρακινού βασιλιά, συνήφθη μια συνθήκη συμμαχίας μεταξύ του Βασιλείου του Ιράκ και του Ηνωμένου Βασιλείου το 1922, η Αγγλο-Ιρακινή Συνθήκη. Παρείχε στο Ηνωμένο Βασίλειο έναν ρόλο στη διοίκηση και τη διακυβέρνηση του Ιράκ. Ο βασιλιάς Φαϊζάλ είχε προηγουμένως ανακηρυχθεί Βασιλιάς της Συρίας από ένα Συριακό Εθνικό Κογκρέσο στη Δαμασκό τον Μάρτιο του 1920, αλλά εκδιώχθηκε από τους Γάλλους τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Η βρετανική RAF διατήρησε συγκεκριμένο στρατιωτικό έλεγχο. Με αυτόν τον τρόπο, το Ιράκ παρέμεινε υπό de facto βρετανική διοίκηση μέχρι το 1932.
Υπό τον βασιλιά Φαϊζάλ του Ιράκ, η πολιτική κυβέρνηση του μεταπολεμικού Ιράκ ηγούνταν από τον Ύπατο Αρμοστή Σερ Πέρσι Κοξ και τον αναπληρωτή του, συνταγματάρχη Άρνολντ Γουίλσον. Τα βρετανικά αντίποινα μετά τη δολοφονία ενός Βρετανού αξιωματικού στη Νατζάφ απέτυχαν να αποκαταστήσουν την τάξη. Η βρετανική διοίκηση δεν είχε ακόμη εγκατασταθεί στα βουνά του βόρειου Ιράκ. Το πιο εντυπωσιακό πρόβλημα που αντιμετώπιζαν οι Βρετανοί ήταν η αυξανόμενη οργή των εθνικιστών στο ιρακινό βασίλειο.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΑνεξαρτησία
ΕπεξεργασίαΜε την υπογραφή στη Βαγδάτη της Αγγλο-Ιρακινής Συνθήκης στις 30 Ιουνίου 1930 και τη διευθέτηση του ζητήματος της Μοσούλης, η ιρακινή πολιτική πήρε μια νέα δυναμική. Η συνθήκη τέθηκε σε ισχύ στις 3 Οκτωβρίου 1932, όταν το Βασίλειο του Ιράκ έγινε επίσημα πλήρως ανεξάρτητο ως Χασεμιτικό Βασίλειο του Ιράκ . Η αναδυόμενη τάξη των Σουνιτών και Σιιτών γαιοκτημόνων σεΐχηδων των φυλών συναγωνίστηκε για θέσεις εξουσίας με πλούσιες και διάσημες σουνιτικές οικογένειες με έδρα τις πόλεις και με αξιωματικούς του στρατού και γραφειοκράτες εκπαιδευμένους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Επειδή οι νεοσύστατοι πολιτικοί θεσμοί του Ιράκ ήταν δημιούργημα μιας ξένης δύναμης και επειδή η έννοια της δημοκρατικής κυβέρνησης δεν είχε προηγούμενο στην ιστορία του Ιράκ, οι πολιτικοί στη Βαγδάτη δεν είχαν νομιμότητα και ποτέ δεν ανέπτυξαν βαθιά ριζωμένες εκλογικές περιφέρειες. Έτσι, παρά ένα σύνταγμα και μια εκλεγμένη συνέλευση, η ιρακινή πολιτική ήταν περισσότερο μια μεταβαλλόμενη συμμαχία σημαντικών προσωπικοτήτων και κλικών παρά μια δημοκρατία με τη δυτική έννοια. Η απουσία πολιτικών θεσμών ευρείας βάσης εμπόδισε την ικανότητα του πρώιμου εθνικιστικού κινήματος να κάνει βαθιά εισβολή στην ποικιλόμορφη κοινωνική δομή του Ιράκ.
Η νέα Αγγλο-Ιρακινή Συνθήκη υπογράφηκε τον Ιούνιο του 1930. Προέβλεπε μια «στενή συμμαχία» για «πλήρεις και ειλικρινείς διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο χωρών σε όλα τα θέματα εξωτερικής πολιτικής» και για αμοιβαία βοήθεια σε περίπτωση πολέμου. Το Ιράκ παραχώρησε στους Βρετανούς τη χρήση αεροπορικών βάσεων κοντά στη Βασόρα και στην Αλ Χαμπανίγια και το δικαίωμα να μετακινούν στρατεύματα σε όλη τη χώρα. Η συνθήκη, διάρκειας είκοσι πέντε ετών, επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ με την ένταξη του Ιράκ στην Κοινωνία των Εθνών. Αυτό συνέβη στις 3 Οκτωβρίου 1932.
Το 1932, το Χασεμιτικό Βασίλειο του Ιράκ έλαβε πλήρη ανεξαρτησία υπό τον βασιλιά Φαϊζάλ Α' . Ωστόσο, οι Βρετανοί διατήρησαν στρατιωτικές βάσεις στη χώρα. Το Ιράκ έλαβε επίσημη ανεξαρτησία στις 3 Οκτωβρίου 1932 με συμφωνία που υπεγράφη από το Ηνωμένο Βασίλειο τον Ιούνιο του 1930, σύμφωνα με την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο θα τερμάτιζε την εντολή του, υπό τον όρο ότι η ιρακινή κυβέρνηση θα επέτρεπε σε Βρετανούς συμβούλους να συμμετέχουν στις κυβερνητικές υποθέσεις, να επιτραπεί η παραμονή βρετανικών στρατιωτικών βάσεων και η απαίτηση να βοηθήσει το Ιράκ το Ηνωμένο Βασίλειο σε καιρό πολέμου.[2] Υπήρχαν έντονες πολιτικές εντάσεις μεταξύ Ιράκ και Ηνωμένου Βασιλείου ακόμη και μετά την απόκτηση της ανεξαρτησίας. Μετά την απόκτηση της ανεξαρτησίας το 1932, η ιρακινή κυβέρνηση δήλωσε αμέσως ότι το Κουβέιτ ήταν δικαιωματικά έδαφος του Ιράκ. Το Κουβέιτ βρισκόταν χαλαρά κάτω από την εξουσία του οθωμανικού βιλαετίου της Βασόρας για αιώνες έως ότου οι Βρετανοί το είχαν αποκόψει επίσημα από την οθωμανική επιρροή μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτή τη βάση, η ιρακινή κυβέρνηση δήλωσε ότι το Κουβέιτ ήταν μια βρετανική ιμπεριαλιστική εφεύρεση.[3]
Πολιτική αστάθεια και στρατιωτικά πραξικοπήματα, 1933-1941
ΕπεξεργασίαΜετά τον θάνατο του Φαϊζάλ τον Σεπτέμβριο του 1933, ο βασιλιάς Γκαζί βασίλεψε από το 1933 έως το 1939, όταν σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Οι πιέσεις από τους Άραβες και τους Ιρακινούς εθνικιστές απαιτούσαν από τους Βρετανούς να εγκαταλείψουν το Ιράκ, αλλά τα αιτήματά τους αγνοήθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο .
Με την επίτευξη της επίσημης ανεξαρτησίας τον Οκτώβριο του 1932, προέκυψαν πολιτικές εντάσεις σχετικά με τη συνεχιζόμενη βρετανική παρουσία στο νέο Χασεμιτικό Βασίλειο του Ιράκ, με την κυβέρνηση και τους πολιτικούς του Ιράκ να χωρίζονται μεταξύ εκείνων που θεωρούνται φιλοβρετανοί πολιτικοί, όπως ο Νούρι ας Σαΐντ, ο οποίος δεν αντιτάχθηκε σε συνεχιζόμενη βρετανική παρουσία, και αντιβρετανοί πολιτικοί, όπως ο Ρασίντ Αλί αλ Γκαϊλάνι, ο οποίος ζήτησε να αφαιρεθεί η εναπομένουσα βρετανική επιρροή στη χώρα.[4]
Διάφορες εθνοτικές και θρησκευτικές φατρίες προσπάθησαν να κερδίσουν πολιτικά επιτεύγματα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, με αποτέλεσμα συχνά βίαιες εξεγέρσεις και βάναυση καταστολή από τον ιρακινό στρατό, με επικεφαλής τον Μπακρ Σίντκι. Το 1933, χιλιάδες Ασσύριοι σκοτώθηκαν στη σφαγή του Σιμέλε, το 1935-1936 μια σειρά σιιτικών εξεγέρσεων καταπνίγηκαν βάναυσα στην περιοχή του μέσου Ευφράτη του Ιράκ [5] και παράλληλα μια αντιστρατευτική κουρδική εξέγερση στο βορρά και μια εξέγερση των Γιαζίντι στο Τζαμπάλ Σιντζάρ συντρίφτηκε το 1935. Καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου, η πολιτική αστάθεια οδήγησε σε ανταλλαγή πολλών κυβερνήσεων. Ο ίδιος ο Σίντκι ανέβηκε στην εξουσία το 1936, μετά από ένα επιτυχημένο πραξικόπημα κατά του πρωθυπουργού Γιασίν αλ Χασίμι, αλλά αργότερα δολοφονήθηκε το 1937 κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Μοσούλη, και ακολούθησε ο θάνατος του βασιλιά Γκαζί σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 1939, για τον οποίο υπήρχαν υποψίες ότι είχε σχεδιαστεί από τους Βρετανούς, προκαλώντας μια αντιβασιλεία υπό τον Πρίγκιπα Αμπντ αλ-Ιλάχ επί του 4χρονου βασιλιά Φαϊζάλ Β' του Ιράκ, που διήρκεσε μέχρι το 1953.
Από το 1917 έως το 1946, σημειώθηκαν πέντε πραξικοπήματα από τον ιρακινό στρατό, με επικεφαλής τους αρχηγούς αξιωματικούς του στρατού εναντίον της κυβέρνησης για να πιέσουν την κυβέρνηση να δεχτεί τις απαιτήσεις του στρατού.[4]
Αγγλο-ιρακινός πόλεμος και δεύτερη βρετανική κατοχή
ΕπεξεργασίαΤο πραξικόπημα του 1941 στο Ιράκ ανέτρεψε τον φιλοβρετανό πρωθυπουργό Τάχα αλ Χασίμι και τοποθέτησε τον Ρασίντ Αλί αλ Γκαϊλάνι ως πρωθυπουργό μιας φιλοναζιστικής κυβέρνησης, της "κυβέρνησης Εθνικής Άμυνας". Ο Αντιβασιλέας Αμπντ αλ Ιλάχ έφυγε από το βασιλικό ανάκτορο, αφού το έμαθε, και με βρετανική υποστήριξη πήγε στη Χαμπανίγια και στη συνέχεια στη Βασόρα. Θα περνούσε τους υπόλοιπους μήνες στην Ιορδανία και στην Παλαιστίνη. Η φυγή του προκάλεσε συνταγματική κρίση στη νέα κυβέρνηση.[6] Ο Ρασίντ Άλι δεν κατήργησε τη μοναρχία, αλλά τοποθέτησε τον Σαρίφ Σαράφ μπιν Ρατζέχ ως πιο συμμορφούμενο Αντιβασιλέα και προσπάθησε να περιορίσει τα δικαιώματα των Βρετανών βάσει της συνθήκης από το 1930. Ο Ρασίντ Άλι προσπάθησε να εξασφαλίσει τον έλεγχο του Ιράκ ζητώντας τη βοήθεια της ναζιστικής Γερμανίας, της φασιστικής Ιταλίας και της αυτοκρατορικής Ιαπωνίας.
Στις 20 Απριλίου, ο Βασιλικός Ιρακινός Στρατός εγκαταστάθηκε στο υψηλό έδαφος στα νότια της αεροπορικής βάσης της Χαμπανίγια. Ένας Ιρακινός απεσταλμένος στάλθηκε για να απαιτήσει να μην πραγματοποιηθούν κινήσεις, είτε επίγειες είτε αεροπορικές, από τη βάση. Οι Βρετανοί αρνήθηκαν την απαίτηση και στη συνέχεια οι ίδιοι ζήτησαν από τον ιρακινό στρατό να εγκαταλείψει αμέσως την περιοχή. Αφού έληξε ένα άλλο τελεσίγραφο που δόθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 2ας Μαΐου, στις 05:00 οι Βρετανοί άρχισαν να βομβαρδίζουν τα ιρακινά στρατεύματα που απειλούσαν τη βάση, σηματοδοτώντας την έναρξη του αγγλο-ιρακινού πολέμου .
Οι εχθροπραξίες διήρκεσαν από τις 2 Μαΐου έως τις 31 Μαΐου 1941 μεταξύ Ιρακινών και Βρετανών και αυτόχθονων Ασσυρίων. Οι Βρετανοί θα συνέχιζαν να καταλαμβάνουν το Ιράκ για πολλά χρόνια μετά.
Στον απόηχο της ιρακινής ήττας, μια αιματηρή σφαγή του Φαρχούντ ξέσπασε στη Βαγδάτη στις 2 Ιουνίου, με πρωτοβουλία της νεολαίας Φουτούα και των υποστηρικτών του Ρασίντ Άλι, με αποτέλεσμα τον θάνατο περίπου 180 Εβραίων και μεγάλες ζημιές στην εβραϊκή κοινότητα .
Μετά το τέλος του πραξικοπήματος του 1941
ΕπεξεργασίαΜετά το τέλος του αγγλοϊρακικού πολέμου, ο Αμπντ αλ Ιλάχ επέστρεψε ως Αντιβασιλέας με τον Τζαμίλ αλ Μιντφάι ως Πρωθυπουργό και κυριάρχησε στην πολιτική του Ιράκ μέχρι την ανατροπή της μοναρχίας και τη δολοφονία της βασιλικής οικογένειας το 1958. Η κυβέρνηση επιδίωξε μια σε μεγάλο βαθμό φιλοδυτική πολιτική αυτή την περίοδο.[7]
Η κυβέρνηση κήρυξε στρατιωτικό νόμο στη Βαγδάτη και τα περίχωρά της, ξεκίνησε μια εκκαθάριση στην κυβέρνηση από στοιχεία υπέρ του Γκαϊλάνι, απαγόρευσε την ακρόαση ραδιοφώνου ευθυγραμμισμένου με τον Άξονα και διάφορες άλλες διαδικασίες με στόχο τη διατήρηση της ασφάλειας και της τάξης στη χώρα.[8] Παρά όλες αυτές τις διαδικασίες ασφαλείας, αυτό δεν ικανοποίησε τους Βρετανούς, που απαίτησαν τη διάλυση του ιρακινού στρατού και τη σύλληψη οποιουδήποτε υποστήριξε, συμμετείχε ή συμπαθούσε το πραξικόπημα του 1941.
Η κυβέρνηση του Μιντφάι διχάστηκε σχετικά με τη χρήση βίας για τον καθαρισμό της χώρας από στοιχεία υπέρ του Γκαϊλάνι και σε ορισμένους υπουργούς δεν άρεσε που έπρεπε να συμμαχήσουν με τη Βρετανία, ούτε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός είχε την ιδέα να δημιουργήσει τόσες πολλές συλλήψεις. Αυτή η πολιτική εξόργισε τόσο τους Βρετανούς όσο και τον αντιβασιλέα, που θεώρησαν ότι η πολιτική του υποστηρίζει έμμεσα την αντιπολίτευση και τα ριζοσπαστικά κινήματα. Ο υπουργός Οικονομικών Ιμπραχίμ Καμάλ αλ Γκουτουνφίρι ήταν στην κορυφή των πολιτικών, που ήθελαν αλλαγή στην πολιτική του αλ Μιντφάι και πίστευαν στη χρήση σκληρότερων μέτρων για τη διατήρηση της ασφάλειας στη χώρα. Υπέβαλε την παραίτησή του στις 2 Σεπτεμβρίου 1941.[9]
Η παραίτηση του Ιμπραχίμ Καμάλ αποδυνάμωσε την κυβέρνηση του Μιντφάι και ο υπουργός άρχισε να ζητά από κάποιον πολιτικό να προετοιμάσει το σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης και άνοιξε το δρόμο στον Νούρι αλ Σαΐντ να γίνει επικεφαλής νέας κυβέρνησης. Η κυβέρνηση του Τζαμίλ αλ Μιντφάι αποσύρθηκε και ο Αμπντ αλ Ιλάχ διέταξε τον Νούρι να σχηματίσει νέα κυβέρνηση στις 9 Οκτωβρίου.
Το 1943, ο Κούρδος ηγέτης Μουσταφά Μπαρζανί ηγήθηκε μιας εξέγερσης κατά της κεντρικής κυβέρνησης στη Βαγδάτη. Μετά την αποτυχία της εξέγερσης ο Μπαρζανί και οι οπαδοί του κατέφυγαν στη Σοβιετική Ένωση .
Το τέλος της βρετανικής κατοχής μέχρι το τέλος της μοναρχίας
ΕπεξεργασίαΤο 1945, κατά τα τελευταία στάδια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το Ιράκ προσχώρησε στα Ηνωμένα Έθνη και έγινε ιδρυτικό μέλος του Αραβικού Συνδέσμου .
Η περίοδος μετά το τέλος της κατοχής ήταν μια περίοδος δημιουργίας διαφόρων πολιτικών κομμάτων, που αντιτάχθηκαν ή υποστήριζαν την κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος με επικεφαλής τον Καμίλ Χαντίρτζι, του Κόμματος Συνταγματικής Ένωσης υπό τον Νούρι αλ Σαΐντ και του Κόμματος Ιρακινής Ανεξαρτησίας με επικεφαλής τον Μουχάμαντ Μαχντί Κούμπα.
Το 1948, μαζικές βίαιες διαδηλώσεις, γνωστές ως εξέγερση Αλ Ουάτμπα, ξέσπασαν σε όλη τη Βαγδάτη ως λαϊκό αίτημα ενάντια στην κυβερνητική συνθήκη με τους Βρετανούς και με την υποστήριξη του κομμουνιστικού κόμματος. Περισσότερες διαδηλώσεις συνεχίστηκαν την άνοιξη, αλλά διακόπηκαν τον Μάιο, με τον στρατιωτικό νόμο, όταν το Ιράκ εισήλθε στον Αραβο-Ισραηλινό πόλεμο του 1948 μαζί με άλλα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου.
Διάφορες άλλες διαμαρτυρίες κατά των φιλοδυτικών τάσεων της κυβέρνησης εμφανίστηκαν, συμπεριλαμβανομένης της Ιρακινής Ιντιφάντα του 1952 που έληξε λίγο πριν από τις ιρακινές κοινοβουλευτικές εκλογές του 1953.
Ο βασιλιάς Φαϊζάλ Β' ενηλικιώθηκε τελικά στις 2 Μαΐου 1953 τερματίζοντας την αντιβασιλεία του Αμπντ αλ Ιλάχ, αλλά αυτός συνέχισε να ασκεί επιρροή στην πολιτική λόγω της επιρροής του στον νεαρό βασιλιά.
Το 1955, για να αντιμετωπίσουν την επιρροή της Σοβιετικής Ένωσης στη Μέση Ανατολή, το Ιράν, το Ιράκ, το Πακιστάν, η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψαν το Σύμφωνο της Βαγδάτης, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό στις διαπραγματεύσεις για τη σύστασή του. Το σύμφωνο προκάλεσε μεγάλες διαμαρτυρίες και αντιπολίτευση, καθώς πολλοί δεν ενέκριναν την ιδέα να είναι σε συμμαχία με επικεφαλής τη Δύση.
Τον Σεπτέμβριο του 1956, ένα προγραμματισμένο πραξικόπημα συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της εαρινής εκπαίδευσης από μια στρατιωτική φατρία γνωστή ως ελεύθεροι αξιωματικοί (εμπνευσμένη από το Κίνημα Ελεύθερων Αξιωματικών της Αιγύπτου) που σχεδίαζε να ξεκινήσει το πραξικόπημα μετά την εκπαίδευση ελέγχοντας στρατηγικές τοποθεσίες στη Βαγδάτη και συλλαμβάνοντας τον Αντιβασιλέα και τον Βασιλιά. Το πραξικόπημα απέτυχε ωστόσο, καθώς η εκπαίδευση διακόπηκε ξαφνικά.[10][11]
Τον Φεβρουάριο του 1958, ο βασιλιάς Χουσεΐν της Ιορδανίας και ο Αμπντ αλ Ιλάχ πρότειναν μια ένωση χασιμιτικών μοναρχιών για να αντιμετωπίσουν την πρόσφατα σχηματισθείσα ένωση Αιγύπτου-Συρίας . Η Αραβική Ομοσπονδία που προέκυψε ιδρύθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 1958.
Επανάσταση της 14ης Ιουλίου και το τέλος της μοναρχίας
ΕπεξεργασίαΗ Χασεμιτική μοναρχία διήρκεσε μέχρι το 1958, όταν ανατράπηκε μέσω πραξικοπήματος από τον ιρακινό στρατό, γνωστή ως Επανάσταση της 14ης Ιουλίου. Ο βασιλιάς Φαϊζάλ Β' μαζί με μέλη της βασιλικής οικογένειας εκτελέστηκαν στην αυλή του παλατιού Ριχάμπ στο κέντρο της Βαγδάτης (ο νεαρός βασιλιάς δεν είχε ακόμη μετακομίσει στο πρόσφατα ολοκληρωμένο Βασιλικό Παλάτι ). Το πραξικόπημα έφερε στην εξουσία τον Αμπντ αλ Καρίμ Κασίμ. Αποχώρησε από το Σύμφωνο της Βαγδάτης και δημιούργησε φιλικές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση .
Το Ιράκ υπό μοναρχία αντιμετώπιζε δύο εναλλακτικές: είτε η χώρα θα βυθιζόταν στο χάος είτε ο πληθυσμός θα έπρεπε να γίνει πλήρως εξαρτημένος μιας παντοδύναμης αλλά ιδιότροπης και ασταθούς κυβέρνησης. Σε αυτές τις δύο εναλλακτικές, η ανατροπή της μοναρχίας δεν έχει προσθέσει μια τρίτη.[12]
Έργο των επόμενων κυβερνήσεων ήταν να βρουν αυτή την τρίτη εναλλακτική, κυρίως να ιδρύσουν ένα σύγχρονο κράτος σταθερό αλλά και πολιτικά ολοκληρωμένο.
Δημογραφικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΗ εκτίμηση του πληθυσμού το 1920 ήταν 3 εκατομμύρια, με τις μεγαλύτερες εθνοτικές ομάδες να είναι οι Άραβες, οι Κούρδοι, οι Ασσύριοι και οι Τουρκμένιοι, με μειονότητες Πέρσες, Γεζίντι, Εβραίους, Μανδαίους, Σεμπέκους, Αρμένιους και Καουλίγια. Κατά τη διάρκεια της ιρακινής Χασεμιτικής κυριαρχίας, ο αραβικός πληθυσμός άρχισε να επεκτείνεται σε βάρος άλλων εθνοτικών ομάδων, τόσο λόγω των υψηλότερων ποσοστών γεννήσεων όσο και λόγω των κυβερνητικών πολιτικών που προτιμούσαν την αραβική σουνιτική μειονότητα έναντι άλλων εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων.[13]
Το 1955, ο πληθυσμός του Ιράκ έφτασε τα 6,5 εκατομμύρια άτομα. Αυτό συνέβη αφού το ιρακινό Βασίλειο έχασε το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού πληθυσμού του (περίπου 130 χιλιάδες άτομα) το 1951–1952.
Δείτε επίσης
Επεξεργασία- Κατάλογος των Βασιλέων του Ιράκ
- Δημοκρατία του Ιράκ
- Ιστορία του Ιράκ
- Διάσκεψη του Σαν Ρέμο, διάσκεψη μεταξύ των νικητριών συμμαχικών δυνάμεων που χώρισαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και οδήγησαν στο Βασίλειο του Ιράκ
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Hunt, Courtney (30 Σεπτεμβρίου 2005). The History of Iraq. Bloomsbury Academic. ISBN 978-0-313-33414-6.
- ↑ Ghareeb, Edmund A.; Dougherty, Beth K. Historical Dictionary of Iraq. Lanham, Maryland and Oxford: The Scarecrow Press, Ltd., 2004. p. lvii.
- ↑ Duiker, William J.; Spielvogel, Jackson J. World History: From 1500. 5th edition. Belmont, California: Thomson Wadsworth, 2007. p. 839.
- ↑ 4,0 4,1 Ghareeb; Dougherty. p. lvii
- ↑ Gareth Stansfield· Anderson, Liam D. (2004). The Future of Iraq: Dictatorship, Democracy or Division?. Basingstoke: Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-6354-1.
- ↑ Taqoosh, Muhammad Sahil (2015). تاريخ العراق (الحديث والمعاصر) (στα Αραβικά). Dar Al-Nafaes. σελίδες 190–191.
- ↑ Ghareeb; Dougherty. p. lviii
- ↑ Taqoosh, Muhammad Salih. Pages 196-197.
- ↑ Husni, Abd Al-Razaq (1953). تاريخ الوزارات العراقية. σελίδες 38–39 chapter 6.
- ↑ Taqoosh, Muhammad Salih. σ. 260.
- ↑ Abd al-Hamid, Sabhi (1994). اسرار ثورة 14 تموز 1958م في العراق. σελίδες 39–40.
- ↑ Ellie Kedourie, 2004, The Chatham House Version and Other Middle Eastern Studies https://archive.org/details/KedourieElieTheChathamHouseVersionAndOtherMiddleEasternStudies σελ.60
- ↑ Donabed, Sargon (1 Μαρτίου 2015). Reforging a Forgotten History. Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-8602-5.